Modlitwa różańcowa - tajemnice światła
Cele: Uczeń zna formy, rodzaje i sposoby modlitwy; rozumie, czym jest modlitwa różańcowa; umie wymienić części i tajemnice różańca, z uwzględnieniem tajemnic światła; wie, że tajemnice różańca są streszczeniem Ewangelii; umie odczytać przesłanie poszczególnych fragmentów biblijnych tajemnic światła; dostrzega potrzebę modlitwy różańcowej w swoim życiu codziennym; umie powiedzieć w jakie dni tygodnia odmawiamy poszczególne części różańca.
Metody: Burza mózgów, pogadanka, dialog, analiza Listu, praca z tekstami biblijnymi, praca w grupach, wysłuchanie opowiadania
Środki dydaktyczne: Pismo święte. List apostolski "Rosarium Virginis Mariae" Jana Pawła II, przygotowane kartki z pomocami, kartki z napisami biblijnymi, tablica, zeszyty, różaniec
Plan lekcji - przebieg
Modlitwa wstępna - odczytanie Łk 11,1-4
1.Nawiązanie relacji z uczniami
2. Punkt wyjścia - wspomnienie o 25 rocznica pontyfikatu Jana Pawła II
3. Rozmowa z uczniami, zaangażować jak najwięcej osób.
Kolejny etap katechezy stanowi POGADANKA z dziećmi, na temat znanych nam form, sposobów i rodzajów modlitwy. Wyjść można od faktu: Papież czerpie siłę z modlitwy.
Przykładowe pytania, jakie możemy zadać dzieciom:
Co to jest modlitwa? Rozmowa z Bogiem...........
Czy modlitwa coś daje? Czy jest potrzebna ?
Jezus zachęcał do modlitwy, czy ja się modle? Kiedy ? jak?
W jaki sposób możemy się modlić?
Jak najczęściej się modlimy?
Jak możemy się modlić?
Jakie znamy rodzaje modlitwy?
Naprowadzamy dzieci na właściwe odpowiedzi, jeżeli dzieci nie wymienią wszystkich form, sposobów i rodzajów modlitwy, uzupełniamy ich wypowiedzi.
Szczególnie zaś, wskazujemy na:
a) formy modlitwy: ustna, myślna, kontemplacyjna.
b) rodzaje modlitwy: prośby, wstawiennicza, dziękczynna, uwielbienia.
c) sposoby modlitwy: słowa, gesty, śpiew, z pomocą Pisma świętego, droga krzyżowa, koronka do Bożego miłosierdzia, książeczki do nabożeństwa, litanie, koronka, różaniec.
Aspekt liturgiczny - Kto uczestniczył w modlitwie różańcowej w kościele parafialnym w październiku? Jak wygląda ta modlitwa?
Aspekt praktyczny - Czy czasem modle się na różańcu w domu?
Korelacje międzyprzedmiotowe (Amper, Sucharski, Witos) - opowiadanie
Opowiadanie:
Zwyczaj częstego odmawiania różańca miał wybitny fizyk Amper. Gdy szukał go znany działacz społeczny Fryderyk Ozanam, znalazł go modlącego się na różańcu przed ołtarzem Matki Bożej. Różaniec kochał sławny obrońca Westerplatte major Henryk Sucharski. Organizował żywe różańce żołnierzy i własnoręcznie przepisywał dla nich różańcowe tajemnice. Różaniec nosił ze sobą syn naszej Ojczyzny i Kościoła, trzykrotny premier Wincenty Witos i często na nim się modlił.
4. Rozmowa z uczniami na temat fragmentów listu o różańcu i zapis do zeszytu.
I Fragment listu, I uczeń odczytuje tekst:
Od mych lat młodzieńczych modlitwa ta miała ważne miejsce w moim życiu duchowym (... ) Różaniec towarzyszył mi w chwilach radości i doświadczenia. Zawierzyłem mu wiele trosk. Dzięki niemu zawsze doznawałem otuchy (... ) Różaniec, to modlitwa, którą bardzo kochałem. (... ) Ileż łask otrzymałem w tych latach od Najświętszej Dziewicy przez różaniec (... )” (1)
Na tablicy zapisujemy kluczowe słowa i odpowiedzi
Rozmowa z uczniami
- O czym napisał Jan Paweł II?
- Dlaczego ta modlitwa, jest dla niego tak ważna?
- W jaki sposób napisał Ojciec Święty o modlitwie różańcowej?
- W czym, pomagała i pomaga mu, modlitwa różańcowa?
- Do czego, waszym zdaniem, zachęca nas ten List?
Kto nam powie jak się odmawia różaniec? Przypomnijmy sobie wspólnie?
Jakie tajemnice wchodzą w skład różańca? Radosne, Bolesne, Chwalebne, zapis na tablicy i w zeszycie
Stary i nowy podział tajemnic różańca
Na tablicy zapisujemy i w zeszycie, po analizie drugiego tekstu listu rysujemy
nowy podział różańca
II Fragment list, II uczeń odczytuje tekst:
"Aby różaniec w pełniejszy sposób można było nazwać "streszczeniem Ewangelii", jest zatem stosowne, żeby po przypomnieniu Wcielenia i ukrytego życia Chrystusa (tajemnice radosne), a przed zatrzymaniem się nad cierpieniami męki (tajemnice bolesne) i nad triumfem Zmartwychwstania (tajemnice chwalebne) rozważać również pewne fragmenty życia publicznego o szczególnej wadze (tajemnice światła) (... ). W rzeczywistości całe misterium Chrystusa jest światłem. On jest «światłością świata»” (2)
Rozmowa:
Co streszcza modlitwa różańcowa? Ewangelię
Jak nazywają się nowe tajemnice? Światła
Czego dotyczą nowe tajemnice? Publicznego życia Jezusa
5. Praca w grupach. Katecheta, podaje tajemnice zaproponowane przez Papieża, zapis w zeszycie
Tajemnice światła
1. Chrzest w Jordanie.
2. Objawienie siebie na weselu w Kanie Galilejskiej.
3. Głoszenie Królestwa Bożego i wzywanie do nawrócenia.
4. Przemienienie na Górze Tabor.
5. Ustanowienie Eucharystii.
Katecheta stawia do rozwiązania problem:
Dlaczego Jan Paweł II nazwał wymienione tajemnice «tajemnicami światła»?
Katecheta dzieli uczniów na pięć grup. Przydziela każdej grupie jedną tajemnicę światła do dalszej pracy. Rozdaje pięć egzemplarzy Pisma świętego i podaje odpowiednie fragmenty przy pomocy którego uczniowie mają dokończyć zdanie:
JEZUS JEST ŚWIATŁEM PONIEWAŻ... (3)
Grupa I - Lk 3, 21-23
Grupa II - J 2, 1-11
Grupa III - Mt 4, 23-25; 5, 1-11; 6, 25-33; 7, 13-14
Grupa IV - Łk 9, 28-36
Grupa V - Mt 26, 26-29; J 6, 48-51
Po zakończeniu pracy w grupach każda grupa prezentuje wyniki swojej pracy, które zapisujemy na tablicy. Katecheta dokonuje koniecznych uzupełnień i poprawek.
6. Podsumowanie pracy w grupach, wybrany uczeń zapisuje na tablicy odpowiedzi
Wspólna praca stanowi materiał do przeprowadzenia refleksji.
Przewidywane rozwiązania zapisane na tablicy w odpowiednich miejscach.
Pod nazwą tajemnicy, zapis „Jezus jest światłem ponieważ:”, ramki na tablicy rysuję wówczas kiedy uczniowie pracują w grupach, w czasie pracy w grupach towarzysze uczniom.
Przykładowe odpowiedzi:
Jezus jest ŚWIATŁEM ponieważ
tajemnica l
jest bez grzechu
jest umiłowanym Synem Ojca
jest napełniony Duchem Świętym
tajemnica 2
przynosi rozwiązanie spraw bardzo trudnych
przynosi radość
napełnia wiarą
tajemnica 3
wskazuje drogę
wskazuje prawdę
pokazuje sens i cel życia człowieka
= spotkanie z Bogiem = Królestwo Boże
daje nadzieję
tajemnica 4
jest Bogiem Prawdziwym
jest źródłem szczęścia
tajemnica 5
jest źródłem życia
jest ratunkiem
jest szansą
daje poczucie bezpieczeństwa
7. Zastosowanie do życia, po przedstawieniu wyników pracy powiązanie z życiem uczniów.
8. Praktyka modlitwy, rozmowa z uczniami i wskazówki
W październiku w kościołach jest okazja do modlitwy różańcowej we wspólnocie, nabożeństwa liturgiczne w parafiach.
Różaniec jest modlitwą wspólnotą w rodzinie, z rodzicami, dziadkami, rodzeństwem
Różaniec jest też modlitwą osobistą - dziesiątek różańca, spacer, autobus, wszędzie
Józef Haydn mówił „kiedy odmawiam różaniec wzniosłe tony cisną mi się do głowy”
Kalendarzyk różańcowy - zapis do na tablicy i do zeszytu z boku okręgu przedstawiającego podział
Tajemnice radosne - poniedziałki i soboty.
Tajemnice światła - czwartki.
Tajemnice bolesne - wtorki i piątki.
Tajemnice chwalebne - środy i niedziele.
Modlitwa różańcowa jest modlitwą biblijną - rozdać kartkę z pomocniczą (5)
10. Zakończenie
opowiadanie o Ludwiku Pasterze (4)
Zdrowaś Mario / Dziesiątek różańca (gdy się zdąży)
Korelacje międzyprzedmiotowe:
Fizyka - Amper
Historia - major Sucharski
Wincenty Witos
Muzyka - Józef Haydn
Biologia - Ludwik Paster
Pomoce:
1)
„Od mych lat młodzieńczych modlitwa ta miała ważne miejsce w moim życiu duchowym (... ) Różaniec towarzyszył mi w chwilach radości i doświadczenia. Zawierzyłem mu wiele trosk. Dzięki niemu zawsze doznawałem otuchy (... ) Różaniec, to modlitwa, którą bardzo kochałem. (... ) Ileż łask otrzymałem w tych latach od Najświętszej Dziewicy przez różaniec (... )”
2)
"Aby różaniec w pełniejszy sposób można było nazwać "streszczeniem Ewangelii", jest zatem stosowne, żeby po przypomnieniu Wcielenia i ukrytego życia Chrystusa (tajemnice radosne), a przed zatrzymaniem się nad cierpieniami męki (tajemnice bolesne) i nad triumfem Zmartwychwstania (tajemnice chwalebne) rozważać również pewne fragmenty życia publicznego o szczególnej wadze (tajemnice światła) (... ). W rzeczywistości całe misterium Chrystusa jest światłem. On jest «światłością świata»
3)
JEZUS JEST ŚWIATŁEM PONIEWAŻ...
Grupa I - JEZUS JEST ŚWIATŁEM PONIEWAŻ... - Lk 3, 21-23
Grupa II - JEZUS JEST ŚWIATŁEM PONIEWAŻ... - J 2, 1-11
Grupa III - JEZUS JEST ŚWIATŁEM PONIEWAŻ... - Mt 4, 23-25; 5, 1-11; 6, 25-33;
Grupa IV - JEZUS JEST ŚWIATŁEM PONIEWAŻ... - Łk 9, 28-36
Grupa V - JEZUS JEST ŚWIATŁEM PONIEWAŻ... - Mt 26, 26-29; J 6, 48-51
4)
Opowiadanie o Ludwiku Pasterze
Na początku XIX wieku pewien student jadący pociągiem do Paryża usiadł obok skromnie ubranego starszego mężczyzny, który odmawiał Różaniec. Student przerwał mu pytając:
Czy pan rzeczywiście wierzy w ten zabobon?
Niech pan lepiej wyrzuci ten różaniec przez okno i przestudiuje co nauka ma na ten temat do powiedzenia.
Nauka? Nie rozumiem tej nauki, Może by pan mi ją wyjaśnił? - poprosił skromnie mężczyzna.
Proszę mi dać swój adres, to prześlę panu literaturę na ten temat - odpowiedział student.
Mężczyzna wyjął z kieszeni płaszcza wizytówkę.
Było na niej napisane: Ludwik Paster, Dyrektor instytutu Badań Naukowych, Paryż.
5)
Tajemnice różańca z Pismem Świętym |
||
Tajemnice radosne |
1. Zwiastowanie NMP |
Łk 1, 26-38; Mt 1, 18-25 |
|
2. Nawiedzenie św. Elżbiety |
Łk 1, 39-56 |
|
3. Narodzenie Jezusa |
Łk 2, 1-20; Mt 2, 1-12 |
|
4. Ofiarowanie Jezusa w świątyni |
Łk 2, 22-40 |
|
5. Znalezienie Jezusa w świątyni |
Łk 2, 41-52 |
|
||
Tajemnice światła |
1. Chrzest Chrystusa w Jordanie |
Mt 3, 13-17; Mk 1, 9-11; Łk 3, 21-22; J 1,29-34 |
|
2. Objawienie Chrystusa na weselu w Kanie |
J 2, 1-11 |
|
3. Głoszenie Królestwa Bożego |
Mt 4, 23-25; Mt 9, 35-38; Mk 2, 7-11; Łk 4, 31-41 |
|
4. Przemienienie na górze Tabor |
Mt 17, 1-8; Mk 9, 2-8; Łk 9, 28-36; 2 P 1, 16-18 |
|
5. Ustanowienie Eucharystii |
Mt 26, 26-30; Mk 14, 22-25; Łk 22, 19-20; 1 Kor 11, 23-26; J 6, 48-58 |
|
||
Tajemnice bolesne |
1. Modlitwa w Ogrodzie Oliwnym |
Mt 26, 36-46; Mk 14, 26-52; Łk 22, 39-53; J 18, 1-11 |
|
2. Biczowanie Pana Jezusa |
Mt 27, 11-26; Mk 15, 1-15; Łk 23, 1-25; |
|
3. Cierniem Ukoronowanie |
Mt 27, 27-31; Mk 15, 16-20 |
|
4. Dźwiganie krzyża |
Mt 27, 32-34; Mk 15, 20-28; Łk 23, 26-38; J 19, 13-24 |
|
5. Śmierć Jezusa na krzyżu |
Mt 27, 35-66; Mk 15, 29-47; Łk 23, 33-56; J 19, 25-42 |
|
||
Tajemnice chwalebne |
1. Zmartwychwstanie Chrystusa |
Mt 28,1-20; Mk 16, 1-20; Łk 24, 1-43, J 20-21; 1 Kor 15, 1-58 |
|
2. Wniebowstąpienie Jezusa |
Łk 24, 50-53; Dz 1, 1-11; Kol 3, 1-4; Dz 2, 22-36; Flp 3, 20-21 |
|
3. Zesłanie Ducha Świętego |
Łk 24, 44-49; Dz 2, 1-13; Rz 8, 5-17; 1 Kor 12, 2-11; J 7,37-44; Dz 4, 23-37; Dz 8, 14-17; Dz 10 |
|
4. Wniebowzięcie NMP |
Ap 12, 1-11 |
|
5. Ukoronowanie NMP |
Ap 12, 1-11 |
Schemat lekcji
Pogadanka wprowadzająca
List o różańcu - tekst I - wartość różańca - analiza z uczniami
Dotychczasowy podział różańca - zapis
List o różańcu tekst II - wprowadzenie tajemnic światła i nowy podział, analiza z uczniami
Nowy podział - zapis
Nazwy tajemnic światła - zapis
Praca w grupach: tajemnice światła „Jezus jest światłem ponieważ...?”
Podsumowanie pracy w grupach
Zastosowanie
Praktyczne wskazówki i pomoce do modlitwy różańcowej
Zakończenie
2