Rozdział 5. Różnie książki historyków

1. Rodzaje narracji historycznej. Periodyzacja.

• Za pomocą tych wszystkich źródeł historyk pisze artykuły lub książki,

• W toku rozwoju historiografii wykształciły się różne rodzaje narracji: narracje diachroniczne (mają chronologiczna oś czasową, narracja rozwija się zgodnie z biegiem strzałki czasu) i narracje synchronistyczne ( nie opisują akcji i nie koncentrują się wokół przedstawiania kolejnych etapów, są przypisywane do jakiegoś innego miejsca na osi czasu, nie są konstruowane zgodnie z osią czasu),

• Są to narracje rzadkie….

• Są też narracje w których nie ważna jest diachronia, tak zwane refleksyjne choć i refleksyjne mogą to być narracje o zaznaczonej linii chronologicznej,

• Materiał historyczny misi być jakoś uporządkowany,

• Historyk dokonuje periodyzacji czyli podziału na okresy

• Każda periodyzacja jest interpretacją

• W interpretacji uwidacznia się wizja świata,

• To gdzie historyk stawia granice chronologiczne nie jest zabiegiem technicznym w narracji,

• Im bardziej wszechstronna jest narracja tym trudniej znajduje się fakty dzielące historie i chronologiczną narracje,

• Periodyzacje są mniej czy bardziej skonwencjonalizawane czyli nasycone w samym stopniu interpretacją,

• Różne są interpretacje określania periodyzacji np. stwierdzenie że wiek XX zaczyna się w 1914 a kończy się w 1989,

2. Monografie, syntezy, historia narodowa i historia regionalna,

• Podział na narracje diachroniczną i synchroniczną jest podstawowym podziałem - odwołuje się do elementów rzeczywistych,

• Czas w historii jest nieoddzielny od przestrzeni - ważne!!!

• Podział książek historycznych na monografie i syntezy, monografie dotyczą jednego przedmiotu np. miasta, syntezy zaś to opracowania dotyczące wielu problemów,

• Monografie mogą mieć też syntetyczny charakter,

• Syntezy także mogą dotyczyć jednego problemu, w którym autor w sposób całkowity bierze pod uwagę różne punkty widzenia,

• W historii narodowej ważnym pojęciem jest pojęcie narodu- niosą określone przesłana ideologiczne i polityczne,

• Historia powszechna jest odwrotnym biegunem co do historii narodowej ponieważ dotyczy wielu społeczeństw, narodów itp.

• Rozpowszechnienie pisania historii narodowej zapoczątkowało też proces specjalizacji - zaczęły wyodrębniać się dyscypliny historyczne,

• Historia regionalna to badania nad regionem,

3. Mikrohistoria,

• Panującym sposobem jest obecnie meta narracja- Jean Francois Lyotrad- pojęcia o wysokim stopniu ogólnym np. naród, ludzkość , walka itp.

• Meta narracja zazwyczaj przybiera postać syntezy,

• Historyk nie opisuje obiektywnej rzeczywistości,

• Realizacja programu uwolnienia narracji historycznej od presji związanej z meta narracją stało się w ostatnich dziesięcioleciach XX wielkie mikrohisotrią,

• Carl Ginzburg- Mikrohistoria to historia krótkiego trwania, rozgrywająca się na powierzchni,

• Historia, zdaniem Topolskiego łączy się na jednym poziomi działania ludzkie i ich skutki, niezliczone decyzje i działania ludzkie,

• Mikrohistoria jest historią bliską człowieka i jego zachowań, pokazuje go w codziennych działaniach a przy tym zaciera różnice między zdarzeniem dotąd uważanymi za ważne a pozostałymi osobami historycznymi i niehistorycznymi,

• Mikrohistoria to nie to samo co historia regionalna ponieważ historycy regionalni opisująrgiony w mikrohistoria bada co na tych regionach za chodzi.

4. Huizinga, Fogel, Le Roy Ladurie, Hunt, Słowiański, Princ i inni

• Zaczęto odchodzić od klasycznej narracji historycznej ( zaczęto szukać czegoś innego, innych narracji )

• Huizinga chce niwelować dystans między czytelnikiem a przeszłości, u Huizinga nie ma uporządkowanego chronologiczni czy strukturalnie obrazu przeszłości,

• Robert W. Fogel „Koleje a amerykański wzrost gospodarczy”

• Reprezentuje tendencje do unaukowienia historii przez wprowadzenie do niej wyrafinowanej statystyki i matematyki,

• Wnioskowanie kontrfaktyczne ( metoda zastosowana przez Fogla ) zakłada się jakąś nie poświadczoną alternatywę w stosunku do faktu uznanego za rzeczywiste, tak jakby owa alternatywa miała rzeczywiste miejsce,

• Fogel za tą próbę otrzymał Nagrodę Nobla

• Emmanuel Le Roy Ladurie „Montaillou, wioska heretyków 1293-1324 ( monografia wsi według autora - mikrohistoria, ponieważ autor opisuje to co było we wsi )

• Powstała książka mówi bardzo dużo o wiejskim życiu ludzi w średniowieczu,

• Historia feministyczna ( historia biorąca pod uwagę zróżnicowanie płci XX wiek ) - uwagi dotyczące tego że rola kobiety jest pomniejszana bo pisana jest „męska” historia

• Lynn Hunt „Saga rodzinna Rewolucji Francuskiej 1992 rok” - najwybitniejsza książka w nurcie studiów kobiecych,

• Mirosław Słowiński „Błazen, dzieje postawa i motyw” - jest przykładem zarazem historii literackiej i historii, narracja diachroniczna i synchroniczna, refleksyjna i informacyjna,

• Richard Price „Świat Alabiego” dotyczy historii Gujany Holenderskiej

• Historia pokazuje jak trudna jest rzeczywista postawa unikania centry zmów i pisania historii wielokulturowych, te postulaty są ważne w historiografii,

- 2 -