B
D
MA
ODSZYM RATOWNIKIEM SZKOLNYM
SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Z ZAKRESU PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ
DLA KLAS I-III
SZKOA
Y PODSTAWOWEJ
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Autor:
Agnieszka Olechowska - doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, nauczyciel edukacji
wczesnoszkolnej, pedagog specjalny-logopeda,
Konsultanci medyczni:
Leszek Jankowski- ratownik medyczny
mgr Mikołaj Kowalewski- ratownik medyczny, pedagog specjalny
Konsultanci merytoryczni z zakresu nauczania uczniów ze specjalnymi potrzebami:
mgr Beata Dubińska  pedagog specjalny, oligofrenopedagog- osoby z niepełnosprawnością intelektualną
dr Magdalena Loska- pedagog specjalny, fizjoterapeuta - osoby z niepełnosprawnością ruchową
dr Grażyna Walczak  pedagog specjalny-tyflopedagog -osoby z dysfunkcją wzroku
dr Katarzyna Bieńkowska-Robak  pedagog specjalny , surdopedagog- osoby z dysfunkcją słuchu
dr Radosław Piotrowicz pedagog specjalny, oligofrenopedagog- osoby z niepełnosprawnością intelektualną
Ilustracje:  mgr Bożena Foder, dr Agnieszka Kwiatkowska- Zwolan
Scenariusze zajęć : Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kl. I- III szkoły podstawowej
w ramach projektu:
 Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów 
realizowanego przez
AkademiÄ™ Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
finansowanego ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
(1) Program operacyjny : Kapitał Ludzki
(2) Priorytet : III. Wysoka jakość systemu oświaty
(3) Działanie: 3.3. Poprawa jakości kształcenia
(4) Poddziałanie : 3.3.4. Modernizacja treści i metod kształcenia - projekty konkursowe
(5) Nazwa projektu : Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi - opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
(6) Nr umowy / decyzji : POKL.03.03.04-00-046/09-01
(7) Kierownik projektu: dr Radosław Piotrowicz
Warszawa 2010
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
2
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Spis treści:
Zajęcia 1  Scenariusz 1 (45 minut), Karta pracy 1, Zadania: 1,2,3,4
Zajęcia 2  Scenariusz 2 (45 minut), Karta pracy 2, Zadania 1,2,3,4,5
Zajęcia 3  Scenariusz 3 (45 minut), Karta pracy 3, Zadania: 1,2,3
Zajęcia 4  Scenariusz 4 (30 minut), Karta pracy 4 Zadania: 1,2,3,4
Scenariusz 5 (15 minut), Karta pracy 5, Zadanie: 1
Zajęcia 5  Scenariusz 6 (45 minut), Karta pracy 6, Zadania: 1,2,3
Zajęcia 6  Scenariusz 7 (45 minut), Karta pracy 7, Zadanie: 1
Zajęcia 7  Scenariusz 8 (45 minut), Karta pracy 8, Zadania: 1,2
Zajęcia 8  Scenariusz 9 (45 minut), Karta pracy 9, Zadania: 1,2,3,4
Zajęcia 9  Scenariusz 10 (30 minut), Karta pracy 10, Zadanie: 1
Scenariusz 11 (15 minut), Karta pracy 11, Zadanie: 1
Zajęcia 10 i 11  Scenariusz 12 (90 minut), Karta pracy 12, Zadania: 1,2,3
Zajęcia 12 i 13  Scenariusz 13 (90 minut), Karta pracy 13, Zadania: 1,2
Zajęcia 14 i 15  Scenariusz 14 (90 minut), Egzamin
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
3
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Uwaga:
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi w klasach I-III szkoły podstawowej może być realizowany na
zajęciach z uczniami zarówno I, II, jak i III klasy, w tym z uczniami o specjalnych potrzebach
edukacyjnych. Dlatego w każdym scenariuszu, oprócz ćwiczeń przeznaczonych do
wykonania przez możliwie wszystkich uczniów, zamieszczono zadania (zawarte w Kartach
pracy), różniące się stopniem trudności, lub przedstawione w różnych wariantach (różniących
się stopniem trudności). Każdorazowo to Nauczyciel decyduje, które spośród zadań
zawartych w Kartach pracy (lub które warianty tych zadań) zostaną wykonane (lub nie) przez
poszczególnych uczniów i w jaki sposób (wykonanie ćwiczeń jest obligatoryjne dla
wszystkich uczniów).
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
4
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 1
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
45 minut
Temat: Będę Młodszym Ratownikiem Szkolnym
Pierwsza pomoc  wyjaśnienie podstawowych pojęć i celu zajęć z zakresu udzielania
pierwszej pomocy. Zasady aplikowania na stopień Młodszego Ratownika Szkolnego.
Podstawowe wiadomości na temat ważniejszych części ciała człowieka.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· potrafi wyrazić swoje uczucia zwiÄ…zane z otrzymaniem pierwszej pomocy
· wie, że umiejÄ™tność udzielania pomocy jest ważnÄ… i cenionÄ… cechÄ…
· wyraża chęć dbania o swoje i innych zdrowie i bezpieczeÅ„stwo
· potrafi powiedzieć co rozumie pod pojÄ™ciem pierwsza pomoc
· umie odróżnić sytuacje niesienia pierwszej pomocy od pomagania w codziennych
sytuacjach
· umie podać co najmniej trzy sytuacje, w których należy udzielić pierwszej pomocy
· umie podać kilka przykÅ‚adowych sposobów udzielania pierwszej pomocy
· potrafi uzasadnić różnice pomiÄ™dzy pomaganiem a pierwszÄ… pomocÄ…
· umie wymienić kilka cech MÅ‚odszego Ratownika Szkolnego
· umie nazwać i wskazać podstawowe części swojego ciaÅ‚a (gÅ‚owÄ™, rÄ™kÄ™, nogÄ™, nos,
oczy, uszy, stopy, dłonie) i wymienić funkcje jakie pełnią
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
5
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
o praca z książką
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy -
Dla grup -
Dla ucznia Karta pracy 1: ilustracje pomagania i niesienia pierwszej pomocy, tekst
wiersza Będę Młodszym Ratownikiem Szkolnym, ilustracja sylwetki
człowieka, rozsypanka wyrazowa z nazwami wybranych części ciała;
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wypowiedzi uczniów na temat czy któryś z nich kiedyś skaleczył się, oparzył, potłukł? Co
wtedy czuł? Czy ktoś mu pomógł i w jaki sposób?
II. Dostosowane do możliwości poznawczych uczniów wyjaśnienie przez nauczyciela pojęć
ze słowniczka w tym pojęcia pierwsza pomoc. Podawanie przez uczniów różnych
przykładów sytuacji udzielania pierwszej pomocy, które nauczyciel w skrócie zapisuje na
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
6
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
tablicy (np.: opatrzenie skaleczenia, zawołanie osoby dorosłej, zatelefonowanie po pomoc
itd.)
II. Uczniowie wskazują/otaczają kółkiem ilustracje, które według nich przedstawiają sytuację
niesienia pierwszej pomocy, np. dziecko podaje drugiemu dziecku loda, dziecko siedzi przy
leżącym na plecach drugim dziecku i dzwoni po pomoc, dziecko opatruje skaleczenie
innemu dziecku, dziecko widzi inne, które spadło z huśtawki i woła o pomoc pokazując
leżące dziecko, dziecko pomaga mamie w zmywaniu). (Karta pracy1. Zadanie. 1)
III. Wyjaśnienie uczniom przez nauczyciela zasad aplikowania na stopień Młodszego
Ratownika Szkolnego (zajęcia + egzamin).
IV. Odczytanie/wysłuchanie wiersza  Będę Młodszym Ratownikiem Szkolnym (Karta
pracy 1. Zadanie 2.)
Będę Młodszym Ratownikiem Szkolnym
Chcę pomagać w trudnych chwilach
i chcę wiedzieć jak to zrobić
By samemu być bezpiecznym
i innemu nie zaszkodzić
Chcę zasady poznać ważne
żeby mądrze postępować
Gdy potrzebna będzie pomoc
odpowiednio się zachować
Byście zawsze w trudnych chwilach,
koleżanko i kolego,
mogli liczyć właśnie na mnie
MÅ‚odszego Ratownika Szkolnego
A. Olechowska
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
7
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
V. Rozmowa nauczyciela z uczniami na podstawie treści wiersza:
- Kim chcą zostać uczniowie po zrealizowaniu wszystkich zajęć?
- Co chcą robić jako Młodsi Ratownicy Szkolni?
- O czym Młodszy Ratownik Szkolny powinien pamiętać?
VI. Wypowiedzi uczniów na temat części ciała. Jakie uczniowie znają ważniejsze części
ciała? Gdzie one się znajdują? Za co odpowiadają?
VII. Utrwalanie nazw części ciała:
wariant A: Uczniowie wskazują na sobie i/lub na ilustracji odpowiednie części ciała (Karta
pracy 1. Zadanie 3.)
wariant B: Uczniowie wycinajÄ… wyrazy (Karta pracy 1. Zadanie 4.), i wklejajÄ… wyrazy w
odpowiednie miejsca wokół ilustracji (Karta pracy 1. Zadanie 2), łącząc kreską wyraz z
odpowiednią częścią ciała.
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści: przypomnienie
pojęcia pierwsza pomoc oraz zasad postępowania Młodszego Ratownika Szkolnego.
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
 pomoce optyczne i nieoptyczne, w razie
potrzeby tekst powiększony, ilustracje bez zbędnych szczegółów, tło
słabo widzący
kontrastowe;
niewidomi  tekst napisany w brajlu, rysunki, szkice wypukłe; modele omawianych
części ciała
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
8
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
- słowniczek powinien być umieszczony np. w postaci planszy lub
wyświetlony przy pomocy rzutnika w widocznym dla uczniów
miejscu
słabo słyszący
- niektóre określenia i wyjaśnienia zawarte w słowniczku mogą być
niesłyszący
niezrozumiałe dla ucznia; należy przygotować prostsze opisy i
wyjaśnienia, w razie potrzeby wspomóc się demonstracją, ilustracją
lub innÄ… pomocÄ… dydaktycznÄ…
- zrozumienie treści wiersza może sprawiać trudności; można
poprosić rodziców lub nauczyciela wspomagającego o wcześniejsze
wprowadzenie ucznia w tematykÄ™ wiersza, przeczytanie i
przeanalizowanie go w domu lub np. na zajęciach rewalidacyjnych
- karty pracy na sztywnym kartonie, wielkość elementów (oraz wszystkiego
na karcie) dostosowana do możliwości percepcyjno-motorycznych
- przy dużych problemach manualnych otaczanie kółkiem należy
niepełnosprawni
zastąpić odpowiedzią ustną
ruchowo
- wielkość schematu dostosowana do możliwości percepcyjnej i
ruchowej dziecka.
- naklejanie szablonu serca można zastąpić wskazaniem miejsca,
gdzie powinien być naklejony,
- przygotowanie schematu : uczeń wskazuje kolejne elementy
schematu
- materiał obrazkowy ułatwiający zrozumienie pojęć, sytuacji,
zależności
niepełnosprawni
- zasady w formie obrazkowej
intelektualnie - etykiety wielorazowego użytku z nazwami części ciała, które można
odpinać i przypinać na manekinie, na drugim uczniu/ duży wzór dla
całej klasy (manekin, schemat obrazkowy)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
9
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 2
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
45 minut
Temat: Jestem bezpieczny  mogę pomagać
Podstawowe wiadomości dotyczące rozpoznawania zagrożeń w miejscu wypadku lub
pożaru. Zasady zachowania się w czasie pożaru w domu lub w szkole.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· wyraża swoje uczucia zwiÄ…zane z sytuacjami trudnymi
· wie, że bycie odpowiedzialnym jest ważnÄ… i cenionÄ… cechÄ…
· potrafi przyjąć postawÄ™ pomocowÄ…, troszczyć siÄ™ o siebie i innych
· potrafi wymienić co najmniej trzy przykÅ‚ady zagrożeÅ„, które mogÄ… pojawić siÄ™ w
miejscu wypadku lub pożaru
· umie powiedzieć (lub pokazać) jak należy zachować siÄ™ w czasie pożaru w szkole
· umie powiedzieć (lub pokazać) jak należy zachować siÄ™ w czasie pożaru w domu
Metody (wg W. Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
10
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy koce,
Dla grup -
Dla ucznia Karta pracy 2: ilustracja sytuacji wypadku na ulicy, tekst do zapamiętania,
rozsypanka wyrazowa, zdania mówiące o prawidłowym i nieprawidłowym
zachowaniu się w czasie wypadku, zdania, w których ukryte są litery
układające się w słowo  odwaga ;
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Przypomnienie ważniejszych treści omawianych w czasie poprzednich zajęć.
III. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wyjaśnienie przez nauczyciela pojęć ze słowniczka oraz przedstawienie ogólnych zasad
zachowania w sytuacji wypadku (Karta pracy 2., Strona 4.)
II. Wypowiedzi uczniów na temat sytuacji przedstawionej na ilustracji (chłopiec leży na
bardzo ruchliwej ulicy po upadku z roweru; dziewczynka stoi na brzegu chodnika i
zastanawia się czy wejść na jezdnię) oraz na temat zagrożeń w tym miejscu dla dziewczynki
przedstawionej na ilustracji. (Karta pracy 2. Zadanie 1.)
- JakÄ… sytuacjÄ™ przedstawia ilustracja?
- Czy, żeby udzielić pierwszej pomocy chłopcu dziewczynka może wejść na jezdnię? (nie)
- Co może zrobić dziewczynka, żeby udzielić pierwszej pomocy? (wołać dorosłych, dzwonić
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
11
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
po pomoc)
- Jakie zagrożenia mogą pojawić się w innych sytuacjach trudnych (w miejscach innych
wypadków lub pożaru)? (coś może spaść z wysokości, zawalić się, przewrócić, nadjechać,
zarwać się itp.)
III. Ćwiczenie podejmowania działań przez dzieci w różnych sytuacjach wypadków
(zabezpieczanie siebie, wzywanie pomocy i pozostawanie przy poszkodowanych,
pocieszanie ich i przykrywanie).
IV. Wyszukanie wśród podanych możliwości tylko zdań na temat właściwych zachowań
w sytuacji wypadku w szkole. W przypadku uczniów młodszych zdania może odczytać
nauczyciel, a dzieci, które sądzą, że jest to prawidłowe zachowanie powinny sygnalizować
swoją decyzję przez podniesienie ręki (upewniam się czy nic nie grozi mnie ani innym
dzieciom; udzielam pomocy poszkodowanemu według poznanych zasad; czekam, może nic
poważnego się nie stało; wzywam osobę dorosłą; okrywam poszkodowanego). (Karta pracy
2. Zadanie 2.)
V. Nauka na pamięć zdania:
wariant A: Uczniowie kilkakrotnie powtarzajÄ… podane przez nauczyciela zdanie: Kiedy
stanie się coś złego: najpierw rozejrzyj się kolego, potem wzywaj dorosłego! (Karta pracy 2.
Zadanie 3.)
wariant B: Ułożenie zdania z rozsypanki wyrazowej i wklejenie w odpowiedniej kolejności
pod zdaniem zapisanym w Zadaniu 2. (Karta pracy 2. Zadanie 4.)
VI. Rozmowa z uczniami na temat pożaru.
- Czym jest pożar?
- Dlaczego pożar jest niebezpieczny?
VII. Wyjaśnienie uczniom zasad postępowania w czasie pożaru w szkole i w domu.
Ukierunkowanie uwagi uczniów na podobieństwa i różnice w zachowaniu się w czasie
pożaru w szkole i w domu.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
12
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
POŻAR W SZKOLE POŻAR W DOMU
JESTEÅš
JESTEÅš Z OSOB

W KLASIE Z JESTEÅš SAM JESTEÅš SAM
DOROSA


NAUCZYCIELEM
zachowaj spokój
słuchaj nauczyciela, jak najszybciej wyjdz
słuchaj dorosłego jak najszybciej wyjdz
z
ustaw się w parach, jak najkrótszą drogą domu, jeśli w domu jest
trzymaj kolegę lub z zagrożonego dużo dymu wychodz
na
koleżankę za rękę pomieszczenia, czworakach lub nisko
poruszając się jak pochylony, jeśli musisz
najniżej przy uciekać obok płomieni
podłodze zarzuć na siebie koc lub
kołdrę (jeśli zdążysz
możesz je najpierw polać
wodÄ…); otwieraj drzwi
ostrożnie, mogą być
gorÄ…ce
jeśli sam wybiegłeś wyjdz
cie jak najszybciej z zawołaj sąsiada lub poproś
ze szkoły szukaj zagrożonych pomieszczeń o pomoc osoby na ulicy
osoby dorosłej i
powiedz jej gdzie siÄ™
pali i co siÄ™ pali
jeśli masz telefon jeśli masz telefon
komórkowy spróbuj komórkowy spróbuj sam
sam wezwać straż wezwać straż pożarną,
pożarną, wykręć wykręć numer 112
numer 112
nigdy nie próbuj sam nigdy nie próbuj sam gasić
gasić pożaru pożaru
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
13
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
VIII. Ćwiczenie ucieczki z pożaru w domu, w szkole: pod ławkami, otwieranie ostrożne
drzwi, okrywanie się kocem na głowę i plecy.
IX. Odczytanie zdań, ułożenie wyrazu z zaznaczonych kolorem liter, wpisanie powstałego
wyrazu  odwaga w okienka pod tekstem. (Karta pracy 2. Zadanie 5.)
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści: przypomnienie
konieczności zachowania własnego bezpieczeństwa, postępowania zgodnie z określonymi
zasadami w czasie pożaru w domu i w szkole.
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
 pomoce optyczne i nieoptyczne, w razie
potrzeby tekst powiększony, ilustracje bez zbędnych szczegółów, tło
słabo widzący
kontrastowe; dziecku z uszkodzonym wzrokiem zapewnić możliwość
oglądania ilustracji z bliskiej odległości i ew., dostarczyć każdemu dziecku
pomniejszoną ilustrację, by mogło ją swobodnie oglądać
niewidomi  tekst napisany w brajlu, rysunki, szkice wypukłe; modele omawianych
części ciała. UWAGA: dokładnie omówić co przedstawia obrazek
ilustrujÄ…cy wypadek na ulicy
- zad. 2  upewnić się, czy uczeń rozumie treść zadania i odpowiedzi
- zad. 3  upewnić się, czy uczeń rozumie tekst, czy umie wyjaśnić o co
w nim chodzi
słabo słyszący
- upewnić się, czy uczeń rozumie zasady postępowania w czasie pożaru
- w razie potrzeby w powyższych zadaniach zastosować objaśnienia i
prostsze polecenia
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
14
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
- karty pracy na sztywnym kartonie, wielkość elementów (oraz wszystkiego na
karcie) dostosowana do możliwości percepcyjno-motorycznych
- uczniowie, którzy nie są w stanie wykonać czynności manipulacyjnych
niepełnosprawni
powinni umieć dokładnie opisać ich realizację (słownie kierować
ruchowo
działaniem innej osoby)
- pkt IV należy zadbać, by uczeń ze swojego miejsca dobrze widział
przebieg doświadczenia  często nie ma on możliwości samodzielnej
zmiany pozycji
- pkt V  należy uzmysłowić uczniom korzystającym ze sprzętu
ortopedycznego (kule, balkoniki itp.), że ich niewłaściwe ułożenie
może blokować drogę ewakuacyjną.; uczniowie nie umiejący
samodzielnie przemieszczać się na wózkach powinni wiedzieć, kto
będzie pomagał im w przemieszczaniu się i nauczyć się właściwego
sposobu proszenia o pomoc przy przemieszczaniu się  szczególnie
ważne w budynkach piętrowych, bo podczas pożaru z reguły nie
działają windy
- przygotowanie tabliczki może przekraczać możliwości dziecka, ale
niektórzy uczniowie korzystający na co dzień z komputera mogliby ja
przygotować w wersji elektronicznej
· pojÄ™cie: pożar -należy posÅ‚użyć siÄ™ materiaÅ‚em uÅ‚atwiajÄ…cym
niepełnosprawni
zrozumienie, np. wyświetlenie filmu lub pokaz fotografii z pożaru;
intelektualnie
przeciwstawić temu pojęciu np. ognisko, grill
· symulacja ewakuacji z pożaru w szkole, domu; dobrze jest wskazać
osobę(y), która będzie wsparciem ucznia z upośledzeniem umysłowym
podczas symulacji oraz w realnych warunkach
· p. VI (scenariusz)- obrazki (film- stop klatki): uczniowie stojÄ… w
parach wpatrzeni w nauczyciela; dziecko samotnie wybiega z domu
okryte mokrym kocem; dziecko pokazuje dorosłej osobie pożar
widoczny z okien; dzwoni na 112
· p. VIII (scenariusz)- obrazki lub caÅ‚e teksty do wklejenia w bardzo prostej,
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
15
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
krótkiej formie; ODWAGA- cały wyraz już gotowy (pismo drukowane
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
16
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 3
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
45 minut
Temat: Wzywam pomoc
Możliwe sposoby wzywania pomocy  proszenie osób przechodzących ulicą,
korzystanie z telefonu stacjonarnego i komórkowego. Numery alarmowe.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· wie, że bycie odpowiedzialnym jest ważnÄ… i cenionÄ… cechÄ…
· wie, że zwÅ‚aszcza w sytuacji trudnej, zachowanie siÄ™ zgodne z okreÅ›lonymi zasadami
jest decydujące o zdrowiu i bezpieczeństwie swoim i innych osób
· potrafi podać co najmniej trzy możliwe sposoby wzywania pomocy
· potrafi wymienić wszystkie numery telefonów alarmowych (112, 997,998,997)
· umie wybrać (bez Å‚Ä…czenia) poprawny numer ogólnego telefonu alarmowego lub
numer telefonu odpowiednich służb ratowniczych
· potrafi podać przez telefon wszystkie ważne informacje na temat zdarzenia wedÅ‚ug
schematu: Kto? (dzwoni), Co? (się stało), Komu? (się stało, ilu poszkodowanych),
Gdzie? (to się stało)
· potrafi poprosić obcÄ… osobÄ™ na ulicy o pomoc
· wie jak wyglÄ…dajÄ… pojazdy poszczególnych sÅ‚użb ratowniczych i za co odpowiadajÄ…
poszczególni ratownicy
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
17
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy modele telefonu,
Dla grup -
Dla ucznia Karta pracy 3: cyfry i numery alarmowe, ilustracje przedstawicieli różnych
służb ratowniczych i pojazdów odpowiadających tym służbom, tekst
ilustrujÄ…cy schemat wzywania pomocy przez telefon
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wypowiedzi uczniów na temat różnych sposobów wzywania pomocy. Wyjaśnienie przez
nauczyciela pojęcia numery alarmowe.
- Kiedy potrzebna jest pomoc innych osób? (w każdej trudnej, niebezpiecznej sytuacji:
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
18
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
wypadku, urazu, pożaru, itp.)
- Jak można wezwać pomoc? (wołając, gwiżdżąc, machając rękami, mówiąc innemu
dziecku, żeby poszło po kogoś dorosłego, pielęgniarkę, wyznaczonego w szkole nauczyciela
do udzielania pierwszej pomocy (który to nauczyciel?, jak wygląda? czego uczy?), poprosić
sąsiada, poprosić osobę na ulicy)
- Czego można użyć do wezwania pomocy? (telefonu, gwizdka)
- Kogo można prosić o pomoc? (wyznaczonego w szkole nauczyciela, pielęgniarki szkolnej,
osobę dorosłą na ulicy, innego ucznia)
II. Zapoznanie uczniów z rodzajami służb ratowniczych, ich pojazdami i odpowiadającymi
tym służbom numerami telefonów alarmowych oraz ogólnopolskim telefonem alarmowym z
telefonów komórkowych. Dopasowywanie przez uczniów ilustracji przedstawicieli służb
ratowniczych, do ich pojazdów i odpowiednich numerów telefonów. (Karta pracy 3. Zadanie
1.)
II. Wycinanie cyfr i wklejanie w odpowiednie okienka w taki sposób, aby powstały różne
numery telefonów alarmowych. (Karta pracy 3. Zadanie 2.)
III. Nauczenie siÄ™ schematu poprawnego wzywania pomocy przez telefon.
(Kto dzwoni? Nazywam siÄ™ Ania Malinowska. Mam 8 lat. PotrzebujÄ™ pomocy.
Co i komu się stało? Moja mama leży na podłodze i nie rusza się.
Gdzie to się stało? Numer, z którego dzwonię to& . Mieszkam przy ulicy Kwiatowej 19 w
Lublinie. Numer mieszkania to 11.) (Karta pracy 3. Zadanie 3.)
IV. Ćwiczenia przy użyciu modelu telefonu  prawidłowe wzywanie pomocy do określonego
zdarzenia według schematu: Kto?-Co?-Komu?-Gdzie?
V. Powiedzenie lub napisanie co należy powiedzieć podczas wzywania pomocy przez
telefon. Karta pracy 3. Zadanie 4.)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
19
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści: rodzaje sytuacji
trudnych, rodzaje służb ratowniczych, sposoby wzywania pomocy.
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- obrazki kontrastowe, wskazane tez modele pojazdów
poszczególnych służb ratowniczych i miniaturki  lalki
słabo widzący
przedstawicieli rożnych służb ratowniczych,
niewidom
- nagranie z sygnałami alarmowymi.
- zapewnić możliwość korzystania z pomocy optycznych i
nieoptycznych,
- tekst brajlowski. (dzieci niewidome)
- zwrócić uwagę na rozumienie poszczególnych poleceń i
treści zadań; uczeń nie powinien mieć większych problemów
z realizacją tych zajęć
słabo słyszący
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- cele zakładające umiejętność wykonywania czynności powinny być
zamienione na: wie, jak wykonywać czynność (potrafi kierować
czynnościami innej osoby)
niepełnosprawni
- pkt I  uczeń może mieć problem z manipulacją kartami, nawet jeśli
ruchowo
są one ze sztywnego papieru  wtedy należy to zamienić na
odpowiedz
ustną, lub przypiąć do kartek odpowiednie uchwyty np.:
klamerki
- dla uczniów z dużymi problemami manualnymi można zamienić na
wypisanie na komputerze nazwy służby i dopasowany do niej numer
telefonu. Wykonanie naklejki może przekraczać ich możliwości
ruchowe
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
20
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
· prezentowanie różnych sposobów wzywania pomocy przez
niepełnosprawni
każde dziecko.
intelektualnie
· p.II (scenariusz)- przedstawić fotografie lub film prezentujÄ…cy
wozy i osoby  przedstawicieli różnych służb ratowniczych
· schemat komunikatu telefonicznego -wyraz
ny, towarzyszÄ…cy
cały czas na zajęciach (plansza z pytaniami: Kto dzwoni? Co i
komu się stało? Gdzie to się stało?) Każdy uczeń musi zmierzyć
się z tym schematem : najpierw wspólnie potem np. w grupach i
indywidualnie
· numery alarmowe w caÅ‚oÅ›ci, np. (na konkretnym wozie: dzieci
mogą samodzielnie zamalowywać wozy, np.: policja- niebieska,
straż pożarna czerwona, pogotowie- białe szare i oznaczać
numery lub je wklejać)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
21
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 4
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
30 minut
Temat: Torebeczka  apteczka
Zawartość apteczki, nazwy poszczególnych rzeczy w apteczce. Sposoby
posługiwania się zawartością apteczki.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· rozumie, że elementy apteczki pierwszej pomocy sÅ‚użą ratowaniu zdrowia i życia, nie
służą do zabawy
· prezentuje i wyraża postawÄ™ pomocowÄ…, uspokaja, pociesza poszkodowanego
· umie wyjaÅ›nić co to jest apteczka i do czego sÅ‚uży
· potrafi wskazać wÅ›ród różnych rzeczy te, które można znalez
ć w apteczce
· potrafi nazwać co najmniej 5 rzeczy znajdujÄ…cych siÄ™ w apteczce
· umie poprawnie posÅ‚użyć siÄ™ niektórymi rzeczami z apteczki (zaÅ‚ożyć rÄ™kawiczki,
przykleić plaster, założyć opatrunek z gazy i bandaża)
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
· Metody waloryzacyjne:
o pokaz
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
22
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· grupowa jednolita lub grupowa zróżnicowana (w zależnoÅ›ci od iloÅ›ci zestawów
wyposażenia apteczki)
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy zdjęcia różnych apteczek, apteczka (apteczki) z wyposażeniem
Dla grup różne elementy wyposażenia apteczki
Dla ucznia Karta pracy 4: rysunek apteczki (kontur), rozsypanka obrazkowa/wyrazowa
(ilustracje/nazwy elementów wyposażenia apteczki), zdania mówiące
o przeznaczeniu poszczególnych elementów z apteczki i ilustracje/wyrazy
do ich uzupełnienia, ukryte wyrazy, ilustracja apteczki w częściach do
ułożenia (puzzle),
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wypowiedzi uczniów na temat tego czym jest apteczka, do czego służy, czy wiedzą gdzie
apteczka znajduje się w szkole (w klasie, w gabinecie pielęgniarki, w sekretariacie).
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
23
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
II. Poznawanie przez uczniów elementów wyposażenia apteczki: uczniowie wymieniają jak
najwięcej rzeczy, które ich zdaniem powinny znajdować się w apteczce (nauczyciel w miarę
potrzeby koryguje nazwy podawane przez dzieci i zapisuje te nazwy na tablicy); następnie
uczniowie obserwujÄ… prezentowanÄ… przez nauczyciela apteczkÄ™ oraz kolejno pokazywane i
omawiane (do czego służą) elementy wyposażenia przykładowej apteczki. Nauczyciel
zaznacza na tablicy  + przy nazwach tych elementów, które znajdują się w prezentowanej
apteczce.
III. Poznanie możliwych różnic w wyposażeniu różnych apteczek. Omówienie pozostałych
zapisanych na tablicy przykładów, czy są konieczne w każdej apteczce, czy wszystkie
elementy wyposażenia przykładowej apteczki zostały wypisane na tablicy, co nie zostało
zapisane? Czego nie musi być w apteczce? Czy apteczki mogą różnić się między sobą tym co
w nich jest? Co zwykle powinno znajdować się w apteczce? Czy apteczki mogą różnić się
między sobą zawartością? Dlaczego?
IV. Odszukiwanie nazw kolejnych prezentowanych elementów w rozsypance wyrazowej,
wycinanie i wklejanie w odpowiednie miejsce na karcie pracy (w obrys apteczki). (Karta
pracy 4. Zadanie 1.)
V. Uzupełnianie zdań dotyczących przeznaczenia poszczególnych rzeczy z apteczki
odpowiednimi wyrazami z rozsypanki (np. do założenia na dłonie ratownika  rękawiczki);
(Karta pracy 4. Zadanie 2)
VI. Znajdowanie i zaznaczanie ukrytych w rzędach nazw elementów wyposażenia apteczki,
np. PLASTERENSAWE (Karta pracy 4. Zadanie 3)
VII. Ułożenie ilustracji apteczki z części (układanka) (Karta pracy 4. Zadanie 4.)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
24
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Uczniowie Uwagi do realizacji
- kontur apteczki pogrubiony,
- tekst, (rozsypanka) napisany pogrubioną czcionką, ew. powiększoną,
słabo widzący
udostępnić też pomoce optyczne .puzzle z kilku elementów o prostych
kształtach
- Dla dzieci niewidomych.;
niewidomi -  kontur apteczki zaznaczony wypukłą kreską, tekst ( rozsypanka)
napisany brajlem, puzzle  części wypukłe, o prostych kształtach
- skoncentrować się na objaśnieniu uczniowi nowych pojęć i wyrazów,
posługiwać się konkretami, ilustracjami i etykietami
słabo słyszący
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- cele zakładające umiejętność wykonywania czynności powinny być
zamienione na: wie, jak wykonywać czynność (potrafi kierować
czynnościami innej osoby)
niepełnosprawni
- Część zasadnicza
ruchowo
- pkt II i III  należy zadbać, by uczeń ze swojego miejsca dobrze
widział prezentowane elementy  często nie ma on możliwości
samodzielnej zmiany pozycji
- zwrócić uwagę, że poszczególne materiały mogą mieć różnie
wyglądające opakowania i że należy kierować się ich nazwą
- uczeń, którego sprawność ruchowa nie pozwala na posługiwanie się
poszczególnymi narzędziami i materiałami z apteczni powinien znać
ich zastosowanie i sposób użycia
- pkt IV, V i VII  wycinanie i wklejenie może przekraczać możliwości
manualne ucznia ze znaczną niepełnosprawnością ruchową  zamienić
na odpowiedz
ustną lub kierowanie działaniem innej osoby (zadanie
VII)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
25
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
· pojÄ™cia: apteczka pierwszej pomocy: różne apteczki- taka sama
niepełnosprawni
funkcjonalność; przeciwstawienie podobnie wyglądających
intelektualnie
pudełeczek, torebek, plecaków, które pełnią znacznie odmienne
funkcje od apteczki
· nazwy elementów apteczki zapisywane lub gotowe etykiety
· mogÄ… być obrazki z elementami apteczki + etykiety z ich nazwami+
przydatność każdego elementu też na etykiecie
· p. V(scenariusz)- uzupeÅ‚nianie wyrazami lub obrazkami
· p. VI(scenariusz)- może okazać siÄ™ zbyt trudne
· p. VII(scenariusz)- modyfikacja/indywidualizacja do potrzeb uczniów
liczbą części puzzli (3 części, 10 części)
· uczeÅ„ musi mieć możliwość dotkniÄ™cia, zapoznania siÄ™ z każdym
elementem apteczki,
· kilka rodzajów o różnym wyglÄ…dzie apteczek (najlepiej bardzo od
siebie różne).
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
26
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 5
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
15 minut
Temat: Nos  pierwsza pomoc
Pomoc podczas krwawienia z nosa. Sposób siedzenia osoby poszkodowanej,
wezwanie pomocy.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· prezentuje postawÄ™ pomocowÄ…,
· wyraża troskÄ™ o poszkodowanego, umie uspokoić
· wie co to jest krwawienie z nosa
· wie, jak siÄ™ zabezpieczyć przed kontaktem z krwiÄ… poszkodowanego (rÄ™kawiczki)
· umie posadzić poszkodowanego i uspokajać go
· potrafi podać poszkodowanemu chusteczkÄ™ i polecić mu przytrzymanie (lekko!
dociskając) skrzydełek nosa
· umie wezwać dorosÅ‚ego
· wie, że jeÅ›li krwawienie trwa dÅ‚użej niż 10 minut trzeba wezwać pogotowie
· umie poprawnie wezwać pogotowie
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
27
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
· Metody waloryzacyjne:
o pokaz
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· grupowa jednolita
· jednostkowa jednolita
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy -
Dla grup chusteczki higieniczne, gaziki jałowe, chusty trójkątne, rękawiczki
jednorazowe;
Dla ucznia Karta pracy 5: schemat postępowania przy krwawiącym nosie, historyjka
obrazkowa: Pierwsza pomoc na boisku
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wypowiedzi uczniów na temat krwawienia z nosa. Jak go można rozpoznać? Kiedy może
się zdarzyć (upadek, uderzenie (ręką, piłką), zderzenie z kolegą, w przebiegu różnych
chorób, w wyniku osłabienia).
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
28
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
II. Obserwowanie przez uczniów demonstrowanego przez nauczyciela sposobu postępowania
w czasie krwawienia z nosa (posadzenie, uspokajanie, podanie chusteczki (gazy, chusty
trójkątnej), zaciśnięcie skrzydełek nosa, wezwanie dorosłego, śledzenie czasu, wezwanie
pogotowia jeśli po 10 minutach krwotok nie ustąpił).
III. Powtórzenie (zapamiętywanie) zademonstrowanego przez nauczyciela sposobu
postępowania w przypadku krwawiącego nosa z wykorzystaniem schematu (Karta pracy 5.
Zadanie 1.)
III. Ćwiczenie w parach. Tamowanie krwawienia z nosa za pomocą chusteczek, gazy, chusty
trójkątnej.
IV. Ułożenie historyjki obrazkowej. (Karta pracy 5. Zadanie 2.)
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści z obu części zajęć
(Scenariusze: 4 i 5): co to jest apteczka, co może znajdować się w apteczce, do czego służą
poszczególne elementy wyposażenia apteczki, schemat postępowania w przypadku
krwawiÄ…cego nosa;
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- historyjka obrazkowa dostępną dla każdego ucznia
- wyraziste szczegóły ,
słabo widzący
- zapewnić możliwość korzystania z pomocy optycznych
niewidomi - instrukcja postępowania przy krwawiącym nosie połączona z
demonstracją wykonywanych czynności
- skoncentrować się na objaśnieniu uczniowi nowych pojęć i
wyrazów, posługiwać się konkretami, ilustracjami i etykietami
słabo słyszący
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
29
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
- cele zakładające umiejętność wykonywania czynności powinny być
zamienione na: wie, jak wykonywać czynność (potrafi kierować
-
czynnościami innej osoby)
- niepełnosprawni
- Część wstępna: pkt III - należy zadbać, by uczeń ze swojego
ruchowo
miejsca dobrze widział przebieg doświadczenia
- Część zasadnicza: pkt II i III uczeń, którego sprawność nie
pozwala na wykonanie czynności powinien umieć ją dokładnie
opisać; pkt VI  podpis może być zastąpiony odpowiedzią ustną
- Część końcowa: pkt I - uczeń, którego sprawność nie pozwala na
wykonanie czynności powinien umieć ją dokładnie opisać
domownikom; ułożenie obrazków może zostać zamienione na
nadanie im numerów i ich podanie we właściwej kolejności
· pojÄ™cie: skrzydeÅ‚ka nosa (wskazanie- każde dziecko na sobie i na
niepełnosprawni
koledze, zapis- etykieta, częste posługiwanie się tym pojęciem)
intelektualnie
· ilustracje, zdjÄ™cia czynnoÅ›ci, w trakcie których może dojść do
krwotoku z nosa
· ćwiczenia tamowania krwotoku z nosa (każdy z każdym)
· historyjka: wariant trudniejszy- ukÅ‚adanie; wariant prostszy:
ułożenie wg wzoru lub całość w gotowej formie (tylko
ponumerowanie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
30
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 6
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
45 minut
Temat: Olaboga!  Palec, noga!  skaleczenie, zranienie
Małe skaleczenie i duży krwotok  zasady postępowania, opatrzenie, ułożenie
poszkodowanego.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· wie, że jego zachowanie jako ratownika jest bardzo ważne dla ratowanego
· rozumie konieczność stosowania siÄ™ do zasad udzielania pierwszej pomocy i umie siÄ™
do nich stosować
· potrafi powiedzieć jakie sÄ… różnice pomiÄ™dzy maÅ‚ym skaleczeniem a dużą ranÄ…
· umie powiedzieć jak należy postÄ…pić przy skaleczeniu, a jak przy ranie
· umie poprawnie zaÅ‚ożyć co najmniej plaster z opatrunkiem, a w miarÄ™ możliwoÅ›ci i w
zależności od wieku umie poprawnie zastosować inne opatrunki (np. opatrunek
uciskowy)
· umie poprawnie uÅ‚ożyć poszkodowanego, pocieszać go i uspokajać
· umie co najmniej wezwać dorosÅ‚ego, a w miarÄ™ możliwoÅ›ci odpowiednie sÅ‚użby
ratownicze
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
31
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
o metoda sytuacyjna
· Metody waloryzacyjne:
o pokaz
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· grupowa jednolita
· grupowa zróżnicowana
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy koce
Dla grup środki opatrunkowe, bandaże, gaza jałowa, chusty trójkątne, rękawiczki,
przybory, przedmioty mogące być przydatne w czasie zakładania opatrunku
uciskowego;
Dla ucznia Karta pracy 6: rebus, krzyżówka, schemat układania poszkodowanego w
pozycji bocznej bezpiecznej
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
32
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
I. Wypowiedzi uczniów na temat skaleczeń i dużych ran. Czy kiedyś sami ulegli skaleczeniu
lub zranieniu? Kto i jakiej pomocy im udzielił?
II. Wyjaśnienie uczniom przez nauczyciela na czym polega różnica pomiędzy skaleczeniem
(niewielka ranka, otarcie naskórka), a raną (głębokie lub rozległe zranienie, duży krwotok).
III. Obserwacja przez uczniów prezentowanego przez nauczyciela sposobu postępowania w
czasie opatrywania skaleczenia (jeśli opatrujemy czyjeś skaleczenie: założyć rękawiczki,
przyłożyć coś czystego, delikatnie ucisnąć, założyć plaster z opatrunkiem na skaleczone
miejsce)
IV. Powtórzenie schematu postępowania podczas opatrywania skaleczenia. (Karta pracy 6.
Strona 24)
IV. Ćwiczenie postępowania przy skaleczeniu. Uczniowie w parach opatrują sobie nawzajem
różne  skaleczenia .
V. Rozwiązywanie rebusa:  Skaleczenie : rękaw + i + czki, ga + za,
u + ci + śnięcie, p + las + ter (Karta pracy 6. Zadanie 1.)
VI. Obserwacja przez uczniów prezentowanego przez nauczyciela sposobu postępowania w
czasie opatrywania zranienia (jeśli opatrujemy czyjeś zranienie: założyć rękawiczki,
przyłożyć coś czystego, położyć coś twardego na ranę (klocek, rolkę bandażu, twarde etui na
okulary), ucisnąć, ale tak aby nie zatamować przepływu krwi w kończynie, owinąć
bandażem lub chustą trójkątną jak bandażem). Podanie prze nauczyciela innych ważnych
zasad podczas opatrywania skaleczeń i zranień (nie dotykać, przemyć wodą z kranu lub
butelki (poprzez polewanie), jeśli widać zabrudzenie, nie usuwać ciał obcych, wezwać
dorosłych , nie podawać nic do jedzenia ani do picia, przykryć, mówić spokojnie, gdy osoba
jest nieprzytomna - ułożyć w pozycji bezpiecznej)
VII. Ćwiczenie postępowania przy zranieniu. Uczniowie w parach opatrują sobie nawzajem
różne  zranienia zakładając opatrunek uciskowy.
VIII. Rozwiązanie krzyżówki z hasłem (Karta pracy 6. Zadanie 2.):
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
33
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
1/ może zdarzyć się gdy szybko biegniesz i nagle się potkniesz
2/ nie duża rana tylko małe & & & & & & & & & .
3/ większe od skaleczenia
4/ najczęściej z gazy i bandaża, zakładany na skaleczenie, zranienie, otarcie
5/ przyda się do przemycia rany lub podania do picia osobie, która się zatruła
6/ chociaż jest kwadratowym kawałkiem materiału, robi się z niej trójkątny temblak
7/ jałowa, potrzebna do zrobienia opatrunku
8/ długi pas materiału, do owinięcia zranionej ręki lub nogi
9/ z jednej strony ma warstwÄ™ kleju, przyda siÄ™ do przymocowania opatrunku
10/ kto może pomóc dziecku wezwać pomoc
11/ pierwsza & & & & .. przedmedyczna
12/ numer tej służby ratowniczej to 999
13/ potrzebne do ucięcia bandaża, plastra
1 U P A D E K
2 S K A L E C Z E N I E
3 Z R A N I E N I E
4 O P A T R U N E K
5 W O D A
6 C H U S T A
7 G A Z A
8 B A N D A Å»
9 P L A S T E R
10 D O R O S A
Y
11 P O M O C
12 P O G O T O W I E
13 N O Å» Y C Z K I
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
34
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
X. Wytłumaczenie dzieciom Obserwowanie układania przez nauczyciela poszkodowanego w
pozycji bocznej bezpiecznej.
XI. Porównywanie poszczególnych czynności wykonywanych przez nauczyciela z ilustracją
schematu układania osoby poszkodowanej w pozycji bocznej  bezpiecznej (Karta pracy 6.
Strona 29).
XII. Ćwiczenie w grupach układania kolejnych członków grupy w pozycji bocznej
bezpiecznej.
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści:
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- rebusy, krzyżówki, ilustracje narysować pogrubioną wyrazistą kreska,
- zapewnić możliwość korzystania z pomocy optycznych i
słabo widzący
nieoptycznych
niewidomi - materiał graficzny przygotować w formie wypukłej,
- napisy brajlowskie.
- okładnie zademonstrować i omówić schemat układania
poszkodowanego w pozycji bocznej bezpiecznej
- w czasie prezentacji postępowania nauczyciel może wspierać się
etykietami zawierającymi nazwy używanych przedmiotów, akcesoriów
medycznych, nazwy wykonywanych czynności; może prosić ucznia,
słabo słyszący
aby odnalazł odpowiednie etykiety
- w czasie rozwiązywania krzyżówki sprawdzać, czy uczeń rozumie
objaśnienia do haseł, w razie potrzeby dodatkowo wyjaśnić
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
35
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- karty pracy na sztywnym kartonie, wielkość elementów (oraz wszystkiego na
karcie) dostosowana do możliwości percepcyjno-motorycznych
- cele zakładające umiejętność wykonywania czynności powinny być
niepełnosprawni
zamienione na: wie, jak wykonywać czynność (potrafi kierować
ruchowo
czynnościami innej osoby
- rozsypanka i rebus dostosowana do możliwości percepcyjno-
motorycznych ( odpowiednia wielkość oraz ułożenie w przestrzeni)
· pojÄ™cia: skaleczenie, rana, krwotok : wyjaÅ›nienie + zdjÄ™cia/ obrazki
niepełnosprawni
· pojÄ™cie: pozycja boczna ustalona: nazwa i definicja w formie ustnej, w
intelektualnie
formie pisemnej i w formie prezentacji); można przeciwstawić każdą
inną pozycję boczną  leżącą, ale nie będącą boczną ustaloną tzw.
bezpiecznÄ…
· p. V (scenariusz)- rebus może okazać siÄ™ zbyt trudny, można zastÄ…pić
hasła napisami lub obrazkami i prosić o ułożenie we właściwej
kolejności
· prezentacja a vista przez nauczyciela (może być wzbogacona o
ilustracje kolejnych etapów zaopatrywania ran)
· krzyżówka może być zbyt trudna:
o wariant A:  pierwsza - hasło rozwiązanie z krzyżówki , a
 pomoc uczniowie dopowiadajÄ… sami
o wariant B: dzieci wypełniają tylko część haseł (np.4, 3, 5,
7),a reszta liter hasła głównego ma wpisane litery
· prezentowanie pozycji bocznej ustalonej z wyraz
nym podziałem
(zaznaczeniem) etapów. Wszystkie czynności wykonane wzorowo
przez nauczyciela (potwierdzenie/ dopełnienie tego pokazu: obrazki,
fotografie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
36
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 7
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
45 minut
Temat: Olaboga!  Palec, noga!  zwichnięcie, złamanie
Rozpoznanie zwichnięcia i złamania. Zasady unieruchamiania kończyny.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· wie i rozumie, że od jego postawy, jako ratownika zależy jak sprawnie przebiegnie
udzielanie pierwszej pomocy
· wie, że choćby wykonaÅ‚ tylko niektóre spoÅ›ród poznanych czynnoÅ›ci w sytuacji
trudnej, już jest ratownikiem i udziela pierwszej pomocy
· potrafi wyrazić swoje odczucia w sytuacji trudnej i uzasadnić dlaczego należy starać
się zachowywać spokój i postępować zgodnie z określonymi zasadami
· potrafi pocieszać poszkodowanego
· wie, że zwichniÄ™cie i zÅ‚amanie nie sÄ… tym samym rodzajem urazu
· wie, że nie można poruszać bolÄ…cÄ… rÄ™kÄ… lub nogÄ…
· umie wezwać pomoc
· w miarÄ™ możliwoÅ›ci potrafi unieruchomić zÅ‚amanÄ… koÅ„czynÄ™, np. poprzez dowiÄ…zanie
do ciała, obłożenie, założenie temblaka
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
37
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
o metoda sytuacyjna
· Metody waloryzacyjne:
o pokaz
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· grupowa jednolita
· grupowa zróżnicowana
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy koce
Dla grup środki opatrunkowe, bandaże, gaza jałowa, chusty trójkątne, rękawiczki,
przybory, przedmioty mogące być przydatne w czasie zakładania opatrunku
uciskowego, dowiązywania kończyny do ciała;
Dla ucznia Karta pracy 7: schemat postępowania w przypadku zwichnięcia, złamania;
zdania do uzupełnienia;
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
38
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
I. Wyjaśnienie przez nauczyciela uczniom, że zwichnięcie i złamanie różnią się od siebie.
Uświadomienie dzieciom że poza złamaniem otwartym, kiedy widoczne są kości, trudno jest
 na oko odróżnić zwichnięcie od złamania, że i w jednym, i w drugim przypadku
poszkodowany odczuwa silny ból, może zrobić mu się słabo, mieć trudności z chodzeniem.
Różnica między zwichnięciem i złamaniem polega na tym, że zwichnięcie następuje w
stawie (tam, gdzie kończyna się zgina), natomiast złamanie to przerwanie ciągłości kości
(tam, gdzie ręka lub noga się nie zgina).
II. Obserwowanie przez uczniów prezentowanego przez nauczyciela sposobu postępowania
w przypadku złamania. Pokaz różnych sposobów postępowania: unieruchomienie ręki przez
założenie temblaka, unieruchomienie kończyny przez dowiązanie do ciała, unieruchomienie
nogi przez obłożenie.
III. Ćwiczenia w parach lub grupach w unieruchamianiu złamanej kończyny (bez
przemieszczania kończyny w przypadku złamania otwartego).
IV. Uzupełnienie przez uczniów zdań (ustne lub pisemne) wyrazami z rozsypanki (Jeżeli nie
jest to konieczne, złamaną ręką lub nogą & (nie poruszaj)... Na miejsce wypadku zawołaj
& & (dorosłego)& . Jeśli jesteś sam i masz przy sobie telefon wezwij & & (pogotowie)& .. .
Numer pogotowia to & 999& .. . )
nie ruszaj 999 pogotowie dorosłego
(Karta pracy 7. Zadanie 1)
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści:
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- zdania do uzupełnienia- pogrubioną wyrazistą czcionką ew.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
39
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
słabo widzący powiększoną czcionką,
- zapewnić możliwość korzystania z pomocy optycznych i
nieoptycznych
niewidomi - materiał graficzny przygotować w formie wypukłej,
- napisy brajlowskie.
- dokładnie zademonstrować i omówić schemat postępowania w
przypadku zwichnięcia, złamania
- upewnić się, czy uczeń rozumie wyrazy i objaśnienia zawarte w
słowniczku oraz polecenie i zdania w zad. 1
słabo słyszący
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- cele zakładające umiejętność wykonywania czynności powinny być
zamienione na: wie, jak wykonywać czynność (potrafi kierować
czynnościami innej osoby)
niepełnosprawni
- Część zasadnicza: pkt V i ew. IV uczniowie, którzy nie są w stanie
ruchowo
wykonać tych czynności powinni umieć dokładnie opisać ich realizację
(słownie kierować działaniem innej osoby)
- Część końcowa: pkt II - Ułożenie obrazków może zostać zamienione
na nadanie im numerów i ich podanie we właściwej kolejności
o pojęcia: zwichnięcie i złamanie prezentacja najlepiej z wykorzystaniem
niepełnosprawni modelu, mogą być ilustracje, etykiety z podpisami  zwichnięcie
intelektualnie  złamanie
o p. IV (scenariusz)- odpowiedzi ustne, pisemne lub etykiety;
ewentualnie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
40
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 8
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
45 minut
Temat: PrÄ…d i piorun
Zasady bezpiecznego zachowania się w czasie burzy i w kontakcie z osobą porażoną
prÄ…dem.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· rozumie, że jest siÄ™ odpowiedzialnym za siebie, ale także za inne osoby i potrafi to
wyrazić słowami i/lub swoim postępowaniem
· wie, że musi być jest ostrożny w kontakcie z prÄ…dem, nie narażać siebie i innych na
niebezpieczeństwo porażenia
· potrafi powiedzieć i/lub pokazać jak poprawnie należy zachować siÄ™ w czasie burzy
na terenie otwartym
· potrafi poprawnie zareagować w przypadku porażenia prÄ…dem innej osoby
· potrafi uÅ‚ożyć poszkodowanego porażonego przez piorun w pozycji bocznej
bezpiecznej
· wie, że urzÄ…dzeÅ„ pod napiÄ™ciem nie wolno dotykać, gasić ani samodzielnie naprawiać
· potrafi wezwać pomoc na różne sposoby (woÅ‚ać osobÄ™ dorosÅ‚Ä…, dzwonić pod numery
alarmowe)
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
41
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
· Metody waloryzacyjne:
o pokaz
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· grupowa jednolita
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy makiety telefonów,
Dla grup koce, makiety (atrapy) urządzeń elektrycznych (bez możliwości włączenia
do gniazdka): suszarki, miksera, czajnika elektrycznego
Dla ucznia Karta pracy 8: Zasady udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej
piorunem i osobie porażonej prądem, ilustracje dobrego i złego
postępowania w czasie burzy i w sytuacji porażenia prądem innej osoby,
schemat postępowania w przypadku osoby porażonej piorunem, schemat
postępowania w przypadku osoby porażonej prądem
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
42
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wypowiedzi uczniów na temat burzy. Czy były kiedyś w czasie burzy poza domem, na
dworze? Czy wiedzą jak należy wówczas postąpić? Podanie sposobów prawidłowego
postępowania w czasie burzy w różnych miejscach: na boisku (oddalamy się od drzew i
metalowych elementów, np. bramki, staramy się wrócić do budynku), na polu (chowamy się
w rozpadlinie, bruz
dzie), w górach (kulimy się w jak najniższej partii terenu, chowamy się w
grocie), w mieście (chowamy się w bramie, klatce schodowej, sklepie; nigdy nie stajemy w
pobliżu słupów wysokiego napięcia, pod drzewami).
II. Wybór ilustracji, na której osoba zachowuje się prawidłowo w czasie burzy i
przekreślenie tej, na której osoba zachowuje się niepoprawnie. Wypowiedzi uczniów na
temat ilustracji. Która osoba poprawnie zareagowała, dlaczego? Dlaczego osoba na drugiej
ilustracji z
le postąpiła? (Karta pracy 8. Zadanie 1).
III. Omówienie przez nauczyciela konsekwencji porażenia piorunem (najczęściej utrata
przytomności) i sposobu udzielenia pierwszej pomocy: jeśli porażony jest nieprzytomny
ułożenie w pozycji bocznej bezpiecznej i wezwanie pomocy.
IV. Ćwiczenie w parach układania poszkodowanego w pozycji bocznej bezpiecznej.
Wzywanie na różne sposoby pomocy.
V. Wypowiedzi dzieci na temat prądu (elektryczności), jego zalet i wad. Różne sytuacje
korzystania z prądu mogące być niebezpieczne (włączanie włączników światła mokrymi
rękoma, używanie urządzeń elektrycznych niezgodnie z ich przeznaczeniem, bez nadzoru
osób dorosłych, korzystanie z urządzeń uszkodzonych, np. suszarki z nadtopionym lub
przetartym kablem, włączanie wtyczki do obluzowanego kontaktu itp., dotykanie
zabronionych części urządzeń).
VI. Wybór ilustracji, na której osoba zachowuje się prawidłowo. Wypowiedzi uczniów na
temat ilustracji. Która osoba postępuje dobrze, dlaczego? Dlaczego osoba na drugiej
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
43
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
ilustracji z
le postępuje? (Karta pracy 8. Zadanie 2).
VII. Omówienie przez nauczyciela konsekwencji porażenia prądem. Konieczność
zachowania wielkiej ostrożności. Schemat postępowania (zakaz podchodzenia do osoby
porażonej prądem, zakaz dotykania osoby porażonej prądem, konieczność natychmiastowego
wezwania pomocy  wołanie dorosłych, telefonowanie po numer alarmowy)
VIII. Ćwiczenie udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem.
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści:
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- ilustracje - pogrubioną wyrazistą kreską,, zapewnić też możliwość
korzystania z pomocy optycznych i nieoptycznych
słabo widzący
- niewidomi - materiał graficzny przygotować w formie wypukłej,
- napisy brajlowskie.
- dokładnie zademonstrować i omówić schemat postępowania w czasie
burzy i w sytuacji porażenia prądem innej osoby, schemat
postępowania w przypadku osoby porażonej piorunem, schemat
postępowania w przypadku osoby porażonej prądem.
- ciekawym uzupełnieniem może tez być audycja muzyczna dot. w/w
sytuacji.
- uczeń może nie znać słów: rozpadlina, bruzda; może mieć trudności ze
zrozumieniem, co to jest prÄ…d elektryczny
- w zad. 1 może mieć trudności ze słownym uzasadnieniem swojego
słabo słyszący
wyboru, może użyć gestu wskazującego uderzenie pioruna, należy to
uznać za poprawną odpowiedz

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
44
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
- w zad. 2 podobnie jak w zad. 1 uczeń może uzasadnić swój wybór
gestem lub inscenizacją; można to wykorzystać do utrwalenia innym
dzieciom właściwej odpowiedzi
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- cele zakładające umiejętność wykonywania czynności powinny być
zamienione na: wie, jak wykonywać czynność (potrafi kierować
czynnościami innej osoby)
niepełnosprawni
- Część zasadnicza
ruchowo
- pkt II, VI i VII - ilustracje i schematy dostosowane do możliwości
psychomotorycznych ucznia
- pkt IV i VIII  uczniowie, którzy nie są w stanie wykonać tych
czynności powinni umieć dokładnie opisać ich realizację (słownie
kierować działaniem innej osoby)
- pkt V  należy uwzględnić, że uczniowie niepełnosprawni ruchowo
mogli nigdy nie mieć do czynienia z takimi urządzeniami Inie mieć
świadomości, że do ich użycia niezbędne jest podłączenie do prądu
· pojÄ™cia: burza, wyÅ‚adowanie atmosferyczne, piorun, prÄ…d:
niepełnosprawni
wyjaśnienie, ilustracje, film, doświadczenie (prąd elektryczny)
intelektualnie
· ilustracje przedstawiajÄ…ce zÅ‚e i prawidÅ‚owe zachowania podczas
burzy i podczas korzystania z energii elektrycznej z wyraz
nym
zaznaczeniem, że jest to zachowanie prawidłowe lub
niedopuszczalne (może plakat, może plansza, collage: autorami i
wykonawcami będą dzieci
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
45
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 9
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
45 minut
Temat: Oj jak szczypie! - oparzenie, odmrożenie
Pierwsza pomoc w oparzeniach i odmrożeniach. Podstawowe zasady schładzania oparzeń
i ogrzewania odmrożeń.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· przyjmuje postawÄ™ pomocowÄ…, aktywnie uczestniczy w czasie udzielania pierwszej
pomocy
· potrafi okazać współczucie osobie poszkodowanej (pociesza, gÅ‚aszcze)
· potrafi wymienić co najmniej trzy sytuacje, których konsekwencjÄ… może być
oparzenie termiczne lub chemiczne
· wie, że sÄ… różne stopnie oparzeÅ„
· umie poprawnie udzielić pomocy osobie poparzonej
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
· Metody waloryzacyjne:
o pokaz
· Praktyczne :
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
46
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy -
Dla grup apteczki pierwszej pomocy z wyposażeniem, rękawiczki, gaziki jałowe,
woda do polewania
Dla ucznia Karta pracy 9: Schemat postępowania w czasie udzielania pierwszej
pomocy w przypadku oparzenia i odmrożenia; dwuwiersz do nauczenia się
na pamięć; przeplatanka sylabowa; ilustracje przedmiotów, które mogą
oparzyć
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wypowiedzi uczniów na temat oparzeń. Czy któryś z uczniów kiedykolwiek się oparzył?
Co wtedy czuł? Kto i w jaki sposób udzielił mu pomocy?
II. Wyjaśnienie uczniom przez nauczyciela możliwych przyczyn oparzeń (oparzenia
termiczne, oparzenia chemiczne). Otoczenie kółkiem przedmiotów, które mogą oparzyć
(czajnik z gotującą się wodą, piekarnik, w którym piecze się ciasto, garnek na kuchence, w
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
47
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
którym coś się gotuje, wazon z kwiatami, słońce) Uzasadnienie przez uczniów dokonanych
wyborów. (Karta pracy 9. Zadanie 1)
III. Pokaz i omówienie przez nauczyciela sposobu postępowania w przypadku oparzenia
termicznego (usunięcie z
ródła wysokiej temperatury, usunięcie poszkodowanego z
zagrożonego pomieszczenia, gaszenie odzieży, udrożnienie dróg oddechowych, schładzanie
miejsca oparzenia (wodą 15-20 minut, przez nałożenie wilgotnych chust, mokrej gazy),
założenie jałowego opatrunku (najlepiej hydrożelowego).
IV. Omówienie przez nauczyciela sposobu postępowania w przypadku oparzenia
chemicznego i pokaz (założenie rękawiczek i fizyczne starcie z powierzchni skóry substancji
żrącej, tak aby samemu jej nie dotknąć  np. czymś grubym (swetrem), zdjęcie skażonej
odzieży nawet poprzez porozcinanie, polewanie chłodną wodą 15-20 minut, nałożenie
czystego, mokrego opatrunku, wezwanie pomocy).
V. Ćwiczenia w parach w udzielaniu pomocy osobie poparzonej. Polewanie wodą,
nakładanie opatrunków.
VI. Wypowiedzi uczniów na temat odmrożeń i sytuacji, w których może do nich dojść.
Uzupełnienie przez nauczyciela wypowiedzi uczniów o nie poruszone przez nich ważne
zagadnienia.
VII. Omówienie przez nauczyciela sposobu postępowania w przypadku odmrożenia
(zabezpieczenie przed dalszą utrata ciepła (nie rozbierać z mokrego na mrozie), ocieplenie
miejsca odmrożenia  polewanie ciepłą (nie gorącą) wodą, otulenie kocem, ogrzanym
ręcznikiem, ubraniem; przerwanie ogrzewania, gdy wróci czucie i/lub skóra stanie się z
powrotem różowa), wezwać pogotowie)
VIII. Ćwiczenia w grupach w udzielaniu pierwszej pomocy osobie poszkodowanej w wyniku
odmrożenia.
IX. Nauka na pamięć dwuwiersza: Gdy poparzysz sobie ciało  schładzaj, żeby mniej bolało.
Ale gdy masz odmrożenie  dobry sposób  ocieplenie! (Karta pracy 9. Zadanie 2) Pisanie po
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
48
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
śladzie słów: schładzaj, ogrzewaj.
X. Odczytywanie dwóch zdań (czerwonego i czarnego), ukrytych w przeplatance sylabowej,
zapisanych sylabami w dwóch różnych kolorach i wpisanie rozwiązania w liniaturę: O-M
-
PA-DROŚĆ-RZE-I-NIE-BO- SCHA
A-HA-DZAJ-TER-OD-STWO-MRO-CHO-ŻE-
DZ
-NIE-W-OG-PA-RZE-RZE-WAJ; Rozwiązanie: Oparzenie schładzaj. Odmrożenie
ogrzewaj. (Karta pracy 9. Zadanie 4.)
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści:
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- ilustracje - pogrubioną wyrazistą kreską,, zapewnić też możliwość
korzystania z pomocy optycznych i nieoptycznych
słabo widzący
niewidomi - materiał graficzny przygotować w formie wypukłej, napisy
brajlowskie.
- dokładnie zademonstrować i omówić schemat postępowania w czasie
udzielania pierwszej pomocy w przypadku oparzenia i odmrożenia;
- modele przedmiotów, które mogą oparzyć
- uczeń może mieć problemy ze zrozumieniem następujących słów i
zwrotów: uszkodzenie, w wyniku działania, gotującej się, rozgrzanego
słabo słyszący
(zastąpić słowem  gorący ), niebezpieczna substancja, powierzchnia,
środek chemiczny. W zależności od zasobu słownictwa danego dziecka
należy szukać wyrazów bliskoznacznych lub przeciwstawnych, które
pomogą wyjaśnić trudne, nowe wyrażenia
- w zad. 3 uczeń może nie rozumieć określenia  co drugą sylabę ;
można mu to zademonstrować, wskazać te sylaby, które ma przeczytać
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
49
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
lub powiedzieć, że ma czytać tylko sylaby czerwone
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- cele zakładające umiejętność wykonywania czynności powinny być
zamienione na: wie, jak wykonywać czynność (potrafi kierować
czynnościami innej osoby)
niepełnosprawni
- Część zasadnicza
ruchowo
- pkt III i IV  należy zadbać, by uczeń ze swojego miejsca dobrze
widział prezentację nauczyciela
- pkt V i VIII  uczniowie, którzy nie są w stanie wykonać tych
czynności powinni umieć dokładnie opisać ich realizację (słownie
kierować działaniem innej osoby)
- pkt X  wielkość liter w przeplatance dostosowana do możliwości
percepcyjno-motorycznych ucznia; sposób zapisu rozwiązania
dostosowany do codziennego sposobu pisania przez ucznia; zapis może
być zastąpiony odpowiedzią ustną u uczniów ze znaczną
niepełnosprawnością ruchową.
- pkt XI  otoczenie kółeczkiem może być zastąpiony dowolnym
sposobem zaznaczenia lub odpowiedzią ustną u uczniów ze znaczną
niepełnosprawnością ruchową.
· pojÄ™cia: oparzenie, odmrożenie- wyjaÅ›nienie ustne + fotografie
niepełnosprawni
· opatrywanie ran powstaÅ‚ych w wyniku oparzenia lub odmrożenia:
intelektualnie
dokładna instrukcja wykonania opatrunku, pokaz,
ilustracje/fotografie
· p. X (scenariusz)- warianty: A) wpisanie hasÅ‚a z eliminatki,
B)wklejenie gotowych haseł, C)wycięcie sylab i wklejenie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
50
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 10
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
30 minut
Temat: Uuuch! Boli brzuch!  zatrucia
Substancje, którymi można się zatruć. Udzielenie pomocy osobie, która zatruła się
środkami chemicznymi, substancjami niewiadomego pochodzenia, lekami, alkoholem.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· wie, że udzielajÄ…c pierwszej pomocy ratuje zdrowie lub życie innych osób
· współczuje osobom poszkodowanym, rozumie, że cierpiÄ…
· potrafi wymienić co najmniej trzy objawy zatrucia
· potrafi wymienić co najmniej trzy substancje, którymi można siÄ™ zatruć (chemia
domowa, lekarstwa, narkotyki, alkohol, przeterminowane pokarmy)
· potrafi wymienić co najmniej dwie spoÅ›ród trzech różnych dróg zatrucia (poÅ‚kniÄ™cie,
wstrzyknięcie, wdychanie)
· potrafi sprawdzić czy produkt spożywczy nadaje siÄ™ do spożycia (ma ważny termin
przydatności do spożycia)
· zna sposób postÄ™powania w przypadku zatrucia i potrafi go zastosować
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
51
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
· Metody waloryzacyjne:
o pokaz
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy puste (dobrze umyte) opakowania po różnych środkach chemii domowej,
lekach, artykułach spożywczych z ważnym terminem przydatności do
spożycia
Dla grup apteczki pierwszej pomocy z wyposażeniem, woda nadająca się do picia
Dla ucznia Karta pracy 10: schemat postępowania w przypadku zatrucia, ilustracje
przedmiotów, które mogą, lub nie, kojarzyć się z sytuacją udzielania
pierwszej pomocy osobie, która uległa zatruciu
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wypowiedzi dzieci na temat zatruć i ich objawów (ból brzucha, nudności, wymioty,
osłabienie, biegunka).
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
52
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
II. Wyjaśnienie przez nauczyciela najczęstszych przyczyn zatruć (spożycie, wstrzyknięcie,
wdychanie substancji niebezpiecznej dla zdrowia lub życia, spożycie substancji
niewiadomego pochodzenia, przeterminowanych)
III. Przedstawienie przez nauczyciela sposobu postępowania w przypadku zatrucia (dbanie o
własne bezpieczeństwo zwłaszcza gdy odczuwalny jest dziwny, drażniący zapach; wezwanie
pomocy (osoby dorosłej lub służb ratowniczych), zachęcanie do wyplucia lub
zwymiotowania tego co poszkodowany połknął (bez pomagania), wypłukania ust, popijania
wody; mówienie do poszkodowanego i proszenie aby nie zasnął; ułożenie poszkodowanego
w odpowiedniej pozycji, zabezpieczenie opakowania po środku, którym ktoś się zatruł).
IV. Ćwiczenia w parch udzielania pierwszej pomocy osobie, która się zatruła.
V. Zaznaczenie ilustracji, na których są przedstawione przedmioty kojarzące się z sytuacją
udzielania pierwszej pomocy osobie, która się zatruła (opakowania po lekarstwach lub
środkach chemicznych, numer telefonu ratunkowego, pozycja bezpieczna ustalona, książka,
zeszyty i piórnik, dzbanek z woda i szklanka). (Karta pracy 10. Zadanie 1)
Uczniowie Uwagi do realizacji
- ilustracje - pogrubioną wyrazistą kreską,, zapewnić też możliwość
korzystania z pomocy optycznych i nieoptycznych
słabo widzący
niewidomi - materiał graficzny przygotować w formie wypukłej, napisy
brajlowskie.
- dokładnie omówić schemat postępowania w przypadku zatrucia,
przedmioty, ew. ich model, które mogą, lub nie, kojarzyć się z
sytuacją udzielania pierwszej pomocy osobie, która uległa zatruciu.
- w zaleceniach  Zatrucie  co powinno się zrobić? ominąć zwroty
typu  jakiś ,  jakaś . Nie są one koniczne, a uczeń może mieć
zaburzony odbiór treści
słabo słyszący
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
53
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
- w zad. 1 umożliwić uczniowi uzasadnienie gestowo-mimiczne lub
inne; może mieć on trudności z uzasadnieniem słownym
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- cele zakładające umiejętność wykonywania czynności powinny być
zamienione na: wie, jak wykonywać czynność (potrafi kierować
czynnościami innej osoby)
niepełnosprawni
- Część zasadnicza
ruchowo
- pkt II i ew. III  należy zadbać, by uczeń ze swojego miejsca dobrze
widział fotografie ew. film
- pkt IV i IX  uczniowie, którzy nie są w stanie wykonać tych
czynności powinni umieć dokładnie opisać ich realizację (słownie
kierować działaniem innej osoby)
- Część końcowa: pkt III - przygotowanie schematu może
przekraczać możliwości dziecka
· pojecie: zatrucie i rodzaje: wyjaÅ›nienie, objawy, drogi zatrucia
niepełnosprawni
· przyczyny zatruć: ilustracje lub opakowania po (!!!)
intelektualnie
substancjach, mogących być z
ródłem zatrucia
· sposób dziaÅ‚ania przy osobie zatrutej: opis, pokaz +instrukcja
obrazkowa lub film (stop- klatka)
· p. V(scenariusz)- można wykorzystać opakowania
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
54
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 11
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
15 minut
Temat: Gdy ukÄ…si, gdy ugryzie
Zasady bezpiecznego zachowania się w obecności obcego psa i w czasie ataku psa.
Ochrona przed ukąszeniami i działania podejmowane po ukąszeniu, ugryzieniu.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· wie, że udzielenie pierwszej pomocy osobie poszkodowanej jest ważnÄ… i cenionÄ…
umiejętnością
· wie, że zawsze ważnym elementem udzielania pierwszej pomocy jest uspokajanie
osoby poszkodowanej i potrafi to robić odpowiednio do sytuacji
· wie, że w sytuacji ataku psa najważniejsze jest zachowanie spokoju i przyjÄ™cie
odpowiedniej pozycji
· potrafi odpowiednio zaopatrzyć ranÄ™ po ukÄ…szeniu lub pogryzieniu
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
· Metody waloryzacyjne:
o pokaz
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
55
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy -
Dla grup apteczki pierwszej pomocy z wyposażeniem, woda do polewania miejsca
ukÄ…szenia oraz nadajÄ…ca siÄ™ do picia
Dla ucznia Karta pracy 11: schemat postępowania w przypadku ukąszenia, schemat
postępowania w czasie ataku psa, ilustracje zachowań (pożądanego i
niepożądanego) w sytuacji ataku psa; ilustracja pozycji  żółwia ; ilustracje
do pokolorowania;
Przebieg zajęć:
Część zasadnicza:
I. Wypowiedzi uczniów na temat ukąszeń i ugryzień. Czy zdarza nam się być pokąsanym
przez owady? W jakich przypadkach ukąszenie owada może być niebezpieczne?
II. Pokaz i omówienie przez nauczyciela sposobu postępowania w przypadku ukąszenia (jeśli
pomagasz komuś użyj rękawiczek, obejrzyj miejsce ukąszenia, przyłóż lekki opatrunek
(chłodny), wołaj dorosłego, jeśli zachowanie poszkodowanego niepokoi cię (ma duszności,
robi się blady, siny, czerwony na twarzy, poci się, zaczyna puchnąć) wzywaj pogotowie, ułóż
kończynę poniżej serca;
III. Ćwiczenia w parach udzielania pomocy po ukąszeniu.
IV. Wypowiedzi dzieci na temat psów. Czy kontakt z każdym psem jest bezpieczny? Jak
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
56
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
bezpiecznie zachowywać się wobec obcych psów?
V. Wyjaśnienie przez nauczyciela sposobu najbezpieczniejszego zachowania się w sytuacji
ataku psa. Prezentacja pozycji  żółwia : (spleć ręce na karku i przyciśnij je do uszu i twarzy;
połóż się na ziemi zwinięty w kłębek i osłaniaj szyję, twarz , uszy i kark rękoma; staraj się
przeczekać atak; jeśli się nie poruszysz  pies uzna cię za niegroz
nego i powinien zostawić w
spokoju; staraj się nie patrzeć mu w oczy i powoli się wycofywać).
VI. Kolorowanie ilustracji, która pokazuje prawidłowe zachowanie w przypadku ataku psa
(ilustracja dziecka w pozycji  żółw ). (Karta pracy 11. Zadanie 1.)
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści (Scenariusze: 10 i 11)
sposób postępowania w przypadku zatrucia; z osobą po ukąszeniu lub pogryzieniu; pozycja
ciała  żółw , przyjmowana w sytuacji ataku psa.
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- ilustracje - pogrubioną wyrazistą kreską,, zapewnić też możliwość
korzystania z pomocy optycznych i nieoptycznych
słabo widzący
niewidomi - materiał graficzny przygotować w formie wypukłej, napisy
brajlowskie.
- dokładnie zademonstrować i omówić schemat postępowania w
przypadku ukąszenia, schemat postępowania w czasie ataku psa,
demonstracja pozycji  żółwia ;
- zamiast obrazków do pokolorowania można przygotować
wyklejanki z użyciem materiałów wypukłych np.. plasteliny,
koralików, różnych ziaren.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
57
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
- ciekawym uzupełnieniem może tez być audycja muzyczna dot. w/w
sytuacji
- zwrócić uwagę, czy uczeń rozumie zwroty, wyrażenia i polecenia,
szczególnie takie, jak: wycofać się, przyjąć pozycję, w przypadku
ataku, poszkodowany, substancja żrąca
słabo słyszący
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- pkt I i IV należy zadbać, by uczeń ze swojego miejsca dobrze
widział film i prezentowane eksponaty
- pkt. II  uczniowie, którzy nie są w stanie wykonać tych czynności
niepełnosprawni
powinni umieć dokładnie opisać ich realizację (słownie kierować
ruchowo
działaniem innej osoby)
- Część końcowa: pkt II  narysowanie może się okazać niemożliwe
dla uczniów o znacznych problemach manualnych
· sposób radzenia sobie z osobÄ… ugryzionÄ… przez owada: ustna
niepełnosprawni
instrukcja + ilustracje.
intelektualnie
· uczniowie mogÄ… zgromadzić te rzeczy z apteczki, które pomogÄ…
w udzieleniu pierwszej pomocy
· do wyjaÅ›nienia sposobu obrony przed atakiem psa można
wykorzystać film (stop- klatka)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
58
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 12
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
90 minut
Temat: Pomoc poszkodowanemu  przytomność, oddychanie
Rozpoznanie stanu nieprzytomności, umiejętność skontrolowania oddechu,
bezpieczne ułożenie poszkodowanego.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· potrafi wyrażać swoje emocje zwiÄ…zane z sytuacjami trudnymi
· wykazuje zainteresowanie i chęć przyjÅ›cia z pomocÄ…, jest aktywny w czasie ćwiczeÅ„
· umie dokonać oceny dobrego i zÅ‚ego postÄ™powania wszystkich bohaterów komiksu
· wie, po czym poznać, że ktoÅ› jest nieprzytomny
· umie sprawdzić czy osoba oddycha
· umie wezwać osobÄ™ dorosÅ‚Ä… lub sÅ‚użby ratownicze przez telefon
· umie wyjaÅ›nić dlaczego osobÄ™ nieprzytomnÄ… kÅ‚adzie siÄ™ w pozycji bocznej
bezpiecznej
· umie udrożnić drogi oddechowe poszkodowanego
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
· Metody waloryzacyjne:
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
59
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
o pokaz
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· grupowa jednolita
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy -
Dla grup koce do kładzenia na podłożu i do przykrywania  poszkodowanych w
czasie ćwiczeń, apteczki z wyposażeniem (rękawiczki)
Dla ucznia Karta pracy 12: definicja osoby nieprzytomnej, schemat postępowania z
osobą nieprzytomną; rysunek ułożenia głowy poszkodowanego w czasie
udrażniania dróg oddechowych; wyrażenia do przeczytania i zaznaczenia
właściwych zachowań w przypadku udzielania pomocy osobie
nieprzytomnej; komiks; zdania do uzupełnienia wyrazami.
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wyjaśnienie przez nauczyciela pojęć: osoba przytomna  nieprzytomna. Podanie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
60
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
ważniejszych, częstszych przyczyn utraty przytomności i jej oznak.
II. Wybranie z rozsypanki wyrazowej nazw cech stanu nieprzytomności i uzupełnienie nimi
zdania: Osoba nieprzytomna : nie porusza się, nie reaguje na próby wołania, nie reaguje na
klepanie po ramieniu. (Karta pracy 13. Zadanie 1.)
II. Pokaz przez nauczyciela schematu postępowania podczas udzielania pierwszej pomocy
osobie nieprzytomnej, która oddycha (czy jesteś bezpieczny; sprawdz
przytomność; wołaj o
pomoc; udrożnij drogi oddechowe i sprawdz
oddech; połóż bezpiecznie poszkodowanego;
przykryj poszkodowanego; potem zawsze zadzwoń po karetkę i wołaj dorosłych.)
III. Ćwiczenia w parach udzielania pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej oddychającej
według poznanego schematu postępowania. Utrwalanie układania poszkodowanego w
pozycji bocznej bezpiecznej.
IV. Odczytanie wyrażeń, wybranie i podkreślenie tych, które mówią o tym, co należy zrobić,
kiedy druga osoba straciła przytomność (rozejrzeć się i sprawdzić czy jesteś bezpieczny;
poklepać po ramieniu i wołać np.: Czy mnie słyszysz? Otwórz oczy!; odchylić głowę osoby
nieprzytomnej do tyłu; ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej bezpiecznej; w ogóle nic
nie robić; przykryć osobę nieprzytomną; wzywać kogoś dorosłego; dzwonić po pomoc;
zadzwonić do koleżanki, żeby powiedzieć jej co się stało; (Karta pracy 13. Zadanie 2.)
V. Wycięcie ilustracji, ułożenie w odpowiedniej kolejności poszczególnych części komiksu
(część komiksu, która ma być pierwsza jest już oznaczona numerem 1), wklejenie w
ponumerowane okienka, nadanie i zapisanie tytułu. (Karta pracy 13. Zadanie 3.)
VI. Wypowiedzi dzieci na temat zachowania wszystkich bohaterów komiksu. Do czego
zachęcali chłopca go jego dwaj koledzy? Czy chłopiec, który wypił nieznaną substancję za
namowa kolegów postąpił mądrze? Co się stało? Co zrobili wtedy koledzy towarzyszący
poszkodowanemu chłopcy? Dlaczego tak postąpili? (Przestraszyli się. Nie wiedzieli co
zrobić. Nie umieli udzielić pierwszej pomocy koledze.). Co po kolei robiły przechodzące
dzieci? Co zrobiła osoba dorosła? Co mógł powiedzieć dzieciom ratownik? Jak uczniowie
myślą, co mogły czuć dzieci w różnych chwilach tego zdarzenia? (gdy zobaczyły leżącego
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
61
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
chłopca, gdy udzielały pomocy, gdy ratownicy odjechali z chłopcem karetką).
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści: schemat postępowania w
czasie udzielania pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej;
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- ilustracje - pogrubioną wyrazistą kreską,, zapewnić też możliwość
korzystania z pomocy optycznych i nieoptycznych
słabo widzący
niewidomi - materiał graficzny przygotować w formie wypukłej, napisy
brajlowskie.
- dokładnie omówić definicję osoby nieprzytomnej, zademonstrować i
omówić schemat postępowania z osobą nieprzytomną;
- w miarę możliwości model ułożenia głowy poszkodowanego w czasie
udrażniania dróg oddechowych
- w słowniczku użyto zwrotów trudnych pod względem językowym,
należy je uprościć, objaśnić uczniowi (np.  osoba reagująca na
mówienie do niej )
słabo słyszący
- upewnić się, czy uczeń prawidłowo układa obrazki komiksu,
prawdopodobnie potrzebna będzie pomoc, wyjaśnienie kolejności
zdarzeń, zwrócenie uwagi na rozwijanie u ucznia myślenia
przyczynowo-skutkowego
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- cele zakładające umiejętność wykonywania czynności powinny być
zamienione na: wie, jak wykonywać czynność (potrafi kierować
czynnościami innej osoby)
niepełnosprawni
- Część zasadnicza
ruchowo
- pkt III  należy zadbać, by uczeń ze swojego miejsca dobrze widział
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
62
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
fotografie ew. film ; pkt IV  uczniowie, którzy nie są w stanie
wykonać tych czynności powinni umieć dokładnie opisać ich realizację
(słownie kierować działaniem innej osoby)
- pkt VI  wycinanie może być niedostępne dla uczniów ze znaczną
niepełnosprawnością ruchową (niezbędna pomoc nauczyciela),
ułożenie obrazków może zostać zamienione na nadanie im numerów i
ich podanie we właściwej kolejności
· przy rozsypance pozostawić wariant, w którym sylaby pasujÄ… tylko
niepełnosprawni
do tych wyrazów, które się pojawią przy rozwiązaniu, jeżeli za
intelektualnie
trudna wersja -trzeba zastąpić rozsypaną z fragmentami zdania, np.
po 2 wyrazy
· udzielanie pomocy osobie nieprzytomnej trzeba podzielić na
fragmenty stanowiące całość, tzn. każdy etap ćwiczymy oddzielnie,
a dopiero na koniec zbieramy w całość. Mogą być fotografie
prezentujące poszczególne etapy udzielania pomocy osobie
nieprzytomnej oddychajÄ…cej
· instrukcja udzielenia pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej:
bardzo dokładna, podzielona na części, wzorowo zaprezentowana
przez nauczyciela wzbogacona o materiał filmowy lub obrazkowy
· p. V(scenariusz)- mogÄ… być zdania, można je częściowo zastÄ…pić
obrazkami lub podać instrukcję w formie obrazkowej
· p. VI(scenariusz)- komiks: wariant A: wszystko uÅ‚ożone w
kolejności; wariant B: po dwie sceny połączone- trzeba ułożyć te
 pary w kolejności(np. scena 1 i 2/ 3 i 4/ 5 i6); wariant C: wybrane
sceny oznaczone numerami, np. 1 i ostatnia, albo co druga 1, 3, 5
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
63
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 13
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
90 minut
Temat: Pomoc poszkodowanemu  resuscytacja, zadławienie
Rozpoznanie zadławienia, możliwe sposoby przyjścia z pomocą. Resuscytacja
krążeniowo-oddechowa.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· demonstruje postawÄ™ odpowiedzialnoÅ›ci i zaangażowania w udzielanie pierwszej
pomocy w sytuacjach trudnych
· wie, że na udzielanie pierwszej pomocy skÅ‚ada siÄ™ wiele różnych czynnoÅ›ci, dobrze,
jeśli potrafi je wszystkie wykonać, ale wie też, że każda próba i każda czynność
podejmowana w tym celu jest równie ważna
· wie co to jest zadÅ‚awienie i czym siÄ™ objawia
· umie odpowiednio pomóc osobie dÅ‚awiÄ…cej siÄ™ (np. zupÄ… na stołówce)
· umie przeprowadzić masaż serca i oddychanie  usta-usta (resuscytacjÄ™ krążeniowo-
oddechową) na rówieśniku lub dziecku młodszym
Metody (wg Okonia):
· Asymilacji wiedzy:
o pogadanka
o praca z książką
o dyskusja
· Samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
o metoda sytuacyjna
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
64
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
· Metody waloryzacyjne:
o pokaz
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
· grupowa jednolita
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy plansza ze schematem udzielania pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej;
Dla grup apteczki z wyposażeniem (rękawiczki, maseczki)
Dla ucznia Karta pracy 13: schemat udzielania pierwszej pomocy osobie
nieprzytomnej;
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Podanie tematu i uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Wyjaśnienie uczniom przez nauczyciela, że czasami może dojść do sytuacji, kiedy osoba
jest nieprzytomna (ale oddycha), ale i do takiej, że osoba jest i nieprzytomna, i nie oddycha..
II. Przypomnienie przez nauczyciela konieczności dbania o własne bezpieczeństwo
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
65
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
ratownika. Wpisanie słowa NIE, lub narysowanie czerwonego koła pod ilustracjami, które
przedstawiają miejsca i sytuacje, w których osoba udzielająca pierwszej pomocy nie byłaby
bezpieczna (ilustracje: ruchliwej ulicy, na której doszło do zderzenia dwóch samochodów;
ilustracja płonącego śmietnika, przy którym przewróciło się dziecko na rowerze). Wpisanie
słowa TAK lub narysowanie zielonego koła pod ilustracjami, które przedstawiają miejsca i
sytuacje, w których osoba udzielająca pierwszej pomocy będzie bezpieczna (ilustracja
dziecka, które przewróciło się na rowerze na osiedlowej alejce; ilustracja pustej ulicy i
samochodu, który uderzył w drzewo na poboczu) (Karta pracy 13. Zadanie 1.)
III. Rozmowa z uczniami na temat kolejności czynności wykonywanych w czasie udzielania
pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej, która oddycha, według odpowiedniej części
wskazówek ze schematu przedstawionego na dużej planszy załączonej do Scenariusza.
IV. Ćwiczenia w udzielaniu pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej, która oddycha.
V. Rozmowa z uczniami na temat kolejności czynności wykonywanych w czasie udzielania
pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej, która nie oddycha, według odpowiedniej części
wskazówek ze schematu przedstawionego na dużej planszy załączonej do Scenariusza.
VI. Ćwiczenia w udzielaniu pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej, która nie oddycha.
VII. Odczytanie lub wysłuchanie przez uczniów wiersza  Ważny oddech  . Rozmowa na
temat treści wiersza  utrwalenie kolejności wykonywania ważniejszych czynności
ratowniczych. (Karta pracy 13. Zadanie 2.)
Ważny oddech
Oddychanie to rzecz ważna!
Gdy chcesz pomóc więc osobie,
która oddech utraciła
nie zapomnij też o sobie!
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
66
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Myśl o swoim bezpieczeństwie
i pomagaj według zasad:
głowa leży odpowiednio,
oddychanie, serca masaż.
Dzwoń pod 999!
Wezwij dobrze pogotowie.
Gdy przyjedzie  już odpocznij,
no i pogratuluj sobie!
JesteÅ› dzielnym ratownikiem,
chociaż może jeszcze dzieckiem
Ważne rzeczy robisz w życiu,
wielkie, mÄ…dre, bohaterskie&
A. Olechowska
VII. Wyjaśnienie przez nauczyciela pojęcia zadławienie i omówienie charakterystycznych
objawów zadławienia (brak tchu, panika, świszczący oddech, chwytanie się za gardło).
VIII. Pokaz i wyjaśnienie sposobu postępowania w czasie udzielania pierwszej pomocy w
przypadku zadławienia. Postępowanie z osoba przytomną (uspokajanie, zachęcanie do
silnego kaszlu). Postępowanie z osobą, u której kaszel nie daje efektu (stanięcie nieznacznie
z boku za ratowanym, podparcie jedną ręką klatki piersiowej ratowanego, pochylenie go do
przodu, pięciokrotne silne uderzenie nadgarstkiem drugiej ręki między łopatkami
ratowanego; gdy bez skutku zastosowanie manewru Heimlicha: stanięcie za ratowanym,
objęcie nadbrzusza ratowanego, pochylenie ratowanego, dłoń zwiniętą w pięść położyć
między pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym, objęcie pięści drugą dłonią, mocne,
pięciokrotne szarpnięcie ku sobie i ku górze). Wykonywanie naprzemienne uderzeń w plecy i
uciśnięć nadbrzusza do wydalenia ciała obcego lub utraty przytomności poszkodowanego;
kontrolowanie zawartości jamy ustnej). (Karta pracy 13. Ilustracje pomocnicze 1-4.)
IX. Ćwiczenia w parach udzielania pierwszej pomocy w zadławieniu. Uderzanie w plecy i
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
67
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
uciskanie nadbrzusza.
Część końcowa:
I. Podsumowanie treści zajęć  powtórzenie najważniejszych treści: Wypowiedzi dzieci na
temat pierwszej pomocy przedmedycznej. Czy zdobywane umiejętności wydają się dzieciom
ważne? Czy odczuwają, że niektóre czynności w czasie udzielania pierwszej pomocy są
łatwiejsze, a inne trudniejsze? Jak myślą, czy któreś z nich są ważniejsze niż inne? Dlaczego
tak sądzą?; Przypomnienie schematu postępowania z osobą nieprzytomną. Przypomnienie
schematu postępowania w zadławieniu.
II. Ocena wysiłku edukacyjnego uczniów w czasie zajęć.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- ilustracje - pogrubioną wyrazistą kreską,, zapewnić też możliwość
korzystania z pomocy optycznych i nieoptycznych
słabo widzący
niewidomi - materiał graficzny przygotować w formie wypukłej, napisy
brajlowskie.
- sokładnie zademonstrować i omówić schemat udzielania pierwszej
pomocy osobie nieprzytomnej
· w zad. 1 lepiej użyć czasu teraz
niejszego, treść polecenia będzie
łatwiejsza do zrozumienia (zamiast  osoba & nie byłaby
bezpieczna proponuje siÄ™  osoba & nie jest bezpieczna ; zamiast
słabo słyszący
 osoba ratująca nie będzie bezpieczna   osoba ratująca nie jest
bezpieczna
· w zad. 1 należy upewnić siÄ™, czy uczeÅ„ wÅ‚aÅ›ciwie rozumie sytuacje
przedstawione na poszczególnych rysunkach; zapewni mu to
możliwość prawidłowego wykonania polecenia
· przy czytaniu wiersza uczeÅ„ może mieć problemy ze zrozumieniem
treści, należy mu w tym pomóc stosując objaśnienia, zmieniając
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
68
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
szyk wyrazów we fragmentach wiersza, używając synonimów,
antonimów oraz pomocy dydaktycznych np. ilustracji; ułatwi to
uczniowi udzielenie odpowiedzi na pytania umieszczone pod
wierszem
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
- pkt I i IV należy zadbać, by uczeń ze swojego miejsca dobrze
widział film i prezentowane eksponaty ; pkt II  uczniowie, którzy
nie są w stanie wykonać tych czynności powinni umieć dokładnie
niepełnosprawni
opisać ich realizację (słownie kierować działaniem innej osoby)
ruchowo
- Część końcowa: pkt II  narysowanie może się okazać niemożliwe
dla uczniów o znacznych problemach manualnych
· p. V(scenariusz)- instrukcja w wersji ustnej i pisemnej +
niepełnosprawni
obrazki,
intelektualnie
· obrazki mogÄ… mieć ramki w różnych kolorach, np. resuscytacja
osoby nieprzytomnej oddychajÄ…cej i resuscytacja osoby
nieprzytomnej nie oddychającej ma wspólną drogę do
stwierdzenia braku lub istnienia oddechu i to może być w tych
samych ramkach (niebieskich), dalsza część drogi u osoby
nieprzytomnej nieoddychającej w innym kolorze (różowy
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
69
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
SCENARIUSZ 14
zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej
90 minut
Temat: Już jestem Młodszym Ratownikiem Szkolnym
Egzamin praktyczny. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności
w upozorowanych sytuacjach zagrażających życiu lub zdrowiu.
Cele operacyjne:
Uczeń :
· rozumie potrzebÄ™ udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w sytuacjach
trudnych
· wie, że ważna jest każda prawidÅ‚owo wykonana czynność z zakresu udzielania
pierwszej pomocy
· wie jak należy postÄ™pować z osobÄ… poszkodowanÄ… w różnych sytuacjach
· umie prawidÅ‚owo ocenić potrzeby na miejscu zdarzenia
· potrafi prawidÅ‚owo zastosować schemat udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej w sytuacjach: krwotoku z nosa, skaleczenia, zranienia, złamania,
porażenia piorunem, porażenia prądem, oparzenia termicznego, oparzenia
chemicznego, zatrucia, ukąszenia, ataku psa, postępowania z osobą nieprzytomną
oddychającą i postępowania z osobą nieprzytomną, która nie oddycha;
Metody (wg Okonia):
· Praktyczne :
o metody ćwiczebne
Formy organizacji pracy uczniów:
· zbiorowa
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
70
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
· grupowa jednolita
· grupowa zróżnicowana
· jednostkowa jednolita
· jednostkowa zróżnicowana
Åšrodki dydaktyczne:
Dla klasy przygotowane stanowiska udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w
różnych sytuacjach
Dla grup -
Dla ucznia Karta pracy 14  miejsca na wpisanie zaliczenia poszczególnych działań
ratowniczych, Dyplom Małego Ratownika Szkolnego
Przebieg zajęć:
Część wstępna:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Uświadomienie celu zajęć.
Część zasadnicza:
I. Przygotowanie stanowisk do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w różnych
sytuacjach:
Stanowisko 1  Apteczka  na dwóch zestawionych stolikach leżą różne rzeczy, i takie, które
powinny znajdować się w apteczce pierwszej pomocy (bandaż, plaster, chusta trójkątna,
nożyczki, latarka, woda do przemywania, opatrunek hydrożelowy,  folia życia , gaza jałowa,
maseczki, rękawiczki), i takie, które tam nie powinny się znajdować (zeszyt, klej, pusta
butelka, klucze, piórnik, zeszyt, pojemnik plastikowy itp.); zadaniem ucznia (uczniów) jest
skompletowanie apteczki pierwszej pomocy;
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
71
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Stanowisko 2  Krwawienie z nosa  obok krzesełka stoi uczeń, któremu krwawi nos;
zadaniem ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według
poznanego schematu postępowania w przypadku krwawienia z nosa;
Stanowisko 3  Skaleczenie  na krzesełku siedzi uczeń, który ma skaleczony palec;
zadaniem ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według
poznanego schematu postępowania w przypadku skaleczenia;
Stanowisko 4  Zranienie  na krzesełku siedzi uczeń, który zranił się w nogę; noga mocno
krwawi; zadaniem ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu
według poznanego schematu postępowania w przypadku zranienia;
Stanowisko 5  Złamanie  na kocu siedzi uczeń, który złamał nogę; zadaniem ucznia
(uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według poznanego schematu
postępowania w przypadku złamania;
Stanowisko 6  Porażenie piorunem  na kocu leży uczeń, którego poraził piorun; zadaniem
ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według poznanego
schematu postępowania w przypadku porażenia piorunem;
Stanowisko 7  Porażenie prądem  na kocu leży uczeń trzymający (włączoną do atrapy
kontaktu) suszarkę do włosów; zadaniem ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy
poszkodowanemu według poznanego schematu postępowania w przypadku porażenia
prÄ…dem;
Stanowisko 8  Oparzenie termiczne  na krzesełku siedzi uczeń, który ma poparzoną dłoń;
zadaniem ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według
poznanego schematu postępowania w przypadku oparzenia termicznego;
Stanowisko 9  Oparzenie chemiczne - na krzesełku siedzi uczeń, który ma poparzoną dłoń;
zadaniem ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według
poznanego schematu postępowania w przypadku oparzenia chemicznego;
Stanowisko 10  Odmrożenie  na krzesełku siedzi uczeń, który ma odmrożoną stopę;
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
72
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
zadaniem ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według
poznanego schematu postępowania w przypadku odmrożenia;
Stanowisko 11  Zatrucie  na krzesełku siedzi uczeń, którego boli brzuch; zadaniem ucznia
(uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według poznanego schematu
postępowania w przypadku zatrucia;
Stanowisko 12  Ukąszenie  na krzesełku siedzi uczeń, którego ukąsiła w przedramię
pszczoła; zadaniem ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu
według poznanego schematu postępowania w przypadku ukąszenia;
Stanowisko 13  Atak psa  zadaniem ucznia (uczniów) jest przyjęcie prawidłowej postawy
podczas ataku psa i powolne wycofywanie siÄ™;
Stanowisko 14  Osoba nieprzytomna (która oddycha)  na kocu leży na plecach uczeń
pozorujący osobę nieprzytomną; zadaniem ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej
pomocy poszkodowanemu według poznanego schematu postępowania w przypadku osoby
nieprzytomnej;
Stanowisko 15  Osoba nieprzytomna (która nie oddycha)  fantom  zadaniem ucznia
(uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według poznanego schematu
postępowania w przypadku utraty przytomności i braku oddechu;
Stanowisko 16  Zadławienie  na krzesełku siedzi uczeń, który się dławi, a w trakcie akcji
ratowniczej (w momencie wskazanym przez nauczyciela)  traci przytomność  zadaniem
ucznia (uczniów) jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu według poznanego
schematu postępowania w przypadku zadławienia;
II. Podział uczniów na grupy i zmiana składu grup (także w trakcie zadań wymiana
poszczególnych uczniów grających role ratowanych), tak aby w miarę możliwości wszyscy
uczniowie mogli wziąć udział w udzielaniu pierwszej pomocy przy każdym stanowisku;
III. Udzielanie przez uczniów pierwszej pomocy przedmedycznej według poznanych zasad i
zgodnie z poznanymi schematami postępowania.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
73
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
IV. Ocenianie umiejętności i postawy uczniów w czasie udzielania pierwszej pomocy przy
każdym ze stanowisk. Zaznaczanie plusem zaliczenia poszczególnych działań ratowniczych
przez uczniów. (Karta pracy 14. Strona 52)
Część końcowa:
I. Omówienie przez nauczyciela oceny wysiłku edukacyjnego uczniów dokonanej w czasie
egzaminu.
II. Pogratulowanie każdemu uczniowi zdobycia stopnia Małego Ratownika Szkolnego.
Wręczenie dyplomów.
Uczniowie Uwagi do realizacji
- ilustracje - pogrubioną wyrazistą kreską,, zapewnić też możliwość
korzystania z pomocy optycznych i nieoptycznych
słabo widzący
niewidomi - materiał graficzny przygotować w formie wypukłej, napisy
brajlowskie.
- jednoznacznie określić instrukcje, polecenia;
- zapewnić przedmioty, modele niezbędne do wykonania zadania
- zadbać o to, żeby uczeń na każdym ze stanowisk rozumiał, co ma
zrobić
- jeśli będzie to możliwe, poprosić ucznia, aby w miarę swoich
słabo słyszący
możliwości opowiadał o tym, co robi, nazywał używane przez siebie
przedmioty, akcesoria medyczne, wykonywane czynności. W ten
sposób można podczas egzaminu spróbować jeszcze raz utrwalić
słownictwo i pojęcia z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej,
a egzaminator będzie mógł się przekonać, czy uczeń wie i rozumie,
co robi. Jeśli jednak uczniowi będzie to przeszkadzało w wykonaniu
czynności praktycznych, należy z tego zrezygnować
niesłyszący - komunikacja z zastosowanie systemu języka migowego/ miganego
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
74
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
niepełnosprawni
ruchowo
o wykorzystanie pomysłów z wcześniejszych zajęć, jeśli nauczyciel
niepełnosprawni uzna to za stosowne
intelektualnie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
75
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego