Giełda na 13.01.16 – powodzenia!

1

@Matejak

Kolokwium z Wydziału Lekarskiego – grudzień 2014

Zapisz lek do doraźnego przerywania napadów drgawek dla 25-letniej kobiety chorującej na
padaczkę.

a. Klonazepam amp. Powtórzyć dawkę lub
b. Diazepam amp. lub wlewki doodbytnicze Powtórzyć dawkę

Zapisz lek o działaniu przeciwlękowym, do stosowania doraźnego, dla 40-letniego mężczyzny
uzależnionego od alkoholu.

a. Anksjolityk benzodiazepinowy

Młoda kobieta samotnie wychowuje trójkę dzieci, pracuje i uczy się. Narzeka na bezsenność,
wybudzanie się w nocy i trudności w kontynuowaniu snu. Martwi się o wiele istotnych spraw, ale
również o drobiazgi. Miewa napady tachykardii. Zdiagnozowano zespół lęku uogólnionego. Zapisz 2
leki o działaniu przeciwlękowym, jeden, który będzie działał od pierwszej dawki, i drugi – do
stosowania dłuższego (przez 3 miesiące). Przepisz leki stosownie do terapii.

a. Benzodiazepinę. Powtórzyć dawkę
b. SSRI na 3 miesiące terapii, co najmniej 3 opakowania

Zapisując lek przeciewlękowy, uprzedzasz pacjentkę o działaniach niepożądanych tego leku oraz o
konieczności stosowania pewnych środków ostrożności podczas leczenia. Wymień w 8 punktach
informacje, które podajesz pacjentce.

Wymień 3 leki przeciwdepresyjne o najsilniejszych właściwościach nasennych.

 Trazodon,
 mianseryna,
 doksepina.

Oprócz wyżej wymienionych lekami p/depresyjnymi ułatwiającymi sen są: mirtazapina, oraz
klasyczne leki p/depresyjne np. amitryptylina.
Bupropion, oprócz depresji, zarejestrowany jest jako lek zmniejszający objawy zespołu abstynencji po
zaprzestaniu palenia papierosów.

Giełda na 13.01.16 – powodzenia!

2

@Matejak

Jakie leki mogą powodować wystąpienie zespołu serotoninowego? Wymień 4 leki z różnych grup i
podaj mechanizmy działania tych leków odpowiedzialne za wywołanie zespołu serotoninowego.

Leki – przykłady

 wenlafaksyna

,

 fluoksetyna

,

 moklobemid

,

 buspiron

.

U 35-letniego mężczyzny, który stosuje od kilkunastu miesięcy lek X, wystąpiły pozapiramidowe
działania niepożądane. Wymień leki, które mogą powodować takie działania niepożądane.

Klasyczne neuroleptyki, np.: chlorpromazyna, haloperidol.

Giełda na 13.01.16 – powodzenia!

3

@Matejak

Kolokwium z Wydziału Wojskowo-lekarskiego – styczeń 2015

Pytanie 1.
59-letnia kobieta z chorobą afektywną dwubiegunową stosuje następujące leki: alprazolam,
kwetiapinę, lamotryginę i mirtazapinę.
Uzupełnij tabelę przyporządkowując leki do odpowiedniej grupy terapeutycznej i wpisując
mechanizm działania leku

Odp.
• Lek przeciwdepresyjny- mirtazapina - blokowanie presynaptycznego auto- i heteroreceptora alfa2-
adrenergicznego
• Lek przeciwlękowy- alprazolam - allosteryczna modulacja kompleksu receptorowego GABA-A
• Lek przeciwpadaczkowy - lamotrygina- blokowanie napięciozależnych kanałów sodowych
• Lek przeciwpsychotyczny - kwetiapina- blokowanie receptora dopaminowego D2 i serotoninowego
5-HT2

Pytanie 2.
Do szpitala przywieziono pacjenta w stanie groźnego niedociśnienia tętniczego. W celu przywrócenia
prawidłowego ciśnienia tętniczego rozważasz dożylne podanie adrenaliny lub noradrenaliny.
A. Na jakie receptory działają te leki?
B. Jak wpływają na ciśnienie tętnicze (skurczowe, rozkurczowe i średnie)?
C. Który z tych leków wybierzesz?

Odp.
A. adrenalina: beta > alfa-adrenergiczne;
noradrenalina: alfa > beta-adrenergiczne
B. adrenalina: podnosi skurczowe, obniża rozkurczowe, niewiele podnosi średnie
noradrenalina: znacznie podnosi skurczowe, rozkurczowe i średnie
C. noradrenalinę

Pytanie 3.
W chorobach neurodegeneracyjnych takich jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona stosuje się
leki wpływające na działanie układu autonomicznego.
Uzupełnij tabelę podając:
• po jednej nazwie międzynarodowej leków układu autonomicznego stosowanych w terapii tych
chorób
• mechanizm działania tych leków

Odp.
Choroba Alzheimera - Donepezil; Rywastygmina - Hamowanie acetylocholino esterazy
Choroba Parkinsona - Biperiden; Pridinol - Blokowanie receptorów muskarynowych

Giełda na 13.01.16 – powodzenia!

4

@Matejak

Pytanie 4.
Pacjentom, których przyjmujesz dziś w poradni zdrowia zaproponuj odpowiednie leki:
• Pacjent „A” chory na jaskrę – lek do obniżenia ciśnienia śródgałkowego.
• Pacjent „B” chory na astmę oskrzelową – lek do doraźnego przerywania skurczu oskrzeli
Podaj po 2 działania niepożądane każdego leku, wynikające z mechanizmu działania

Odp.
A - Tymolol lub inny beta-bloker; Pilokarpina; Brymonidyna - W zależności od podanego leku. W
przypadku beta-blokera: bradykardia, niedociśnienie, blok AV, chromanie, objaw Raynaulda, skurcz
oskrzeli
B - Fenoterol lub salbutamol; Ipratropium - W zależności od podanego leku. W przypadku beta-
mimetyka: drżenia mięśniowe, tachykardia, hipokaliemia, zwiększone wydzielanie insuliny,
rozszerzenie naczyń obwodowych

Pytanie 5.
Połącz leki ze wskazaniami do ich stosowania (jeden lek – jedno wskazanie):
1. Bupropion
2. Hydroksyzyna
3. Karbamazepina
4. Sertralina
5. Sole litu
A. Fobia społeczna
B. Lęk tuż przed zabiegiem stomatologicznym
C. Uogólnione napady drgawkowe toniczno-kloniczne
D. Uzależnienie od nikotyny
E. Zapobieganie manii

Odp.
1-D
2-B
3-C
4-A
5-E

Giełda na 13.01.16 – powodzenia!

5

@Matejak

Pytanie 6.
• Wybór leku przeciwpsychotycznego do leczenia pierwszego epizodu schizofrenii powinien być
dokonany na podstawie analizy profilu działań niepożądanych.
• Uzupełnij tabelę: porównaj pod względem profilu działań niepożądanych typowe i atypowe leki
przeciwpsychotyczne
podaj nazwę międzynarodową jednego przedstawiciela każdej klasy

Odp.
Leki typowe - Zaburzenia pozapiramidowe (akatyzje, dyskinezy wczesne i późne, zespół
parkinsonowski, dystonie), hiperprolaktynemia, objawy atropinopodobne…Haloperidol;
Chlorpromazyna
Leki atypowe- Zaburzenia metaboliczne: otyłość, cukrzyca- Klozapina; Olanzapina, Rysperidon

Pytanie 7.
Twój pacjent uległ zatruciu wypijając kilka łyków insektycydu, nieodwracalnego inhibitora
acetylocholinoesterazy (AChE)
A. Wymień 4 charakterystyczne objawy zatrucia
B. Wymień 2 leki o różnych mechanizmach działania stosowane do leczenia zatrucia insektycydami
będącymi inhibitorami AChE

Odp.
A. zwężenie źrenic, łzawienie, ślinotok, skurcz oskrzeli, nadmierna potliwość, bradykardia, nudności i
wymioty, oddawanie moczu i kału, drżenia mięśniowe, pobudzenie i niepokój
B. atropina, pralidoksym

Pytanie 8.
• Pacjent ze wstrząsem anafilaktycznym wymaga natychmiastowego podania katecholaminy (lek
„X”). Pacjent ten jest leczony przewlekle kardioselektywnym beta-blokerem (lek „A”).
• Podaj 2 możliwe leki, które mogą być lekiem „A”
• Podaj 2 przykłady chorób, w celu leczenia których pacjent może stosować lek „A”
• Jaki może być efekt interakcji leku „A” z lekiem „X”?

Odp.
Bisoprolol, metoprolol, nebiwolol
Nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca…
Interakcje: Zablokowanie przez beta-bloker wpływu adrenaliny na receptory beta-adrenergiczne: (1)
nadmierne działanie adrenaliny na receptory alfa-adrenergiczne i przełom nadciśnieniowy (głównie u
pacjentów otrzymujących nieselektywne beta-blokery) lub (2) niedostateczne działanie adrenaliny na
receptory beta-adrenergiczne, więc objawy wstrząsu mogą nie ustępować po podaniu adrenaliny
(odpowiedź na podstawie: Horn i Hansten, 2009)

Giełda na 13.01.16 – powodzenia!

6

@Matejak

Pytanie 9.
U 32-letniej kobiety rozpoznano po raz pierwszy epizod depresji o umiarkowanym nasileniu.
Rozważasz rozpoczęcie farmakoterapii za pomocą TLPD lub SSRI.
A. Lek z której grupy wybierzesz?
B. Podaj po dwóch przedstawicieli obu grup leków (nazwy międzynarodowe)
C. Rozwiń skróty TLPD i SSRI
D. Wyjaśnij mechanizm działania obu grup leków
E. Podaj po 3 typowe działania niepożądane obu grup leków

Odp.
A. SSRI
B. TLPD: Imipramina, Amitryptylina….SSRI: Fluoksetyna, Paroksetyna
C. Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne; Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
D. TLPD- Blokują transport zwrotny ze szczeliny synaptycznej przez błonę presynaptyczną monoamin:
serotoniny i noradrenaliny; dodatkowo blokują receptory adrenergiczne, muskarynowe, histaminowe
itd.
SSRI- Blokują transport zwrotny serotoniny ze szczeliny synaptycznej przez błonę presynaptyczną
E. TLPD- Senność; Suchość błon śluzowych; zaparcia; zaburzenia czynności seksualnych
SSRI- Nudności, wymioty i biegunka; pobudzenie i bezsenność; zaburzenia czynności seksualnych,
upośledzenie krwawienia

Pytanie 10
U pacjenta z zespołem pęcherza nadreaktywnego rozważasz zastosowanie solifenacyny (Vesicare).
Pacjent ten choruje dodatkowo na:
• Czynną chorobę wrzodową żołądka
• Jaskrę wąskiego kąta przesączania
• Nadciśnienie tętnicze
A. Która z tych chorób jest przeciwwskazaniem do stosowania solifenacyny?
B. Wyjaśnij dlaczego ta choroba jest przeciwwskazaniem.

Odp.
A. Jaskra wąskiego kata przesączania
B. Solifenacyna blokuje receptory muskarynowe, co może prowadzić do rozszerzenia źrenicy i
zamknięcia kąta przesączania, a tym samym wzrostu ciśnienia śródgałkowego. Jaskra wąskiego kąta
przesączania jest typowym przeciwwskazaniem leków cholinolitycznych.

Giełda na 13.01.16 – powodzenia!

7

@Matejak

Recepty

Zapisz recepty na wymienione leki używając nazw handlowych leków gotowych lub nazw łacińskich
substancji do receptury.

Rp.
Lek przeciwlękowy do stosowania w zespole lęku uogólnionego przez początkowe 2 tygodnie terapii

Odp.
Benzodiazepina, ewentualnie hydroksyzyna

Rp.
Lek o działaniu uspokającym i przeciwlękowym do podania doraźnego, o innym mechanizmie
działania niż lek zapisany na Rp. 1

Odp.
Hydroksyzyna (ewentualnie BZD, jeśli w poprzedniej recepcie hydroksyzyna)

Rp.
Lek przeciwpsychotyczny I generacji („typowy”) dla chorego na schizofrenię

Odp.
Haloperidol lub chloropromazyna

Rp.
Lek pierwszego rzutu w depresji o umiarkowanym nasileniu

Odp.
SSRI, SNRI lub atypowy lek przeciwdepresyjny

Pozdrawiam.