ARNO ANZENBACHER - Wprowadzenie do filozofii

• Nauki szczegółowe i filozofia i teologia

• Szczegółowe:

• Realne - przyrodnicze i kulturowe

• Przyrodnicze - fizyka, chemia, astronomia, medycyna, biologia

• Kulturowe -

• humanistyczne (historia, religioznawstwo, lingwistyka, estetyka)

• społeczno-ekonomiczne

• Formalne - logika formalna, matematyka i nauki strukturalne

• Filozofia

• Teologia

Nauki realne:

Badają określony wyciek rzeczywistości (wycinek przyrody lub wynik działań człowieka) i mają określoną metodę badań.

Cechy nauk realnych:

• Empiryczne - nie wychodzą poza świat doświadczalny.

• Zredukowane tematycznie - zredukowany do jednego punktu widzenia z pominięciem innych.

• Metodycznie abstrakcyjne - temat może być badany tylko w taki sposób, na jaki pozwala metoda. Reszta zostaje pominięta.

Nauki formalne:

Nie badają wycinka, ale strukturę zależności, czystą formę (np. rachunki, liczenie).

Żadna nauka nie dostarcza sobie sama przedmiotu i metody. Stanowisko z którego następuje ustalenie przedmiotu i metody znajduje się zawsze poza tą nauką.

Filozofia a nauki realne:

Podobieństwa:

Zakładają ten sam punkt wyjścia - przednaukowe, potoczne doświadczenie.

Różnice:

• Nauki realne są empiryczne, a filozofia wychodzi poza wycinek, pyta co leży u podstaw doświadczenia (nieempiryczne źródła).

• Nauki realne są zredukowane tematycznie, a filozofia pyta o całość (np. antropologia biologiczna a filozoficzna)

• Nauki realne są metodycznie abstrakcyjne, a filozofia nie zakłada żadnej metody przy której podchodziłaby do przedmiotu. Metodą jest treść, życie przedmiotu, sam przedmiot wyznacza metodę.

• Nauki realne nie znają całości, bo nie jest tematem ich badań. Nie znają pełnego zasięgu swych wypowiedzi. Tylko filozofia jest w stanie z perspektywy całości wskazać naukom szczegółowym miejsce w ramach całości.

Stosunek filozofii do nauk realnych: (3 ujęcia)

• Filozofia jest służebnicą nauk realnych - filozofia jest tylko analizą logiczną nauk realnych (scjentyzm). Nauki realne są ważniejsze.

• Filozofia przyjmuje jako założenia wyniki nauk realnych i przetwarza je w syntezy - w ich wyniku powstaje naukowy obraz świata. (ujęcie scjentystyczne)

• Filozofia jest autonomiczna w stosunku do nauk realnych i ich metod - badania są różne od nauk realnych.

Filozofia a nauki formalne -

Nauki formalne odnoszą się do tej samej rzeczywistości co filozofia, ale są metodycznie abstrakcyjne.

Filozofia a religia -

s. 41.

---