Najważniejsze daty i wydarzenia z historii hotelarstwa w Polsce

1187 r.

. W Poznaniu powstaje hospicjum przy klasztorze Joannitów.

XII w.

. Powstają pierwsze karczmy (taberny) prowadzone początko­wo przez duchowieństwo i budowane przeważnie przy kościo­łach dla potrzeb wiernych i podróżnych. Były ośrodkami życia towarzyskiego, podobnie jak hospicja zapewniały bezpłatnie skromne wyżywienie i nocleg. W Tyńcu istniał już wtedy bro­war z karczmą.

XIV w.

. Biskupi zabronili duchownym prowadzenia gospod - przecho­dzą one w ręce świeckie. Powstają przy szlakach handlowych i drogach wjazdowych do miast. Nowe karczmy (szynki) budo­wane są głównie przez szlachtę posiadającą browary i gorzel­nie. Udzielanie gościny zaczyna być odpłatne.

1374 r.

. Pierwszy zapis w polskim prawie dotyczący miejsc gościn­nych - w Statucie Wiślickim Kazimierza Wielkiego pojawia się nakaz, "aby karczmarzom gwałtu nikt czynić nie śmiał".

1489 r.

. W Toruniu powstaje "Gospoda pod Modrym Fartuszkiem", naj­starsza do dziś istniejąca gospoda w Polsce.

XVI-XVll w.

. Powstają stacje pocztowo-dyliżansowe, m.in. w Krakowie, Warszawie, Lublinie, Poznaniu, Zamościu, Rzeszowie.

1693 r.

. Z inicjatywy Królowej Marysieńki powstaje w Warszawie za­jazd kupiecki Marywil (franc. Marie-Ville), będący nie tylko miejscem noclegowym, ale też centrum rozrywki i handlu. Marywil został zburzony w 1825 r. Obecnie na jego miejscu stoi Teatr Wielki.

XVII-XVIII w.

. Pojawiają się pierwsze obiekty sanatoryjno-hotelarskie w miej­scowościach o charakterze uzdrowiskowym, głównie w Sude­tach (Kudowa Zdrój, Duszniki Zdrój, Jedlina Zdrój).

. Zaczynają powstawać pierwsze schroniska górskie (również w Sudetach).

XVIII w.

. Powstają karczmy o dość znacznych rozmiarach i szerszym zakresie świadczonych usług, tzw. austerie (np. w Dobrej pod Strykowem).

XVIII-XIX w.

. Powstają pierwsze domy zajezdne i hotele typu miejskiego (np. hotele Pruski - późniejszy Angielski i Pod Białym Orłem w Warszawie).

1824 r.

. Dyrekcja Generalna Korpusu Inżynierów Dróg i Mostów Kró­lestwa Polskiego wydała zbiór "Wzorów na dom zajezdny przy drogach bitych". Zbiór ten zawierał projekty zajazdów oraz charakterystykę ich lokalizacji. Przepisy uznawane są za pierwszy nowoczesny akt prawny dotyczący budownictwa ho­telowego.

1826 r.

. W Warszawie było już 9 hoteli (Europa, Lipski, Drezdeński, Angielski, Litewski, Polski, Podlaski, Wileński, Niemiecki, Ho­tel Pod Białym Orłem) oraz 25 domów zajezdnych.

1842 r.

. W Poznaniu powstaje hotel Bazar (wówczas jeden z najnowo­cześniejszych).

XVIII/XIX w.

. W Łodzi istniało już 11 hoteli, m. in. Grand i Savoy, w Krakowie takie hotele, jak Pod Złotą Kotwicą, Grand Hotel, hotel Fran­cuski oraz czynny do dziś hotel Pod Różą, w Lublinie powstały hotele Wiktoria i istniejący do dziś hotel Europa, w Poznaniu hotele Berliński, Pod Trzema Krzyżami, Wiedeński, Francu­ski.

koniec XIX w.

. Intensywnie rozwijają się schroniska górskie w Sudetach i Karpatach (zwłaszcza w Tatrach - schroniska: nad Morskim Okiem, w Dolinie Kościeliskiej, Dolinie Pięciu Stawów, na Hali Gąsienicowej).

1918 - 1939 r.

. Rozwija się hotelarstwo o standardzie zbliżonym do zachod­nioeuropejskiego, powstają nowe luksusowe hotele (np. Patria w Krynicy należąca do Jana Kiepury) stare są poddawane mo­dernizacji.

. W ówczesnych granicach Polski istniało wówczas ok. 1700 hoteli i 1200 pensjonatów.

. W okresie międzywojennym wraz z rozwojem turystyki rozwi­jały się również schroniska, domy wycieczkowe i kempingi.

po 1945 r.

. Najbardziej reprezentacyjne hotele weszły w skład Polskiego Biura Podróży Orbis.

. Większość pensjonatów, domów wycieczkowych i schronisk weszła w skład Funduszu Wczasów Pracowniczych (stały się jednocześnie ośrodkami, do których można było przyjechać tylko ze skierowaniem z zakładu pracy),

lata 70 XX w.

. Na polskim rynku pojawiają się pierwsze zagraniczne systemy hotelowe.

1974 r.

. W Warszawie zostaje otwarty hotel Forum, należący wówczas do brytyjskiego systemu Intercontinental Hotels Corp.

druga połowa XX w. i wiek XXI

. Gwałtowny rozwój usług hotelarskich w bardzo różnych for­mach (zarówno sieciowe Holiday Inn, Marriott, Accor, Louvre, jak i indywidualne hotele) o zróżnicowanym standardzie.

RYS HOTELARSTWA NA ŚWIECIE

Od najdawniejszych wieków hotelarstwo ściśle wiązało się z życiem podróżnych. Podróżni przebywający z dala od swoich stałych miejsc zamieszkania musieli troszczyć się o zabezpieczenie wyżywienia, schronienia i wypoczynku dla siebie i zwierząt. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom mieszkańcy osad i miast aby zagwarantować sobie częste przyjazdy kupców i karawan z towarami i po towary zaczęli budować pomieszczenia zabezpieczające nocleg, schronienie dla towarów, zwierząt oraz wyżywienie zawsze w miejscach położonych blisko wody.
Pierwsze ślady tego zorganizowanego celowo budownictwa pochodzą z terenów Bliskiego Wschodu z II tys. p.n.e. Najstarsza forma domów zajezdnych dla kupców i wędrowców, które powstawały wzdłuż szlaków podróżnych w miejscach z pitną wodą, odległych od siebie około jednego dnia podróży nosiła nazwę KARAVANSJER.
W starożytnej Grecji i Rzymie ok IV w. p.n.e. istniały domy gościnne szczególnie w miastach związanych z kultem bogów, igrzyskami, targami handlowymi(Aeny, Olimp, Korynt, Delfy, Efez). W starożytnym Rzymie, największym imperium ówczesnego świata, ze względu na dobrze rozwiniętą sieć dróg powstawały i rozwijały się gospody i zajazdy.
Za czasów panowania Oktawiana(63p.n.e.-14 n.e.) powstawały wygodne gospody państwowe MANSIONES i STATIONES.
W Rzymie istniał zawód CAUPO(prowadzący gospodę) i STABULARIUS(prowadzący gospodę jednocześnie z gospodarstwem rolnym). W Grecji wędrowni kupcy korzystali w miastach z prywatnych obiektów handlowo-pobytowych zwanych STOA oraz domów gościnnych należących do poszczególnych miast-państw zwane PANDOKTIAMI.
W tych obiektach w IVw. p.n.e. łączono funkcje noclegu i wyżywienia a niekiedy nawet lecznictwa. Po upadku Imperium Rzymu następuje czasowy spadek znaczenia gospód i ich rozwoju aż do VIII w., kiedy to Karol Wielki(742-814n.e.) wydał edykt, który stał się podstawowym aktem prawnym dalszego rozwoju usług hotelarskich. Edykt ten nakładał na kościoły i klasztory obowiązek utrzymania hospicjów, udzielających pielgrzymom i podróżnych noclegów, wyżywienia, opieki medycznej i kąpieli. Ta forma usług szczególnie rozwinęła się w Szwajcarii, która dzięki temu posiada najstarsze w Europie tradycje hotelarskie. Z biegiem lat forma nieodpłatnej gościny zaczęła przekształcać się w prowadzenie specjalnych zakładów usługowych nastawionych na czerpanie zysków.
Nowożytne hotelarstwo(jego pierwowzór) powstało we Francji. Nazwa hotel w języku francuskim pierwotnie oznaczała rodzaj pałacu, miejską rezydencję arystokracji a nastepnie budynek, którego właściciel trudnił się zawodowo wynajmowaniem pokoi noclegowych i przygotowanie wyżywienia dla podróżnych.
Z drugiej połowy XVIII pochodzi pierwowzór dzisiejszego hotelu w Europie. W tym czasie zakładano w Ameryce słynne salony- amerykańskie gospody, które znajdowały się w każdym większym miasteczku. Pełniły one nie tylko funkcje zajazdów, obsługujących pasażerów dyliżansów,ale były to także ośrodki życia towarzyskiego.
Na przełomie XVIII i XIX w. rozpoczęto przekształcenie dawnych gospód w hotele lub budowano specjalne budynki hotelowe. W 1829 w Bostonie otwarto hotel Tremont, mający pokoje jedno i dwuosobowe zamiast wieloosobowych jak to było dotychczas. Żywiołowy i pełny rozwój nowoczesnego hotelarstwa przypada na wiek XIX, czyli wiek rozwoju komunikacji i wielkich odkryć naukowych. W tym wieku rodziły się pierwsze formy ruchu turystycznego-podróżowania dla przyjemności. Rozbudowa kolei żelaznych doprowadziła do powstania typu hoteli dworcowych TERMINUS, położonych w okolicach stacji kolejowych na krótkie pobyty. Inna grupa to hotele-pałace wystawnie urządzone dla osób bardzo zamożnych. Należą do nich obecnie jeszcze działające(po pełnej modernizacji):Ritz,Astioria,Claridge's,Savoy.
W końcu XIX w. hotele stały się zjawiskiem powszechnym w Europie.

---