Gaudeamus Igitur
"Gaudeamus" jest tradycyjną pieśnią uniwersytecką od ponad dwustu lat, i nadal odgrywaną (a niekiedy również odśpiewywaną przez studentów i profesorów) podczas rozpoczęcia roku akademickiego, wręczania dyplomów i innych ważnych dla uczelni uroczystości. W przeszłości była to także studencka pieśń biesiadna, przedstawiająca swobodę i radość życia studenckiego.
Hymn "Gaudeamus" jest powszechnie uznawany za najstarszą zachowaną pieśń studencką. Według niektórych źródeł, został napisany już w XIII w. Rzeczywiście, w datowanym na 1267 r. wierszu "Scribere Proposui" pojawiają się niektóre słowa pieśni, jednak nie zawiera on tytułowego zwrotu ani tekstu pierwszej zwrotki, a towarzysząca mu melodia nie przypomina współczesnej.
Pierwszy zbliżone do współczesnego tekst zachował się w odręcznym śpiewniku studenckim z Niemiec z XVIII w. Odnalazł go Christian Wilhelm Kindleben i po znaczących zmianach wydał drukiem w "Studentlieder" ("Śpiewniku studenckim") w 1781 r. we współczesnej postaci. Niemiecki wpływ na tekst pieśni widać w użytym w siódmej zwrotce mało łacińskim słowie "antiburschius", pochodzącym od niemieckiego słowa oznaczającego brać studencką.
Pochodzenie melodii jest jeszcze mniej znane. Wiadomo, że kiedy C. W. Kindleben opublikował tekst, była już dobrze znana. Przyjmuje się, że muzykę napisał niemiecki pieśniarz Johann Christian Grünthaus. W 1717 roku ukazał się jego wiersz zawierający niemieckie tłumaczenie drugiej i trzeciej zwrotki. Choć brak było zapisu melodii, styl muzyczny współczesnego hymnu sugeruje, że pochodzi z tego samego okresu.
Kiedy w 1879 r. Uniwersytet Wrocławski przyznał Johannesowi Brahmsowi tytuł doktora honoris causa, Bernard Schols, przyjaciel Brahmsa mieszkający we Wrocławiu, skłonił go, aby w dowód wdzięczności napisał "Symfonię Doktorancką". W tym dziele można usłyszeć "Gaudeamus".
Choć "Gaudeamus" został przetłumaczony na wiele języków świata, nadal najczęściej śpiewa się go po łacinie. W skróconej wersji śpiewana jest tylko zwrotka pierwsza i czwarta.
|
Gaudeamus igitur |
Radujmy się więc |
|
||
1. |
|: Gaudeamus igitur, |
|: Radujmy się więc, |
|
Iuvenes dum sumus; :| |
Dopókiśmy młodzi, :| |
|
Post iucundam iuventutem, |
Po uciesznej młodości, |
|
Post molestam senectutem |
Po przykrej starości |
|
|: Nos habebit humus! :| |
|: Pochłonie nas ziemia! :| |
|
||
2. |
|: Ubi sunt qui ante nos |
|: Gdzie są ci, którzy przed nami |
|
In mundo fuere? :| |
Na świecie byli? :| |
|
Vadite ad superos, |
Idźcie szukać w niebie, |
|
Transite ad inferos, |
Szukajcie i w piekle, |
|
|: Ubi iam? Fuere! :| |
|: Bo na ziemi już byli! :| |
|
||
3. |
|: Vita nostra brevis est, |
|: Życie nasze krótko trwa, |
|
Brevi finietur, :| |
Wkrótce się skończy, :| |
|
Venit mors velociter, |
Przyjdzie śmierć ochoczo, |
|
Rapit nos atrociter, |
I porywa nas okrutna, |
|
|: Nemini parcetur. :| |
|: Nikogo nie oszczędzi. :| |
|
||
4. |
|: Vivat Academia, |
|: Niechaj żyje Akademia, |
|
Vivant professores, :| |
Niech żyją profesorowie, :| |
|
Vivat membrum quodlibet, |
Niech żyje każdy członek, |
|
Vivant membra quaelibet, |
Niech żyją wszyscy członkowie, |
|
|: Semper sint in flore! :| |
|: Niechaj kwitną zawsze! :| |
|
||
5. |
|: Vivant omnes virgines |
|: Niechaj żyją wszystkie panny |
|
Faciles, formosae, :| |
Przystępne i piękne, :| |
|
Vivant et mulieres, |
Niechaj żyją i mężatki |
|
Tenerae, amabiles, |
Delikatne, miłe, |
|
|: Bonae, laboriosae! :| |
|: Dobre i pracowite! :| |
|
||
6. |
|: Vivat et respublica |
|: Niechaj żyje i państwo |
|
Et qui illam regit, :| |
I ten, kto nim rządzi, :| |
|
Vivat nostra civitas, |
Niech żyje nasze miasto, |
|
Maecenatum caritas, |
Mecenasów łaskawość, |
|
|: Quae nos hic protegit! :| |
|: Która nas tu chroni :| |
|
||
7. |
|: Pereat tristitia, |
|: Niech przepadną smutki, |
|
Pereant osores, :| |
I zginą wrogowie, :| |
|
Pereat diabolus, |
Niech przepadnie diabeł, |
|
Quivis antiburschius, |
I anty-burschowie, |
|
|: Atque irrisores! :| |
|: A także szydercy! :| |