TAKTYKA DZIAŁAŃ GAŚNICZYCH

POŻAR JEGO RODZAJE I ZJAWISKA TOWARZYSZĄCE.

Pożar - jest to niekontrolowany proces spalania się dóbr materialnych w miejscu do tego celu nie przeznaczonym.

PODZIAŁ POŻARÓW Z TAKTYCZNEGO PUNKTU WIDZENIA:

Ze względu na wielkość:

	Powierzchnia m2	Objetość M3	Powierzchnia ha	Ilość prądów wody
Pożar mały	Do 70	Do 350	Do 1	Do 4
Pożar średni	70 - 300	350 - 1500	1 - 10	5 - 12
Pożar duży	300 - 1000	1500 - 5000	10 - 100	13 - 36
Pożar b. duży	pow. 1000	pow. 5000	pow. 100	37 i więcej

Ze względu na skutki pożarowe:

pożar pojedynczy - pożar pojedynczego obiektu zlokalizowany na otwartej przestrzeni (np. kosz na śmieci, poj. pojazd, poj. obiekt);

pożar blokowy - pożar obejmujący 3 lub więcej kondygnacji jednego obiektu lub obiektów

pożar przestrzenny - pożar obejmujący 10 lub więcej obiektów lub pożar bardzo duży lasów, łąk, upraw;

pożar katastrofalny - powodujący duże straty ekologiczne;

Ze względu na sposób występowania:

pożary wewnętrzne - rozwijające się wewnątrz obiektów, mogą być otwarte lub ukryte;

pożary zewnętrzne - rozwijają się poza budynkami, obiektami

STREFY ODDZIAŁYWANIA POŻARU.

1. 
   strefa spalania wraz z ogniskiem pożaru;

2. strefa promieniowania cieplnego;

3. strefa zadymienia;

OGNISKO POŻARU - to część strefy spalania w którym spalanie jest najintensywniejsze;

STREFA SPALANIA - to przestrzeń w której następuje przygotowanie materiałów do spalania i ich spalenie

Parametrem charakterystycznym strefy spalania istotnymi z punktu widzenia sytuacji pożarowej są:

• 
  temperatura płomieni;

• szybkość spalania się materiałów palnych;

• wielkość strefy spalania

Podstawowa ochrona ratownika w strefie spalania są:

• 
  rozproszone prądy wody;

• działanie zza osłon;

• krótkotrwałe działanie w ciężkich ubraniach ognioochronnych i aparatach powietrznych

STREFA ODDZIAŁYWANIA CIEPLNEGO - jest to przestrzeń wokół strefy spalania w której wydzielające się ciepło w postaci promieniowania cieplnego powoduje zmiany w materiale palnym i przygotowuje go do spalenia, także stwarza zagrożenie dla ludzi w wyniku osłabienia konstrukcji obiektu lub podgrzania materiału powyżej temperatury zapalenia. Za granicę przyjmuje się temperaturę 60⁰C.

Ochrona ratownika pracującego w strefie oddziaływania cieplnego polega na zastosowaniu:

• ubrań ochronnych typu średniego i lekkiego (żaroodporne) i aparatów powietrznych;

• rozproszone prądy wody;

• działanie zza osłon.

STREFA ZADYMIENIA - to przestrzeń wypełniona dymem w stopniu zagrażającym zdrowiu i życiu ludzi oraz utrudniająca prowadzenie działań ratowniczych.

Ochrona ratownika w tej strefie polega na:

• stosowaniu izolacyjnych aparatów oddechowych;

• działanie mgłowymi i kroplistymi prądami gaśniczymi w celu osadzania i spychania pyłu;

• oddymianie obiektów;

DYM - jest to mieszanina gazowych (tlenki), ciekłych (oleje) i stałych produktów spalania (sadze, popioły) z powietrzem.

ROZWÓJ I ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ POŻARÓW.

Charakteryzuje się:

• szybkością spalania (zależy od stopnia przygotowania materiału do spalania);

• temperaturą (zależy od energetycznego stanu materiału);

• intensywnością wymiany gazowej.

FAZY ROZWOJU POŻARU.

FAZA I - od chwili zainicjonowania pożaru spalający się materiał ogrzewa otoczenie powodując rozprzestrzenianie się ognia i powstania gorących produktów rozkładu termicznego.

W momencie ogarnięcia pożarem całego materiału pożar przechodzi w fazę II.

W pomieszczeniach zamkniętych może nastąpić zjawisko rozgorzenia czyli gwałtowne zapalenie się przygotowanych produktów rozkładu termicznego.

FAZA II - pożar spala się prawie z jednakową intensywnością osiągając max. temperaturę spalania w momencie wyczerpania się materiału lub utleniacza lub spadku temperatury o około 200⁰C (1/5 max. temperatury) pożar przechodzi w fazę III.

FAZA III - charakteryzuje się stałym spadkiem temperatury spalania i pożaru, aż do wygaśnięcia (temperatura równa otoczeniu).

WYBUCH WTÓRNY - brak płomienia, duża zawartość produktów spalania, które zapalają się w chwili dostarczenia nowej partii utleniacza np. zamknięte szczelnie pomieszczenia.

MECHANIZMY ROZWOJU POŻARÓW

• pożar najszybciej rozwija się w górę;

• pożary wewnętrzne ukryte (stropodachy, stropy wykonane z materiałów palnych) - są bardziej niebezpieczne bo trudniejsze do wykonania;

• ognie lotne - są to drobne palące się cząsteczki materiałów (słoma, szmaty, drobne gałęzie, szyszki) - unoszone prądami konwekcyjnymi pożaru nawet na znaczne odległości, które w przypadku wiatru przenoszone są przed front pożaru powodując powstawanie nowych ognisk pożaru.

ORGANIZACJA PRZEKAZYWANIA INFORMACJI I POLECEŃ W CZASIE AKCJI.

RODZAJE ŁĄCZNOŚCI W WSP:

łączność alarmowania - to system sił i środków łączności służący do powiadamiania staży pożarnej o zaistniałym zdarzeniu (łączność telefoniczna, radiowa, osobista, dźwiękowa, centralki z czujkami i przyciskami);

łączność dowodzenia - jest to system sił i środków łączności który musi posiadać dowódca akcji gaśniczej służący do przekazywania rozkazów i poleceń od dowódcy do podwładnych oraz meldunków i informacji od podwładnych do dowódcy.

Łączność dowodzenia przebiega z góry do dołu i z dołu do góry.

Łączność współdziałania przebiega dwustronnie w poziomie.

łączność współdziałania - jest to system sił i środków łączności służący do koordynacji działań sił i środków służbowo sobie niepodległych lub dowódców równego szczebla.

ZASADY PROWADZENIA ŁĄCZNOŚCI RADIOWEJ

1. radiostacje posiadają tabele częstotliwości (kanały), tabele kodowe i tabele kryptonimów;

2. radiostacje pracujące w sieci radiowej musza zachować zasadę że jeden mówi reszta słucha i odpowiada osoba wywoływana.

TAKTYCZNO TECHNICZNE MOŻLIWOŚCI SAMOCHODÓW I MOTOPOMP POŻARNICZYCH.

PODZIAŁ SAMOCHODÓW POŻARNICZYCH.

1. samochody gaśnicze - są to sam. pożarnicze przystosowane do przewozu ludzi, sprzętu gaśniczego i środków gaśniczych przeznaczonych do prowadzenia akcji gaśniczych samodzielnie lub współdziałając z innymi samochodami pożarniczymi.

2. samochody specjalne - są to samochody pożarnicze przystosowane do przewozu ludzi i specjalistycznego sprzętu ratowniczego potrzebnego do wykonywania zadań specjalnych podczas akcji ratowniczych samodzielnie lub współdziałając z innymi samochodami pożarniczymi.

OZNACZANIE SAMOCHODÓW POŻARNICZYCH.

• 
  G - gaśnicze;

• S - specjalne;

• L - lekkie - o ciężarze całkowitym o 3,5 t;

• (-) - średnie o ciężarze całkowitym od 3,5 do 12 t;

• C - ciężkie o ciężarze całkowitym pow. 12 t

• A - autopompa;

• B - zbiornik wodny;

• M - motopompa;

PRZYKŁADY:

1. GLBA 3 / 8 - samochód gaśniczy lekki z zbiornikiem wodnym o poj. 3000 litrów i z autopompą o wydajności 800 litrów /min.

(+000)/(+00)

l / l/min.

1. GBA 2,5/16 - samochód gaśniczy średni z zbiornikiem o poj. 2500 l (250 l środka pianotwórczego) i autopompą o wydajności 1600 l/min

2. GBA 0,7/40 - samochód gaśniczy średni z zbiornikiem wodnym o poj. 700 l (dodatkowo 160 litrów środka pianotwórczego) i autopompą o wydajności 4000 l/min. (pompa wysokociśnieniowa);

3. GCBA 11/40 - samochód gaśniczy ciężki z zbiornikiem o poj. 11000 l (5000 l - wody, 6000 l - środka pianotwórczego;

4. GCBA 6/32 - samochód gaśniczy ciężki ze zbiornikiem o poj. 6000 l (600 l - środka pianotwórczego) i autopompą o wydajności 3200 l/min.;

5. GCBA 5/32 - samochód gaśniczy ciężki ze zbiornikiem o poj. 5000 l (500 l - środka pianotwórczego) i autopompą o wydajności 3200 l/min;

6. GCBA 5/24 - samochód gaśniczy ciężki ze zbiornikiem o poj. 5000 l (500 l - środka pianotwórczego) i autopompą o wydajności 2400 l/min;

7. GCPr 3000 - samochód gaśniczy ciężki proszkowy, 3000 kg proszku gaśniczego;

8. GSn 900 - samochód gaśniczy średni („śniegowy”), 900 kg dwutlenku węgla w butlach wysokociśnieniowych;

DANE TAKTYCZNO - TECHNICZNE SAMOCHODÓW POŻARNICZYCH.

1. GBA 2,5/16 typ 005, obsługa 6 osób może być wykorzystany do:

• podawania prądów gaśniczych wodnych i pianowych za pomocą działka zamontowanego na stałe na samochodzie (w czasie postoju lub w ruchu - jadąc na drugim biegu);

• podawanie prądów wodnych i pianowych przez linie wężowe i z szybkiego natarcia;

• możliwość podania jednego prądu wody na odległość 420 m (13 szt. W75 i 8 szt. -W52), dwóch prądów wody 340 m, trzech prądów wody 300 m.;

• można prowadzić działania gaśnicze za pomocą dwóch gaśnic proszkowych 6 kg;

• samochód posiada na wyposażeniu dwa izolacyjne aparaty powietrzne (AP - 3);

• dodatkowym wyposażeniem jest sprzęt do budowy linii ssawnej, dodatkowy sprzęt do budowy linii wężowych, podręczny sprzęt burzący, drabina D10W i drabina słupkowa;

1. GCBA 6/32 JELCZ 004 - obsługa 4 osoby

• podawania prądów gaśniczych wodnych i pianowych za pomocą działka zamontowanego na stałe na samochodzie (w czasie postoju lub w ruchu - jadąc na drugim biegu);

• podawanie prądów wodnych i pianowych przez linie wężowe i z szybkiego natarcia;

• podanie jednego prądu wodnego na odległość 360 m (10 szt. W75, 8 szt. W52), dwóch prądów wodnych na odległość 280 m, trzech prądów na odległość 240 m;

• drabina nasadowa - 4 przęsła




TAKTYCZNE WYKORZYSTANIE MOTOPOMP.

• służą do podawania wody w czasie akcji ratowniczo gaśniczych w przypadku odległości mniejszej niż 500m od pkt. czerpania wody;

• najczęściej motopompy stosowane są do napełniania zbiorników wodnych samochodów przyjeżdżających do pkt. czerpania wody;

• budowanie systemu przekazywania wody na duże odległości;




ZASADY DOSTARCZANIA WODY NA DUŻE ODLEGŁOŚCI.




RODZAJE SYSTEMÓW DOSTARCZANIA WODY NA DUŻE ODLEGŁOŚCI:

• 
  przetłaczanie;

• przepompowywanie;

• dowożenie;

• system mieszany.

SYSTEM PRZETŁACZANIA






Zalety systemu:

• prosta budowa gdyż wystarczy mieć pompy 1 linię ssawną i linie tłoczne;

• duża szybkość budowy;

• mała ilość sprzętu.


Wady systemu:

• możliwość całkowitego uruchomienia gdy wszystkie linie wężowe właściwie podłączone;

• gdy którykolwiek wąż lub motopompa zepsuje się system przestanie działać;

• wymagane jest duże doświadczenie od mechaników aby zachowali właściwe ciśnienie wejściowe i wyjściowe na pompach.

System ten polega na przesyłanie wody wężami tłocznymi od pompy ustawionej na punkcie czerpania wody do nastawy ssawnej następnej pompy itd. Pompy pośrednie mają za zadanie podnieść ciśnienie wody w liniach wężowych które maleje w wyniku oporów przepływu i strat liniowych.


UWAGA !!!!

100 mb W75 - straty 1,4 atm.

Każde 10 m wysokości zabiera nam 1 atm




SYSTEM PRZEPOMPOWYWANIA




Polega na przesyłaniu wody wężami tłocznymi z motopompy ustawionej na punkcie czerpania wody do zbiornika rozstawianego przy kolejnej motopompie która pobiera wodę swoją linią ssawną i podaje dalej.


Zalety systemu:

• nie wymaga doświadczenia od mechaników;

• mam wodę w zbiorniku to podaję dalej;

• zapas wody w kolejnych zbiornikach;

• duże ciśnienie dyspozycyjne na każdej pompie.


Wady systemu:

• wymaga dużej ilości sprzętu do budowy;

• długi czas zbudowania systemu co przedłuża czas podania wody;


DOWOŻENIE

Polega na dostarczeniu wody za pomocą samochodów wyposażonych w zbiorniki wodne.




Ilość beczkowozów





B =

B - ilość beczkowozów

V - zapotrzebowanie na wodę w litrach na minutę

T - średni czas trwania jednego kursu

q - średnia pojemność beczkowozu w litrach




SYSTEM MIESZANY

Polega na dostarczeniu wody za pomocą w/w systemów w zależności od warunków terenowych. Najczęściej obecnie stosowany to dowożenie i przepompowywanie.




ZASADY DZIAŁANIA DRUŻYNY W RAMACH PLUTONU.

• zadania określa dowódca;

• należy kierować się zasadą że najbardziej doświadczona drużyna będzie prowadziła akcję gaśniczą a pozostałe zapewnią odpowiednią ilość wody do prowadzenia akcji.


PODODDZIAŁY SPECJALNE.

Są to odpowiednie jednostki straży pożarnej wyposażone w samochody specjalne, wykorzystywane do prowadzenia specjalistycznych akcji ratowniczych .




RODZAJE SAMOCHODÓW SPECJALNYCH.


SCD 44 - samochód ciężki specjalny z drabiną o wysuwie 44m (mogą posiadać windy lub kosz ratunkowy), posiada linie wężowe możliwe do budowania na drabinie. Służy do ratowania osób z wysokości za pomocą kosza lub windy, można ratować osoby po drabinie, może być zastosowana jako pomost, z drabiny można prowadzić działania gaśnicze z wysokości.


SW 1200 - samochód specjalny średni wężowy, posiadający 1200 m węża tłocznego.


SRt - samochód specjalny średni ratownictwa technicznego. Na wyposażeniu samochodu znajduje się sprzęt ratownictwa technicznego umożliwiający ratowanie ludzi i usuwanie skutków wypadków i katastrof.


SLDł - samochód specjalny lekki dowodzenia i łączności. Na wyposażeniu posiada radiostacje przewoźne dużej mocy i radiostacje przenośne niezbędne do tworzenia systemu łączności dowodzenia w trakcie dużych akcji ratowniczo - gaśniczych.


SP GAS DYM - samochód specjalny lekki przeciwgazowo - dymowy. Na wyposażeniu posiada izolacyjne aparaty oddechowe i agregat oddymiający.


SOn - samochód specjalny lekki oświetleniowy. Posiada agregat prądotwórczy odpowiedniej mocy i lampy dużej mocy (NAJAŚNICE), umożliwia oświetlenie terenu akcji podczas działań w nocy lub w pomieszczeniach zamkniętych bez oświetlenia.




ROZPOZNANIE POŻARU.

Źródło informacji o pożarze:

• 
  informacje od zgłaszającego o pożarze;

• dokumentacja pożarowa obiektu;

• osobista znajomość obiektu;

• rozpoznanie osobiste lub bojem;

• informacje od osób znających obiekt;

• zewnętrzne objawy pożaru.


ROZPOZNANIE OGNIOWE - na rozpoznanie udaje się dowódca drużyny z osoba wyznaczoną najczęściej przodownik roty pierwszej) zabierając ze sobą podręczny sprzęt gaśniczy i burzący. Gdy wchodzą do pomieszczeń zadymionych dodatkowo zabezpieczają się aparatami izolacyjnymi i asekurowani są linkami ratowniczymi


ROZPOZNANIE OGNIOWE - ustalamy miejsce powstania pożaru jego wielkość i szybkość rozprzestrzeniania się oraz czy stwarza zagrożenie dla ludzi lub inne zagrożenie (wybuch, zawalenie się konstrukcji).


ROZPOZNANIE RATOWNICZE - na rozpoznanie udaje się dowódca drużyny z wyznaczona osobą, przeważnie posiadającą przeszkolenie z zakresu udzielania pomocy medycznej. Są to czynności mające na celu uzyskanie niezbędnych informacji o ilości i stanie poszkodowanych.


ROZPOZNANIE WODNE - na rozpoznanie udaje się rota druga zabierając ze sobą linkę ratowniczą, szpadel, bosak lekki, gdy znajduje się w pobliżu sieć hydrantową zabierają ze sobą sprzęt hydrantowy (stojak hydrantowy, klucz do hydrantu nad lub podziemnego, w nocy latarkę). Są to czynności mające na celu uzyskanie niezbędnych informacji o lokalizacji źródeł wody, jej ilości lub wydajności w celu uzyskania wiadomości dotyczących stopnia dostępności i odległości do pożaru.




PODSTAWOWE FORMY DZIAŁAŃ TAKTYCZNYCH.




NATARCIE JAKO PODSTAWOWA FORMA WALKI Z POŻAREM.


NATARCIE - podstawowa forma działania gaśniczego polegająca na podawaniu środka gaśniczego bezpośrednio na ognisko pożaru zmierzająca do całkowitego przerwania procesu spalania.

NATARCIE MUSI CHARAKTERYZOWAĆ SIĘ:

• 
  dużym tempem działań przebiegających niekiedy wobec realnego zagrożenia strażaków;

• duża intensywność podawania środków gaśniczych

Szerokość działania jednego stanowiska gaśniczego w czasie natarcia wynosi 10 mb w praktyce ulega częstym zmianom.


RODZAJE NATARCIA:

• 
  frontalne;

• oskrzydlające;

• okrążające;

• wewnętrzne i zewnętrzne;

Natarcie można prowadzić także na powierzchnię objętości lub ogniska pożaru.

Sposób natarcia zależy od sytuacji pożarowej, a także od posiadanych sił i środków.





OBRONA JAKO ZACHOWAWCZA FORMA WALKI Z POŻAREM.


OBRONA - forma działania gaśniczego polegająca na podawaniu środka gaśniczego na teren zagrożony przez pożar ale jeszcze nie objęty przez niego. W przypadku gdy przybywające siły i srodki są niewystarczające do ugaszenia pożaru jednostki straży pożarnej zmuszone zostają do działań o charakterze zachowawczym, aż do przybycia odpowiedniej ilości sił i środków

Szerokość działania 1 stanowiska w obronnie wynosi 20 - 30 mb.


RODZAJE OBRONY.


OBRONA BLIŻSZA - obrona skierowana na teren zagrożony bezpośrednio przez pożar z zadaniem niedopuszczenia do jego dalszego rozprzestrzeniania się.


OBRONA DALSZA (OSŁONA) - obrona skierowana na teren zagrożony bezpośrednio przez pożar z zadaniem niedopuszczenia do wytworzenia nowych ognisk pożaru.




ZASADY FUNKCJONOWANIA DRUŻYNY W CZASIE AKCJI.




ZADANIE ROTY I

Rota - podstawowy zespół ratowniczy składający się z dwóch ratowników (przodownik i pomocnik) zdolnych do wykonywania czynności składowych zadania ratowniczego, pracujacych w ramach zastępu.


ZADANIA ROTY I (gaśnicza):

Przodownik udaje się z dowódcą na rozpoznanie ratowniczo - ogniowe, pomocnik roty ustawia rozdzielacz w wyznaczonym miejscu, budowa pierwszej linii gaśniczej.




ZADANIA ROTY II


ROTA II (wodna) - buduje linię główną zasilania i drugą linię gaśniczą.




ZADANIA KIEROWCY - MECHANIKA

• dowieźć załogę jak najszybciej i najbezpieczniej na miejsce akcji;

• ustawić samochód tak aby była zawsze możliwość szybkiej ewakuacji w przypadku niekorzystnej zmiany sytuacji w miejscu akcji;

• wykonywać polecenia dowódcy drużyny;

• meldować o istotnych zmianach mających wpływ na przebieg akcji.

ZADANIA WYNIKAJĄCE Z POTRZEB AKCJI

• 
  rozpoznanie sytuacji;

• rozpoznanie zaopatrzenia wodnego;

• zbudowanie zasilania;

• budowa linii głównej i gaśniczej;

• sprawianie sprzętu gaśniczego;

• obsługa sprzętu ochrony osobistej


ZASTĘP (DRUŻYNA) - najmniejsza jednostka taktyczna ratowników stanowiąca obsadę samochodu ratowniczego (gaśniczego lub specjalnego) składająca się od jednej do trzech ROT (3 - 7 osób z d-cą), wykonująca określone zadania samodzielnie lub w ramach sekcji dysponująca odpowiednim sprzętem ratowniczym.

OZNACZENIA GRAFICZNE POSZCZEGÓLNYCH OSÓB FUNKCYJNYCH ZASTĘPU

OCENA SYTUACJI POŻAROWEJ






OCENA SYTUACJI POŻAROWEJ NA PODSTAWIE WYNIKÓW ROZPOZNANIA.




ROZPOZNANIE WSTĘPNE - realizowane przed podjęciem działań ratowniczo-gaśniczych pozwalające na ocenę sytuacji i podjęcie decyzji;




ROZPOZNANIE BOJEM - połączone z rozpoznaniem wstępnym i równocześnie z działaniami ratowniczo-gaśniczymi, charakterystyczne dla pierwszych pododdziałów przybywających na teren akcji;




ROZPOZNANIE SZCZEGÓŁOWE - realizowane przed podjęciem działań ratowniczo - gaśniczych w celu dokładnego ustalenia czy nie istnieje zagrożenie dla ludzi lub nie występują materiały niebezpieczne.




ELEMENTY UWZGLĘDNIANE W OCENIE SYTUACJI POŻAROWEJ.

• 
  rozpoznanie zagrożenia ludzi ;

• rozpoznanie sytuacji pożarowej;

• rozpoznanie warunków budowlanych;

• rozpoznanie warunków terenowych i atmosferycznych.




SCHEMAT ROZPOZNAWANIA POŻARU




GDZIE SIĘ PALI:

• w jakim miejscu;

• w jakim obiekcie lub pomieszczeniu;

• 
  na której kondygnacji w której części.

CZY WYSTĘPUJE ZAGROŻENIE DLA LUDZI:

• liczba zagrożonych osób;

• wiek i stan psychofizyczny;

• miejsce pobytu;

• 
  drogi dojścia.

CO SIĘ PALI:

• rodzaj palącego materiału;

• czy nie występują materiały grożące gwałtowną zmianą sytuacji;

• jaki charakter przybiera spalanie;

• 
  jakie produkty spalania wytwarzają się w czasie pożaru;

JAKIE WYSTĘPUJĄ ZAGROŻENIA DLA OTOCZENIA:

• jak zachowuje się konstrukcja obiektu, stopień jej szczelności, odporności ogniowej i nośności;

• jaka jest możliwość rozwoju i rozprzestrzeniania się pożaru;

• jakie występują i stan instalacji w obiekcie;

• 
  jakie jest niebezpieczeństwo oddziaływania produktów spalania.

CZY ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ DOTARCIA DO OGNISKA POŻARU:

• jaka jest najkrótsza naturalna droga dojścia;

• czy zachodzi konieczność wykonania dróg dojścia (prace rozbiórkowe);

• czy występuje konieczność szczególnego zabezpieczenia ratowników i ratowanych;


PROCES PODEJMOWANIA DECYZJI I STAWIANIA ZADAŃ W FORMIE ZADANIA BOJOWEGO.




PROCES PODEJMOWANIA DECYZJI.

Po rozpoznaniu sytuacji i uzyskaniu informacji o sytuacji na terenie akcji ratowniczo gaśniczej, (Dowódca Akcji Ratowniczej - DAR, Komendant Akcji Ratowniczej - KAR, Dowódca Sekcji ) - podejmuje decyzje co do sposobu prowadzenia akcji i stawia zadania podległym mu siłą w formie rozkazu.


CECHY ROZKAZU

• musi być sformułowany zrozumiale;

• musi być dostosowany do stopnia wyszkolenia podwładnych;

• musi posiadać komendę wykonać




ROZKAZ WSTĘPNY I DO PEŁNEGO ROZWINIĘCIA


ROZKAZ WSTĘPNY podaje się w przypadku gdy dowódca udaje się na rozpoznanie (sytuacja pożarowa nieznana „Drużyna pożar na wprost, pkt. czerpania zbiornik samochodu przez autopompę, zasilanie samochodu z hydrantu jednym wężem W-75, rozdzielacz ustawiony na wysokości trzech odcinków węża W-75 (linia główna zbudowana z trzech odcinków węża W-75 zakończona rozdzielaczem), przodownik roty pierwszej udaje się ze mną na rozpoznanie, DO AKCJI GOTUJ;



po powrocie z rozpoznania dowódca wydaje przy rozdzielaczu ROZKAZ DO PEŁNEGO ROZWINIĘCIA „Drużyna pożar postanowiłem siłami drużyny ugasić. Rota pierwsza działa na lewe skrzydło pożaru prądem wody zwartym w natarciu, stanowisko gaśnicze na wysokości dwóch odcinków węża W - 52, rota druga działa w obronie prądem wody rozproszonym na prawe skrzydło pożaru stanowisko gaśnicze na wysokości dwóch odcinków węża W-52, moje miejsce przy rozdzielaczu WYKONAĆ.




ROZKAZ BOJOWY - podaje się w przypadku znanej sytuacji na miejscu akcji

Drużyna pożar postanowiłem siłami drużyny ugasić, pożar na wprost, pkt. czerpania zbiornik samochodu przez autopompę, zasilanie samochodu z hydrantu jednym odcinkiem wężem W-75, rozdzielacz ustawiony na wysokości trzech odcinków węża W-75 (linia główna zbudowana z trzech odcinków węża W-75 zakończona rozdzielaczem), rota pierwsza działa na lewe skrzydło pożaru w natarciu prądem wody zwartym, stanowisko gaśnicze na wysokości dwóch odcinków węża W-52, rota druga działa w obronie na prawe skrzydło pożaru prądem wody rozproszonym, stanowisko gaśnicze na wysokości dwóch odcinków węża W-52 moje miejsce przy rozdzielaczu wykonać.

W ZALEŻNOŚCI OD SYTUACJI POŻAROWEJ ROZKAZ NALEŻY MODYFIKOWAĆ

ZASADY WYBORU STANOWISK W MIEJSCACH GAŚNICZYCH.





WYBÓR MIEJSCA PRACY STANOWISK GAŚNICZYCH

• dobra widoczność ogniska pożaru;

• możliwość manewrowania prądem gaśniczym;

• możliwość zmiany pozycji stanowiska gaśniczego;

• zapewnienie nieprzerwanej pracy prądownika;

• zapewnienie stałej łączności dowodzenia i współdziałania (z sąsiednimi stanowiskami gaśniczymi);

• zapewnienie możliwości szybkiego wycofania się;




PODZIAŁ STANOWISK GAŚNICZYCH

Stanowisko gaśnicze jest to miejsce pracy prądownika wykonującego określone działania gaśnicze w czasie akcji.

1. podział ze względu umiejscowienia pożaru:




• wyższe - usytuowane powyżej ogniska pożaru;

• równe - usytuowane na tym samym poziomie;

• niższe - usytuowanie poniżej ogniska pożaru;

1. ze względu na stopień osłonięcia prądownika

• 
  stanowisko gaśnicze odkryte - prądownik pracuje bez osłon i narażony jest na bezpośrednie działanie zjawisk towarzyszących spalaniu:

• stanowisko gaśnicze osłonięte - prądownik działa zza osłon naturalnych lub sztucznych które chronią go przed zjawiskami towarzyszącymi spalaniu

1. ze względu na mobilność stanowiska:

• 
  stałe;

• ruchome.




ZASADY PROWADZENIA LINII WĘŻOWYCH

• jak najkrótszą drogą linię rozwijamy tak aby było nam wygodnie

• kierunek rozwijania linii uzależniony od warunków terenowych;

• linę wężową prowadzić aby uniknąć wszelkich zbędnych załamań, skręceń;

• linię wężową prowadzoną poprzez ostre krawędzie, płoty zabezpieczamy siodełkiem wężowym;

• unikać i omijać rozlewiska materiałów żrących lub materiałów palących się;

• gdy linia prowadzona przez drogę stosować mostki przejazdowe;

• gdy torowiska należy wykonać podkop pod szynami dla linii wężowej;

• linię wężową prowadzoną na wysokości zabezpieczamy podpinką pod łącznikami (obciążona linia wężowa woda może się ssunąć);

• linię wężową można prowadzić środkiem klatki schodowej między poręczami lub rozwijać po schodach jak największymi łukami (przy ścianie), nie może tarasować drzwi.

ZASADY OPEROWANIA PRĄDAMI GAŚNICZYMI.





PODAWANIE WODY:

• podawać w ilości niezbędnej do ugaszenia pożaru, tak aby nie powodować nadmiernych strat popożarowych;

• nie wolno podawać wody na: materiały reagujące z nią chemicznie, urządzenia elektryczne znajdujące się pod napięciem;

• podczas gaszenia dużych zbiorników cieczy palnych ropopochodnych do których podamy wodę można spodziewać się wykipienia lub wyrzutu palącej się cieczy;

• podając wodę w obrębie kwasów należy liczyć się z ich wykipieniem i gwałtownym rozgrzaniem.

• gdy konstrukcja metalowa rozgrzana i szybko schłodzona prądami wody następuje utrata nośności;

• prądy wodne bezpośrednio podawać na ognisko pożaru;

• gdy silne zadymienie można podawać kropliste prądy wody;




PODAWANIE PIANY:

• gdy podajemy pianę średnią i lekką przy silnym wietrze następuje jej niszczenie;

• pianę na zewnątrz podajemy z wiatrem, palące powierzchnie poziome gasimy zakosami, powierzchnie pianowe kładziemy warstę piany z dołu do góry;

• należy do ugaszenia zastosować odpowiednią warstwę pianę (od 20 do 40 cm piany);




PODAWANIE PARY WODNEJ (GAZÓW SPALINOWYCH):

• z pomieszczeń usunąć ludzi (wysoka temperatura pary);

• kontrolować pomieszczenia sąsiednie;




PODAWANIE CO₂:

• pożary małe i w zarodku gasimy poprzez zdmuchnięcie płomienia CO₂ (działanie miejscowe);

• gaszenie pożarów w pomieszczeniach poprzez ich wypełnienie CO₂ (20 - 30 %);

• z pomieszczenia należy usunąć ludzi;

• działając CO₂ podczas rozprężania się metalowe części urządzeń mogą ochłodzić się do temperatury -79⁰C




PODAWANIE PROSZKÓW GAŚNICZYCH:

• działając na otwartej przestrzeni podajemy proszek z wiatrem;

• proszek podajemy w płomienie (działanie antykatalityczne);

• należy liczyć się z chwilowym wzrostem objętości płomieni;

• proszki chlorkowe i fosforanowe w przypadku pożarów metali stosujemy w takiej ilości aby wytworzyć warstwę izolującą;

ZASADY EWAKUACJI LUDZI, ZWIERZĄT I MIENIA W CZASIE POŻARU.





Ratownictwo jest to forma działań ratowniczych polegająca na niesieniu bezpośredniej pomocy w sytuacjach zagrożenia życia, zdrowia ludzi i zwierząt oraz zagrożenia mienia i środowiska.




Ewakuacja - zorganizowane działania ratownicze prowadzące do zapewnienia bezpiecznych warunków dla ludzi, zwierząt i mienia poprzez ich usunięcie z strefy zagrożonej. (prewencyjna i interwencyjna)




Zasady ratowania osób z pomieszczeń i budynków:

• najlepiej wyprowadzać niezagrożonymi drogami ewakuacyjnymi;

• z ratowanymi ludźmi należy nawiązać kontakt i uspokoić ich (zapobiegać wszelkim objawom paniki);

• osobom mogącym się samodzielnie poruszać wskazujemy drogę, osoby niesprawne fizycznie ratujemy także przy współudziale innych osób sprawnych;

• gdy występuje niebezpieczeństwo osoby należy wyprowadzić jak najbezpieczniejszą drogą stosując wyburzanie nowych przejść, używając drabin podnośników hydraulicznych, worów ratowniczych, linkowych aparatów ratowniczych, linki ratownicze, skokochrony, ratowanie z najwyższych pięter ze śmigłowców.




PRZECIWDZIAŁANIE PANICE:

Panika jest to powszechny nieunikniony i nieuzasadniony niepohamowany strach ogarniający nagtle zgromadzenia ludzkie.




ZAPOBIEGANIE PANICE:

• odizolować lub usunąć osoby zdradzające największe zdenerwowanie (osoby zachowujące się histerycznie uciszyć)

• przejąć kontrolę nad tłumem, autorytet, odpowiednia postawa i spokojny głos;

• zapewnienie stałej informacji z zapewnieniem o pełnym bezpieczeństwie;

• wszystkie pomieszczenia powinny być dokładnie przejrzane przez ratowników;

• osoby uratowane powinny być poddane badaniom lekarskim




RATOWANIE I EWAKUACJA ZWIERZĄT

• nie może stanowić zagrożenia dla ratowników;

• z powodu czasu przyjazdu (kilkanaście minut) należy spodziewać się że ewakuacja zwierząt zostanie już wykonana przez osoby znajdujące się w pobliżu pożaru;

• akcję ratowniczą powinny prowadzić osoby na co dzień zajmujące się zwierzętami;

• zwierzęta duże wyprowadzając pojedynczo zasłaniając oczy;

• zwierzętom stadnym wyprowadzamy przewodnika;

• zwierzęta małe powinny być ewakuowane w koszach i workach.

RATOWANIE I EWAKUACJA MIENIA:




1. systemem brygadowym przedmioty duże i ciężkie;

2. systemem potokowym przedmioty lekkie (w opakowaniach itp.)




ZASADY EWAKUACJI MIENIA

• nie może stanowić zagrożenia dla ratowników;

• w pierwszej kolejności ewakuujemy materiały stwarzające dodatkowe zagrożenie (butle z gazami, ceczami łatwopalnymi itp.);

• w następnej kolejności ewakuujemy materiały i przedmioty o dużej wartości kulturalnej, dokumentacje, pozostałe w dalszej kolejności;

• wyniesione przedmioty pozostawić pod nadzorem




WSPÓŁDZIAŁANIE Z INNYMI SŁUŻBAMI RATOWNICZYMI:




WSPÓŁDZIAŁANIE: systematyczne lub doraźne uzgadnianie zasad postępowania jednostek taktycznych sąsiadujących ze sobą lub innych służb ratowniczych które wykonują zadania bojowe zmierzające do osiągnięcia wspólnego celu ratowniczego.




ZASADY DOWODZENIA DRUŻYNĄ W CZASIE AKCJI.




OBOWIĄZKI D-CY DRUŻYNY (W CZASIE AKCJI RATOWNICZO - GAŚNICZEJ):




• udać się na miejsce akcji i podjąć działanie ratowniczo - gaśniczej;

• dowodzić drużyną do czasu przybycia przełożonych;

• w czasie akcji zapewnić pełne bezpieczeństwo podlegających mu ludzi.




OBOWIĄZKI KIEROWNIKA AKCJI RATOWNICZO - GAŚNICZEJ (KAR):




JEST UPRAWNIONY DO ZARZĄDZANIA:

• ewakuacji ludzi, zwierząt i mienia;

• nakazanie prac wyburzeniowych;

• przejęcia w użytkowanie sił i środków niezbędnych do działań ratowniczych;

• wstrzymanie ruchu komunikacji lądowej.




MA PRAWO ODSTĄPIĆ OD ZASAD BHP:

• gdy zagrożone jest życie lub zdrowie ludzkie;

• nie posiada specjalistycznego sprzętu do prowadzenia akcji ratowniczej;

• osoby prowadzące akcję posiadają odpowiednie przeszkolenie psychofizyczne;

• wykonujący zadanie muszą wyrazić na to zgodę.

ZABEZPIECZENIE CIĄGLOŚCI DZIAŁAŃ RATOWNICZO - GAŚNICZYCH (podczas dużych i bardzo dużych akcji).





CEL I ORGANIZACJA ODCINKÓW BOJOWYCH.


Odcinek bojowy jest to część terenu akcji ratowniczo - gaśniczej na którym dziłą jedno lub więcej jednostek taktycznych realizujących przydzielone zadania bojowe stanowiące część głównego zadania.




CEL I ORGANIZACJA ODWODÓW




Organizacja odwodów - są to zapasowe siły i środki przewidziane do użycia podczas dużych i bardzo dużych akcji ratowniczych




Odwód operacyjny - uformowany w pododdziały i oddziały siły i środki KSRG przewidziane do działań ratowniczo gaśniczych których charakter i rozmiar przekracza możliwości potencjału ratowniczego rejonu lub województwa.




Odwód taktyczny - podczas bezpośrednich działań ratowniczo - gaśniczych ) - pozostawione w rezerwie siły i środki będące w dyspozycji KAR (1/3 ogólnych sił i środków)




SZYKI I UGRUPOWANIA PLUTONU GAŚNICZEGO.




ORGANIZACJA WYPOSAŻENIE I MOŻLIWOŚCI TAKTYCZNO - TECHNICZNE PLUTONU.




W SKŁAD PLUTONU GAŚNICZEGO WCHODZĄ:




• 3 lub 4 drużyny (przeważnie 3 drużyny gaśnicze i jedna specjalna)

• plutonem dowodzi dowódca plutonu który w czasie działań ratowniczo gaśniczych może być KAR (kierownik akcji ratowniczej) lub DOB (dowódca odcinka bojowego);

Możliwości taktyczno - techniczne plutonu zależą od typów i ilości pojazdów pożarniczych wchodzących w skład plutonu.




SPOSOBY ROZWIJANIA PLUTONU I UGRUPOWANIA BOJOWE.




• w szereg;

• w głąb;

• mieszany.




UGRUPOWANIE PLUTONU W SZEREG

Ugrupowanie plutonu w szereg polega na samodzielnym rozwinięciu każdej drużyny zgodnie z zadaniem otrzymanym od dowódcy plutonu, przy czym drużyny współpracują ze sobą w celu zrealizowania zadania.

W ugrupowaniu w szereg pluton może działać w szyku frontalnym, oskrzydlającym lub okrążającym.

UGRUPOWANIE PLUTONU W GŁĄB.




Stosuje się w przypadku konieczności przesyłania wody na duże odległości realizując system przesyłania wody poprzez przepompowywanie lub przetłaczanie działania gaśnicze powinna prowadzić drużyna najbardziej doświadczona.




UGRUPOWANIE PLUTONU SYSTEMEM MIESZANYM.

Polega na połączeniu ugrupowania w głąb i w szereg, zapewnia dużą siłę bojową plutonu z jednoczesnym stałym dostarczaniem wody.




ORGANIZACJA AKCJI RATOWNICZEJ W JEDNOSTCE WOJSKOWEJ.




ZASADY POSTĘPOWANIA W RAZIE POŻARU W JW.

1. W przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia wszystkie osoby są zobowiązane do:

1. zaalarmowania osób znajdujących się w strefie zagrożenia, które podejmują akcję ewakuacyjną i gaśniczą;

2. zaalarmowanie służb dyżurnych jednostki (oficera dyżurnego i WSP) podając miejsce pożaru co się pali, kto zgłasza, gdy telefonicznie numer telefonu z którego się zgłasza.

1. przyjmując informację o pożarze lub innym zdarzeniu należy ustalić gdzie i co się pali oraz kto zgłasza,

2. następnie udajemy się jak najszybciej na miejsce pożaru i podejmujemy działania ratowniczo gaśnicze.




ŚRODKI ŁĄCZNOŚCI I ALARMOWANIA.




• telefonicznie;

• droga radiowa;

• osobiście;

• umownymi sygnałami dźwiękowymi;




SPOSOBY ALARMOWANIA STANU OSOBOWEGO.

1. W przypadku pożaru dużego oficer dyżurny jednostki na polecenie dowódcy jednostki lub kierującego akcja ratowniczo gaśniczą KAR musi wezwać cały stan osobowy jednostki wojskowej do działań ratowniczo gaśniczych.

2. Stan osobowy wzywany jest za pomocą sił i środków ustalonych w odpowiednich dokumentach oficera dyżurnego (instrukcja oficera dyżurnego, plan ochrony p.poż JW);




SIŁY I ŚRODKI PRZEWIDZIANE DO GASZENIA POŻARU W JW.

1. Wojskowa Straż Pożarna (WSP);

2. Osoby przebywające w lub w pobliżu obiektu;

3. Oficer dyżurny z pododdziałem alarmowym;

4. Cały stan osobowy JW.

5. Siły i środki współdziałające (JGRSP) ustalone za pomocą porozumień.

DOWODZENIE AKCJĄ GAŚNICZĄ W JW.:




1. Na terenach wojskowych akcja dowodzi Komendant WSP lub oficer WOP, lub dowódca JW. (oficer dyżurny JW).

2. Poza terenami wojskowymi Komendanci WSP oraz dowódcy pododdziałów wojska wykonują polecenia KAR;




MELDOWANIE ORGANOM NADRZĘDNYM O POŻARZE.

1. Jest obowiązek złożenia „meldunku ze zdarzenia” w terminie 48 godzin od zakończenia akcji

2. Meldunek przesyła się do:

• organów WOP szczebla rejonowego i centralnego (2 egz.);

• organów prokuratury wojskowej lub żandarmerii wojskowej;

• bezpośredniego przełożonego




PLAN OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ W JW.




CEL OPRACOWYWANIA PLANÓW OCHRONY P.POŻ. JW.

1. Aby zapewnić właściwą organizację akcji ratowniczo gaśniczej podczas pożarów i innych miejscowych zagrożeń, dla obiektów i terenów będących pod zarządem wojska, w szczególności określenia trybu postępowania dla oficera dyżurnego w czasie tych zdarzeń.

2. Plan ochrony p.poż. wykonuje Szef Sztabu, Zastępca Dowódcy JW, przy współudziale inspektora ochrony p.poż. i Komendanta WSP;




ELEMENTY SKŁADOWE PLANU.

1. 
   Zasady postępowania oficera dyżurnego na wypadek powstania pożaru lub zagrożenia:

• osoby powiadamiane o pożarze i sposób ich powiadamiania

• dodatkowe siły i środki spoza jednostki wojskowej wzywane na wypadek pożaru;

• służby dyżurne i sposoby ich powiadamiania.




1. Plan sytuacyjny z legendą.

• zaznaczone na planie zostają: obiekty, palność ich konstrukcji, rozmieszczenie punktów czerpania wody i hydrantów, drogi dojazdowe (pożarowe);

• rodzaje niebezpieczeństw materiałów składowanych na terenie jednostki;




1. Załączniki.

• wynikające z potrzeb i zagrożenia w JW. np. zestawienie sił i środków współdziałających, wykaz osób odpowiedzialnych za ewakuację, inne porozumienia i załączniki;

SPOSÓB WYKORZYSTANIA PLANU OCHRONY P.POŻ JW.




Jest podstawowym dokumentem określającym tryb postępowania Oficera Dyżurnego na wypadek pożaru lub innego zagrożenia.

Plan w całości lub wyciągi z Planu Ochrony p.poż. są dokumentami pomocniczymi określającymi tryb działania dla innych służb dyżurnych jednostki wojskowej na wypadek pożaru;




CHARAKTERYSTYKA I ZASADY GASZENIA POŻARÓW OBIEKTÓW O RÓŻNEJ KONSTRUKCJI I PRZEZNACZENIA.


PRZEBIEG POŻARU PIWNICZNEGO.




CHARAKTERYSTYKA I ZASADY GASZENIA POZARÓW MAGAZYNÓW WOJSKOWYCH.




CHARAKTERYSTYKA I ORGANIZACJA AKCJI RATOWNICZO GAŚNICZEJ W CZASIE POŻARU.




MAGAZYNU MUNDUROWEGO

1. spalaniu ulegają materiały tekstylne z włókien naturalnych i sztucznych, wyroby skórzane, opakowania tych materiałów, materiały te składowane są przeważnie w stosach na regałach;

2. podczas spalania następuje bardzo szybkie i bardzo silne , gęste zadymienie. Pożar rozwija się powierzchniowo bardzo szybko. Materiały składowane w stosach spalają się powierzchniowo tworząc warstwę pirolityczną (zwęgloną), która utrudnia wnikanie wody w stos;

3. Pomieszczenia należy jak najszybciej i najskuteczniej oddymiać, prądownicy powinni działać w strefie zadymionej w izolacyjnych aparatach oddechowych. Należy podawać kropliste i mgłowe prądy wody najlepiej z środkami zwilżającymi ułatwiającymi wnikanie wody w stosy materiałów. Po ugaszeniu pożaru stosy należy rozrzucić i tlące się materiały dogasić;




MAGAZYNU ŻYWNOŚCIOWEGO.

1. spalaniu ulegają materiały żywnościowe, mąka, wyroby, cukier, tłuszcze, przyprawy oraz ich opakowania;

2. po zapaleniu pożar osiąga bardzo szybko maksymalną temperaturę. Podczas gaszenia może występować rozpryskiwanie palących się tłuszczy zwłaszcza po podaniu prądami wody, materiały sypkie po uderzeniu zwartych prądów wody mogą tworzyć chmurę wybuchową, zwłaszcza przyprawy w czasie pożaru tworzą silnie „gryzące, drażniące” dymy;

3. pożar możemy gasić za pomocą gaśnic śniegowych w początkowej fazie pożaru, w późniejszej fazie stosujemy rozproszone prądy wodne, do gaszenia palących się tłuszczów używamy prądy piany;


MAGAZYNU CIECZY PALNYCH.

1. spalaniu ulegają materiały ropopochodne w mniejszej ilości alkoholopochodne, rozpuszczalniki itp. Materiały te przeważnie charakteryzują się niską temperaturą zapłonu i dość szeroką granicą wybuchowości, po zapaleniu materiały te spalają się z bardzo dużą intensywnością i bardzo wysoką temp. spalania około 1300⁰C, w przypadku gdy w materiałach ropopochodnych znajduje się około 0,5% (dla oleju napędowego) 0,7% (dla benzyny) wody mogą one ulec wyrzutowi lub wykipieniu. Zjawisko to polega na tym że woda znajdująca się na dnie zbiornika z powodu przegrzania ropopochodnej w głąb cieczy ulega również podgrzaniu i może zamienić się w parę wodną, z Jednego litra wody powstaje 1720 litrów pary wodnej i tak gwałtowny wzrost objetości w zbiorniku powoduje wykipienie lub wyrzut cieczy;

2. pożary ropopochodnych gasimy pianą gaśniczą, boki zbiorników można chłodzić prądami wody, palące się powierzchnie cieczy należy pokryć odpowiedniej grubości warstwa piany 20-30 cm, alkoholopochodne gasimy prądami wody lub piany (środek pianotwórczy specjalny)




































MAGAZYNY ŚRODKÓW BOJOWYCH

1. spalaniu ulegają materiału wybuchowe, amunicja i opakowania;

2. materiały wybuchowe stwarzają bardzo duże zagrożenie z powodu bardzo dużej siły niszczącej w wyniku wybuchu materiałów wybuchowych lub amunicji, odłamki amunicji, pocisków lub rozerwanej wybuchem konstrukcji magazynu stanowią dodatkowe zagrożenie dla ludzi znajdujących się w pobliżu.

3. Pożar gasimy zwartymi prądami wody w celu jego jak najszybszego ugaszenia i ochłodzenia, w przypadku wybuchów działać z bezpiecznej odległości zza osłon.




MAGAZYNY TECHNICZNE.

1. największe zagrożenia pożarowe stwarzają składowane farby lakiery, gazy techniczne;

2. składowane farby lakiery podczas pożaru spalają się z dużą intensywnością, wytwarzają wysoką temp. i dużą ilość dymu (niekiedy bardzo toksycznego), gazy techniczne dodatkowo stwarzają zagrożenie wybuchem;

3. pożary farb lakierów należy gasić prądami gaśniczymi piany, zbiorniki beczki i butle z gazami technicznymi należy chłodzić zwartymi prądami wody.

CHARAKTERYSTYKA I ZASADY GASZENIA POŻARÓW W TRANSPORCIE LĄDOWYM





CHARAKTERYSTYKA POŻARÓW ŚRODKÓW TRANSPORTU LĄDOWEGO.

1. Niewielka kubatura palącego się obiektu;

2. Bardzo duża dynamika pożaru (zwłaszcza składy pociągów w czasie ruchu);

3. Duże obciążenie masą palną konstrukcji lub ładunku;

4. Występowanie toksycznych produktów spalania w przypadku pożaru (tapicerki pojazdu, dymy pożarowe silnie drażniące;

5. Pożar może powstać w wyniku złego stanu technicznego pojazdu lub katastrofy;

6. Dodatkowe zagrożenie występuje podczas przewozu materiałów niebezpiecznych w zależności od rodzaju przewożonego ładunku




ZASADY ORGANIZACJI AKCJI RATOWNICZO - GAŚNICZEJ.




W TRANSPORCIE SAMOCHODOWYM (DROGOWYM):

1. przeważnie nie skomplikowane rozpoznanie;

2. zabezpieczenie i oznakowanie miejsca wypadku;

3. określenie ilości i stopnia poszkodowania ludzi;

4. przystąpienie do udzielenia im pierwszej pomocy;

5. zatrzymać silnik, odłączyć dopływ paliwa, odłączyć akumulator;

6. gdy samochód się pali do gaszenia przystępujemy natychmiast, nie należy nadmiernie uchylać masek pojazdu, gdyż może to spowodować gwałtowny rozwój pożaru, gdy to możliwe chłodzić zbiornik paliwa prądami wody.

7. Podczas działań na parkingach (parkach sprzętu technicznego) odholować palący się samochód gdy to możliwe samochody sąsiednie




W TRANSPORCIE KOLEJOWYM.

1. w przypadku katastrofy przeważnie, utrudniony dojazd lub dostęp;

2. współpraca ze służbami kolejowymi (odłączenie sieci trakcji elektrycznej, wstrzymanie ruchu pociągów);

3. gdy wyciek substancji niebezpiecznych współpraca ze strażakami chemicznymi;

4. gdy w wypadku biorą udział ludzie udzielenie im pomocy, gdy katastrofa pociągu osobowego bardzo duża ilość poszkodowanych;




ZASADY EWAKUACJI POJAZDÓW

1. uszkodzone pojazdy samodzielnie odholować na wyznaczony parking;

2. wagony uszkodzone usuwa się za pomocą pociągu ratowniczego;

CHARAKTERYSTYKA I ZASADY GASZENIA STATKÓW POWIETRZNYCH.





CHARAKTERYSTYKA POŻARÓW SP.

1. Duża ilość paliwa (25 - 50%) masy startowej SP) powoduje że w przypadku katastrofy i pęknięcia zbiornika rozlanie bardzo palnego paliwa stwarza niebezpieczeństwo zapalenia się w zetknięciu z gorącymi metalowymi częściami SP;

2. Zapalenie może nastąpić w wyniku nagromadzenia się elektryczności statycznej (przeskok iskry elektrycznej) w trakcie lądowania lub tankowania SP;

3. W przypadku zapalenia się paliwa osiągnięcie dużej intensywności i max. temperatury w bardzo krótkim czasie;

4. Złożony system instalacji wew. SP może być przyczyną powstania lub rozprzestrzeniania się pożaru;

5. Konstrukcja niektórych SP wykonana ze stopów metali lekkich w przypadku pożaru paliwa zapala się i spala w temperaturze około 3000⁰C;

6. Około 70% wypadków występuje podczas lądowania i startu SP.




ZASADY ORGANIZACJI AKCJI RATOWNICZO - GAŚNICZEJ.

1. Dojazd i ustawienie z wiatrem;

2. W czasie dojazdu zwrócenie uwagi na ludzi, którzy mogli wypaść z SP;

3. Gdy samolot bojowy nie działać w kierunku wylotu rakiet lub strzału broni pokładowej, w przypadku ratowania pilota nie należy naciskać czerwonych przycisków;

4. W przypadku działających silników turboodrzutowych działanie nie bliżej niż 7,5 m z przodu i 45 m z tyłu silników;

5. Gdy awaryjne lądowanie wykonane poduszki z piany lub dróg dojścia do samolotu w celu ewakuacji ludzi;

6. Pożary konstrukcji SP należy gasić prądami proszku i pokryć pianą, pożary konstrukcji magnezowo - aluminiowych gasimy dużą ilością wody, występuje zjawisko rozpryskiwania się płynnego metalu.




ZASADY EWAKUACJI OSÓB Z PONĄCYCH SP.

1. Należy stworzyć właściwe warunki umożliwiające ewakuację, gdy rozlana benzyna - pokryć warstwa piany, gdy SP się pali - należy gasić i stworzyć ścieżki dojścia do ewakuowanych ludzi;

2. Wezwanie pomocy medycznej;

3. W przypadku rozlania benzyny zachodzi konieczność odnawiania warstwy piany.


CHARAKTERYSTYKA I ZASADY GASZENIA POZARÓW OKRĘTÓW I JEDNOSTEK POMOCNICZYCH.




CHARAKTERYSTYKA POŻARÓW OKRĘTÓW.

1. Nagromadzenie w niewielkiej przestrzeni (objętości okrętu) bardzo dużej ilości materiałów palnych i wybuchowych, paliwa, środków konserwujących, amunicji.

2. Łatwe przekazywanie energii cieplnej pożaru za pomocą przewodzenia do innych pomieszczeń z powodu metalowej konstrukcji okrętu.

3. Z powodu ciasnoty wąskich i zawiłych dróg dojścia utrudniony dostęp do ogniska pożaru.

4. Bardzo szybkie wypełnienie pomieszczeń dymem;

5. Złożony system instalacji wewnętrznej okrętu (paliwowy, elektryczny itp.) jest przyczyną rozprzestrzeniania się pożaru.

6. W czasie pożaru w porcie stanowi on zagrożenie dla innych okrętów lub obiektów portowych.

7. Po wybuchu pożaru w czasie rejsu pożar jest gaszony przez załogę okrętu, załogi okrętów znajdujących się w pobliżu, gdy to możliwe przez Morskie Służby Ratownicze.




ZASADY ORGANIZACJI AKCJI RATOWNICZO - GAŚNICZEJ

1. Po wybuchu pożaru w czasie rejsu akcja dowodzi kapitan okrętu, w akcji bierze udział cała załoga oraz załogi okrętów znajdujących się w pobliżu, a także Morskie Służby Ratownicze po przybyciu na miejsce.

2. Podczas postoju w porcie po wybuchu pożaru akcją dowodzi Komendant Portowej Straży Pożarnej przy ścisłym współudziale Kapitanatu Portu.

3. W akcji bierze udział portowa straż pożarna i załoga okrętu, w razie konieczności na wniosek Komendanta Straży Kapitanat ma prawo wydać polecenie zatopienia okrętu




CHARAKTERYSTYKA I ZASADY GASZENIA OBSZARÓW LEŚNYCH.




CHARAKTERYSTYKA I RODZAJE POŻARÓW LEŚNYCH.

Corocznie w naszym kraju powstaje przeciętnie 6 - 8 tysięcy pożarów lasów powodujących straty bezpośrednie rzędu kilkudziesięciu milionów złotych. Większość stanowią pożary małe bądź średnie (powierzchnie do 10 ha). Niewielki zaś procent zalicza się do pożarów dużych, obejmujących powierzchnię powyżej 10 ha lasu. Te niezbyt częste pożary, wyrządzają jednak w lasach największe szkody a prowadzone akcje gaśnicze wymagają szczególnie dużo sił i środków.

Obecnie ze względu na typ pożaru obszarów leśnych wyróżniamy cztery ich rodzaje:

1. pożar całkowity drzewostanu

2. pożar podpowierzchniowy torfowo - murszowy

3. pożar pokrywy gleby (powierzchniowy)

4. pożar pojedynczego drzewa




ZASADY I SPOSOBY GASZENIA POŻARÓW LEŚNYCH.

Mając na uwadze elementy terenu pożaru, działania mogą być prowadzone na froncie pożaru, jego skrzydłach rzadziej na tyle. Niezależnie od usytuowania stanowisk bojowych, wymienione działania mogą mieć charakter aktywny (natarcie na powierzchnię lub obwód pożaru) oraz charakter pasywny (obrona - działanie w celu niedopuszczenia do zapalenia obszarów leśnych, oddalonych od pożaru).

Zwalczanie pożarów leśnych jest procesem dwuetapowym. Skuteczność działań ratowniczo - gaśniczych zależy przede wszystkim od poprawnie sformułowanego zamiaru taktycznego, a więc również od wyboru metody gaszenia. Pożar leśny można lokalizować metodą wykonywania pasów zaporowych, kontrolowanego wypalania, tłumienia, gaszenia środkami płynnymi.

Sposoby gaszenia;

pożar całkowity drzewostanu

pożar podpowierzchniowy torfowo - murszowy

pożar pokrywy gleby (powierzchniowy)

pożar pojedynczego drzewa

POŻARY LASÓW.




Omawiając sposoby postępowania podczas zwalczania pożarów lasów, należy wspomnieć, iż istnieją różne metody postępowania w walce z pożarem. Likwidacja pożarów obszarów leśnych, w zależności od jego rodzaju i wielkości wymaga stosowania różnych taktyk gaszenia jak i stosowania całego wachlarza sprzętu, od bardzo prostych narzędzi np. szpadel, zdzierak pokrywy gleby poprzez sprzęt specjalistyczny używany w pracach leśnych tj. piły spalinowe, pługi, do samochodów ratowniczo gaśniczych przystosowanych do pracy w ciężkim terenie.

W działaniach gaśniczych wykorzystywany jest również sprzęt budowlany w postaci spychaczy i koparek. W coraz większym stopniu wykorzystywane są również samoloty i śmigłowce, z których poza nieprzerwanym wykrywaniem pożarów dokonuje się rozpoznania rozwoju pożaru oraz zrzutów środków gaśniczych.

Należy także wspomnieć, że poza taktyką działania, aby zapewnić powodzenie akcji gaśniczej i minimalizację strat pożarowych należy spełnić cztery podstawowe warunki:

• wczesne wykrycie pożaru;

• duża operatywność działania

• zdolność przewidywania rozwoju pożaru

• duża intensywność gaśnicza we wstępnej fazie akcji

Obecnie ze względu na typ pożaru obszarów leśnych wyróżniamy cztery ich rodzaje:

• pożar całkowity drzewostanu

• pożar podpowierzchniowy torfowo - murszowy

• pożar pokrywy gleby (powierzchniowy)

• pożar pojedynczego drzewa




POŻAR CAŁKOWITY DRZEWOSTANU.

Rozwinięty pożar całkowity drzewostanu stanowi najbardziej niebezpieczną fazę przebiegu pożaru lasu. Szybkość zmiany sytuacji pożarowej powoduje, że wprowadzający do akcji swoje siły dowódca musi na tyle precyzyjnie dokonać rozpoznania, aby podjęte przez jednostki działania okazały się skuteczne w założonym czasie. Do podstawowych problemów, z jakimi musi się on uporać należą:

rozpoznanie dróg wprowadzenia samochodów, tak, aby miały one zapewnioną drogę odwrotu

przyjęcie taktyki rozwinięcia dla poszczególnych zastępów zapewnienie łączności pomiędzy pracującymi zastępami.

Temat właściwego rozpoznania dróg dojazdowych jest jednym z największych dylematów. Dowódca prowadzący samochody na wyznaczony odcinek, musi podjąć decyzję na ile obrana droga pozwala na skuteczne prowadzenie działań gaśniczych i zarazem czy nadaje się do przeprowadzenia szybkiej i bezpiecznej ewakuacji w razie takiej potrzeby. Umiejętność przewidywania, a zarazem świadome podejmowanie ryzyka bardzo często decydują o powodzeniu przyjętego do realizacji zamiaru taktycznego.

Przyjęcie właściwej taktyki rozwinięcia jednostek gaśniczych ma decydujący wpływ na jego skuteczność. Do często powtarzanych błędów należą:

wprowadzenie plutonu na czoło pożaru, co przy rozwiniętym pożarze całkowitego drzewostanu okazuje się często nieskuteczne (pożar może przenieść się nad rozwiniętymi zastępami i zmusić pododdział do odwrotu);

oczekiwanie na dojście pożaru do miejsca (drogi), w którym rozwinięte są zastępy bez prowadzenia działań wyprzedzających, nie pamiętając o fakcie, że pożar nabiera „impetu” wraz z przebytą drogą;

zastosowanie jako prądów gaśniczych działek samochodowych, co powoduje zmniejszenie efektu gaśniczego wody i szybkie jej zużycie;

Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na skuteczne gaszenie pożarów leśnych jest wybór systemu zaopatrzenia wodnego. Przy pożarze całkowitego drzewostanu dynamika zmiany sytuacji, a co za tym idzie konieczność przemieszczania sprzętu i ludzi powodują, że w tej fazie rozwoju pożaru nie jest praktykowane budowanie linii zasilających. Najlepszym wydaje się przyjęcie systemu dowożenia wody z wyznaczonych punktów czerpania.

Głównym celem, do jakiego należy dążyć w przypadku pożaru całkowitego drzewostanu jest sprowadzenie go do przyziemia, a tym samym

wyhamowanie jego szybkości.




PONIŻEJ PODAJĘ KILKA WARIANTÓW TAKTYCZNYCH ROZWINIĘĆ:

WARIANT I - „klinowanie” pożaru, czyli działania mające na celu zawężenie czoła pożaru. Jest to taktyka będąca kompromisem pomiędzy wprowadzeniem sił i środków bezpośrednio na czoło pożaru, (co przy szerokim froncie i dużej szybkości jest wysoce niebezpieczne), a działaniami oskrzydlającymi. Prowadzone działania powinny uwzględniać następujące elementy:

wprowadzone samochody powinny mieć zapewnioną zdolność manewrową

linie gaśnicze stosunkowo krótkie, aby zachować możliwość manewrowania samochodem

działania gaśnicze powinny obejmować podawanie środka gaśniczego zarówno w natarciu jak i w obronie.

WARIANT II - natarcie na front pożaru na całej jego długości - uzyskujemy je przy stosowaniu ruchomych stanowisk gaśniczych na ziemi wysuniętych w głąb lasu na odległość 10 * 15 m od linii obrony. Przy podejściu frontu pożaru na odległość 10 * 15 m od stanowisk gaśniczych następuje podanie środków gaśniczych. Ze względu na duże zagrożenie podczas wyk. tego typu działań już po kilkunastu sekundach od rozpoczęcia natarcia Dowódca plutonu musi dokonać oceny skuteczności działań i podjąć decyzję o kontynuowaniu natarcia lub o jego przerwaniu i wycofaniu załóg. D-ca musi mieć przygotowany wariant podania środków gaśniczych z działek samochodów do osłony dróg wycofywania się ruchomych stanowisk gaśniczych z linii natarcia.
Należy pamiętać, że po zatrzymaniu frontu pożaru ma miejsce gwałtowna zmiana prądów powietrznych i bardzo często następuje zwiększenie intensywności pożaru na jego bokach. Możliwe są również przerzuty zarzewi ognia poza linię obrony i powstanie nowych małych pożarów pokrywy gleby.

WARIANT III - natarcie na front pożaru na określonej długości- stosuje się go, gdy możliwości taktyczne np. plutonu uniemożliwiają natarcie na całą długość frontu pożaru. Dokonujemy wtedy natarcia na określoną jego część celem zmniejszenia długości frontu pożaru oraz ograniczenia przyrostu powierzchni spalonej. Działania gaśnicze prowadzimy analogicznie jak w wariancie II.

WARIANT IV - wykonanie pasa izolacyjnego z piany gaśniczej przed frontem pożaru - przed frontem pożaru kładziemy pianę średnią w formie pasa o szerokości 3* 5 m, zarówno na koronach drzew jak i pokrywie gleby. W pojazdach kładących pianę pozostawiamy ok. 1/3 posiadanych środków gaśniczych do likwidacji ewentualnych przerzutów ognia poza linię obrony. Przeprowadzone ćwiczenia wykazały, że zastęp GBA 2,5/16 może wykonać pas izolacyjny na długości 300 * 400 m w czasie 10 * 15 minut.

WARIANT V - wykonanie pasa zaporowego przez zastosowanie wypalania kontrolowanego - jest to wariant trudny do wykonania, gdyż stwarza duże zagrożenie dla ratowników oraz wymaga jednoczesnego podpalenia na całej długości pasa zaporowego przed frontem pożaru. W odległości ok. 10 * 15 m od linii obrony dokonujemy podpalenia pokrywy gleby. Moment podpalenia należy tak dobrać, aby intensywne rozpalenie ściany lasu nastąpiło w momencie dojścia do niej frontu pożaru. Ze względów na bezpieczeństwo ratowników po dokonaniu podpalenia należy wycofać ich z linii obrony.

WARIANT VI - działania wewnątrz młodnika - aby przeprowadzić tą formę natarcia należy dysponować samochodami gaśniczymi przystosowanymi do poruszania się wewnątrz młodników tj. wyposażonych między innymi w tarany chroniące karoserię i podwozie przed zniszczeniem. Samochody takie mogą łamać drzewa o średnicy pnia do 15 cm.

WARIANT VII - nową i zarazem bardzo skuteczną metodą jest dystrybucja wody na linii frontu pożaru poprzez wykorzystanie do tego celu materiałów wybuchowych. Woda z dodatkiem zwilżaczy i opóźniaczy jest gromadzona w specjalnych rękawach lub pojemnikach wspólnie z materiałami wybuchowymi. Na skutek detonacji powstaje „mgła wodna” o wysokim ciśnieniu, która dosłownie zdmuchuje ogień. Dodatkowym efektem jest schładzanie materiałów palnych.

Podczas omawiania taktyki gaszenia pożarów leśnych nie można zapomnieć o wykorzystaniu w coraz większym stopniu samolotów i śmigłowców, które poza wykrywaniem, rozpoznaniem rozwoju pożaru mają możliwości zrzutów środków gaśniczych, co daje bardzo dobre efekty gaśnicze.




TAKTYKA GASZENIA POŻARÓW LEŚNYCH PRZY POMOCY SAMOLOTÓW MOŻE MIEĆ RÓŻNE FORMY, W ZALEŻNOŚCI OD MIEJSCA STOSOWANIA I ZAMIARU TAKTYCZNEGO.


STOSUJE SIĘ TRZY PODSTAWOWE ZASADY:

• zrzut bezpośredni - zrzut środka gaśniczego bezpośrednio na pożar.

• zrzut izolujący - zrzut środka gaśniczego przed frontem pożaru, na boki lub tył pożaru celem stworzenia strefy utrudniającej swobodny rozwój pożaru.

• zrzut dogaszający - powinien być wykonany na pożarzysko lub jego obrzeża.

Aby uzyskać najlepszy efekt gaśniczy należy kierować się następującymi zasadami:

• na pożar całkowity drzewostanu stosować pianę, lub wodę jako środek do zwilżania drzewostanów przed frontem ognia;

• stosować kolejny nalot trzech samolotów (dot. pożarów dużych);

• uzupełnienie działań gaśniczych samolotów działaniami naziemnymi;

• wykonanie zrzutu poprzez nalot samolotów równolegle do przewidywanego miejsca zrzutu na wysokości 20 m objętej ogniem strefy spalania przy prędkości ok. 170 km/h. Zbyt wysoki pułap lotu powoduje zwiększenie plamy zrzutu i zmniejszenie efektu gaśniczego.

• zrzuty wykonywać należy przed frontem pożaru, a następnie na jego obwodzie, przy czym w pierwszej kolejności w miejscach wskazanych przez KAG (miejsca szczególnie niebezpieczne dla rozwoju pożaru);

• plamy zrzutów powinny się „nakładać”;

• w przypadku pożaru w zarodku zrzut powinien być wykonany na ognisko pożaru;

• w przypadku pożarów o bardzo dużej intensywności należy ze względu na bezpieczeństwo pilota wykonać zrzuty od skrzydeł pożaru zacieśniając czoło pożaru.




POŻAR PODPOWIERZCHNIOWY TORFOWO - MURSZOWY

Jest to pożar, w którym spaleniu ulegają pokłady torfu i głębokiego murszu. Charakteryzują się one bezpłomieniowym spalaniem i wysoką temperaturą dochodzącą do 1000 *C, oraz szybkością rozprzestrzeniania wahającą się w granicach kilku do kilkunastu metrów na dobę. W Polsce według danych Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych występuje 49.620 torfowisk o głębokości większej niż 30 cm, ich łączna powierzchnia wynosi 1.204.916 ha, co daje 17.454.490 m³ przy średniej głębokości złoża wynoszącej około 14,5 m.

W przypadku pożarów podpowierzchniowych istotną trudnością jest dokładne określenie miejsca palenia. Do tego celu stosuje się trzy podstawowe metody :

• dotykową;

• termowizyjną;

• zdjęć w podczerwieni;

Gaszenie pożarów torfów sprowadza się do otoczenia terenu pożaru głębokimi wykopami do warstwy mineralnej ( przy małej głębokości zalegania pokładów) lub do poziomu wód gruntowych oraz podaniu wodnych roztworów zwilżających lub wody. Jeżeli w pobliżu pożaru znajdują się cieki wodne, można zastosować ich spiętrzenie celem jego zatopienia.

Wszystkie te metody wiążą się z poważnymi trudnościami w ich zastosowaniu. Wykonanie wykopów realizuje się sprzętem specjalistycznym. Najlepiej do tego celu nadają się koparki wieloczerpakowe łańcuchowe, z kołem czerpakowym o pracy podłużnej, oraz koparki frezujące łańcuchowe.

Metodą wspomagającą może być wykorzystanie pracownic specjalnej konstrukcji przeznaczonych do gaszenia pustek stropowych czy materiałów włóknistych ( siana, słomy itp.)

Warto podkreślić, że decyzja kierującego akcją gaśniczą niekoniecznie musi obejmować w/w drogie i czasochłonne działania. W przypadku pożaru mniejszych złóż torfu działania jednostek mogą ograniczyć się do zabezpieczenia terenu pożaru ze względów bezpieczeństwa i ewentualnego przeniesienia się ognia na pokrywę gleby oraz stałym dozorowaniu.

Działanie takie uzasadnione jest dodatkowo tym, że pożary torfowisk z ekologicznego punktu widzenia są zjawiskiem korzystnym, gdyż w efekcie prowadzą do powstania mokradła, na którym życie biologiczne jest znacznie bardziej bogate niż na torfowisku. Jest to tym bardziej aktualne, że obecnie w Polsce nie prowadzi się eksploatacji złóż torfu.




POŻAR POKRYWY GLEBY

Jest to najczęściej występujący typ pożaru lasu i jest on stosunkowo łatwy do ugaszenia przy odpowiedniej ilości sił i środków. Taktyka gaśnicza sprowadza się do natarcia na czoło pożaru, aby zahamować szybkie zwiększanie się powierzchni pożaru. W celu zabezpieczenia się przed ewentualnym ponownym rozpaleniem się pożaru stosuje się najczęściej wykonanie pasów oddzielających poprzez oboranie po obwodzie pożaru oraz dozoru przez służby leśne terenu pogorzeliska.

Głównymi niebezpieczeństwami występującymi przy pożarach pokrywy gleby jest potencjalne niebezpieczeństwo przeniesienia się pożaru na pożar całkowity drzewostanu czy pożar podpowierzchniowy. W takim wypadku dowódca akcji gaśniczej powinien podjąć środki zapobiegawcze w postaci prądów wody podanych w obronie, a także powinien wstępnie zorganizować sobie odwód taktyczny do użycia w wypadku wymknięcia się pożaru spod kontroli.




POŻAR POJEDYNCZEGO DRZEWA

Jest to pożar stosunkowo rzadki, powstały najczęściej w wyniku podłożenia ognia przez człowieka, bądź w wyniku wyładowania elektrycznego podczas „suchej burzy”. Taktyka gaśnicza polega na zabezpieczeniu przyległego terenu, gdyż przy pożarze korony drzewa ogień może być przenoszony na znaczne odległości (zależy to oczywiście od gatunku drzewa, wysokości drzewa oraz siły wiatru). Przy pożarze wewnątrz pnia celowe jest kontrolowane ścięcie drzewa gdyż na skutek temperatury drzewo i tak obumrze, a jego osłabiona wytrzymałość będzie grozić możliwością przełamania.




CHARAKTERYSTYKA I ZASADY GASZENIA POŻARÓW TERENÓW WIEJSKICH.




CHARAKTERYSTYKA POŻARÓW NA TERENACH WIEJSKICH.

• szybkie tworzenie się zewnętrznych ognisk pożaru,

• długi czas dojazdu;

• przeważnie drogi dojazdowe o złej nawierzchni (brak możliwości wjazdu ciężkich samochodów);

• nagromadzenie dużej ilości materiałów palnych (płody role),

• zwarta i w większości palna zabudowa,

• długi czas rozwoju pożaru do czasu przybycia straży pożarnej,

• pożary upraw na pniu (zboże), które charakteryzuje się bardzo szybkim rozwojem

• Całość konstrukcji obiektów lub większa ich część wykonana z drewna;

• występowanie środków ochrony roślin i nawozów sztucznych które w warunkach pożarowych tworzą toksyczne gazy pożarowe;

• niekiedy występująca zwarta zabudowa powoduje szybki rozwój pożaru na inne obiekty;

• przeważnie słabe zaopatrzenie wodne do celów gaśniczych;




ORGANIZACJA AKCJI RATOWNICZO - GAŚNICZEJ.

• konieczność przeprowadzenia ewakuacji zwłaszcza zwierząt;

• rozpoznanie pożaru,

• czy istnieje zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego,

• czy istnieje konieczność i możliwość ewakuacji zwierząt i mienia,

• rozpoznanie wodne (przeważnie niewystarczająca ilość wody),

• rozpoznanie warunków terenowych i atmosferycznych,

• działania gaśnicze.

• nie dopuszczenie do rozprzestrzenienia się pożaru na inne obiekty;

• w przypadku pożarów stogów lub stodół z słomą, sianem, należy materiały palące się po ugaszeniu rozrzucić i ugasić;

• w przypadku pożarów zbóż na pniu teren pożaru należy oborać, można gasić pożar prądami z działek w ruchu.




CHARAKTERYSTYKA POŻARÓW PODCZAS DZIAŁAŃ WOJENNYCH.




CHARAKTERYSTYKA POŻARÓW POWSTAŁYCH PO WYBUCHU JĄDROWYM.

• głównym czynnikiem niszczącym w czasie wybuchu jądrowego nad powierzchnią ziemi (nieselektywne zniszczenia na dużym obszarze) powoduje wytworzenie fali uderzeniowej, a źródłem pożarów i zwęglania materii organicznej jest ognista kula o temperaturze mln. stopni i jej promieniowanie cieplne. Radioaktywność powoduj w porównaniu z ww. czynnikami niewielkie straty.




CHARAKTERYSTYKA ŚRODKÓW ZAPALAJĄCYCH.

Stałe: sód, potas, magnez, glin, termit, elektron.

Ciekłe: ciecze palne, napalm, pirożele.




CHARAKTERYSTYKA POŻARÓW POWSTAŁYCH PO UŻYCIU ŚRODKÓW ZAPALAJĄCYCH.

• bardzo wysoka temperatura i promieniowanie cieplne;

• czas spalania kilkanaście minut wystarcza do zapalenia znajdujących się w pobliżu materiałów palnych;

• wytworzenie dużych ilości gazowych, toksycznych produktów spalania.


ZASADY ORGANIZACJI AKCJI RATOWNICZO - GAŚNICZEJ PODCZAS DZIAŁAŃ WOJENNYCH.

• zgromadzenie odpowiednich sił i środków;

• działanie okrążające teren pożaru;

• stosowanie środków gaśniczych.

Materiały zapalające (metale alkaliczne lekkie, fosfor, napalm i inne) metody postępowania i


środki gaśnicze. Materiały zapalające znajdują bardzo szerokie zastosowanie jako środek walki z przeciwnikiem, w celu niszczenia zaplecza wojsk przeciwnika.

Stosowanie materiałów zapalających zwłaszcza w bombach lotniczych w ostatnich wojnach wykazała ich bardzo dużą skuteczność w niszczeniu wyposażenia wojskowego i zabijania ludzi jest bardzo efektywne. Zgodnie z opracowaniami amerykańskimi bomby wypełnione materiałami zapalającymi są około 20 razy skuteczniejsze niż bomby odłamkowo burzące. Podczas dużych konfliktów bomby zapalające stanowią 40-70% ogółem zrzuconych bomb i mogą powodować nawet do 75% ogólnych strat ludzkich w konflikcie.




Środki zapalające to związki chemiczne lub mieszaniny zdolne do wydzielania w czasie spalania, dużej ilości ciepła i wytwarzania wysokiej temperatury, mogącej dzięki temu zapalać inne materiały i przedmioty oraz razić ludzi i zwierzęta, a podstawowym czynnikiem rażącym jest energia cieplna.

Do celów wojskowych wykorzystane są tylko materiały charakteryzujące się właściwościami:

-temperaturą spalania większą niż 1300 K

-wysoką wartością ciepła spalania

-dostatecznie długim czasem spalania

-stosunkowo łatwą zapalnością

-bezpieczeństwem podczas przygotowania, przechowywania, transportu i używania

-odpornością na działanie środków gaśniczych.

Bojowe środki zapalające dzielimy na:

Stałe:

• sód i potas;

• magnez i glin;

• termit;

• elektron;

• metaliczne środki zapalające .

Ciekłe:

• niezagęszczone mieszanki zapalające;

• zagęszczone ciekłe mieszaniny zapalające;

• zagęszczone metalizowane mieszanki zapalające( pirożele);

Sód i Potas - oba te metale reagują z wodą wytwarzając zasady metali, wodór i dużą ilość ciepła

Proces ten zachodzi bardzo burzliwie

2 Na + 2 H₂O=2NaOH+H₂+Q

Wytwarzany wodór tworzy z tlenem zawartym w powietrzu mieszaninę wybuchową.

-podstawowym środkiem gaśniczym może być suchy piasek w celu zminimalizowania burzliwego procesu reakcji chemicznej

Magnez

-zapala się w temperaturze około 900 K, płonąc niezwykle jasnym płomieniem wytwarza temperaturę około 2300 K, a plamy wodą rozkłada na (O₂ i H₂) tlen i wodór

-jedyną metodą gaszenia jest zasypanie płonącego magnezu piaskiem lub działając proszkiem gaśniczym oraz stosowanie CO₂ w celu obniżenia temperatury palenia poniżej temperatury zapłonu, oraz odcięcie dopływu tlenu.

Glin

-jako metal w bryłach spala się słabo gdyż wytworzone na powierzchni tlenki uniemożliwiają dostęp tlenu do metalu

-w postaci sproszkowanej spala się wytwarzając oślepiające białe światło, temp. 2300-3000K, co powoduje podczas kontaktu z wodą rozkład jej na tlen i wodór

-jedyną metodą gaszenia jest zasypanie płonącego glinu piaskiem, stosowanie CO₂ lub proszków gaśniczych w celu obniżenia temperatury palenia, a głównie odcięcie dopływu tlenu.

Termit

-jest mieszaniną sproszkowanego glinu i tlenku żelazowego Fe₂O₃ (lub innych tlenków metali ciężkich)

-po zapaleniu (musi być bodziec termiczny ok. 1300K) termit spala się niezależnie od warunków zewnętrznych, białym oślepiającym światłem wytwarzając temperaturę 2300-3700K, powodując zapalenie materiałów palnych oraz metalowych części (przepalanie)

-w przypadku działania na palący się termit woda rozkłada się na tlen i wodór wytwarzając mieszaninę piorunującą

-palący się termit można ugasić tylko działając dwutlenkiem węgla w celu obniżenia jego temperatury poniżej 1300K (poniżej temperatury zapłonu).

Elektron

-jest to stop glinu, magnezu i innych metali(np. cynk, mangan, żelazo) służący do produkcji kadłubów bomb wypełnionych termitem

-zapala się w temperaturze 900K pali olśniewająco białym płomieniem, wytwarzając temperaturę 2800-3300K. Pali się przy dostępie tlenu

-gaszenie polega na odcięciu dostępu tlenu do palącego się elektronu(piasek, CO proszek gaśniczy)

Fosfor

-służy jako składnik w mieszaninie z innymi materiałami zapalającymi potęgując ich działanie, gdyż w obecności tlenu zapala się samorzutnie pali się wytwarzając tlenki fosforu w temperaturze 1500K.

-jedyną metodą gaszenia jest zasypanie piaskiem lub stosowanie CO₂ w celu odcięcia dopływu tlenu.

Ciekłe, niezagęszczone mieszanki zapalne

-ropopochodne

-spalają się wytwarzając płomienie, dym i temperaturę, około 1300K (gaszenie znane)

Ciekłe, zagęszczone mieszaniny zapalne

-napalm zapalając się rozpryskuje na drobne krople w czasie wybuchu, pali się płomieniem wytwarzają temp. 1200K, podczas palenia zużywa bardzo duże ilości tlenu(1kg napalmu potrzebuje do spalenia 3,5kg tlenu -12m powietrza)i wytwarza się duża ilość tlenku węgla

-super napalm(napalm, do którego dodano sproszkowanego magnezu lub glinu i sodu lub potasu)pali się wytwarzając temperaturę 2000K palą się w każdych warunkach

-gaszenie polega na odcięciu dopływu tlenu poprzez zasypanie piaskiem, działając CO₂ lub proszkiem gaśniczym.

Pirożele

-napalm zmieszany z sproszkowanym glinem lub magnezem, siarką, saletrą i nadtlenkiem temperatura spalania 2800K, są lepkie i palą się bardzo intensywnie

-gaszenie jak napalmu

Wszystkie materiały zapalające podczas spalania wytwarzają bardzo wysoką temperaturę, od której mogą zapalać się znajdujące się materiały palne, chociaż czas ich spalania wynosi kilka do kilkunastu minut. Tak wysokie temperatury palenia się uniemożliwiają przeważnie stosowania wody jako środka gaśniczego(rozkład wody na tlen i wodór i spotęgowanie procesu palenia). Jedynym sposobem jest działanie na palące się materiały zapalające dwutlenkiem węgla w celu odcięcia dopływu tlenu i obniżenia temperatury poniżej temperatury zapłonu. Mniejsze ogniska materiałów palnych można zasypywać piaskiem lub działając środkiem gaśniczym, aby uzyskać ten sam efekt gaśniczy. Podczas palenia się materiałów palnych oprócz wysokiej temperatury wytwarza się bardzo wiele gazowych związków toksycznych, co stwarza dodatkowe trudności podczas gaszenia tych materiałów.

Z powyższego wynika, że gaszenie materiałów zapalających jest bardzo trudne, a niekiedy nie posiadając odpowiednich sił i środków, można będzie tylko po wypaleniu się w ciągu kilkunastu minut środków zapalających, gasić pożary wywołane tymi środkami za pomocą wody. W warunkach wojennych należy spodziewać się bardzo szerokiego stosowania środków zapalających. Dotychczasowe działania wojenne pokazały, że po zastosowaniu środków zapalających (w dużych ilościach) powoduje to, że niemożliwe jest ugaszenie pożarów nimi wywołanych, a działania ratowniczo gaśnicze mogą być ograniczone tylko do usuwania skutków popożarowych, po wypaleniu się materiałów palnych znajdujących się w zasięgu działania środków zapalających.




ZAKOŃCZENIE AKCJI RATOWNICZO GAŚNICZEJ.


PODJĘCIE DECYZJI O ZAKOŃCZENIU AKCJI.

• podejmuje KAR po całkowitym ugaszeniu pożaru;

• dokładne sprawdzenie, dogaszenie i zabezpieczenie pogorzeliska, wyznaczenie dozoru pogorzeliska które musi być kontrolowane przez kilka, kilkanaście godzin, pożary lasu do najbliższych deszczów;

• nadwerężone pożarem konstrukcje należy;

• sprawdzić stan zdrowia osób podległych




CZYNNOŚCI PO WYDANIU ROZKAZU O ZAKOŃCZENIU AKCJI.

• zabezpieczyć dowody wskazujące na przyczynę pożaru;

• zwijanie, przeliczanie, wstępne oczyszczanie i układanie sprzętu w skrytkach, jego właściwe zamocowanie, sprzęt uszkodzony zaznaczyć;

• o ile to możliwe uzupełnienie środków gaśniczych, zakaz jazdy z niepełnym zbiornikiem;

• linie wężowe zwijamy tak jak jest to najwygodniej, gdy to możliwe zapewniamy obserwację pogorzeliska;

• gdy silne mrozy wodę podajemy pod niskim ciśnieniem do czasu odwodnienia węża jego rozłączenia i zwinięcia;

• powrót odbywa się bez uruchamiania sygnałów jak najkrótszą drogą, nie należy zatrzymywać się bez uzasadnionej potrzeby;

• o powrocie zgłosić do stanowiska kierowanie gdy łączność radiowa;




CZYNNOŚCI PO POWROCIE DO STARŻNIC:

• dokonać czynności wymiany, uzupełnienia, sprzętu, środków gaśniczych, paliwa aby w jak najkrótszym czasie osiągnąć pełną gotowość bojową niezależnie od pory dnia i stanu osobowego;

• sprzęt użyty w akcji poddać zabiegom konserwacyjnym, a uszkodzony wymienić;

• dokonać przeglądu i obsługi izolacyjnych aparatów oddechowych, ubrań ochronnych, uzbrojenia osobistego i umundurowania;

• o osiągnięciu pełnej gotowości bojowej meldujemy przełożonemu lub (i) stanowisku kierowania.

DOKUMENTACJA POŻAROWA.





DOKUMENTACJA POGOTOWIA PRZECIWPOŻAROWEGO.

1. Dokumentacja wynikająca z regulaminów wojskowych:

• książka meldunków;

• instrukcje;

• obowiązki osób funkcyjnych itp. wynikających z przepisów zawartych w instrukcji KWAT. BUD 117/97

1. Dokumentacja ewidencji zgłoszeń:

2. Dokumentacja zadziałania urządzeń radiowych;

3. Dodatkowa dokumentacja wprowadzana rozkazem dowódcy jednostki




DOKUMENTACJA SPORZĄDZANA PO ZAKOŃCZENIU AKCI RATOWNICZO - GAŚNICZEJ


Meldunek pożarniczy ze szkicem sytuacyjnym (sporządza inspektor ochrony p.poż., JW. W ciągu do 24 godzin po zakończeniu akcji przy współudziale osób funkcyjnych sygn. SZIB - PZ/1; - wysyła i odpowiada za sporządzenie INSPEKTOR;

Meldunek sporządza się w tylu egzemplarzach ilu jest zainteresowanych przełożonych:

• a/a;

• żandarmeria lub prokuratura;

• szef delegatury WOP;

• szef WOP;

• dowódca Okręgu Wojskowego lub Rodzaju Wojsk;

• jeżeli wypadek śmiertelny to do MON;

W meldunku podajemy: dokładny czas pożaru i jego miejsce, kiedy i jakie straże przybyły, kolejnych dowodzących akcją ratowniczo - gaśniczą, co było objęte pożarem, a co zagrożone po przyjeździe, organizacja i przebieg akcji, dowody, przyczyny i źródła pożaru, szkody w mieniu (materiałowe i kwotowe), data ostatniej kontroli, czy istniał związek z zaleceniami kontroli, a pożarem, kto prowadzi dochodzenie pożarowe i jego wynik, podjęte konsekwencje wobec innych, podjęte przedsięwzięcia zapobiegawcze.

Rysujemy plan sytuacyjny akcji tak aby przedstawiał on poglądowo istotne elementy akcji.

37

Czas pożaru

Temperat.

Faza

I

Faza

II

Faza

III

Faza II kończy się gdy temperatura spadnie o 1/5 lub o 200⁰C.

Rozgorzenie (flash over) - rozbłysk - polega na zapaleniu się materiałów spalania

SK K20

KAR K20

K 14, 16,18, 2, 4, 6

DOB

K14

GBA,GBA,GBA

K2

DOB

K16

SD30, GCBA

K4

DOB

K18

SRt, SH40

K6

Łączność współdziałania

Łączność dowodzenia

Pogotowie ratunkowe,

Policja,

Pogotowie energet., itp.

M8/8

Max. około 3 km

Max 500 m

M8/8

Max. około 3 km

Max 500 m

V × T

q

FRONTALNE

OSKRZYDLAJĄCE

OKRĄŻAJACE

1300⁰C

800 - 600⁰C

>100⁰C gaz

H₂O

---