Konstytucja

Art. 1.

Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.

Art. 7.

Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

Art. 21.

1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na

cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.

Art. 31.

3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą

być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w

demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego,

bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i

praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Art. 32.

1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego

traktowania przez władze publiczne.

Art. 64.

1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo

dziedziczenia.

2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej

dla wszystkich ochronie prawnej.

3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w

jakim nie narusza ona istoty prawa własności.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Art. 1.

1. Ustawa określa:

1) zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu

terytorialnego i organy administracji rządowej;

2) zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na

określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy

- przyjmując ład przestrzenny i zrównoważony rozwój za podstawę tych działań.

2. W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza:

1) wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury;

2) walory architektoniczne i krajobrazowe;

3) wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony

gruntów rolnych i leśnych;

4) wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury

współczesnej;

5) wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także

potrzeby osób niepełnosprawnych;

6) walory ekonomiczne przestrzeni;

7) prawo własności;

8) potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa;

9) potrzeby interesu publicznego.

Art. 2.

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

2) „zrównoważonym rozwoju” - należy przez to rozumieć rozwój, o którym

mowa w art. 3 pkt 50 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony

środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 i Nr 115, poz. 1229, z 2002 r. Nr 74,

poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz. 1957 oraz z

2003 r. Nr 46, poz. 392);

4) „interesie publicznym” - należy przez to rozumieć uogólniony cel dążeń i

działań, uwzględniających zobiektywizowane potrzeby ogółu społeczeństwa

lub lokalnych społeczności, związanych z zagospodarowaniem przestrzennym;

5) „inwestycji celu publicznego” - należy przez to rozumieć działania o znaczeniu

lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim

i krajowym), stanowiące realizację celów, o których mowa w art. 6 ustawy z

dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r.

Nr 46, poz. 543, z 2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800 oraz z

2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 126, poz.

1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1682 i Nr 240,

poz. 2058 oraz z 2003 r. Nr 1, poz. 15);

6) „obszarze przestrzeni publicznej” - należy przez to rozumieć obszar o

szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy

jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze

względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, określony

w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

gminy;

11) „terenie zamkniętym” - należy przez to rozumieć teren zamknięty, o którym

mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i

©Kancelaria Sejmu s. 3/40

2008-12-18

kartograficzne (Dz.U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 i Nr 120, poz. 1268 oraz

z 2001 r. Nr 110, poz. 1189, Nr 115, poz. 1229 i Nr 125, poz. 1363);

12) „działce budowlanej” - należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową

lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi

publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają

wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych

przepisów i aktów prawa miejscowego;

13) „uzbrojeniu terenu” - należy przez to rozumieć urządzenia, o których mowa

w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami;

19) „powierzchni sprzedaży” - należy przez to rozumieć tę część ogólnodostępnej

powierzchni obiektu handlowego stanowiącego całość technicznoużytkową,

przeznaczonego do sprzedaży detalicznej, w której odbywa się

bezpośrednia sprzedaż towarów (bez wliczania do niej powierzchni usług i

gastronomii oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się powierzchnie

magazynów, biur, komunikacji, ekspozycji wystawowej itp.).

Art. 3.

1. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym

uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem

morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy

ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

2. Prowadzenie, w granicach swojej właściwości rzeczowej, analiz i studiów

z zakresu zagospodarowania przestrzennego, odnoszących się do obszaru powiatu

i zagadnień jego rozwoju, należy do zadań samorządu powiatu.

3. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej w województwie, w tym

uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego województwa, należy do

zadań samorządu województwa.

4. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej państwa, wyrażonej w koncepcji

przestrzennego zagospodarowania kraju, należy do zadań Rady Ministrów.

Art. 4.

2. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie

sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w

drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji

inwestycji celu publicznego;

2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji

ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Art. 6.

1. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz

z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.

2. Każdy ma prawo, w granicach określonych ustawą, do:

1) zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z warunkami

ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo

decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli nie narusza

to chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich;

2) ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących

do innych osób lub jednostek organizacyjnych.

Art. 7.

Rozstrzygnięcia wójta, burmistrza, prezydenta miasta albo marszałka województwa

o nieuwzględnieniu odpowiednio wniosków dotyczących studium uwarunkowań i

kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, uwag dotyczących projektu

tego studium, wniosków dotyczących miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,

uwag dotyczących projektu tego planu albo wniosków dotyczących planu

zagospodarowania przestrzennego województwa - nie podlegają zaskarżeniu do

sądu administracyjnego.

Art. 9.

1. W celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania

przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu

do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

gminy, zwanego dalej „studium”.

2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza studium zawierające część tekstową

i graficzną, uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego

zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania

przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje

takim opracowaniem.

3. Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy.

4. Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów

miejscowych.

5. Studium nie jest aktem prawa miejscowego.

Art. 10.

1. W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z:

1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu;

2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;

3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej,

wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska,

przyrody i krajobrazu kulturowego;

4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;

5) warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia;

6) zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia;

7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy;

8) stanu prawnego gruntów;

9) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych;

10) występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych;

11) występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych;

12) występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów

odrębnych;

13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia

uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki

odpadami;

14) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.

Art. 11.

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, po podjęciu przez radę gminy uchwały o

przystąpieniu do sporządzania studium, kolejno:

1) ogłasza w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób

zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, o podjęciu uchwały

o przystąpieniu do sporządzania studium, określając formę, miejsce i termin

składania wniosków dotyczących studium, nie krótszy jednak niż 21 dni od

dnia ogłoszenia;

Art. 12.

1. Studium uchwala rada gminy, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia

uwag, o których mowa w art. 11 pkt 12. Tekst i rysunek studium oraz rozstrzygnięcie

o sposobie rozpatrzenia uwag stanowią załączniki do uchwały o

uchwaleniu studium.

2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę o

uchwaleniu studium wraz z załącznikami, o których mowa w ust. 1, oraz dokumentacją

prac planistycznych w celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi.

3. Jeżeli rada gminy nie uchwaliła studium, nie przystąpiła do jego zmiany albo,

uchwalając studium, nie określiła w nim obszarów rozmieszczenia inwestycji

celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim, ujętych w planie zagospodarowania

przestrzennego województwa lub w programach, o których mowa

w art. 48 ust. 1, wojewoda, po podjęciu czynności zmierzających do uzgodnienia

terminu realizacji tych inwestycji i warunków wprowadzenia tych inwestycji do

studium, wzywa radę gminy do uchwalenia studium lub jego zmiany w wyznaczonym

terminie. Po bezskutecznym upływie tego terminu wojewoda sporządza

miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo jego zmianę dla obszaru,

którego dotyczy zaniechanie gminy, w zakresie koniecznym dla możliwości

realizacji inwestycji celu publicznego oraz wydaje w tej sprawie zarządzenie zastępcze.

Przyjęty w tym trybie plan wywołuje skutki prawne takie jak miejscowy

plan zagospodarowania przestrzennego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, koszty sporządzenia planu ponosi

w całości gmina, której obszaru dotyczy zarządzenie zastępcze.

Art. 14.

1. W celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego,

oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje

uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego, zwanego dalej „planem miejscowym”, z zastrzeżeniem

ust. 6.

8. Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego.

Art. 15.

1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego,

zawierający część tekstową i graficzną, zgodnie z zapisami studium oraz z przepisami

odrębnymi, odnoszącymi się do obszaru objętego planem.

2. W planie miejscowym określa się obowiązkowo:

1) przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu

lub różnych zasadach zagospodarowania;

2) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego;

3) zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;

4) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury

współczesnej;

5) wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych;

6) parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu,

w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności

zabudowy;

7) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających

ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów

górniczych, a także narażonych na niebezpieczeństwo powodzi oraz zagrożonych

osuwaniem się mas ziemnych;

8) szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych

planem miejscowym;

9) szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich

użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy;

10) zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury

technicznej;

11) sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania

terenów;

12) stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę, o której mowa w

art. 36 ust. 4.

3. W planie miejscowym określa się w zależności od potrzeb:

1) granice obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości;

2) granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej;

3) granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji;

4) granice terenów pod budowę obiektów handlowych, o których mowa w art.

10 ust. 2 pkt 8;

5) granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz terenów służących organizacji

imprez masowych;

6) granice pomników zagłady oraz ich stref ochronnych, a także ograniczenia

dotyczące prowadzenia na ich terenie działalności gospodarczej, określone

w ustawie z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich

obozów zagłady.

Art. 16.

1. Plan miejscowy sporządza się w skali 1:1000, z wykorzystaniem urzędowych

kopii map zasadniczych albo w przypadku ich braku map katastralnych, gromadzonych

w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym. W szczególnie

uzasadnionych przypadkach dopuszcza się stosowanie map w skali 1:500 lub

1:2000, a w przypadkach planów miejscowych, które sporządza się wyłącznie w

celu przeznaczenia gruntów do zalesienia lub wprowadzenia zakazu zabudowy,

dopuszcza się stosowanie map w skali 1:5000.

2. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej

określi, w drodze rozporządzenia, wymagany zakres projektu planu miejscowego

w części tekstowej i graficznej, uwzględniając w szczególności wymogi

dotyczące materiałów planistycznych, skali opracowań kartograficznych, stosowanych

oznaczeń, nazewnictwa, standardów oraz sposobu dokumentowania

prac planistycznych.

3. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej,

w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, określi, w drodze rozporządzenia,

sposób uwzględniania w zagospodarowaniu przestrzennym potrzeb

obronności i bezpieczeństwa państwa, uwzględniając w szczególności problematykę

związaną z:

1) przygotowaniem i przeciwdziałaniem zagrożeniom zewnętrznym, a zwłaszcza

agresji militarnej;

2) przygotowaniem i przeciwdziałaniem zagrożeniom wewnętrznym, a

zwłaszcza zagrożeniom bezpieczeństwa i porządku publicznego, katastrofom

i klęskom żywiołowym oraz zagrożeniom gospodarczym

i ekonomicznym.

Art. 17.

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta po podjęciu przez radę gminy uchwały o

przystąpieniu do sporządzania planu miejscowego kolejno:

1) ogłasza w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób

zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, o podjęciu uchwały

o przystąpieniu do sporządzania planu, określając formę, miejsce i termin

składania wniosków do planu, nie krótszy niż 21 dni od dnia ogłoszenia;

2) zawiadamia, na piśmie, o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania

planu instytucje i organy właściwe do uzgadniania i opiniowania planu;

3) rozpatruje wnioski, o których mowa w pkt 1, w terminie nie dłuższym niż 21

dni od dnia upływu terminu ich składania;

4) sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą oddziaływania na

środowisko, uwzględniając ustalenia studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego gminy;

5) sporządza prognozę skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego,

z uwzględnieniem art. 36;

6) uzyskuje opinie o projekcie planu:

a) gminnej lub innej właściwej, w rozumieniu art. 8, komisji urbanistyczno-

architektonicznej,

b) wójtów, burmistrzów gmin albo prezydentów miast, graniczących z obszarem

objętym planem, w zakresie rozmieszczenia inwestycji celu publicznego

o znaczeniu lokalnym,

c) regionalnego dyrektora ochrony środowiska;

7) uzgadnia projekt planu z:

a) wojewodą, zarządem województwa, zarządem powiatu w zakresie odpowiednich

zadań rządowych i samorządowych,

b) właściwym wojewódzkim konserwatorem zabytków,

c) organami właściwymi do uzgadniania projektu planu na podstawie

przepisów odrębnych,

d) właściwym zarządcą drogi, jeżeli sposób zagospodarowania gruntów

przyległych do pasa drogowego lub zmiana tego sposobu mogą mieć

wpływ na ruch drogowy lub samą drogę,

e) właściwymi organami wojskowymi, ochrony granic oraz bezpieczeństwa

państwa,

f) dyrektorem właściwego urzędu morskiego w zakresie zagospodarowania

pasa technicznego, pasa ochronnego oraz morskich portów i przystani,

g) właściwym organem nadzoru górniczego w zakresie zagospodarowania

terenów górniczych,

h) właściwym organem administracji geologicznej w zakresie terenów zagrożonych

osuwaniem się mas ziemnych,

i) ministrem właściwym do spraw zdrowia w zakresie zagospodarowania

obszarów ochrony uzdrowiskowej;

8) uzyskuje zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele

nierolnicze i nieleśne;

9) wprowadza zmiany wynikające z uzyskanych opinii i dokonanych uzgodnień;

10) ogłasza, w sposób określony w pkt 1, o wyłożeniu projektu planu do publicznego

wglądu na co najmniej 7 dni przed dniem wyłożenia i wykłada

ten projekt wraz z prognozą oddziaływania na środowisko do publicznego

wglądu na okres co najmniej 21 dni oraz organizuje w tym czasie dyskusję

publiczną nad przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami;

11) wyznacza w ogłoszeniu, o którym mowa w pkt 10, termin, w którym osoby

fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości

prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu planu, nie krótszy niż 14

dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia planu;

12) rozpatruje uwagi, o których mowa w pkt 11, w terminie nie dłuższym niż 21

dni od dnia upływu terminu ich składania;

13) wprowadza zmiany do projektu planu miejscowego wynikające z rozpatrzenia

uwag, o których mowa w pkt 11, a następnie w niezbędnym zakresie

ponawia uzgodnienia;

14) przedstawia radzie gminy projekt planu miejscowego wraz z listą nieuwzględnionych

uwag, o których mowa w pkt 11.

Art. 18.

1. Uwagi do projektu planu miejscowego może wnieść każdy, kto kwestionuje

ustalenia przyjęte w projekcie planu, wyłożonym do publicznego wglądu, o którym

mowa w art. 17 pkt 10.

2. Uwagi do projektu planu należy wnieść na piśmie w terminie wyznaczonym w

ogłoszeniu, o którym mowa w art. 17 pkt 11.

3. Jako wniesione na piśmie uznaje się również uwagi wniesione w postaci elektronicznej

opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy

pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Art. 20.

1. Plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami

studium, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu

planu oraz sposobie realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu

infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach

ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych. Część tekstowa

planu stanowi treść uchwały, część graficzna oraz wymagane rozstrzygnięcia

stanowią załączniki do uchwały.

2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę, o której

mowa w ust. 1, wraz z załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych w

celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi.

Art. 22.

Jeżeli plan miejscowy obejmuje obszary wymagające przeprowadzenia scaleń

i podziałów nieruchomości, rada gminy, po jego uchwaleniu, podejmuje uchwałę o

przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości, zgodnie z przepisami o gospodarce

nieruchomościami.

Art. 27.

Zmiana studium lub planu miejscowego następuje w takim trybie, w jakim są one

uchwalane.

Art. 28.

1. Naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie

trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie,

powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części.

2. Jeżeli rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, stwierdzające nieważność uchwały

w sprawie studium lub planu miejscowego, stanie się prawomocne z powodu

niezłożenia przez gminę, w przewidzianym terminie, skargi do sądu administracyjnego

lub jeżeli skarga zostanie przez sąd odrzucona albo oddalona, czynności,

o których mowa w art. 11 i 17, ponawia się w zakresie niezbędnym do doprowadzenia

do zgodności projektu studium lub planu z przepisami prawnymi.

Art. 29.

1. Uchwała rady gminy w sprawie uchwalenia planu miejscowego obowiązuje od

dnia wejścia w życie w niej określonego, jednak nie wcześniej niż po upływie 30

dni od dnia ogłoszenia w dzienniku urzędowym województwa.

2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, podlega również publikacji na stronie internetowej

gminy.

Art. 31.

1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta prowadzi rejestr planów miejscowych

oraz wniosków o ich sporządzenie lub zmianę, gromadzi materiały z nimi związane

oraz odpowiada za przechowywanie ich oryginałów, w tym również uchylonych

i nieobowiązujących.

2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta jest obowiązany przekazać staroście kopię

uchwalonego studium lub planu miejscowego, nie później niż w dniu ich wejścia

w życie.

Art. 32.

1. W celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt, burmistrz albo

prezydent miasta dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym

gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje

wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium,

z uwzględnieniem decyzji zamieszczonych w rejestrach, o których mowa w art.

57 ust. 1-3 i art. 67, oraz wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany planu

miejscowego.

2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przekazuje radzie gminy wyniki analiz, o

których mowa w ust. 1, po uzyskaniu opinii gminnej lub innej właściwej, w rozumieniu

art. 8, komisji urbanistyczno-architektonicznej, co najmniej raz w czasie

kadencji rady. Rada gminy podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium

i planów miejscowych, a w przypadku uznania ich za nieaktualne, w całości

lub w części, podejmuje działania, o których mowa w art. 27.

3. Przy podejmowaniu uchwały, o której mowa w ust. 2, rada gminy bierze pod

uwagę w szczególności zgodność studium albo planu miejscowego z wymogami

wynikającymi z przepisów art. 10 ust. 1 i 2, art. 15 oraz art. 16 ust. 1.

Art. 34.

1. Wejście w życie planu miejscowego powoduje utratę mocy obowiązującej innych

planów zagospodarowania przestrzennego lub ich części odnoszących się

do objętego nim terenu.

2. Utrata mocy obowiązującej planu miejscowego nie powoduje wygaśnięcia decyzji

administracyjnych wydanych na podstawie tego planu, z zastrzeżeniem art.

65 ust. 1 pkt 2 i ust. 2.

Art. 35.

Tereny, których przeznaczenie plan miejscowy zmienia, mogą być wykorzystywane

w sposób dotychczasowy do czasu ich zagospodarowania zgodnie z tym planem,

chyba że w planie ustalono inny sposób ich tymczasowego zagospodarowania.

Art. 36.

1. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie

z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym

przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone,

właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może, z zastrzeżeniem ust.

2, żądać od gminy:

1) odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo

2) wykupienia nieruchomości lub jej części.

2. Realizacja roszczeń, o których mowa w ust 1, może nastąpić również w drodze

zaoferowania przez gminę właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości

zamiennej. Z dniem zawarcia umowy zamiany roszczenia wygasają.

3. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, wartość

nieruchomości uległa obniżeniu, a właściciel albo użytkownik wieczysty zbywa

tę nieruchomość i nie skorzystał z praw, o których mowa w ust. 1 i 2, może żądać

od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości.

4. Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość

nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość,

wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę

ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości

nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie

może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości.

<4a. Opłaty, o której mowa w ust. 4, nie pobiera się w przypadku nieodpłatnego

przeniesienia przez rolnika własności nieruchomości wchodzących w

skład gospodarstwa rolnego na następcę w rozumieniu przepisów ustawy z

dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008

r. Nr 50, poz. 291, Nr 67, poz. 411 i Nr 70, poz. 416) albo przepisów w sprawie

szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w

ramach działania „Renty strukturalne” objętego Programem Rozwoju Obszarów

Wiejskich na lata 2007-2013 wydanych na podstawie art. 29 ust. 1

pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich

z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Roz-

woju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427 oraz z 2008 r. Nr 98, poz.

634). W przypadku zbycia przez następcę nieruchomości przekazanych

przez rolnika przepisy o opłacie, o której mowa w ust. 4, stosuje się odpowiednio.>

5. W razie stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy w sprawie planu miejscowego,

w części lub w całości, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1,

albo opłata, o której mowa w ust. 4, podlegają zwrotowi odpowiednio na rzecz

gminy lub na rzecz aktualnego właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości.

6. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, w razie stwierdzenia nieważności

uchwały rady gminy w sprawie planu miejscowego w części lub w całości gmina

może żądać od aktualnego właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości

zwrotu kwoty stanowiącej równowartość wypłaconego odszkodowania.

Art. 41.

1. Po podjęciu przez sejmik województwa uchwały o przystąpieniu do sporządzania

planu zagospodarowania przestrzennego województwa marszałek województwa

kolejno:

1) ogłasza w prasie ogólnopolskiej oraz przez obwieszczenie w urzędach gmin,

starostwach powiatowych, urzędzie marszałkowskim i urzędzie wojewódzkim

o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu, określając

formę, miejsce i termin składania wniosków dotyczących planu, nie krótszy

niż 3 miesiące od dnia ogłoszenia;

2) zawiadamia na piśmie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania

planu instytucje i organy właściwe do uzgadniania i opiniowania planu;

3) rozpatruje wnioski, o których mowa w pkt 1;

4) sporządza projekt planu zagospodarowania przestrzennego województwa

wraz z prognozą oddziaływania na środowisko;

5) uzyskuje od wojewódzkiej komisji urbanistyczno-architektonicznej opinię

o projekcie planu;

6) występuje o opinię o projekcie planu do właściwych instytucji i organów, a

także do wojewody, zarządów powiatów, wójtów, burmistrzów gmin i prezydentów

miast położonych na terenie województwa oraz rządowych

i samorządowych organów administracji publicznej na terenach przyległych

do granic województwa oraz uzgadnia projekt z organami określonymi w

przepisach odrębnych;

7) przedstawia projekt planu ministrowi właściwemu do spraw budownictwa,

gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej w celu stwierdzenia jego zgodności

z koncepcją przestrzennego zagospodarowania kraju i programami rządowymi,

o których mowa w art. 48 ust. 1;

8) przedstawia projekt planu sejmikowi województwa do uchwalenia.

2. Do opiniowania i uzgadniania projektu planu zagospodarowania przestrzennego

województwa stosuje się odpowiednio przepisy art. 23-26, z wyjątkiem terminu

dokonania uzgodnień i przedstawienia opinii, który nie powinien być krótszy niż

40 dni od dnia udostępnienia projektu planu wraz z prognozą oddziaływania na

środowisko.

Art. 42.

1. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa uchwala sejmik województwa.

2. Uchwałę sejmiku województwa o uchwaleniu planu zagospodarowania przestrzennego

województwa wraz z dokumentacją prac planistycznych marszałek

województwa przekazuje wojewodzie w celu oceny zgodności z przepisami

prawnymi oraz ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

3. Zmiana planu zagospodarowania przestrzennego województwa następuje w trybie,

w jakim jest uchwalany ten plan.

Art. 44.

1. Ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa wprowadza się

do planu miejscowego po uprzednim uzgodnieniu terminu realizacji inwestycji

celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym i warunków wprowadzenia ich do

planu miejscowego.

2. Uzgodnienia, o których mowa w ust. 1, przeprowadza marszałek województwa z

wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta.

3. Koszty wprowadzenia ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego województwa

do planu miejscowego oraz zwrotu wydatków na odszkodowania, o

których mowa w art. 36, a także kwoty przeznaczone na pokrycie zwiększonych

kosztów realizacji zadań gminnych są ustalane w umowie zawartej pomiędzy

marszałkiem województwa a wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta.

Przepisy art. 21 stosuje się odpowiednio.

4. Spory dotyczące spraw, o których mowa w ust. 1-3, rozstrzygają sądy powszechne.

Art. 47.

1. Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, uwzględniając cele zawarte

w rządowych dokumentach strategicznych:

1) sporządza koncepcję przestrzennego zagospodarowania kraju, która

uwzględnia zasady zrównoważonego rozwoju kraju w oparciu o przyrodnicze,

kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania, o których mowa

w przepisach odrębnych, a także prowadzi współpracę zagraniczną w tym

zakresie;

2) prowadzi analizy i studia, opracowuje koncepcje oraz sporządza programy

odnoszące się do obszarów i zagadnień pozostających w zakresie programowania

strategicznego oraz prognozowania rozwoju gospodarczego i społecznego,

współpracując z właściwymi ministrami oraz z centralnymi organami

administracji rządowej.

2. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju określa uwarunkowania, cele

i kierunki zrównoważonego rozwoju kraju oraz działania niezbędne do jego

osiągnięcia, a w szczególności:

1) podstawowe elementy krajowej sieci osadniczej, z wyodrębnieniem obszarów

metropolitalnych;

2) wymagania z zakresu ochrony środowiska i zabytków, z uwzględnieniem

obszarów podlegających ochronie;

3) rozmieszczenie infrastruktury społecznej o znaczeniu międzynarodowym i

krajowym;

4) rozmieszczenie obiektów infrastruktury technicznej i transportowej, strategicznych

zasobów wodnych i obiektów gospodarki wodnej o znaczeniu

międzynarodowym i krajowym;

5) obszary problemowe o znaczeniu krajowym, w tym obszary zagrożeń wymagających

szczegółowych studiów i planów.

3. Rada Ministrów przyjmuje koncepcję przestrzennego zagospodarowania kraju

oraz okresowe raporty o stanie zagospodarowania kraju. Przyjmując koncepcję,

Rada Ministrów ustala, w jakim zakresie koncepcja ta będzie stanowiła podstawę

sporządzania programów, o których mowa w art. 48 ust. 1.

4. Prezes Rady Ministrów przedstawia Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej koncepcję

przestrzennego zagospodarowania kraju oraz okresowe raporty o stanie zagospodarowania

przestrzennego kraju.

5. Prezes Rady Ministrów może powołać Państwową Radę Gospodarki Przestrzennej,

jako organ doradczy w sprawie koncepcji przestrzennego zagospodarowania

kraju, oraz ustalić, w drodze zarządzenia, regulamin określający zadania, organizację

i tryb jej działania.

Art. 48.

1. Ministrowie i centralne organy administracji rządowej, w zakresie swojej właściwości

rzeczowej, sporządzają programy zawierające zadania rządowe, zwane

dalej „programami”, służące realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu

krajowym.

2. Programy podlegają zaopiniowaniu przez sejmiki właściwych województw.

3. Rada Ministrów przyjmuje, w drodze rozporządzenia, programy, uwzględniając

w szczególności cele i kierunki, o których mowa w art. 47 ust. 2.

Art. 49.

1. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej

prowadzi rejestr programów.

2. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej

występuje do marszałka właściwego województwa z wnioskiem o wprowadzenie

programu do planu zagospodarowania przestrzennego województwa.

Art. 50.

1. Inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie planu miejscowego,

a w przypadku jego braku - w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji

celu publicznego. Warunek, o którym mowa w art. 61 ust. 1 pkt 4, stosuje się

odpowiednio.

2. Nie wymagają wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego

roboty budowlane:

1) polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują

zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego

oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone

do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia postępowania w

sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w rozumieniu przepisów o

ochronie środowiska, albo

2) niewymagające pozwolenia na budowę.

3. (uchylony).

4. Sporządzenie projektu decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego

powierza się osobie wpisanej na listę izby samorządu zawodowego urbanistów

albo architektów.

Art. 51.

1. W sprawach ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego decyzje wydają w

odniesieniu do:

1) inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim - wójt,

burmistrz albo prezydent miasta w uzgodnieniu z marszałkiem województwa;

2) inwestycji celu publicznego o znaczeniu powiatowym i gminnym - wójt,

burmistrz albo prezydent miasta;

3) inwestycji celu publicznego na terenach zamkniętych - regionalny dyrektor

ochrony środowiska;

4) (uchylony).

2. W przypadku niewydania przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta w terminie

2 miesięcy od dnia złożenia wniosku decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji

celu publicznego o znaczeniu krajowym albo wojewódzkim wojewoda

wzywa wójta, burmistrza albo prezydenta miasta do jej wydania w wyznaczonym

terminie, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję i kosztami jej

wydania obciąża gminę.

3. W przypadku inwestycji celu publicznego wykraczającej poza obszar jednej

gminy decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wydaje wójt,

burmistrz albo prezydent miasta, na którego obszarze właściwości znajduje się

największa część terenu, na którym ma być realizowana ta inwestycja, w porozumieniu

z zainteresowanymi wójtami, burmistrzami albo prezydentami miast.

Art. 52.

1. Ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego następuje na wniosek inwestora.

2. Wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego powinien zawierać:

1) określenie granic terenu objętego wnioskiem, przedstawionych na kopii mapy

zasadniczej lub, w przypadku jej braku, na kopii mapy katastralnej, przyjętych

do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, obejmujących

teren, którego wniosek dotyczy, i obszaru, na który ta inwestycja będzie

oddziaływać, w skali 1:500 lub 1:1000, a w stosunku do inwestycji liniowych

również w skali 1:2000;

2) charakterystykę inwestycji, obejmującą:

a) określenie zapotrzebowania na wodę, energię oraz sposobu odprowadzania

lub oczyszczania ścieków, a także innych potrzeb w zakresie infrastruktury

technicznej, a w razie potrzeby również sposobu unieszkodliwiania

odpadów,

b) określenie planowanego sposobu zagospodarowania terenu oraz charakterystyki

zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym przeznaczenia i

gabarytów projektowanych obiektów budowlanych, przedstawione w

formie opisowej i graficznej,

c) określenie charakterystycznych parametrów technicznych inwestycji

oraz dane charakteryzujące jej wpływ na środowisko,

3. Nie można uzależnić wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego

od zobowiązania się wnioskodawcy do spełnienia nieprzewidzianych

odrębnymi przepisami świadczeń lub warunków.

Art. 53.

1. O wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji

inwestycji celu publicznego oraz postanowieniach i decyzji kończącej postępowanie

strony zawiadamia się w drodze obwieszczenia, a także w sposób zwyczajowo

przyjęty w danej miejscowości. Inwestora oraz właścicieli i użytkowników

wieczystych nieruchomości, na których będą lokalizowane inwestycje celu publicznego,

zawiadamia się na piśmie.

2. W postępowaniu w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji

celu publicznego przepisu art. 31 § 4 Kodeksu postępowania administracyjnego

nie stosuje się.

6) organami właściwymi w sprawach ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz

melioracji wodnych - w odniesieniu do gruntów wykorzystywanych na cele

rolne i leśne w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami;

7) dyrektorem parku narodowego - w odniesieniu do obszarów położonych w

granicach parku i jego otuliny;

8) regionalnym dyrektorem ochrony środowiska - w odniesieniu do innych niż

wymienione w pkt 7 obszarów objętych ochroną na podstawie przepisów o

ochronie przyrody;

Art. 54.

Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego określa:

1) rodzaj inwestycji;

2) warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy

wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w zakresie:

a) warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu przestrzennego,

b) ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków

oraz dóbr kultury współczesnej,

c) obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji,

d) wymagań dotyczących ochrony interesów osób trzecich,

e) ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych;

3) linie rozgraniczające teren inwestycji, wyznaczone na mapie w odpowiedniej

skali, z zastrzeżeniem art. 52 ust. 2 pkt 1.

Art. 57.

1. Marszałek województwa prowadzi rejestr wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji

inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim.

2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta prowadzi rejestr wydanych decyzji o

ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu powiatowym i

gminnym.

3. Wojewoda prowadzi rejestr wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji

celu publicznego na terenach zamkniętych.

4. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta oraz wojewoda w przypadku, o którym

mowa w art. 51 ust. 2, przekazuje marszałkowi województwa kopie wydanych

decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, w terminie 7 dni od dnia ich wydania.

Art. 58.

1. Postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji celu

publicznego można zawiesić na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od dnia złożenia

wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego. Wójt, burmistrz

albo prezydent miasta podejmuje postępowanie i wydaje decyzję w sprawie

ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego, jeżeli:

1) w ciągu dwóch miesięcy od dnia zawieszenia postępowania rada gminy nie

podjęła uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu miejscowego albo

2) w okresie zawieszenia postępowania nie uchwalono planu miejscowego lub

jego zmiany.

2. Jeżeli decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wywołuje

skutki, o których mowa w art. 36, przepisy art. 36 oraz art. 37 stosuje się odpowiednio.

Art. 59.

1. Zmiana zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegająca

na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych,

a także zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części,

z zastrzeżeniem art. 50 ust. 1 i art. 86, wymaga ustalenia, w drodze decyzji,

warunków zabudowy. Przepis art. 50 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również do zmiany zagospodarowania terenu, która nie

wymaga pozwolenia na budowę, z wyjątkiem tymczasowej, jednorazowej zmiany

zagospodarowania terenu, trwającej do roku.

3. W przypadku zmiany zagospodarowania terenu, o której mowa w ust. 2, bez

uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, wójt, burmistrz albo prezydent miasta

może, w drodze decyzji, nakazać właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu

nieruchomości:

1) wstrzymanie użytkowania terenu, wyznaczając termin, w którym należy

wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy,

albo

2) przywrócenie poprzedniego sposobu zagospodarowania.

Art. 60.

1. Decyzję o warunkach zabudowy wydaje, z zastrzeżeniem ust. 3, wójt, burmistrz

albo prezydent miasta po uzgodnieniu z organami, o których mowa w art. 53 ust.

4, i uzyskaniu uzgodnień lub decyzji wymaganych przepisami odrębnymi.

1a. Do decyzji o warunkach zabudowy stosuje się art. 53 ust. 5b i 5c.

2. (uchylony).

3. Decyzje o warunkach zabudowy na terenach zamkniętych wydaje wojewoda.

4. Sporządzenie projektu decyzji o ustaleniu warunków zabudowy powierza się

osobie wpisanej na listę izby samorządu zawodowego urbanistów albo architektów.

Art. 61.

1. Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku

łącznego spełnienia następujących warunków:

1) co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej,

jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących

nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i

wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym

gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy

oraz intensywności wykorzystania terenu;

2) teren ma dostęp do drogi publicznej;

3) istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu, z uwzględnieniem ust. 5, jest

wystarczające dla zamierzenia budowlanego;

4) teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych

i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne albo jest objęty zgodą uzyskaną

przy sporządzaniu miejscowych planów, które utraciły moc na podstawie

art. 67 ustawy, o której mowa w art. 88 ust. 1;

5) decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi.

2. Przepisów ust. 1 pkt 1 nie stosuje się do inwestycji produkcyjnych lokalizowanych

na terenach przeznaczonych na ten cel w planach miejscowych, które utraciły

moc na podstawie art. 67 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 88 ust. 1.

3. Przepisów ust. 1 pkt 1 i 2 nie stosuje się do linii kolejowych, obiektów liniowych

i urządzeń infrastruktury technicznej.

4. Przepisów ust. 1 pkt 1 nie stosuje się do zabudowy zagrodowej, w przypadku

gdy powierzchnia gospodarstwa rolnego związanego z tą zabudową przekracza

średnią powierzchnię gospodarstwa rolnego w danej gminie.

5. Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, uznaje się za spełniony, jeżeli wykonanie

uzbrojenia terenu zostanie zagwarantowane w drodze umowy zawartej między

właściwą jednostką organizacyjną a inwestorem.

6. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej

określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania wymagań dotyczących

nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku planu

miejscowego.

7. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 6, należy określić wymagania dotyczące

ustalania:

1) linii zabudowy;

2) wielkości powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni działki albo

terenu;

3) szerokości elewacji frontowej;

4) wysokości górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki;

5) geometrii dachu (kąta nachylenia, wysokości kalenicy i układu połaci dachowych).

Art. 62.

2. Jeżeli wniosek o ustalenie warunków zabudowy dotyczy obszaru, w odniesieniu

do którego istnieje obowiązek sporządzenia planu miejscowego, postępowanie

administracyjne w sprawie ustalenia warunków zabudowy zawiesza się do czasu

uchwalenia planu.

Art. 64.

1. Przepisy art. 51 ust. 3, art. 52, art. 53 ust. 3-5a, art. 54, art. 55 i art. 56 stosuje się

odpowiednio do decyzji o warunkach zabudowy.

2. W przypadku planowanej budowy obiektu handlowego wniosek o ustalenie warunków

zabudowy powinien zawierać określenie powierzchni sprzedaży.

Art. 65.

1. Organ, który wydał decyzję o warunkach zabudowy albo decyzję o ustaleniu lokalizacji

celu publicznego, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli:

1) inny wnioskodawca uzyskał pozwolenie na budowę;

2) dla tego terenu uchwalono plan miejscowy, którego ustalenia są inne niż

w wydanej decyzji.

2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się, jeżeli została wydana ostateczna decyzja o

pozwoleniu na budowę.

3. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji, o których mowa w ust. 1, następuje w trybie

art. 162 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Art. 66.

1. Organy wydające decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji

publicznej, które dotyczą zagospodarowania terenu, są obowiązane przesyłać ich

odpisy do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.

2. Organy, które w terminie 7 dni od dnia wydania decyzji, o których mowa w ust.

1, nie prześlą odpisów tych decyzji, ponoszą na zasadach ogólnych odpowiedzialność

za szkodę tym wyrządzoną.

Art. 67.

1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta prowadzi rejestr wydanych decyzji o ustaleniu

warunków zabudowy.

2. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej,

określi w drodze rozporządzenia, wzór rejestrów decyzji, o których mowa

w ust. 1 oraz w art. 57, uwzględniając w szczególności datę wydania decyzji

oraz ustalenia w niej zawarte, a także oznaczenie nieruchomości, której ona dotyczy.

3. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej

określi, w drodze rozporządzenia, stosowane w decyzji o ustaleniu lokalizacji

inwestycji celu publicznego oraz w decyzji o warunkach zabudowy oznaczenia

i nazewnictwo, mając w szczególności na uwadze wymagania, o których

mowa w art. 54 i art. 61 ust. 1 pkt 1.

Art. 83.

Ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o „koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania

kraju”, należy przez to rozumieć koncepcję przestrzennego zagospodarowania

kraju.

Art. 84.

Jeżeli obowiązujące przepisy powołują się na przepisy ustawy uchylonej przepisem

art. 88 ust. 1 albo odsyłają ogólnie do przepisów tej ustawy, stosuje się w tym zakresie

właściwe przepisy niniejszej ustawy.

Art. 85.

1. Do spraw wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia

w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

2. Do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz planów zagospodarowania

przestrzennego województw, w stosunku do których podjęto

uchwałę o przystąpieniu do sporządzania lub zmiany planu oraz zawiadomiono

o terminie wyłożenia tych planów do publicznego wglądu, ale postępowanie nie

zostało zakończone przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy

dotychczasowe.

Art. 86.

Ustalenia w drodze decyzji warunków zabudowy wymaga zmiana sposobu zagospodarowania

terenu, o której mowa w art. 59 ust. 1, jeżeli na terenie tym obowiązuje

plan uchwalony przed dniem 1 stycznia 1995 r. Przepisu art. 61 ust. 1 pkt 1 nie

stosuje się.

Art. 87.

1. Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz

plany miejscowe uchwalone po dniu 1 stycznia 1995 r. zachowują moc.

2. Plany zagospodarowania przestrzennego województw uchwalone po dniu

1 stycznia 1999 r. zachowują moc.

3. Obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy miejscowe plany zagospodarowania

przestrzennego uchwalone przed dniem 1 stycznia 1995 r. zachowują moc do

czasu uchwalenia nowych planów, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia

2003 r.

4. Sejmiki województw, które do dnia wejścia w życie ustawy nie uchwaliły planów

zagospodarowania przestrzennego województwa, oraz gminy, które dotychczas

nie sporządziły studium, sporządzą i uchwalą odpowiednio plany zagospodarowania

przestrzennego województwa bądź studium, w terminie roku od

dnia wejścia w życie ustawy, zgodnie z jej wymaganiami.

Art. 88.

1. Traci moc ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym

(Dz.U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139, Nr 41, poz. 412 i Nr 111, poz. 1279, z 2000 r.

Nr 12, poz. 136, Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz. 42,

Nr 14, poz. 124, Nr 100, poz. 1085, Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1804 oraz z

2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 113, poz. 984 i Nr 130, poz. 1112), z zastrzeżeniem

ust. 2.

2. W odniesieniu do planów zagospodarowania przestrzennego gmin, o których

mowa w art. 87 ust. 3, przepisy art. 31a ustawy wymienionej w ust. 1 zachowują

moc do czasu utraty mocy albo uchylenia tych planów.

Ustawa o ochronie środowiska

Art. 1.

Ustawa określa zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego

zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju, a w

szczególności:

1) zasady ustalania:

a) warunków ochrony zasobów środowiska,

b) warunków wprowadzania substancji lub energii do środowiska,

c) kosztów korzystania ze środowiska;

2) (uchylony);

3) (uchylony);

4) obowiązki organów administracji;

5) odpowiedzialność i sankcje.

Art. 2.

1. Przepisów ustawy nie stosuje się do spraw uregulowanych w przepisach prawa

atomowego.

2. Przepisów ustawy nie stosuje się także w zakresie:

1) obowiązku posiadania pozwolenia,

1a) wydawania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu,

2) ponoszenia opłat,

w razie prowadzenia działań ratowniczych.

2a. Przepisów ustawy nie stosuje się także w zakresie hałasu powstającego w

związku z powszechnym korzystaniem ze środowiska.

3. Przepisy ustawy nie naruszają przepisów ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o

ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 196, poz. 1631, z późn.

zm.2)).

4. Zasady ochrony morza przed zanieczyszczeniem przez statki oraz organy

administracji właściwe w sprawach tej ochrony określają przepisy odrębne.

Art. 3.

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) aglomeracji - rozumie się przez to miasto lub kilka miast o wspólnych granicach

administracyjnych;

2) autostradzie - rozumie się przez to także drogę ekspresową, jeżeli przepisy o

autostradach płatnych mają zastosowanie do tej drogi;

3) eksploatacji instalacji lub urządzenia - rozumie się przez to użytkowanie instalacji

lub urządzenia oraz utrzymywanie ich w sprawności;

4) emisji - rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w

wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi:

a) substancje,

b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne;

5) hałasie - rozumie się przez to dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do

16 000 Hz;

6) instalacji - rozumie się przez to:

a) stacjonarne urządzenie techniczne,

b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie,

do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych

na terenie jednego zakładu,

c) budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami,

których eksploatacja może spowodować emisję;

7) istotnej zmianie instalacji - rozumie się przez to taką zmianę sposobu funkcjonowania

instalacji lub jej rozbudowę, która może powodować znaczące

zwiększenie negatywnego oddziaływania na środowisko;

8) kompensacji przyrodniczej - rozumie się przez to zespół działań obejmujących

w szczególności roboty budowlane, roboty ziemne, rekultywację gleby,

zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności, prowadzących

do przywrócenia równowagi przyrodniczej lub tworzenie skupień roślinności,

prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym

terenie, wyrównania szkód dokonanych w środowisku przez realizację

przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych;

8a) lotnisku - rozumie się przez to także port lotniczy oraz lądowisko;

10) najlepszych dostępnych technikach - rozumie się przez to najbardziej efektywny

oraz zaawansowany poziom rozwoju technologii i metod prowadzenia

danej działalności, wykorzystywany jako podstawa ustalania granicznych

wielkości emisyjnych, mających na celu eliminowanie emisji lub, jeżeli

nie jest to praktycznie możliwe, ograniczanie emisji i wpływu na środowisko

jako całość, z tym że pojęcie:

c) „najlepsza technika” oznacza najbardziej efektywną technikę w osiąganiu

wysokiego ogólnego poziomu ochrony środowiska jako całości;

11) oddziaływaniu na środowisko - rozumie się przez to również oddziaływanie

na zdrowie ludzi;

11a) (uchylony);

12) odpadach - rozumie się przez to odpady w rozumieniu przepisów ustawy z

dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 i Nr

88, poz. 587);

13) ochronie środowiska - rozumie się przez to podjęcie lub zaniechanie działań,

umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej;

ochrona ta polega w szczególności na:

a) racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami

środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

b) przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,

c) przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego;

14) organie administracji - rozumie się przez to:

a) ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające

w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji

rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego,

b) inne podmioty, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie

porozumień do wykonywania zadań publicznych dotyczących środowiska

i jego ochrony;

15) organie ochrony środowiska - rozumie się przez to organy administracji

powołane do wykonywania zadań publicznych z zakresu ochrony środowiska,

stosownie do ich właściwości określonej w tytule VII w dziale I;

16) organizacji ekologicznej - rozumie się przez to organizacje społeczne, których

statutowym celem jest ochrona środowiska;

17) PCB - rozumie się przez to polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle,

monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan,

monometylofibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z

tych substancji w ilości powyżej 0,005 % wagowo łącznie;

18) polach elektromagnetycznych - rozumie się przez to pole elektryczne, magnetyczne

oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300

GHz;

23) poważnej awarii - rozumie się przez to zdarzenie, w szczególności emisję,

pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania

lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych

substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia

życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z

opóźnieniem;

25) powierzchni ziemi - rozumie się przez to naturalne ukształtowanie terenu,

glebę oraz znajdującą się pod nią ziemię do głębokości oddziaływania

człowieka, z tym że pojęcie „gleba” oznacza górną warstwę litosfery, złożoną

z części mineralnych, materii organicznej, wody, powietrza i organizmów,

obejmującą wierzchnią warstwę gleby i podglebie;

26) powietrzu - rozumie się przez to powietrze znajdujące się w troposferze, z

wyłączeniem wnętrz budynków i miejsc pracy;

26a) poziomie dźwięku A wyrażonym w decybelach (dB) - rozumie się przez to

wartość poziomu ciśnienia akustycznego, skorygowaną według charakterystyki

częstotliwościowej A, wyznaczoną zgodnie z Polską Normą;

29) pozwoleniu, bez podania jego rodzaju - rozumie się przez to pozwolenie na

wprowadzanie do środowiska substancji lub energii, o którym mowa w art.

181 ust. 1;

30) produkcie - rozumie się przez to wprowadzaną do obrotu substancję, energię,

instalację, urządzenie oraz inny przedmiot lub jego część;

31) prowadzącym instalację - rozumie się przez to podmiot uprawniony na podstawie

określonego tytułu prawnego do władania instalacją w celu jej eksploatacji

zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska, na zasadach wskazanych

w ustawie;

32) równowadze przyrodniczej - rozumie się przez to stan, w którym na określonym

obszarze istnieje równowaga we wzajemnym oddziaływaniu:

człowieka, składników przyrody żywej i układu warunków siedliskowych

tworzonych przez składniki przyrody nieożywionej;

32a) ruchach masowych ziemi - rozumie się przez to powstające naturalnie lub

na skutek działalności człowieka osuwanie, spełzywanie lub obrywanie powierzchniowych

warstw skał, zwietrzeliny i gleby;

32b) równoważnym poziomie hałasu - rozumie się przez to wartość poziomu ciśnienia

akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowaną według

charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu

odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego

dźwięku o zmiennym poziomie w czasie; równoważny poziom

hałasu wyraża się wzorem zgodnie z Polską Normą;

32c) ryzyku - rozumie się przez to prawdopodobieństwo wystąpienia konkretnego

skutku w określonym czasie lub w określonej sytuacji;

33) standardach emisyjnych - rozumie się przez to dopuszczalne wielkości emisji;

37) substancji niebezpiecznej - rozumie się przez to jedną lub więcej substancji

albo mieszaniny substancji, które ze względu na swoje właściwości chemiczne,

biologiczne lub promieniotwórcze mogą, w razie nieprawidłowego

obchodzenia się z nimi, spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub

dukt,

odpad, a także substancja powstała w wyniku awarii;

38) ściekach - rozumie się przez to wprowadzane do wód lub do ziemi:

a) wody zużyte, w szczególności na cele bytowe lub gospodarcze,

b) ciekłe odchody zwierzęce, z wyjątkiem gnojówki i gnojowicy przeznaczonych

do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych

w ustawie z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U.

Nr 147, poz. 1033),

c) wody opadowe lub roztopowe, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy

kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej

nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych,

handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych

oraz dróg i parkingów,

d) wody odciekowe ze składowisk odpadów i miejsc ich magazynowania,

wykorzystane solanki, wody lecznicze i termalne,

e) wody pochodzące z odwodnienia zakładów górniczych, z wyjątkiem

wód wtłaczanych do górotworu, jeżeli rodzaje i ilość substancji zawartych

w wodzie wtłaczanej do górotworu są tożsame z rodzajami i ilościami

substancji zawartych w pobranej wodzie,

f) wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów chowu lub hodowli ryb

łososiowatych,

g) wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów chowu lub hodowli ryb

innych niż łososiowate albo innych organizmów wodnych, o ile produkcja

tych ryb lub organizmów, rozumiana jako średnioroczny przyrost

masy tych ryb albo tych organizmów w poszczególnych latach cyklu

produkcyjnego, przekracza 1 500 kg z 1 ha powierzchni użytkowej

stawów rybnych tego obiektu w jednym roku danego cyklu;

38a) ściekach bytowych - rozumie się przez to ścieki z budynków mieszkalnych,

zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej, powstające w

wyniku ludzkiego metabolizmu lub funkcjonowania gospodarstw domowych

oraz ścieki o zbliżonym składzie pochodzące z tych budynków;

38b) ściekach komunalnych - rozumie się przez to ścieki bytowe lub mieszaninę

ścieków bytowych ze ściekami przemysłowymi albo wodami opadowymi

lub roztopowymi, odprowadzane urządzeniami służącymi do realizacji zadań

własnych gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych;

38c) ściekach przemysłowych - rozumie się przez to ścieki, niebędące ściekami

bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, powstałe w związku

z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową,

transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami

innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu;

39) środowisku - rozumie się przez to ogół elementów przyrodniczych, w tym

także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności

powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe

elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania

pomiędzy tymi elementami;

41) tytule prawnym - rozumie się przez to prawo własności, użytkowanie wieczyste,

trwały zarząd, ograniczone prawo rzeczowe albo stosunek zobowiązaniowy;

47) wykorzystywaniu substancji - rozumie się przez to także ich gromadzenie;

48) zakładzie - rozumie się przez to jedną lub kilka instalacji wraz z terenem, do

którego prowadzący instalacje posiada tytuł prawny, oraz znajdującymi się

na nim urządzeniami;

49) zanieczyszczeniu - rozumie się przez to emisję, która może być szkodliwa

dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, może powodować szkodę w dobrach

materialnych, może pogarszać walory estetyczne środowiska lub może

kolidować z innymi, uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska;

50) zrównoważonym rozwoju - rozumie się przez to taki rozwój społecznogospodarczy,

w którym następuje proces integrowania działań politycznych,

gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej

oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania

możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych

społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych

pokoleń.

Art. 25.

1. Źródłem informacji o środowisku jest w szczególności państwowy monitoring

środowiska.

2. Państwowy monitoring środowiska stanowi system pomiarów, ocen i prognoz

stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji

o środowisku.

3. Państwowy monitoring środowiska wspomaga działania na rzecz ochrony środowiska

poprzez systematyczne informowanie organów administracji i społeczeństwa

o:

1) jakości elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu standardów jakości środowiska

określonych przepisami i poziomów, o których mowa w art. 3 pkt

28 lit. b i c, oraz obszarach występowania przekroczeń tych standardów i

poziomów;

2) występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach

tych zmian, w tym powiązaniach przyczynowo-skutkowych występujących

pomiędzy emisjami i stanem elementów przyrodniczych.

Art. 29.

1. Organy administracji obowiązane do wykonywania badań monitoringowych mają

obowiązek wzajemnego, nieodpłatnego udostępniania informacji o środowisku.

1a. Organy Inspekcji Ochrony Środowiska udostępniają nieodpłatnie organom Państwowej

Inspekcji Sanitarnej, gromadzone w ramach państwowego monitoringu

środowiska, dane zawierające wyniki pomiarów, o których mowa w art. 90

ust. 1.

2. Inne organy administracji, dysponujące informacjami, które mogą być wykorzystane

na potrzeby państwowego monitoringu środowiska, są obowiązane do ich

nieodpłatnego udostępniania organom, o których mowa w ust. 1.

Art. 71.

1. Zasady zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska stanowią podstawę do

sporządzania i aktualizacji koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju,

strategii rozwoju województw, planów zagospodarowania przestrzennego województw,

studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

2. W koncepcji, strategiach, planach i studiach, o których mowa w ust. 1, w szczególności:

1) określa się rozwiązania niezbędne do zapobiegania powstawaniu zanieczyszczeń,

zapewnienia ochrony przed powstającymi zanieczyszczeniami

oraz przywracania środowiska do właściwego stanu;

2) ustala się warunki realizacji przedsięwzięć, umożliwiające uzyskanie optymalnych

efektów w zakresie ochrony środowiska.

3. Przeznaczenie i sposób zagospodarowania terenu powinny w jak największym

stopniu zapewniać zachowanie jego walorów krajobrazowych.

Art. 72.

1. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin

oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zapewnia się warunki

utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę zasobami

środowiska, w szczególności przez:

1) ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi, w tym

na terenach eksploatacji złóż kopalin, i racjonalnego gospodarowania gruntami;

2) uwzględnianie obszarów występowania złóż kopalin oraz obecnych i przyszłych

potrzeb eksploatacji tych złóż;

3) zapewnianie kompleksowego rozwiązania problemów zabudowy miast i

wsi, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania

ścieków, gospodarki odpadami, systemów transportowych i komunikacji

publicznej oraz urządzania i kształtowania terenów zieleni;

4) uwzględnianie konieczności ochrony wód, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem

w związku z prowadzeniem gospodarki rolnej;

5) zapewnianie ochrony walorów krajobrazowych środowiska i warunków

klimatycznych;

5a) uwzględnianie potrzeb w zakresie zapobiegania ruchom masowym ziemi i

ich skutkom;

6) uwzględnianie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby,

ziemi, ochrony przed hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi.

2. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin

oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, przy przeznaczaniu

terenów na poszczególne cele oraz przy określaniu zadań związanych z

ich zagospodarowaniem w strukturze wykorzystania terenu, ustala się proporcje

pozwalające na zachowanie lub przywrócenie na nich równowagi przyrodniczej

i prawidłowych warunków życia.

3. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin

oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego określa się także

sposób zagospodarowania obszarów zdegradowanych w wyniku działalności

człowieka, klęsk żywiołowych oraz ruchów masowych ziemi.

4. Wymagania, o których mowa w ust. 1-3, określa się na podstawie opracowań

ekofizjograficznych, stosownie do rodzaju sporządzanego dokumentu, cech poszczególnych

elementów przyrodniczych i ich wzajemnych powiązań.

5. Przez opracowanie ekofizjograficzne rozumie się dokumentację sporządzaną na

potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

gminy, miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz planu zagospodarowania

przestrzennego województwa, charakteryzującą poszczególne

elementy przyrodnicze na obszarze objętym studium lub planem i ich wzajemne

powiązania.

6. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym

do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, określi,

w drodze rozporządzenia, rodzaje, zakres i sposób wykonania opracowań ekofizjograficznych,

o których mowa w ust. 4, uwzględniając odpowiednio potrzeby,

dla których sporządzane są te opracowania, konieczność zapewnienia trwałości

podstawowych procesów przyrodniczych na obszarze objętym planem zagospodarowania

przestrzennego oraz dane będące podstawą sporządzania tych opracowań.

7. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 4 stosuje się odpowiednio do planu zagospodarowania

przestrzennego województwa.

Art. 73.

1. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzji o warunkach

zabudowy i zagospodarowania terenu uwzględnia się w szczególności

ograniczenia wynikające z:

1) ustanowienia w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody

parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru

chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczokrajobrazowego,

użytku ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego,

pomników przyrody oraz ich otulin;

2) utworzenia obszarów ograniczonego użytkowania lub stref przemysłowych;

2a) wyznaczenia obszarów cichych w aglomeracji oraz obszarów cichych poza

aglomeracją;

3) ustalenia w trybie przepisów ustawy - Prawo wodne warunków korzystania

z wód regionu wodnego i zlewni oraz ustanowienia stref ochronnych ujęć

wód, a także obszarów ochronnych zbiorników wód śródlądowych.

2. Linie komunikacyjne, napowietrzne i podziemne rurociągi, linie kablowe oraz

inne obiekty liniowe przeprowadza się i wykonuje w sposób zapewniający ograniczenie

ich oddziaływania na środowisko, w tym:

1) ochronę walorów krajobrazowych;

2) możliwość przemieszczania się dziko żyjących zwierząt.

3. W granicach administracyjnych miast oraz w obrębie zwartej zabudowy wsi jest

zabroniona budowa zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia

ludzi, a w szczególności zagrożenie wystąpienia poważnych awarii. Rozbudowa

takich zakładów jest dopuszczalna pod warunkiem, że doprowadzi ona do ograniczenia

zagrożenia dla zdrowia ludzi, w tym wystąpienia poważnych awarii.

3a. Przepis ust. 3 nie dotyczy budowy i rozbudowy zakładów na obszarach określanych

w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego jako tereny

przeznaczone do działalności produkcyjnej, składowania i magazynowania,

jeżeli plany te nie zawierają ograniczeń dotyczących zakładów stwarzających

zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi.

4. Zakłady stwarzające zagrożenie wystąpienia poważnych awarii powinny być lokalizowane

w bezpiecznej odległości od siebie, od osiedli mieszkaniowych, od

obiektów użyteczności publicznej, od budynków zamieszkania zbiorowego, od

obszarów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, od upraw wieloletnich, od dróg

krajowych oraz od linii kolejowych o znaczeniu państwowym.

5. Osiedla mieszkaniowe, obiekty użyteczności publicznej, budynki zamieszkania

zbiorowego, obszary, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, drogi krajowe oraz linie

kolejowe o znaczeniu państwowym powinny być lokalizowane w bezpiecznej

odległości od zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych awarii.

6. Istniejącym zakładom, o których mowa w ust. 3 i 4, dla których bezpieczna odległość

nie została zachowana, organy Inspekcji Ochrony Środowiska mogą, po

uzyskaniu opinii właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej, wydać decyzję

w zakresie nałożenia dodatkowych zabezpieczeń technicznych, aby zmniejszyć

niebezpieczeństwa, na jakie są narażeni ludzie.

Art. 74.

1. W trakcie przygotowywania i realizacji inwestycji należy zapewnić oszczędne

korzystanie z terenu.

2. Wymóg, o którym mowa w ust. 1, uwzględniają w szczególności projektanci

oraz organy administracji ustalające warunki zabudowy i zagospodarowania terenu

oraz organy administracji właściwe do spraw wywłaszczania nieruchomości.

Art. 75.

1. W trakcie prac budowlanych inwestor realizujący przedsięwzięcie jest obowiązany

uwzględnić ochronę środowiska na obszarze prowadzenia prac, a w szcze

gólności ochronę gleby, zieleni, naturalnego ukształtowania terenu i stosunków

wodnych.

2. Przy prowadzeniu prac budowlanych dopuszcza się wykorzystywanie i przekształcanie

elementów przyrodniczych wyłącznie w takim zakresie, w jakim jest

to konieczne w związku z realizacją konkretnej inwestycji.

3. Jeżeli ochrona elementów przyrodniczych nie jest możliwa, należy podejmować

działania mające na celu naprawienie wyrządzonych szkód, w szczególności

przez kompensację przyrodniczą.

4. Właściwy organ administracji w pozwoleniu na budowę szczegółowo określa

zakres obowiązków, o których mowa w ust. 1 i 3.

5. Wymagany zakres kompensacji przyrodniczej w przypadku przedsięwzięć, dla

których była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko

na podstawie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji

o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska

oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, określa decyzja o środowiskowych

uwarunkowaniach oraz inne decyzje, przed wydaniem których została

przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.

Art. 76.

1. Nowo zbudowany lub przebudowany obiekt budowlany, zespół obiektów lub instalacja

nie mogą być oddane do użytkowania, jeżeli nie spełniają wymagań

ochrony środowiska, o których mowa w ust. 2.

2. Wymaganiami ochrony środowiska dla nowo zbudowanego lub przebudowanego

obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji są:

1) wykonanie wymaganych przepisami lub określonych w decyzjach administracyjnych

środków technicznych chroniących środowisko;

2) zastosowanie odpowiednich rozwiązań technologicznych, wynikających z

ustaw lub decyzji;

3) uzyskanie wymaganych decyzji określających zakres i warunki korzystania

ze środowiska;

4) dotrzymywanie na etapie wymaganych prawem badań i sprawdzeń, wynikających

z mocy prawa standardów emisyjnych oraz określonych w pozwoleniu

warunków emisji.

3. Nowo zbudowany lub przebudowany obiekt budowlany, zespół obiektów lub instalacja

nie mogą być eksploatowane, jeżeli w okresie 30 dni od zakończenia

rozruchu nie są dotrzymywane wynikające z mocy prawa standardy emisyjne albo

określone w pozwoleniu warunki emisji, ustalone dla fazy po zakończeniu

rozruchu.

4. Na 30 dni przed terminem oddania do użytkowania nowo zbudowanego lub

przebudowanego obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji realizowanych

jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko w

rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o

środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz

o ocenach oddziaływania na środowisko, inwestor jest obowiązany poinformować

wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o planowanym terminie:

1) oddania do użytkowania nowo zbudowanego lub przebudowanego obiektu

budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji;

2) zakończenia rozruchu instalacji, jeżeli jest on przewidywany.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami

Art. 112.

1. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem

art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych

na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została

decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

2. Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w

drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego

prawa rzeczowego na nieruchomości.

3. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie

mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie

praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.

4. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie

z zakresu administracji rządowej.

Art. 113.

1. Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na

rzecz jednostki samorządu terytorialnego.

2. Nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa nie może być wywłaszczona.

Nie dotyczy to wywłaszczenia prawa użytkowania wieczystego oraz ograniczonych

praw rzeczowych obciążających nieruchomość.

3. Wywłaszczeniem może być objęta cała nieruchomość albo jej część. Jeżeli wywłaszczeniem

jest objęta część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się

do prawidłowego wykorzystywania na dotychczasowe cele, na żądanie właściciela

lub użytkownika wieczystego nieruchomości nabywa się tę część w drodze

umowy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego,

w zależności od tego, na czyją rzecz następuje wywłaszczenie.

4. Jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej lub zbioru dokumentów,

przy jej wywłaszczeniu przyjmuje się inne dokumenty stwierdzające prawa do

nieruchomości oraz służące do jej oznaczenia dane z katastru nieruchomości.

5. W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, przy jej wywłaszczeniu,

przyjmuje się służące do jej oznaczenia dane z katastru nieruchomości.

6. Przez nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym rozumie się nieruchomość,

dla której ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo

innych dokumentów nie można ustalić osób, którym przysługują do niej prawa

rzeczowe.

Art. 114.

1. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3,

należy poprzedzić rokowaniami o nabycie w drodze umowy praw określonych w

art. 112 ust. 3, przeprowadzonymi między starostą, wykonującym zadanie z zakresu

administracji rządowej, a właścicielem lub użytkownikiem wieczystym

nieruchomości, a także osobą, której przysługuje do nieruchomości ograniczone

prawo rzeczowe. W trakcie prowadzenia rokowań może być zaoferowana nieruchomość

zamienna.

2. W przypadku wywłaszczania nieruchomości na wniosek jednostki samorządu terytorialnego

rokowania, o których mowa w ust. 1, przeprowadzają ich organy

wykonawcze.

3. W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym informację o

zamiarze wywłaszczenia starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji

rządowej, podaje do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w

danej miejscowości oraz na stronach internetowych starostwa powiatowego, a

także przez ogłoszenie w prasie o zasięgu ogólnopolskim. Jeżeli wywłaszczenie

dotyczy części nieruchomości, ogłoszenie zawiera również informację o zamiarze

wszczęcia postępowania w sprawie podziału tej nieruchomości.

4. Jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia, o którym mowa w ust. 3, nie

zgłoszą się osoby, którym przysługują prawa rzeczowe do nieruchomości, można

wszcząć postępowanie w sprawie podziału i postępowanie wywłaszczeniowe.

Art. 115.

1. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego na rzecz Skarbu Państwa następuje

z urzędu, a na rzecz jednostki samorządu terytorialnego - na wniosek jej organu

wykonawczego. Wszczęcie postępowania z urzędu może także nastąpić na

skutek zawiadomienia złożonego przez podmiot, który zamierza realizować cel

publiczny.

2. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego może nastąpić po bezskutecznym

upływie dwumiesięcznego terminu do zawarcia umowy, o której mowa w art.

114 ust. 1, wyznaczonego na piśmie właścicielowi, użytkownikowi wieczystemu

nieruchomości, a także osobie, której przysługuje ograniczone prawo rzeczowe

na tej nieruchomości. Termin ten liczy się od dnia zakończenia rokowań. Termin

wyznacza starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.

3. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego następuje z dniem doręczenia zawiadomienia

stronom lub z dniem określonym w ogłoszeniu o wszczęciu postępowania,

wywieszonym w urzędzie starostwa powiatowego, po upływie terminu,

o którym mowa w art. 114 ust. 4.

4. Odmowa wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego, o które wystąpił organ

wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego albo podmiot, który zamierza

realizować cel publiczny, następuje w drodze decyzji.

5. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku nieruchomości o nieuregulowanym

stanie prawnym.

Art. 116.

1. We wniosku o wywłaszczenie należy określić:

1) nieruchomość z podaniem oznaczeń z księgi wieczystej lub zbioru dokumentów

oraz z katastru nieruchomości;

2) cel publiczny, do którego realizacji nieruchomość jest niezbędna;

3) powierzchnię nieruchomości, a jeżeli wywłaszczeniem ma być objęta tylko

jej część - powierzchnię tej części i całej nieruchomości;

4) dotychczasowy sposób korzystania z nieruchomości i stan jej zagospodarowania;

5) lokale zamienne oraz sposób ich zapewnienia najemcom wywłaszczonych

lokali;

6) właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, a w razie braku

danych umożliwiających określenie tych osób - władającego nieruchomością

zgodnie z wpisem w katastrze nieruchomości;

7) osobę, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe na nieruchomości;

8) nieruchomość zamienną, jeżeli jednostka samorządu terytorialnego taką oferuje;

9) inne okoliczności istotne w sprawie.

2. Do wniosku o wywłaszczenie należy dołączyć:

1) dokumenty z przebiegu rokowań, o których mowa w art. 114;

2) wypis i wyrys z planu miejscowego, a w przypadku braku planu miejscowego

decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego;

3) mapę z rejestrem nieruchomości objętych wnioskiem o wywłaszczenie lub

mapę z podziałem i rejestrem nieruchomości oraz decyzję zatwierdzającą

ten podział, jeżeli wniosek o wywłaszczenie dotyczy tylko części nieruchomości;

4) pełny odpis z księgi wieczystej założonej dla nieruchomości objętej wnioskiem

o wywłaszczenie albo zaświadczenie o stanie prawnym, jaki wynika

ze zbioru dokumentów;

5) w razie braku dokumentów, o których mowa w pkt 4, zaświadczenie właściwego

sądu stwierdzające, że nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej

lub że nie jest dla niej prowadzony zbiór dokumentów;

6) wypis i wyrys z katastru nieruchomości.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego

z urzędu.

Art. 117.

1. Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, składa w sądzie

wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego,

a jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej - o złożenie

do istniejącego zbioru dokumentów zawiadomienia o wszczęciu tego postępowania.

2. Jeżeli wywłaszczenie nie doszło do skutku, starosta, wykonujący zadanie z zakresu

administracji rządowej, jest obowiązany wystąpić niezwłocznie o wykre

ślenie z księgi wieczystej wpisu o wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego

albo złożyć odpowiednie zawiadomienie do zbioru dokumentów.

Art. 118.

1. Po wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego starosta, wykonujący zadanie z

zakresu administracji rządowej, przeprowadza rozprawę administracyjną.

1a. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku nieruchomości o nieuregulowanym

stanie prawnym.

2. W postępowaniu wywłaszczeniowym nie stosuje się przepisów o ugodzie administracyjnej.

Art. 118a.

1. Jeżeli, w terminie określonym w art. 114 ust. 4, nie zostały ustalone osoby, którym

przysługują prawa rzeczowe do nieruchomości, starosta, wykonujący zadanie

z zakresu administracji rządowej, wydaje decyzję o nabyciu własności nieruchomości

przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego, wnioskującą

o wywłaszczenie. Nabycie prawa własności następuje z dniem, w którym

decyzja stała się ostateczna.

2. Decyzja podlega ogłoszeniu w sposób określony w art. 49 Kodeksu postępowania

administracyjnego.

3. Odszkodowanie za nieruchomość, której własność przeszła na rzecz Skarbu

Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, ustala się według przepisów

rozdziału 5 i składa do depozytu sądowego na okres 10 lat.

Art. 119.

1. Decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości, poza elementami określonymi w art.

107 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, powinna zawierać:

1) ustalenie, na jakie cele nieruchomość jest wywłaszczana;

2) określenie przedmiotu wywłaszczenia przez podanie oznaczenia nieruchomości

według księgi wieczystej lub zbioru dokumentów oraz według katastru

nieruchomości;

3) określenie praw podlegających wywłaszczeniu;

4) wskazanie właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości;

5) wskazanie osoby, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe na nieruchomości;

6) zobowiązanie do zapewnienia lokali, o których mowa w art. 116 ust. 1 pkt 5;

7) ustalenie wysokości odszkodowania.

2. Jeżeli osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i pkt 5, są nieobecne lub niezdolne

do czynności prawnych, stosuje się art. 34 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Art. 120.

Jeżeli zachodzi potrzeba zapobieżenia niebezpieczeństwu, wystąpieniu szkody lub

niedogodnościom, jakie mogą powstać dla właścicieli albo użytkowników wieczys

tych nieruchomości sąsiednich wskutek wywłaszczenia lub innego niż dotychczas

zagospodarowania wywłaszczonej nieruchomości, w decyzji o wywłaszczeniu ustanawia

się niezbędne służebności oraz ustala obowiązek budowy i utrzymania odpowiednich

urządzeń zapobiegających tym zdarzeniom lub okolicznościom. Obowiązek

budowy i utrzymania odpowiednich urządzeń ciąży na występującym z wnioskiem

o wywłaszczenie.

Art. 121.

1. Przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu

terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości

stała się ostateczna.

2. Przejście prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz

jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu

tego prawa stała się ostateczna, jeżeli prawo użytkowania wieczystego

było ustanowione na nieruchomości gruntowej stanowiącej własność innej

osoby niż ta, na rzecz której nastąpiło wywłaszczenie.

3. Prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej wygasa z dniem, w

którym decyzja o wywłaszczeniu tego prawa stała się ostateczna, jeżeli prawo

użytkowania wieczystego było ustanowione na nieruchomości gruntowej stanowiącej

własność osoby, na rzecz której nastąpiło wywłaszczenie.

4. Wywłaszczoną nieruchomość do czasu jej wykorzystania na cel, na który nastąpiło

wywłaszczenie, oddaje się w dzierżawę poprzedniemu właścicielowi na jego

wniosek.

Art. 122.

1. W przypadkach określonych w art. 108 Kodeksu postępowania administracyjnego

starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może, w drodze

decyzji, udzielić podmiotowi, który będzie realizował cel publiczny, zezwolenia

na niezwłoczne zajęcie nieruchomości po wydaniu decyzji

o wywłaszczeniu nieruchomości, jeżeli zwłoka w jej zajęciu uniemożliwiałaby

realizację celu publicznego, na który nieruchomość została wywłaszczona. Decyzji

tej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

2. Jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 1, wydanie decyzji o wywłaszczeniu

wymagałoby uprzedniego dokonania podziału nieruchomości, decyzji zatwierdzającej

podział może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadkach ograniczenia sposobu korzystania

z nieruchomości, o których mowa w art. 124 i art. 124a.

Art. 123.

1. Ostateczna decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stanowi podstawę do dokonania

wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się na wniosek starosty, wykonującego

zadanie z zakresu administracji rządowej, lub organu wykonawczego

jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli nieruchomość została wywłaszczona

na rzecz tej jednostki.

2. Najem, dzierżawa lub użyczenie oraz trwały zarząd wywłaszczonej nieruchomości

wygasają z upływem 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu

stała się ostateczna.

Art. 124.

1. Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć,

w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie

zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych,

przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i

energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także

innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych

do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub

użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to

następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z

decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

2. Zezwolenie może być udzielone z urzędu albo na wniosek organu wykonawczego

jednostki samorządu terytorialnego, innej osoby lub jednostki organizacyjnej.

3. Udzielenie zezwolenia powinno być poprzedzone rokowaniami z właścicielem

lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości o uzyskanie zgody na wykonanie

prac, o których mowa w ust. 1. Rokowania przeprowadza osoba lub jednostka

organizacyjna zamierzająca wystąpić z wnioskiem o zezwolenie. Do wniosku

należy dołączyć dokumenty z przeprowadzonych rokowań.

4. Na osobie lub jednostce organizacyjnej występującej o zezwolenie ciąży obowiązek

przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego, niezwłocznie po

założeniu lub przeprowadzeniu ciągów, przewodów i urządzeń, o których mowa

w ust. 1. Jeżeli przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego jest niemożliwe

albo powoduje nadmierne trudności lub koszty, stosuje się odpowiednio

przepis art. 128 ust. 4.

5. Jeżeli założenie lub przeprowadzenie ciągów, przewodów i urządzeń, o których

mowa w ust. 1, uniemożliwia właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu

dalsze prawidłowe korzystanie z nieruchomości w sposób dotychczasowy albo

w sposób zgodny z jej dotychczasowym przeznaczeniem, właściciel lub użytkownik

wieczysty może żądać, aby odpowiednio starosta, wykonujący zadanie z

zakresu administracji rządowej, lub występujący z wnioskiem o zezwolenie, o

którym mowa w ust. 2, nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa, w drodze

umowy, własność albo użytkowanie wieczyste nieruchomości.

6. Właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości jest obowiązany udostępnić

nieruchomość w celu wykonania czynności związanych z konserwacją oraz

usuwaniem awarii ciągów, przewodów i urządzeń, o których mowa w ust. 1.

Obowiązek udostępnienia nieruchomości podlega egzekucji administracyjnej.

Przepisy ust. 4 stosuje się odpowiednio.

7. Decyzja ostateczna, o której mowa w ust. 1, stanowi podstawę do dokonania

wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się na wniosek starosty, wykonującego

zadanie z zakresu administracji rządowej, lub organu wykonawczego

jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli zezwolenie było udzielone na wniosek

tej jednostki.

8. W sprawach, o których mowa w ust. 1, w których stroną postępowania jest gmina

lub powiat, prezydent miasta na prawach powiatu sprawujący funkcję starosty

podlega wyłączeniu na zasadach określonych w rozdziale 5 działu I Kodeksu

postępowania administracyjnego.

Art. 124a.

Przepisy art. 124 ust. 1, 2 i 4-7 oraz art. 125 i 126 stosuje się odpowiednio do nieruchomości

o nieuregulowanym stanie prawnym. Do postępowania w sprawie ograniczenia

sposobu korzystania z tych nieruchomości stosuje się art. 114 ust. 3 i 4,

art. 115 ust. 3 i 4 oraz art. 118a ust. 2 i 3.

Art. 125.

Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może, w drodze decyzji,

ograniczyć sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia

na prowadzenie działalności polegającej na poszukiwaniu, rozpoznawaniu, wydobywaniu

lub składowaniu kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla

brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową, na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy,

jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody.

Przepisy art. 124 ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.

Art. 126.

1. W przypadku siły wyższej lub nagłej potrzeby zapobieżenia powstaniu znacznej

szkody, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może

udzielić, w drodze decyzji, zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości na

okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.

2. Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

3. Po upływie okresu, na który nastąpiło zajęcie nieruchomości, starosta, wykonujący

zadanie z zakresu administracji rządowej, jest obowiązany doprowadzić

nieruchomość do stanu poprzedniego. Gdyby przywrócenie nieruchomości do

stanu poprzedniego było niemożliwe albo pociągało za sobą nadmierne trudności

lub koszty, stosuje się odpowiednio przepis art. 128 ust. 4.

4. Jeżeli na skutek czasowego zajęcia nieruchomości właściciel lub użytkownik

wieczysty nie będzie mógł korzystać z nieruchomości w sposób dotychczasowy

lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, może żądać, aby starosta, wykonujący

zadanie z zakresu administracji rządowej, nabył od niego na rzecz

Skarbu Państwa własność lub użytkowanie wieczyste nieruchomości w drodze

umowy.

Art. 128.

1. Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego

prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej

odpowiadającym wartości tych praw.

2. Jeżeli na wywłaszczanej nieruchomości lub prawie użytkowania wieczystego tej

nieruchomości są ustanowione inne prawa rzeczowe, odszkodowanie zmniejsza

się o kwotę równą wartości tych praw.

3. Jeżeli na wywłaszczanej nieruchomości, stanowiącej własność jednostki samorządu

terytorialnego, jest ustanowione prawo użytkowania wieczystego, odszkodowanie

zmniejsza się o kwotę równą wartości tego prawa.

4. Odszkodowanie przysługuje również za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o

których mowa w art. 120 i 124-126. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości

poniesionych szkód. Jeżeli wskutek tych zdarzeń zmniejszy się wartość

nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o kwotę odpowiadającą temu

zmniejszeniu.

Art. 129.

1. Odszkodowanie ustala starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,

w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości, z zastrzeżeniem ust. 5.

2. (uchylony).

3. Jeżeli w ramach odszkodowania została przyznana nieruchomość zamienna, w

decyzji, o której mowa w ust. 1, podaje się dodatkowo oznaczenie nieruchomości

zamiennej według treści księgi wieczystej oraz według katastru nieruchomości,

jej wartość oraz wysokość dopłaty.

4. (uchylony).

5. Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną

decyzję o odszkodowaniu:

1) w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 3, art. 106 ust. 1 i art. 124-

126;

2) na wniosek podmiotu realizującego cel publiczny lub właściciela wywłaszczonej

nieruchomości;

3) gdy nastąpiło pozbawienie praw do nieruchomości bez ustalenia odszkodowania,

a obowiązujące przepisy przewidują jego ustalenie.

Art. 130.

1. Wysokość odszkodowania ustala się według stanu i wartości wywłaszczonej nieruchomości

w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. W przypadku gdy starosta,

wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję

o odszkodowaniu, wysokość odszkodowania ustala się według stanu nieruchomości

w dniu pozbawienia lub ograniczenia praw, a w przypadkach, o których

mowa w art. 98 ust. 3 i art. 106 ust. 1, według stanu odpowiednio w dniu

wydania decyzji o podziale lub podjęcia uchwały o przystąpieniu do scalenia i

podziału oraz jej wartości w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu.

2. Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy

majątkowego, określającej wartość nieruchomości.

Art. 131.

1. W ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej

nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia

nieruchomość zamienna.

2. Nieruchomość zamienną przyznaje się z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa,

jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu Państwa, lub z zasobu nieruchomości

odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli wywłaszczenie

następuje na rzecz tej jednostki.

3. Nieruchomość zamienna może być przyznana w porozumieniu z Prezesem

Agencji Nieruchomości Rolnych, z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa,

jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu Państwa.

4. Różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością

nieruchomości zamiennej wyrównuje się przez dopłatę pieniężną.

5. Przeniesienie praw do nieruchomości zamiennej na rzecz osoby, której zostało

przyznane odszkodowanie, następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu

stała się ostateczna. Decyzja ta stanowi podstawę do dokonania wpisu w

księdze wieczystej.

Art. 132.

1. Zapłata odszkodowania następuje jednorazowo, w terminie 14 dni od dnia, w

którym decyzja o wywłaszczeniu podlega wykonaniu, z zastrzeżeniem ust. 1a.

1a. W sprawach, w których wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu, zapłata odszkodowania

następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja

o odszkodowaniu stała się ostateczna.

2. Do skutków zwłoki lub opóźnienia w zapłacie odszkodowania stosuje się odpowiednio

przepisy Kodeksu cywilnego.

3. Wysokość odszkodowania ustalona w decyzji podlega waloryzacji na dzień jego

zapłaty. Waloryzacji dokonuje organ, osoba lub jednostka organizacyjna zobowiązana

do zapłaty odszkodowania.

3a. Jeżeli decyzja, na podstawie której wypłacono odszkodowanie, została następnie

uchylona lub stwierdzono jej nieważność, osoba, której wypłacono odszkodowanie,

lub jej spadkobierca są zobowiązani do zwrotu tego odszkodowania po

jego waloryzacji na dzień zwrotu.

4. Za zgodą osoby uprawnionej do odszkodowania starosta, wykonujący zadanie z

zakresu administracji rządowej, może ustalić inny niż określony w ust. 1-3 sposób

zapłaty przyznanego odszkodowania.

5. Do zapłaty odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości, za szkody powstałe

wskutek zdarzeń, o których mowa w art. 120, do zapłaty ceny nabycia części

nieruchomości, o której mowa w art. 113 ust. 3, a także do zapewnienia nieruchomości

zamiennej jest zobowiązany, z zastrzeżeniem ust. 6-8, starosta, wykonujący

zadanie z zakresu administracji rządowej, jeżeli wywłaszczenie następuje

na rzecz Skarbu Państwa, albo organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego,

jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz tej jednostki.

6. Obowiązek zapłaty odszkodowania za szkody powstałe wskutek zdarzeń wymienionych

w art. 124 i 125 oraz za zmniejszenie wartości nieruchomości z tego

powodu obciąża osobę lub jednostkę organizacyjną, która uzyskała zezwolenie

odpowiednio na założenie lub przeprowadzenie ciągów drenażowych, przewodów

i urządzeń, o którym mowa w art. 124 ust. 1, albo zezwolenie na prowadzenie

działalności polegającej na poszukiwaniu, rozpoznawaniu, wydobywaniu lub

składowaniu kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego

wydobywanego metodą odkrywkową.

7. Do zapłaty odszkodowania za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o których mowa

w art. 126, oraz za zmniejszenie wartości nieruchomości z tego powodu jest

zobowiązany starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.

8. Podmiot, który będzie realizował cel publiczny, może pokryć koszty należności,

o których mowa w ust. 5 i 6, oraz koszty ustalenia tych należności.

Art. 133.

Odszkodowanie wpłaca się do depozytu sądowego, jeżeli:

1) osoba uprawniona odmawia jego przyjęcia albo wypłata odszkodowania natrafia

na trudne do przezwyciężenia przeszkody lub

2) odszkodowanie za wywłaszczenie dotyczy nieruchomości o nieuregulowanym

stanie prawnym.

Art. 134.

1. Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi, z zastrzeżeniem art. 135,

wartość rynkowa nieruchomości.

2. Przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości uwzględnia się w szczególności

jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stopień wyposażenia

w urządzenia infrastruktury technicznej, stan nieruchomości oraz aktualnie

kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami.

3. Wartość rynkową nieruchomości określa się według aktualnego sposobu jej

użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia,

nie powoduje zwiększenia jej wartości.

4. Jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje

zwiększenie jej wartości, wartość rynkową nieruchomości określa się według alternatywnego

sposobu użytkowania wynikającego z tego przeznaczenia.

Art. 135.

1. Jeżeli ze względu na rodzaj nieruchomości nie można określić jej wartości rynkowej,

gdyż tego rodzaju nieruchomości nie występują w obrocie, określa się jej

wartość odtworzeniową.

2. Przy określaniu wartości odtworzeniowej nieruchomości, oddzielnie określa się

wartość gruntu i oddzielnie wartość jego części składowych.

3. Przy określaniu wartości gruntu stosuje się przepisy art. 134 ust. 2-4.

4. Przy określaniu wartości budynków lub ich części, budowli, urządzeń infrastruktury

technicznej i innych urządzeń szacuje się koszt ich odtworzenia, z

uwzględnieniem stopnia zużycia.

5. Przy określaniu wartości drzewostanu leśnego albo zadrzewień, jeżeli w drzewostanie

znajdują się materiały użytkowe, szacuje się wartość drewna znajdującego

się w tym drzewostanie. Jeżeli w drzewostanie nie występuje materiał

użytkowy lub wartość drewna, które może być pozyskane, jest niższa od kosztów

zalesienia i pielęgnacji drzewostanu, szacuje się koszty zalesienia oraz

koszty pielęgnacji drzewostanu do dnia wywłaszczenia.

6. Przy określaniu wartości plantacji kultur wieloletnich szacuje się koszty założenia

plantacji i jej pielęgnacji do czasu pierwszych zbiorów oraz wartość utraconych

pożytków w okresie od dnia wywłaszczenia do dnia zakończenia pełnego

plonowania. Sumę kosztów i wartość utraconych pożytków zmniejsza się o sumę

rocznych odpisów amortyzacyjnych, wynikającą z okresu wykorzystania

plantacji od pierwszego roku plonowania do dnia wywłaszczenia.

7. Przy określaniu wartości zasiewów, upraw i innych zbiorów jednorocznych szacuje

się wartość przewidywanych plonów według cen kształtujących się w obrocie

rynkowym, zmniejszając ją o wartość nakładów koniecznych w związku ze

zbiorem tych plonów.

Art. 136.

1. Nieruchomość wywłaszczona nie może być użyta na cel inny niż określony w

decyzji o wywłaszczeniu, z uwzględnieniem art. 137, chyba że poprzedni właściciel

lub jego spadkobierca nie złożą wniosku o zwrot tej nieruchomości.

2. W razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości lub jej części

na inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, właściwy organ zawiadamia

poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę o tym zamiarze, informując

równocześnie o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.

3. Poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej

nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona

zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości

lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie

z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem

zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub

jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do

art. 140.

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do części nieruchomości nabytej w drodze

umowy zgodnie z art. 113 ust. 3.

5. W przypadku niezłożenia wniosku o zwrot wywłaszczonej nieruchomości lub jej

części w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia o możliwości

zwrotu, uprawnienie do zwrotu nieruchomości lub jej części wygasa.

[6. Przepisów ust. 1-5 nie stosuje się w przypadku wywłaszczenia prawa użytkowania

wieczystego.]

Ust. 6 niezgodny z Konstytucją - wyrok TK (Dz.U. z 2008 r. Nr 59, poz. 369).

Art. 137.

1. Nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu,

jeżeli:

1) pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się

ostateczna, nie rozpoczęto prac związanych z realizacją tego celu albo

2) pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się

ostateczna, cel ten nie został zrealizowany.

2. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, cel wywłaszczenia został

zrealizowany tylko na części wywłaszczonej nieruchomości, zwrotowi podlega

pozostała część, jeżeli istnieje możliwość jej zagospodarowania zgodnie z pla

przypadku

braku planu miejscowego, zgodnie z ustaleniami decyzji o warunkach zabudowy

i zagospodarowania terenu albo jeżeli przylega do nieruchomości stanowiącej

własność osoby wnioskującej o zwrot.

Ust. 2 niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim uzależnia zwrot części

wywłaszczonej nieruchomości niezagospodarowanej na cel określony w decyzji

o wywłaszczeniu od istnienia możliwości zagospodarowania jej zgodnie

z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w

dniu złożenia wniosku o zwrot części nieruchomości, a w przypadku braku

planu zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z ustaleniami decyzji o

warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu albo jeżeli przylega do

nieruchomości stanowiącej własność osoby wnioskującej o zwrot - wyrok

TK (Dz.U. z 2008 r. Nr 59, poz. 369).

Art. 138.

1. Jeżeli nieruchomość lub jej część podlegająca zwrotowi została oddana w trwały

zarząd lub została obciążona prawem użytkowania, prawa te wygasają z dniem,

w którym decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości stała się ostateczna.

Przepis art. 90 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

2. Najem, dzierżawa lub użyczenie zwracanej nieruchomości wygasa z upływem 3

miesięcy od dnia, w którym decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości

stała się ostateczna.

Art. 139.

Nieruchomość wywłaszczona podlega zwrotowi w stanie, w jakim znajduje się w

dniu jej zwrotu.

Art. 140.

1. W razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni właściciel lub jego

spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego,

w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w dniu

zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość zamienną, jeżeli

była przyznana w ramach odszkodowania.

2. Odszkodowanie pieniężne podlega waloryzacji, z tym że jego wysokość po waloryzacji,

z zastrzeżeniem art. 217 ust. 2, nie może być wyższa niż wartość rynkowa

nieruchomości w dniu zwrotu, a jeżeli ze względu na rodzaj nieruchomości

nie można określić jej wartości rynkowej, nie może być wyższa niż jej wartość

odtworzeniowa.

3. Jeżeli zwrotowi podlega część wywłaszczonej nieruchomości, zwracaną kwotę

odszkodowania ustala się proporcjonalnie do powierzchni tej części nieruchomości.

4. W razie zmniejszenia się albo zwiększenia wartości nieruchomości wskutek

działań podjętych bezpośrednio na nieruchomości po jej wywłaszczeniu, odszkodowanie,

ustalone stosownie do ust. 2, pomniejsza się albo powiększa o

kwotę równą różnicy wartości określonej na dzień zwrotu. Przy określaniu wartości

nieruchomości przyjmuje się stan nieruchomości z dnia wywłaszczenia

oraz stan nieruchomości z dnia zwrotu. Nie uwzględnia się skutków wynikają

cych ze zmiany przeznaczenia w planie miejscowym i zmian w otoczeniu nieruchomości.

Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

5. Jeżeli w ramach odszkodowania została przyznana nieruchomość zamienna oraz

dopłata pieniężna, oprócz nieruchomości zamiennej zwraca się także tę dopłatę

w wysokości ustalonej według zasad, o których mowa w ust. 2, z tym że wysokość

zwaloryzowanej kwoty nie może być wyższa niż różnica między wartością

nieruchomości zwracanej a wartością nieruchomości zamiennej określonej na

dzień zwrotu. Przy określaniu wartości nieruchomości nie uwzględnia się skutków

wynikających ze zmiany przeznaczenia w planie miejscowym i zmian w

otoczeniu nieruchomości. W razie zmniejszenia się albo zwiększenia wartości

nieruchomości zamiennej stosuje się dopłaty pieniężne równe różnicy wartości

tej nieruchomości określonej na dzień zwrotu.

6. Koszty postępowania o zwrot nieruchomości ponosi odpowiednio Skarb Państwa

albo właściwa jednostka samorządu terytorialnego w zależności od tego,

któremu z tych podmiotów odszkodowanie jest zwracane.

Art. 141.

1. Należności, o których mowa w art. 140, mogą być, na wniosek poprzedniego

właściciela albo jego spadkobiercy, rozłożone na raty, nie dłużej niż na 10 lat.

Warunki rozłożenia na raty określa się w decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości.

2. Wierzytelności Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego

z tytułu, o którym mowa w art. 140, podlegają stosownemu zabezpieczeniu.

Jeżeli zabezpieczenie polega na ustanowieniu hipoteki na nieruchomości, decyzja

o zwrocie stanowi podstawę wpisu hipoteki do księgi wieczystej.

3. Raty, o których mowa w ust. 1, podlegają oprocentowaniu przy zastosowaniu

stopy procentowej równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy

Bank Polski.

4. Do skutków zwłoki lub opóźnienia w zapłacie należności stosuje się odpowiednio

przepisy Kodeksu cywilnego.

Art. 142.

1. O zwrocie wywłaszczonych nieruchomości, zwrocie odszkodowania, w tym także

nieruchomości zamiennej, oraz o rozliczeniach z tytułu zwrotu i terminach

zwrotu orzeka starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w

drodze decyzji.

2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, w których stroną postępowania jest gmina

lub powiat, prezydent miasta na prawach powiatu sprawujący funkcję starosty

podlega wyłączeniu na zasadach określonych w rozdziale 5 działu I Kodeksu

postępowania administracyjnego.

Pytanie na 100%

„Plan zagospodarowania przestrzennego województwa uchwala: a)zarząd, b)sejmik woj., c)marszałek woj., d)wojewoda"

Strona 26

zebrał MDsuperstar

---