Układ wierszy i poematów z 1954, z przypisami Juliusza Żuławskiego - najpierw wiersze, potem poematy
PRZEKLEŃSTWO MINERWY
Publicystyczny satyryczny poemat, który powstał jako wyraz oburzenia poety na barbarzyński rabunek dokonany około 1800 w Grecji rzez lorda Elgina który wywiózł do Anglii bezcenne greckie dzieła sztuki.
Rozpoczęcie cytatem z Eneidy
Lais - słynna grecka hetera kochanka Alcybiadesa
Opis pięknej Grecji i uśmiechających się do niej pożegnalnie bogów, pustoszeją i giną ich ołtarze; mury tych świątyń i budowli kryją w sobie najpiękniejszą historię świata, być może w taki sam wieczór Sokrates żegnał się ze swoimi uczniami, tutaj i w tym miejscu (chyba chodzi o Partenon)
Podmiot liryczny spaceruje nocą po Akropolis, nagle staje przed nim w swojej własnej świątyni bogini Pallas Minerwa, czyli Atena oczywiście, najukochańsza córeczka tatusia Zeusia
Bogini jawi mu się zupełnie inna niż ją pamiętał (z greckich podań oczywiście), zniknęło jej władcze wojownicze oblicze, hełm w szczerbach, strzała bez grotu, no pożal się boże dziewczyna, sowa nad nią tak ledwo ledwo lata, niby kobietka trzyma gałązkę oliwną, ale zwiędłą, z jej niebieskich oczu lecą ludzkie łzy (!)
Przemawia do śmiertelnika: ma się rozejrzeć, żadne wojny gockie, ruskie (a było ich wiele) nie zrujnowały świątyni tak jak jeden Szkot, którego imię na zawsze zapamięta; jeszcze bezczelny wyrył imię swoje i swojej żony na jednej z kolumn Partenonu; nienawidzi Elgina i wszyscy Brytyjczycy także będą mieli w niej wrogów
Podmiot liryczny stara się bronić honoru Wielkiej Brytanii, której imię zostało tu zszargane; Kaledonia (północna górzysta część Szkocji) jest dla Brytyjczyków tak jak dla greków Beocja - to nie jest część kraju, tam mieszkają głupi ludzie, których nie można utożsamiać z całym narodem, Wielka Brytania odgradza się od poczynań tego pana i nic o nich nie wie
Atena rzuca klątwę na Elgina i jego potomstwo, które będzie po prostu głupie i nieporadne, a jak się któryś urodzi mądry, to wszyscy będą mówić o nim bękart, że to nie jego
Bogini objeżdża Beniamina westa, który zachwycał się grecką kolekcją Elgina, to akademizujący malarz angielski i kolekcjoner dzieł sztuki, według Ateny (Byrona) największy partacz z partaczy. Osiemdziesięcioletni chłystek macający zeschłą ręką torsy fidiasza
Aluzja do tego, że tłum gapiów (głupich lordów) nie traktuje zbioru jak dzieła sztuki, ale kamienny sklep lorda Elgina (taki status otrzymała lordowa kolekcja); ludzie chodzą, ziewają, panny spoglądają na posągi i przymierzają je do swoich wybraków, greccy herosi to półtora dzisiejszego chłopa, zazdroszczą Laisie attyckich kochanków, niestety baron Harry herkulesem nie jest; wśród tego beznadziejnego tłumu jest również i człowiek, który brzydzi się tą kradzieżą, ale podziwia jej piękno (Byron) jako jedyny podchodzi do sprawy z należnym szacunkiem
Uważa, że Elgin będzie tak samo napiętnowany jak Herostrates z Efezu, który dla rozgłosu spalił wspaniałą świątynię Artemidy, a lord to nawet jest gorszy
Atena i tak obarcza wina za wszystko wielką Brytanię, która tego swoich synów nauczyła, za karę potęga Brytyjczyków upadnie, będą się kisić w wewnętrznych wojnach i sporach (aluzja do tego jak Anglia traktuje bratnią, katolicką wyspę Irlandię oraz licznych protestach tkaczy, krwawo tłumionych), wielka Brytania wykończy się sama. Będą cierpieli katusze. Za karę.
Za tą zbrodnię.