Present continuous

Present Continuous to jeden z pierwszych czasów, jakie poznajemy zaczynając naukę angielskiego. Czas ten opisuje czynność jaka jest w tej chwili wykonywana. Aby utworzyć zdanie w Present Continuous potrzebujemy dwóch rzeczy:

- odpowiedniej dla osoby formy czasownika być,
- czasownika właściwego, do którego dodajemy końcówkę -ing.

Oto przykład:

Tom is writing a letter.

Tomek pisze list. (w tej chwili)

Najpierw mamy osobę, która wykonuje czynność (Tom), następnie trzecią formę czasownika być (is). Następnie dodajemy do czasownika głównego pisać (write) końcówkę -ing i dopełnienie - w tym wypadku słowo list (a letter). Pierwsze zdanie w Present Continuous gotowe!

Oto formy czasownika to be dla wszystkich osób

:

	liczba pojedyncza		liczba mnoga
1 osoba	I am		we are
2 osoba	you are		you are
3 osoba	he is she is it is		they are

Tworzenie właściwej formy czasownika głównego jest bardzo proste, do podstawowej formy dodajemy końcówkę -ing

write	»	writing	pisać
read	»	reading	czytać
sit	»	sitting	siedzieć
look	»	looking	patrzeć
do	»	doing	Robić
take	»	taking	zabierać
eat	»	eating	Jeść

Możemy już utworzyć kilka przykładowych zdań:

You are reading a book.	Ty czytasz książkę.
Mary is having breakfast.	Mary je śniadanie.
They are running.	Oni biegną.
I am taking my bag.	Zabieram swoją torbę.
We are waiting for my uncle.	Czekamy na mojego wujka.
He is looking at the stars.	On patrzy w gwiazdy.
We are doing our homework.	Robimy (odrabiamy) zadanie domowe.

Tworzenie pytań jest banalnie proste - wystarczy tylko zamienić ze sobą miejscami czasownik pomocniczy z podmiotem zdania:

Is Tom writing a letter?

Czy Tomek pisze list? (w tej chwili)

I dalsze przykłady:

Are you reading a book?	Czytasz książkę?
Is Mary having breakfast?	Czy Mary je śniadanie?
Are they running?	Czy oni biegną?
Am I taking my bag?	Czy zabieram swoją torbę?
Are we waiting for my uncle?	Czy czekamy na mojego wujka?
Is he looking at the stars?	Czy on patrzy w gwiazdy?
Are we doing our homework?	Czy robimy (odrabiamy) nasze zadanie domowe?

Przeczenia:

Tutaj potrzebne nam będzie dodatkowe słowo: not (czyli nie):

Tom is not writing a letter.

Tomek nie pisze listu.

W większości przypadków "składamy" dwa słówka:

is not	»	isn't
are not	»	aren't

Czyli nasze zdanie będzie brzmiało:

Tom isn't writing a letter.

Tomek nie pisze listu.

I przykłady

You aren't reading a book.	Ty nie czytasz książki.
Mary isn't having breakfast.	Mary nie je śniadania.
They aren't running.	Oni nie biegną.
I am not taking my bag.	Nie zabieram swojej torby.
We aren't waiting for my uncle.	Nie czekamy na mojego wujka.
He isn't looking at the stars.	On nie patrzy w gwiazdy.
We aren't doing our homework.	Nie odrabiamy zadania domowego.

Czasu Present Continuous używamy w następujących sytuacjach:

1. Opisując czynności, które dzieją się w momencie mówienia o nich, bardzo często w tej sytuacji używamy dodatkowych słówek mówiących, że czynność jest wykonywana w tej chwili:

now	teraz
at the moment	w tej chwili

Kilka przykładów:

Mary is reading an interesting book.	Marysia czyta (w tej chwili) interesującą książkę.
What is John doing? He's repairing his car at the moment.	Co robi John? W tej chwili naprawia swój samochód.
We are waiting for the doctor.	Czekamy na lekarza.
Look at them. They are kissing again.	Popatrz na nich. Znowu się całują.
I'm drinking hot coffee now.	Piję teraz gorącą kawę.
Why are you helping him?	Dlaczego mu pomagasz? (teraz, w tym momencie)
He's showing his sister his new book.	On pokazuje swojej siostrze swoją nową książkę.

2. Używamy go także do opisu czynności, które nie muszą trwać dokładnie w chwili mówienia o nich, ale trwają dłuższy czas (włączając w to chwilę obecną). Musimy podać jak długo dana czynność jest wykonywana

This month Tom is studying hard for his exams.	W tym miesiącu Tomek uczy się pilnie do egzaminów. (ale nie musi się uczyć akurat w tej chwili)
He is building a new house.	On buduje nowy dom.
I'm taking driving lessons.	Biorę lekcje jazdy samochodem.

3. Jeśli coś zaplanowaliśmy, to także możemy wyrazić to w Present Continuous

:

On Friday we are having an important meeting.	W piątek mamy ważne spotkanie.
I'm having a date with Sue next week.	W przyszłym tygodniu mam randkę z Sue.
Sorry, we are working this evening.	Przykro nam, wieczorem pracujemy. (nie możemy wyjść)

4. Jeśli opisujemy czynność powtarzającą się lecz nie jest to "stała" cecha człowieka czy rzeczy.

Why are you being so naughty today?!	Dlaczego dzisiaj jesteś taki niegrzeczny?! (wyjątkowo dziś jest taki)
She's making the same spelling mistake again.	Ona robi wciąż ten sam błąd w pisowni.

Uwagi !

Niektóre czasowniki nie są zwykle używane w czasie Present Continuous. Są to wyrazy oznaczające "stan" a nie czynność. Oto ich lista:

be, believe, want, cost, own, know, hear, need, see, smell, taste, think, guess, understand

Present simple

Czas Present Simple jest bardzo prosty w tworzeniu. Potrzeba tylko czasownika w podstawowej formie i osoby wykonującej czynność.

Oto przykład:

I usually work 8 hours a day.

Zwykle pracuję 8 godzin dziennie.

Żeby jednak nie było tak łatwo, jest jedna mała rzecz, o której zawsze trzeba pamiętać w tym czasie:

w trzeciej osobie do czasownika musimy dodać końcówkę -s

writes	pisze
reads	czyta
sits	siedzi
swims	pływa
makes	robi
takes	zabiera

Czasami jednak trzeba dodać -es zamiast -s

does	robi
goes	idzie
watches	ogląda
washes	myje

A jeśli czasownik kończy się na literkę -y, a przed nią jest spółgłoska, to w trzeciej osobie zamiast -y wstawiamy -ies

study » studies

studiuje

I na koniec bardzo ważny wyjątek:

I have » he/she/it has

mieć, ma

W Present Simple bardzo często używamy słówek określających częstotliwość wykonywania czynności:

always	zawsze
never	nigdy
often	często
rarely	rzadko
seldom	rzadko
usually	zwykle
every day	codziennie
every week	co tydzień
every month	co miesiąc
twice a month	dwa razy w miesiącu
seven times a month	siedem razy w miesiącu
three times a day	trzy razy dziennie

Kilka przykładowych zdań:

He drinks milk twice a day	On pije mleko dwa razy dziennie.
We go to work six times a week.	Chodzimy do pracy przez sześć dni w tygodniu.
I never smoke, but Alice smokes occasionally.	Ja nigdy nie palę, ale Alicja pali od czasu do czasu.
They always go for a walk in the evening.	Oni zawsze chodzą na spacer wieczorami.
She likes him very much.	Ona go bardzo lubi.
I always feel so great in spring.	Zawsze na wiosnę czuję się świetnie.

Pytania

Przy tworzeniu pytań pojawia się dodatkowe słówko (operator), którego musimy użyć. Słowo to nie ma tutaj swojego znaczenia, pełni rolę wyłączne pomocniczą. To słówko to do. W trzeciej osobie pojawia się końcówka -s i otrzymujemy does.

Uwaga!: w trzeciej osobie nie dodajemy końcówki -s do czasownika - otrzymuje ją operator.

Aby utworzyć pytanie, na początku zdania dodajemy operator i otrzymujemy:

Do you like apples?	Lubisz jabłka?
Does she smoke?	Czy ona pali?
Do we always have to be late?	Czy my zawsze musimy się spóźniać?

Możemy także sprecyzować nasze pytania:

How do you do?	Jak się miewasz?
How often does she go out in the evening?	Jak często ona wychodzi wieczorami?
What do you usually eat in the morning?	Co zwykle jecie rano na śniadanie?

I dalsze przykłady:

What do you want for Christmas?	Co chcesz pod choinkę?
Where does she work?	Gdzie ona pracuje?
When does he leave?	Kiedy on wyjeżdża?
How much do you earn?	Ile zarabiasz?
What does it mean?	Co to znaczy?
Where do you live?	Gdzie mieszkasz?

Przeczenia:

Tutaj także używamy operatora do, do którego dodajemy słówko not i przeczenie gotowe:

I don't like milk.

Nie lubię mleka.

W większości przypadków "składamy" dwa słówka:

do not	»	don't
does not	»	doesn't

I przykłady

Mike doesn't read books very often.	Mike nie czyta książek za często.
I don't go to work on Sundays.	Nie chodzę do pracy w niedziele.
We usually don't sing in the middle of the street.	Zwykle nie śpiewamy na środku ulicy.

Czasu Present Simple używamy w następujących sytuacjach:

1. Mówiąc o czynnościach typowych, rutynowych, powtarzających się. Opisujemy cechy ludzi i przedmiotów.

Kilka przykładów

:

John never drinks alcohol.	John nigdy nie pije alkoholu.
I always wake up before 8 o'clock.	Zawsze budzę się przed ósmą.
I love you.	Kocham cię.
She doesn't love him.	Ona go nie kocha.
Do you know my name?	Wiesz jak ja się nazywam?
They seldom go to work by bus.	Oni rzadko jeżdżą do pracy autobusem.

2. Opisujemy rzeczy, które zawsze są prawdziwe; zjawiska:

Water boils at 100°C.	Woda gotuje się przy 100 stopniach.
Earth goes around the Sun.	Ziemia krąży wokół Słońca.
The Vistula river flows through Warsaw.	Wisła przepływa przez Warszawę.

3. czynności dziejące się w dłuższych okresach czasu:

Tom lives in New York.	Tom mieszka w Nowym Jorku.
She studies philosophy.	Ona studiuje filozofię.

4. opisywanie, streszczanie filmów, książek, itp.

John meets Kate and they fall in love. They live together and plan their future. They want to have three children.	John spotyka Kate, zakochują się w sobie. Mieszkają razem i planują swoją przyszłość. Chcą mieć trójkę dzieci.
Joe Bill arrives to the town. He knows that money is here. He raids the bank, kills the Sheriff and leaves Texas.	Joe Bill przybywa do miasta. Wie, że pieniądze są tutaj. Napada na bank, zabija szeryfa i opuszcza Teksas.

Present perfect

Tworzenie czasu Present Perfect jest trochę bardziej skomplikowane. Najpierw przykładowe zdanie:

I have bought a new car.

Kupiłem nowy samochód.

Pojawia się tu ponownie operator pomagający w utworzeniu zdania - have . W trzeciej osobie otrzymuje końcówkę -s i dostajemy has.

Do operatora dodajemy czasownik w III formie. Czasowniki regularne otrzymują w takim wypadku końcówkę -ed więc sprawa jest prosta. Niestety istnieje też duża grupa czasowników nieregularnych, których wszystkich form należy nauczyć się na pamięć. Oto ich zestawienie.

Przykłady zdań twierdzących:

I have found his telephone number.	Znalazłem jego numer telefonu.
She has closed the door.	Ona zamknęła drzwi.
It has started raining.	Zaczęło padać.
Someone has taken my bag.	Ktoś zabrał moją torebkę.
They have changed their plans.	Oni zmienili plany.

można skracać:

I have	»	I've
you have	»	you've
she has	»	she's
he has	»	he's
it has	»	it's
we have	»	we've
they have	»	they've

Pomocnicze słówka:

for	Od
since	Od
already	już
just	właśnie
yet	już
ever	kiedykolwiek
never	nigdy

Aby utworzyć pytanie wystarczy zamienić ze sobą miejscami podmiot zdania i operator pomocniczy.

Have you ever been to France?	Byłeś kiedykolwiek we Francji?
What has she done with her hair?	Co ona zrobiła z włosami?
Have they arrived already?	Czy oni już przyjechali?

Odpowiadamy w formie skróconej:

- Have you ever been to France? - No, I haven't .

Have they arrived already? - Yes, they have.

Przeczenie tworzymy łącząc operator ze słówkiem not:

I haven't taken your book.

Nie zabrałem twojej książki.

I tu także mamy skróconą formę:

have not	»	haven't
has not	»	hasn't

I przykłady

I haven't eaten Asian food.	Nie jadłem azjatyckiego jedzenia.
She hasn't lived in Paris.	Ona nie mieszkała w Paryżu.
We haven't read this book.	Nie czytaliśmy tej książki.
We haven't seen this movie.	Nie widzieliśmy tego filmu.
He hasn't met her before.	On jej nie spotkał wcześniej.
She hasn't told him her name.	Nie powiedziała mu jak się nazywa.
They haven't passed the exam.	Oni nie zdali egzaminu.

Zgodnie z zasadą pojedynczego przeczenia w zdaniu, jeśli użyjemy słówka never nie możemy już dodawać not do operatora:

I've never eaten such delicious soup.	Nigdy nie jadłem tak pysznej zupy.
We have never been to Italy.	Nigdy nie byliśmy we Włoszech.
She's never seen Paul before.	Ona nigdy wcześniej nie widziała Paula.

Czasu Present Perfect używamy w następujących sytuacjach:

1. Present Perfect używamy do opisania przeszłej czynności (nie podając, kiedy była ona wykonana) która ma wpływ na teraźniejszość - i najważniejszy właśnie jest ten związek z teraźniejszością. Czyli ważna jest przyczyna i jej skutek - natomiast nie jest istotne, kiedy dana czynność została (lub nie) wykonana.

I've broken my leg.	Złamałem nogę. (nie jest ważne kiedy - ważny jest skutek - złamana noga)
She's never been to Poland.	Ona nigdy nie była w Polsce. (nie wie jak tu jest)
Tom has fallen from stairs.	Tom spadł ze schodów.
They've bought a flat.	Kupili mieszkanie. (nieistotne kiedy - mają nowe mieszkanie)
You haven't written the letter yet.	Nie napisałeś jeszcze tego listu.
What have you done?!	Coś ty zrobił?!

2. Opisujemy stan, który trwa do chwili obecnej (ale który może się zmienić w przyszłości).

I've lived in Moscow for six years.	Mieszkam w Moskwie od sześciu lat. (ale mogę się wyprowadzić w przyszłym roku)
She hasn't done her task yet.	Ona nie wykonała jeszcze swojego zadania. (zrobi je za godzinę)
Have you ever been to Italy? No, I haven't.	Byłeś kiedykolwiek we Włoszech? Nie, nie byłem. (ale mogę jeszcze pojechać)

Uwagi!

Poznajmy jeszcze dwa słówka, które będą nam bardzo przydatne w tym czasie

for	od
since	od

OK, zarówno for jak i since oznaczą od... musi w takim razie być jakaś różnica między nimi. Oczywiście jest i bardzo ważne jest, aby zrozumieć kiedy wybrać dane słówko.

Wyobraźmy sobie taką sytuację: Piotr mieszka w Londynie od 5 lat, przeprowadził się tam w roku 1998. Teraz powiedzmy to po angielsku

.

Peter has lived in London for five years.	Piotr mieszka w Londynie od 5 lat.
Peter has lived in London since 1998.	Piotr mieszka w Londynie od roku 1998

Tak więc for używamy kiedy podajemy przedział czasu, a since - kiedy podajemy moment rozpoczęcia czynności, konkretną datę.

Kilka przykładów

:

I haven't seen him since May.	Nie widziałem się z nim od maja. (podajemy konkretny moment)
We've stayed here for two weeks.	Jesteśmy tutaj od dwóch tygodni. (przedział czasu)
I have been here for a year already.	Jestem tutaj już od roku.
She hasn't walked since her accident.	Ona nie chodzi od czasu swojego wypadku.

Przysłówki ever, once, never, always mogą się pojawić zarówno w Past Simple jak i Present Perfect. W języku potocznym częściej używa się Past Simple, jednak kiedy czynność ma wyraźny związek z teraźniejszością należy użyć Present Perfect

.

I have seen him once only.	Widziałem go tylko raz. (w ciągu całego życia)
I saw her once when she came here.	Widziałem ją raz, kiedy tu przyjechała. (ale w życiu mogłem ją widzieć wiele razy)

Jeśli pytamy o szczegóły, to powinniśmy raczej użyć czasu Past Simple

:

Mark has bought a great book. How much did he pay?

Mark kupił świetną książkę. Ile zapłacił?

Present perfect continuous

Teraz zajmiemy się trochę bardziej złożonym czasem, jakim jest Present Perfect Continuous. Jak można się domyślić po nazwie, będzie to mieszanka Present Perfect i Present Continuous. Tak więc po kolei, najpierw zbudujmy przykładowe zdanie.

I have been working for five hours.

Pracuję od pięciu godzin.

Po podmiocie wstawiamy odpowiednią dla osoby formę czasownika mieć (has dla trzeciej osoby liczby pojedynczej, have dla pozostałych osób). Następnie dodajemy być - zawsze w trzeciej formie been, a na koniec czasownik właściwy z końcówką -ing. Zdanie gotowe!

Nie jest to takie trudne - po podmiocie zawsze będzie have been lub has been - potem tylko czasownik i zrobione.

Oczywiście podobnie jak przy Present Perfect można skracać:

I have	»	I've
you have	»	you've
she has	»	she's
he has	»	he's
it has	»	it's
we have	»	we've
they have	»	they've

Kilka przykładów:

She's been reading that book for two hours.	Ona czyta książkę od dwóch godzin.
We've been waiting for you since 10 o'clock.	Czekaliśmy na ciebie od dziesiątej.
I've been learning English for seven years now.	Uczę się angielskiego już siedem lat.
It's been raining for 5 hours!	Pada już 5 godzin!

Pytanie tworzymy przez przesunięcie operatora have/has przed podmiot, jeśli pytamy o szczegóły na początek dajemy jeszcze właściwe słówko pytające where, when, what, itp.

Have you been waiting for me?	Czekacie na mnie?
How long have you been waiting for me?	Jak długo na mnie czekacie?
Since when has she been learning German?	Od kiedy ona uczy się niemieckiego?
Has it been snowing for 2 hours?	Czy śnieg pada od dwóch godzin?
What have you been doing all day?	Co robiliście przez cały dzień?

Przeczenie tworzymy łącząc operator have/has ze słówkiem not

:

I haven't been reading the book for an hour.	Nie czytam książki od godziny.
She hasn't been waiting for the doctor since eight.	Ona nie czeka na lekarza od ósmej.

Present Perfect Continuous używamy mówiąc o czynności, która rozpoczęła się w przeszłości, trwała nieprzerwanie i trwa do chwili obecnej.

I've been cleaning my flat since 5 p.m.	Sprzątam mieszkanie od godziny piątej.
John's been learning English for two years.	John uczy się angielskiego od dwóch lat.
He's been waiting for his girlfriend for 2 hours.	On czeka na swoją dziewczynę od dwóch godzin.

Ważne jest zrozumienie różnicy między użyciem Present Perfect a Present Perfect Continuous. Kiedy chcemy podkreślić skutek - użyjemy Present Perfect.

I'm waiting for her.	Czekam na nią. (w tej chwili - PRESENT CONTINUOUS)
I've waited for her for an hour.	Czekałem na nią godzinę. (czynnosc zakonczona (dokonana) bez precyzowania czasu - juz na nia nie czeka - PRESENT PERFECT)
I've been waiting for her for over an hour.	Czekam na nią od ponad godziny. (a jej nie ma i nie ma - czekanie się nie zakończyło ale nadal trwa - PRESENT PERFECT CONTINUOUS)

Zwróćmy uwagę na polskie tłumaczenia - zdanie w Present Perfect zostało przetłumaczone w czasie przeszłym natomiast pozostale dwa zdania są w czasie teraźniejszym! W drugim przykładzie czynność się zakończyła, jest dokonana, nie można tego powiedzieć o zdaniu trzecim.

Present Perfect Continuous używamy także jeśli czynność się skończyła, ale są widoczne i odczuwalne jej skutki:

I'm tired because I've been playing tennis.	Jestem zmęczony, bo grałem w tenisa. (już nie gram, ale jestem zmęczony i spocony)
You've been crying! What happened?	Płakaliście! Co się stało?
Who's been driving my car?!	Kto jeździł moim samochodem?! (jest cały brudny!)

Past simple

Czas Past Simple (przeszły prosty), jak sama nazwa wskazuje, opisuje wydarzenia z przeszłości i jest prosty w tworzeniu. Potrzebujemy tylko czasownika w II formie, który wstawiamy po podmiocie i zdanie gotowe.

Yesterday I worked very hard.

Wczoraj pracowałem bardzo ciężko.

Potrzeba nam II formy czasownika. Czasownikom regularnym dodajemy -ed (lub -d)

Kilka przykładowych zdań

:

She spoke to Mary two days ago.	Ona rozmawiała z Mary dwa dni temu.
We went to the station and bought tickets.	Poszliśmy na stację i kupiliśmy bilety.
I visited Spain last year.	Odwiedziłem Hiszpanię w zeszłym roku.
They were very happy when they heard the news.	Oni byli bardzo szczęśliwi, kiedy usłyszeli tę wiadomość.
I wanted to buy this book but it cost too much.	Chciałam kupić tę książkę, ale za dużo kosztowała.
We spent our holidays there - we had a great time.	Spędziliśmy tam wakacje - wspaniale się bawiliśmy.
They tried the soup but it was too hot to eat.	Spróbowali zupy, ale była za gorąca do jedzenia.

W tym czasie także pojawia się pomocniczy operator, za pomocą którego tworzymy pytania i przeczenia - tym razem jest to słówko did. Operator jest identyczny we wszystkich osobach. Pytanie tworzymy wstawiając did przed podmiot zdania a czasownik... wraca do pierwszej formy!

Did you see that?	Widziałeś to?
Did he speak to Molly yesterday?	Czy on rozmawiał z Molly wczoraj?
When did you buy this car?	Kiedy kupiliście ten samochód?

Jak to zazwyczaj bywa - jest też wyjątek - czasownik to be tworzy pytanie przez zmianę szyku i obywa się bez operatora.

Was she hungry?	Czy ona była głodna?
Were you at school yesterday?	Byłeś wczoraj w szkole?

Przeczenia:

Tutaj także używamy operatora did w połączeniu z not

Oba słówka najczęściej łączymy:

did not

»

didn't

He didn't take her to restaurant last weekend.	On nie zabrał jej do restauracji w poprzedni weekend.
We didn't go to the cinema yesterday.	Wczoraj nie poszliśmy do kina.
I didn't write the letter.	Nie napisałem listu.

to be, jak się można spodziewać zachowuje się inaczej:

1 i 3 osoba liczby pojedynczej	Was not	»	wasn't
pozostałe osoby	Were not	»	weren't

I wasn't in France last summer.	Nie byłem we Francji poprzedniego lata.
They weren't thirsty.	Nie chciało im się pić.

Past Simple opisuje jedynie wydarzenia z przeszłości - nie ma związku z chwilą obecną.

Podajemy często określenia czasu:

yesterday	wczoraj
two days ago	dwa dni temu
last week	w poprzednim tygodniu
last summer	poprzedniego lata
in 1985	w roku 1985
seven hours ago	siedem godzin temu
the day before	dzień wcześniej

Kilka przykładów:

Yesterday I bought a new shirt.	Wczoraj kupiłem nową koszulę.
We didn't visit China this year.	Nie byliśmy w Chinach w tym roku.
There was an interesting movie on TV on Wednesday.	W środę w telewizji był interesujący film.
Where was he in May?	Gdzie on był w maju?
I didn't take your book!	Nie wziąłem twojej książki!
Did you meet Susan when we were at the Browns' yesterday?	Czy poznałeś Susan kiedy byliśmy wczoraj u państwa Brown?

Czasem nie musimy podawać konkretnego czasu, bo jest wiadome (wynika z sytuacji, kontekstu), że czynność odbywała się w przeszłości.

Did you hear that?	Słyszałeś to?
Yes, I broke the window. It was my fault.	Tak, to ja zbiłem szybę. To była moja wina.

Past simple używamy przy opowiadaniu.

It was a sunny day, they took their dog and went for a walk to a park.	To był słoneczny dzień, zabrali psa i poszli na spacer do parku.
She broke her leg and had to spend some days at home. We felt sorry for her as the weather was really great and everybody played outside.	Ona złamała nogę i musiała spędzić kilka dni w domu. Było nam jej szkoda, bo pogoda była naprawdę świetna i wszyscy bawili się na dworze.

Past continuous

Past Continuous jest czasem bardzo podobnym do Present Continuous z tym, że wyraża czynność trwającą określony czas w przeszłości. Różnica tkwi w wyrazie być to be - zamiast formy teraźniejszej używamy formy czasu przeszłego. Past Continuous jest trybem niedokonanym.

	liczba pojedyncza		liczba mnoga
1 osoba	I was		we were
2 osoba	you were		you were
3 osoba	he was she was it was		they were

Do tego dokładamy czasownik z końcówką -ing i zdanie w Past Continuous gotowe

.

Tom was writing the letter all day yesterday.	Tom pisał list przez cały wczorajszy dzień.
Yesterday at about eight we were listening to the music.	Wczoraj około ósmej słuchaliśmy muzyki.
What were you doing on Friday?	Co robiliście w piątek?
He wasn't working in the garden two days ago.	On nie pracował w ogrodzie dwa dni temu.

Pytanie tworzymy przez inwersję:

Was Tom writing the letter all day yesterday?

Czy Tom pisał list przez cały wczorajszy dzień?

Przeczenie. Tutaj wstawiamy nasze nieśmiertelne not, najczęściej w formie wasn't, weren't

was not	»	wasn't
were not	»	weren't

Tom wasn't writing the letter all day yesterday.

Tom nie pisał listu przez cały wczorajszy dzień.

Czasu Past Continuous używamy do mówienia o wydarzeniach trwających w określonym momencie w przeszłości. Bardzo często do opisu kiedy dana czynność trwała, używamy drugiego zdania w Past Simple. W takim przypadku bardzo pomocne są słowa

when	Kiedy
while	podczas gdy

I was watching TV when the telephone rang.	Oglądałem telewizję, kiedy zadzwonił telefon.
Jane was having a shower when suddenly someone knocked at the door.	Jane brała prysznic, kiedy nagle ktoś zapukał do drzwi.

Możemy także wyrazić dwie czynności, które trwały jednocześnie

Mark was taking a bath when Sue was lying in bed and waiting for him.	Mark się kąpał podczas gdy Sue leżała w łóżku i czekała na niego.
They were talking loudly while Mary was trying to listen to the news on the radio.	Oni rozmawiali głośno kiedy Mary próbowała posłuchać wiadomości w radio.
She was still baking a cake when the guests arrived.	Ona wciąż piekła ciasto, kiedy goście przyjechali.
He was trying to open the window when he saw Jane.	On próbował otworzyć okno, kiedy zobaczył Jane.

Czynność, która w sposób ciągły wypełniała jakiś okres w przeszłości

I was learning all Sunday.	Uczyłam się całą niedzielę.
They were climbing all day to the top.	Przez cały dzień wspinali się na szczyt.

Past perfect

Czas Past Perfect to czas przeszły dokonany, nazywa się go także czasem zaprzeszłym, gdyż opisuje czynność, która dokonała się zanim rozpoczęła się inna czynność przeszła.

I went for a walk when I had finished my work.

Poszedłem na spacer kiedy skończyłem swoją pracę. (czyli najpierw skończyłem pracę - potem poszedłem na spacer)

Tworzenie zdań w Past Perfect jest dość proste, mimo że jest to czas złożony - po podmiocie wstawiamy zawsze słówko had (we wszystkich osobach!) a za nim czasownik główny w III formie.

We hadn't met him until we came to Warsaw.	Nie znaliśmy go zanim nie przyjechaliśmy do Warszawy.
By the time we reached the cinema, the film had already started.	Kiedy dotarliśmy do kina film się już zaczął.

Pytania tworzymy w standardowy sposób - zamieniamy podmiot z operatorem:

Had he finished his work before all the lights went out?	Czy on skończył pracę zanim zgasły wszystkie światla?
Had she already watched the movie before he arrived home?	Czy ona obejrzała ten film zanim on dotarł do domu?
Had they learnt about the accident before the police called them?	Czy oni dowiedzieli się o wypadku przed tym jak policja do nich dzwoniła?

Przeczenie uzyskujemy wstawiając not

She hadn't thought about baking a cake so we had to buy some biscuits.	Ona nie pomyślała o upieczeniu ciasta więc musieliśmy kupić jakieś herbatniki.
He hadn't ridden a horse before so his first steps in the saddle were painful.	On wcześniej nie jeździł konno więc jego pierwsze kroki w siodle były bolesne.
The castle hadn't been inhabited for a long time so when the court arrived they had to sleep on the floor in the main hall.	Zamek nie był zamieszkany od dłuższego czasu, więc kiedy dwór przyjechał musieli spać na podłodze w głównej sali. (strona bierna)

Past Perfect opisuje czynność, która dokonała się zanim rozpoczęła się inna czynność przeszła

.

When Tom arrived late at night, Sue had already gone to bed.

Kiedy Tom przyjechał późno w nocy, Sue już poszła spać.

Czas ten opisuje także czynność dokonaną przed określonym momentem w przeszłości

.

By that time we had finished all our tasks.	Do tego czasu skończyliśmy wszystkie nasze zadania.
Had you been to France before the last trip?	Byłeś we Francji przed tą ostatnią wycieczką?

Past Perfect użyjemy także aby wyrazić zamiar, postanowienie, które nie doszło do skutku.

She had hoped to meet him finally.	Ona miała nadzieje, że go w końcu pozna. (ale go nie poznała)
They had really wanted to come on time.	Oni naprawdę chcieli przybyć punktualnie. (ale się nie udało)

W zdaniach warunkowych (III okres warunkowy)

If I had met you two years ago we would have been together now.	Gdybym cię spotkał dwa lata temu, bylibyśmy teraz razem. (ale nie spotkałem)
She wouldn't have bought that house if she had known it was so ruined.	Nie kupiłaby tego domu, gdyby wiedziała, że jest taki zrujnowany. (ale nie wiedziała i teraz mieszka w ruderze)

Zdania z "wish"

I wish I had changed my job at that time.	Żałuję, że nie zmieniłem wtedy pracy.
She wishes she hadn't bought him this present.	Ona żałuje, że kupiła mu ten prezent.

Past perfect continuous

Czasu Past Perfect Continuous używamy mówiąc o czynności ciągłej w przeszłości. Tworzymy go wstawiając orzeczenie złożone ze słówka had + been + czasownik z końcówką -ing.

It had been raining for days so when they finally left, the roads were very muddy.

Padało od wielu dni więc kiedy w końcu wyruszyli, drogi były bardzo błotniste.

Może się powtarzam, ale pytania tworzymy w standardowy sposób - zamieniamy podmiot z operatorem:

Had he been living on his own before he went to this boarding school last year?

Czy on mieszkał juz kiedyś sam, zanim wyjechał do tej szkoły z internatem w zeszłym roku?

Jak przeczenie to oczywiście not

I hadn't been working when our new boss came.

Nie pracowałem, kiedy przyszedł nasz nowy szef. (no i ma minusa u szefa)

Czas ten stosujemy, kiedy chcemy powiedzieć, że jakaś czynność trwała (lub nie) przez pewien czas, aż do rozpoczęcia się drugiej czynności.

We had been waiting for 30 minutes before we decided to call him.

Czekaliśmy pół godziny zanim zdecydowaliśmy się zadzwonić do niego. (i dowiedzieć się gdzie się podziewa)

Past Perfect Continuous podkreśla, że dana czynność trwała pewien czas. Porównajmy Past Perfect Continuous i Past Perfect:

I went for a walk when I had finished my work.	Kiedy skończyłem pracować, poszedłem na spacer. (PAST PERFECT)
I had been working for 4 hours before I went for a walk.	Pracowałem przez 4 godziny zanim poszedłem na spacer. (PAST PERFECT CONTINUOUS)

Future simple

Future Simple, czyli czas przyszły prosty, jest bardzo łatwy zarówno w tworzeniu jak i użyciu. Po podmiocie wstawiamy słówko pomocnicze will (we wszystkich osobach), a po nim czasownik w pierwszej formie.

I will come to you tomorrow.

Przyjdę do ciebie jutro.

Osobę ze słówkiem will często "łączymy"

I will	»	I'll
you will	»	you'll
she will	»	she'll
he will	»	he'll
it will	»	it'll
we will	»	we'll
they will	»	they'll

Pytanie tworzymy wręcz banalnie - zamieniamy kolejnością podmiot i słówko will

Will you bring me some water?	Przyniesiesz mi trochę wody?
Will she start her work in few next days?	Czy ona zacznie pracę w ciągu kilku najbliższych dni?
Will you take the language exam this semester?	Zdajesz egzamin językowy w tym semestrze?
What will they do?	Co oni zrobią?

Tworząc przeczenie używamy operatora will w połączeniu z not. Istnieje forma skrócona i - uwaga - wygląda trochę inaczej niż można by się spodziewać

will not

»

won't

We won't pass the exam I'm afraid.	Obawiam się, że nie zdamy egzaminu.
You won't enjoy the film.	Nie będzie podobał ci się ten film.
He will not find us here.	On nas tutaj nie znajdzie.

Na pytania możemy odpowiadać także w skrócony sposób:

Will you help me? Yes, I will. No, I won't.

Pomożesz mi? Tak, pomogę. Nie, nie pomogę.

Czasu Future Simple użyjemy, jeśli podejmujemy decyzję

I'll call you tomorrow.	Zadzwonię do ciebie jutro.
I think I won't go to the cinema.	Myślę, że nie pójdę do kina.
We'll bring the books next week if you don't mind.	Przyniesiemy książki w przyszłym tygodniu, jeśli nie masz nic przeciwko.

uważamy jakieś wydarzenie za pewne lub bardzo prawdopodobne, jesteśmy przekonani o tym

Don't worry, he'll come back to you.	Nie martw się, wróci do ciebie.
Give her the money. She'll spend them better than you.	Daj jej te pieniądze. Wyda je lepiej od ciebie.
I'm sure we will pass the exam.	Jestem pewien, że zdamy ten egzamin.

używamy go oferując pomoc, prosząc o pomoc, prosząc uprzejmie o coś

Will you please post this letter?	Mógłbyś, proszę, wysłać ten list?
Will you marry me?	Wyjdziesz za mnie?
Will you check it for me please?	Sprawdzisz to dla mnie, proszę?

Future continuous

Za pomocą Future Continuous możemy wyrazić czynność, która będzie wykonywana w przyszłości i będzie trwała pewien czas. Ponieważ jest to czas typu Continuous to, jak można się spodziewać, potrzebne nam będą formy czasownika z końcówką -ing. Po podmiocie wkładamy will be (dla każdej osoby) i już możemy napisać przykładowe zdanie.

I will be watching TV tomorrow at 7.

Jutro o siódmej będę oglądał telewizję.

Tworząc pytanie, zamieniamy kolejnością podmiot i słówko will

Will you be travelling to Moscow all day tomorrow?	Będziesz jechał (podróżował) do Moskwy jutro przez cały dzień?
Will she be listening to the radio at five?	Czy ona będzie słuchała radia o piątej?

Przeczenie tworzymy za pomocą słówka not.

I will not be writing an essay on Monday.	Nie będe pisał eseju w poniedziałek.
We won't be waiting for you for more than 15 minutes.	Nie będziemy na ciebie czekać dłużej niż 15 minut.

Za pomocą Future Continuous mówimy o ciągłej czynności, która będzie (lub nie będzie) się działa w przyszłości

I'll be preparing dinner tomorrow at 2.	Jutro o drugiej będę przygotowywała obiad.
We'll be staying at home all day.	Będziemy w domu przez cały dzień.
She won't be cooking in the afternoon.	Ona nie będzie gotowała po południu.

propozycja pomocy (lub prośba o pomoc) z wyraźnym zaznaczeniem, że czynność ma być wykonana "przy okazji", nie będzie kłopotliwa

You can give Mary the message to Peter, she'll be seeing him tomorrow anyway.	Możesz przekazać Mary wiadomość dla Petera, ona będzie się z nim widziała jutro.
You can go with us, we'll be passing near the station.	Możecie jechać z nami, będziemy przejeżdżać obok dworca.

Future perfect

Czas Future Perfect jest czasem, którego używa się do określenia czynności, która skończy się zanim zacznie się następna czynność, bądź też zakończy się przed pewnym określonym czasem (punktem) w przyszłości. Czyli mówimy za każdym razem o 'skończonej', 'dokonanej' czynności. Spójrzmy wpierw na polski przykład:

- Skończyłeś już tę książkę? - Nie, nawet nie zacząłem czytać... Zacznę czytać jutro (czynność w przyszłości), ale na pewno skończę ją do soboty (znowu czynność w przyszłości, następująca po tej pierwszej).

Ta pierwsza czynność nie musi się zaczynać w przyszłości. Ona może już trwać, ale jeśli chcemy konkretnie podać kiedy się zakończy w przyszłości, także użyjemy tego czasu. Czyli nasz dialog mógłby wyglądać też tak

:

- Skończyłeś już tę książkę? - Nie, ale już zacząłem czytać... Na pewno skończę ją do soboty (skończę ją do konkretnego dnia w przyszłości).

Po angielsku te dialogi będą wyglądały następująco:

Have you finished this book, yet? - No, I haven't even started yet... I will start tomorrow, but for sure I will have finished it by Saturday.

Have you finished this book, yet? - No, but I have already started reading it. I will have finished it by Saturday.

Czas Future Perfect tworzymy następująco:

Do podmiotu dodajemy orzeczenie w formie will have + past participle (czyli -ed dla regularnych, lub III forma dla nieregularnych):

By the time she gets ready the bus will have left.	Zanim ona będzie gotowa, to autobus odjedzie.
They will have finished the bridge by the end of the month.	Oni skończą ten most przed końcem miesiąca. (i będzie już oddany do użytku)
He will have sold the car by the time I collect enough money to buy it from him.	Zanim ja nazbieram wystarczająco dużo pieniędzy, żeby od niego odkupić ten samochód, to on go już sprzeda.

W tym czasie pojawiają się określenia informujące do kiedy, przed jakim czasem/czymś coś się skończy. Będą to najczęściej:

by	do
before	przed
by the time	do czasu, zanim

Ponieważ ten czas należy do grupy czasów złożonych (czyli takich gdzie dodaje się słówko, które ten czas tworzy, a nie zmienia formę czasownika), więc jak w każdym takim przypadku pytanie tworzymy przez inwersję słówka will z podmiotem.

Will they have passed all the exams before July?	Czy oni zdadzą wszystkie egzaminy do lipca? (czy już będą po sesji na przykład)
Will you have processed these data by tomorrow?	Czy przetworzysz te dane do jutra?

Przeczenia tworzymy tak samo jak w czasie Future Simple - czyli wstawiamy not po słowie will (lub łączymy je w won't). Jedyne o czym trzeba pamiętać, to żeby nie 'zgubić' gdzieś reszty orzeczenia (have i pp):

I won't have been ready with my presentation by tomorrow.	Nie będę gotowa (nie wyrobię się) z tym wystąpieniem/prezentacją do jutra.
His German won't have improved by holiday if he misses so many classes.	Jego niemiecki nie poprawi się do wakacji, jeśli on będzie opuszczał tyle zajęć.

Future perfect continuous

Ten czas określa czynność ciągłą (długoterminową), która najczęściej już trwa, a która zakończy się w określonym momencie w przyszłości. Różnica między tym czasem a czasem Future Perfect polega jedynie na tym, że właśnie tę ciągłość chcemy podkreślić. Popatrzmy:

I have just started saving for my trip to Africa. By July I'll have been saving already for 7 months. Maybe I will save enough.	Właśnie zacząłem oszczędzać na wyjazd do Afryki. Do lipca będę oszczędzać już 7 miesięcy, może zbiorę ile mi potrzeba.
I think that before we leave LA, we will have been staying in this traffic jam for six hours.	Myślę, że zanim wyjedziemy z Los Angeles, to postoimy w tym korku w sumie z 6 godzin.

Ponownie musimy zastosować inwersję słówka will i podmiotu. Pozostała część orzeczenia zostaje bez zmian na swoich miejscach

.

Will she have been staying abroad for 8 months by next month?	Czy do przyszłego miesiąca to już będzie 8 miesięcy jak ona jest za granicą?
For how many weeks will you have been redecorating this room by the end of this month?	Do końca tego miesiąca to ile już będzie tygodni kiedy remontujecie ten pokój?

Aby utworzyć przeczenie trzeba oczywiście dodać słówko not do will:

I won't have been eating canned food by the end of summer.	Do końca lata nie będę jeść żadnego puszkowanego jedzenia. (potem się zobaczy)
They won't have been hunting this breed for almost 3 months before the end of the close season.	Nie będą polować na ten gatunek prawie przez trzy miesiące, zanim nie skończy się sezon ochronny.

Formy wyrażania przyszłości

Czas przyszły w języku angielskim jest dziwny. Właściwie to go nie ma. Bo, tak naprawdę, to czego uczymy się jako 'czasy przyszłe' to tylko jedno z użyć czasownika modalnego will. Jest to użycie wcale nie jedyne, za to reszta nie ma nic wspólnego z jakąkolwiek przyszłością... Na dodatek nie wszystko, o czym chcemy powiedzieć, że się dopiero wydarzy, możemy zakomunikować używając właśnie tej konstrukcji. Jest w angielskim kilka 'metod' mówienia o przyszłości. Popatrzmy czym się różnią i w jakich sytuacjach się ich używa:

Present Simple

Tak, tak to czas teraźniejszy... Jednak to właśnie takich form czasownika używa się, gdy chcemy

zapytać o rozkład jazdy autobusów, pociągów, samolotów, o plany zajęć, grafiki.

What time does the plane land?	O której ląduje samolot? (pytamy o samolot, który wyląduje za 4 godziny)
What time do you finish tomorrow?	O której jutro kończysz? (lekcje, zajęcia - one zależą od planu)
We leave at 7 in the morning and arrive at the hotel at 9 in the evening.	Wyjeżdżamy o 7 rano i przyjeżdżamy do hotelu o 9 wieczorem. (harmonogram wycieczki)

Present continuous

Tego czasu używamy, gdy chcemy powiedzieć o czymś, co jest już ustalone w przyszłości:

We are leaving on a trip to Italy tomorrow.	Wyjeżdżamy jutro na wycieczkę do Włoch. (bilety kupione, wszystko spakowane, zbiórka o 8 rano)
I can't see you on Tuesday. I'm having an appointment.	Nie mogę się z tobą zobaczyć we wtorek. Mam spotkanie.
The President is having lunch with his advisory board and then he is meeting the managers.	Prezes najpierw zje lunch ze swoimi doradcami, a potem spotyka się z managerami. (informuje sekretarka o harmonogramie dnia prezesa jakiejś firmy)

„will” future

Czyli te czasy, w których wykorzystuje się słówko will. Przy ich pomocy:

1. wyrażamy chęć zrobienia czegoś (sami lub obiecujemy za kogoś):

I will help you with your homework.	Pomogę ci w pracy domowej. (wyrażamy chęć, oferujemy coś)
She will call this bank for you.	Ona dla ciebie zadzwoni do tego banku.
I will show you!	Ja ci pokażę!

2. ukazujemy możliwość wydarzenia się czegoś, spekulujemy, ale mówimy o rzeczach, których nie do końca jesteśmy pewni. W tym przypadku w zdaniach często pojawiają się słowa:

think	myśleć
feel	czuć
hope	mieć nadzieję
promise	obiecywać
imagine	wyobrażać sobie

I think they won't mind helping you.	Myślę, że oni nie będą mieli nic przeciwko, żeby ci pomóc. (tak sądzę, bo znam tych ludzi, ale może się przecież zdarzyć, że nie będą mieli czasu)
He hopes this song will be in the charts.	On ma nadzieję, że ta piosenka będzie na listach przebojów. (ale nie wie tego na pewno)

3. podejmujemy decyzję w momencie mówienia o czymś, często spontanicznie

:

Well, I'm busy today. I can't help you, you see... Ugh, all right. Stop crying! I will look for these books for you!

No wiesz, ja jestem dzisiaj zajęta. Nie mogę ci pomóc, rozumiesz... No dobrze! Przestań płakać! Poszukam ci tych książek!

Sytuacja nie musi być aż tak drastyczna. Użyjemy tej formy także w takim przypadku:

I don't know where to go in the evening... I'll ring Tom and invite him to the cinema.

Nie wiem gdzie iść wieczorem... Zadzwonię do Tomka i zaproszę go do kina.

4. mówimy o określonych czynnościach w przyszłości - często potwierdzając informację dotyczącą planów, godziny, itp:

I'll meet you there at 8 then.	No to spotykamy się tam o 8.
All right. So I'll see you at lunch.	Dobrze, to spotkam się z tobą na lunchu.

to be going to

To wyrażenie pozwala przekazać informację o naszych planach na przyszłość. Jeśli chcemy powiedzieć, że coś zrobimy i jest to już przemyślana decyzja, a nawet podjęliśmy w tym kierunku jakieś kroki, to użyjemy 'going to'.

I am going to start learning French.	Zamierzam się zacząć uczyć francuskiego. (i dlatego szukam kursu)
She is going to apply for this job.	Ona zamierza starać się o te pracę. (dlatego pisze CV)
They are going to promote him.	Oni go awansują. (wszystko na to wskazuje)

RÓŻNICE!:

Present Continuous vs 'going to'

I'm buying a new computer tomorrow.	Jutro kupuję komputer. (właściwie to już tylko jadę go odebrać)
I'm going to buy a new computer tomorrow.	Zamierzam kupić jutro komputer. (ale jeśli żaden mi nie będzie odpowiadał, to poczekam do następnego tygodnia)

'will' vs 'going to'

I will go to the Himalayas.	Pojadę w Himalaje. (podjęłam taką decyzję, ale różnie może być)
I'm going to go to the Himalayas.	Zamierzam pojechać w Himalaje. (nawet jeśli jeszcze nic nie zaczęłam robić w tym kierunku, to raczej jest szansa na zrealizowanie tego)

To be

Najczęściej używa się tego wyrażenia aby przedstawić instrukcje dla kogoś w formie bezosobowych poleceń. Gdy przetłumaczymy takie zdania z angielskiego na polski, okaże się, że w większości przypadków są to zdania informujące, że ktoś MA coś zrobić*

You are to clean your room.	Masz posprzątać swój pokój.
I am to finish this report.	Mam skończyć ten raport.
The government is to announce new taxes tomorrow.	Rząd ma jutro ogłosić nowe podatki.

* to wyrażenie funkcjonuje także w czasie przeszłym

:

He was to complete this chart.

Miał uzupełnić tę tabelkę.

Oznacza jednak, że pomimo tego, że ktoś miał coś zrobić, z czegoś się wywiązać, to najprawdopodobniej tego nie zrobił.

57

---