Wykład edukacyjny z korektywy dla rodziców.

Żadnemu z rodziców nie jest obojętny wygląd dziecka. Jakże często spoglądają na nie z miłością i troską. Czy nie jest zbyt blade, czy nie będzie chore, czy ładnie mu w tym sweterku? Jakże często ci sami rodzice nie dostrzegają wady postawy. Przychodzą z dzieckiem do lekarza dopiero wtedy , gdy wada jest już zaawansowana, gdy powstały już nieodwracalne zmiany w układzie mięśniowym i kostnym. Jedyne wówczas, co można zrobić, to nie pozwolić na dalszy postęp kalectwa. A przecież dałoby się tego uniknąć, odpowiednio wcześnie zgłaszając się do lekarza. Trzeba było tylko zdawać sobie sprawę, czym może grozić dziecku niewielkie odchylenie.

Postawa ciała jest cechą charakterystyczną każdego człowieka. To ogólne wrażenie oznacza sylwetka, uwarunkowana budową ciała, a także sposobem trzymania i poruszania się człowieka w pozycji pionowej.

Postawa jest cecha indywidualną i zmienną nie tylko w rozwoju osobniczym, lecz także w ciągu dnia. W postawie przejawia się także samopoczucie człowieka. Zadowolenie i optymistyczne nastawienie do życia podświadomie wpływa na prostowanie tułowia, unoszenie głowy, lżejsze bardziej sprężyste ruchy ciała.

Postawę dziecka kształtuje środowisko, w którym najistotniejszą rolę odgrywa dom i szkoła. Oddziaływanie domu na organizm dziecka przypada głównie na okres niemowlęcy i wczesne dzieciństwo, wówczas gdy jest on bardzo plastyczny i podatny na wpływy zewnętrzne. Jakże często sami popełniamy wiele błędów. Matka, która nosi dziecko tylko na jednej i tej samej ręce i wtedy kręgosłup ulega lekkiemu skrzywieniu bocznemu. Podobnie prowadzenie dziecka za jedną i tę samą rękę kształtuje wadliwą postawę. Również przyzwyczajanie do wykonywania pracy jedną i tą samą ręką wpływa na nierównomierny rozwój pewnych grup mięśniowych, co w konsekwencji może stać się przyczyną różnego rodzaju skrzywień.

Ponadto nieprzemyślany dobór zabawek i przyborów może przeciwdziałać prawidłowemu kształtowaniu się postaw (jazda na hulajnodze, jazda na rowerze pod ramą).

Drugim problemem będą warunki szkolne. Dziecko spędza w szkole przeciętnie od 5 do 6 godzin dziennie, a niekiedy więcej. W tej siedzącej, często niewygodnej pozycji, pozostaje przez kilka godzin, zajęte jednocześnie absorbującą je pracą umysłową. Jednostronność tego siedzącego trybu życia w połączeniu z objawami znużenia, które wywołuje wysiłek umysłowy powoduje typową nawykowa postawę szkolną np. plecy okrągłe, skrzywienie boczne kręgosłupa.

Do najczęstszych wad postawy należą: plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy wklęsło – okrągłe, plecy płaskie, boczne skrzywienia kręgosłupa, płaskostopie, koślawość bądż szpotawość kolan i stóp.

Plecy okrągłe – charakterystyczne dla sylwetki dziecka jest: wysunięcie głowy i barków do przodu,

spłaszczenie i zapadnięcie klatki piersiowej, rozsunięcie i odstawienie łopatek od

klatki piersiowej. Popularnie mówi się, że dziecko się garbi.

Plecy wklęsłe – plecy maja zwiększone przodopochylenie kręgosłupa w odcinku lędzwiowym.

Dziecko charakteryzuje zwiększone przodopochylenie miednicy, wypięty brzuch,

uwypuklenie pośladków.

Plecy wklęsło – okrągłe – wada ta jest połączeniem wad pleców okrągłych i wklęsłych.

Plecy płaskie – naturalne fizjologiczne krzywizny są zmniejszone. Spotyka się je u dzieci wątłych.

o słabym umięśnieniu

Boczne skrzywienie kręgosłupa – kręgosłup odchyla się od pionu w prawą lub lewą stronę.

Towarzyszy temu asymetria barków, łopatek, trójkątów talii, może pojawić się

garb żebrowy.

Płaskostopie – w tej wadzie postawy obniżone są łuki wysklepiające stopę: podłużny lub

poprzeczny. Stopy płaskie szybciej się męczą, dochodzić też może do bolesności

łydek . Rozpoznaje się je poprzez odbitkę stopy.

Koślawość kolan – charakteryzuje się niemożnością złączenia obu stóp przy jednoczesnym

przyleganiu kolan, a odległość między kostkami przyśrodkowymi stawów

skokowych wynosi więcej niż 5 cm.

Szpotawość kolan – charakteryzuje się łukowym wygięciem kończyn dolnych z rozstawem kolan

większym niż 5 cm w stawach kolanowych.

Koślawość stóp – kość piętowa odchylona jest na zewnątrz od osi pionowej więcej niż 5 stopni.

Szpotawość stóp – kość piętowa jest odchylona od osi pionowej do wewnątrz więcej niż 5 stopni.

Wady postawy nie tylko sprawiają bóle, cierpienia, lecz także obniżają ogólną sprawność fizyczną. Skrzywienia boczne kręgosłupa dają w efekcie obniżenie jednego barku, ograniczają ruchomość obu barków. Nieprawidłowe ustawienie miednicy ogranicza długość kroku i wpływa ujemnie na jego elastyczność. Wadliwe ustawienie kończyn dolnych, szczególnie stopa płaska przeszkadza w odbywaniu dłuższych marszów, wycieczek, nie pozwala uzyskać dobrych wyników w biegach czy skokach. Stwierdzone wady postawy wywierają hamujący wpływ na rozwój naturalnych czynności ruchowych: chód, bieg, skok, rzut itp. Stale przydatne w życiu codziennym, ograniczają szybkość, zręczność, siłę, wytrzymałość i koordynację ruchową.

Po przyjściu dziecka do domu znowu kilka godzin spędza ono w pozycji siedzącej, przy odrabianiu lekcji, przed telewizorem, czy komputerem. Często w nieprawidłowej postawie. Dlatego nie jest obojętne w jakich warunkach wykonuje tą czynność. Działanie pozycji siedzącej oraz czynnika czasu może być wykorzystane w celu poprawy postawy ciała, zaś jej zlekceważenie może wpłynąć na jej pogłębienie.

Prócz jednostronności siedzącego trybu życia są jeszcze inne przyczyny, które zwiększają niebezpieczeństwo powstawania wadliwej postawy. Należą tu nieodpowiednie wymiary mebli: zbyt wysokie lub zbyt niskie siedzenia i pulpity, zła proporcja pomiędzy wysokością jednego i drugiego, niewłaściwy sposób siedzenia w czasie pisania: z jedną ręką na pulpicie, a drugą opuszczoną.

Należy pamiętać, że wady postawy same nie ustąpią. Dzieci nie wyrastają z nich wraz z wiekiem. Wady nie leczone utrwalają i pogłębiają się, doprowadzając tym do zaburzeń w sylwetce i zdrowiu dziecka. Co robić by zachowały prawidłową postawę?

Recepta na sukces brzmi: więcej ruchu i zdrowy tryb życia. Zachęcajmy dzieci do aktywności fizycznej, do częstego przebywania na świeżym powietrzu. Zwracajmy uwagę, aby rzadko przebywały przed TV i komputerem. Proponujmy dziecku inną formę spędzania czasu.

Aby zmniejszyć możliwość występowania wad postawy:

• należy pamiętać o systematycznej kontroli lekarskiej – im wcześniej specjalista wychwyci początki powstającej wady, tym szybciej i łatwiej będzie można ją skorygować.

• rodzic powinien oglądać plecy dziecka, zwracając uwagę na symetrię tułowia, łopatek, bioder,

• dziecko powinno dużo chodzić (najlepiej po naturalnym , nierównym podłożu: łące, piasku itp.), pływać, grać w piłkę, jeżdzić na rowerze – krótko mówiąc zażywać ruchu,

• dziecko powinno być ubierane właściwie – niewygodne ubrania, obcisłe spodnie, żle wyprofilowane lub za małe buty ograniczają swobodę ruchów i sprzyjają powstawaniu wad postawy. Dziewczynki do 15 roku życia nie powinny chodzić w butach na wysokim obcasie. Stopy to podstawa, gdyż dzwigają całe ciało. Wady stóp są nieestetyczne, utrudniają chodzenie i sprawiają ból.

• należy wyrabiać u dziecka nawyk przyjmowania prawidłowej postawy ciała: głowa uniesiona, łopatki ściągnięte , brzuch wciągnięty, pośladki napięte.

• koniecznie trzeba likwidować złe nawyki u dziecka : siedzenie z podwiniętą nogą, noszenie plecaka na jednym ramieniu, rysowanie lub pisanie z jedną ręką opartą o blat a drugą opuszczoną łokciem poza blatem stołu.

- Bardzo ważne są ćwiczenia gimnastyczne, które pomagają zapobiegać wadom postawy oraz korygują istniejące już zmiany. Aby ćwiczenia przyniosły oczekiwane rezultaty należy ćwiczyć codziennie, systematycznie, co najmniej 30 minut.

Przyswajanie od najmłodszych lat nawyków prawidłowych pozycji podczas codziennych czynności zaowocuje w wieku dojrzałym sprawnością i bezbolesnością kręgosłupa. Chcąc mieć zdrowy i sprawny kręgosłup należy o niego dbać przez całe życie.