Radcowie prawni i adwokaci

Podobieństwa - aplikacja

• aplikacja trwa 3 lata

• Nabór na aplikację przeprowadza się w drodze egzaminu konkursowego na aplikację

• Egzamin konkursowy przeprowadzają komisje egzaminacyjne do spraw aplikacji przy Ministrze Sprawiedliwości

• Uzyskanie przez kandydata pozytywnej oceny z egzaminu konkursowego uprawnia go do złożenia wniosku o wpis na listę aplikantów adwokackich w ciągu 2 lat od dnia ogłoszenia wyników egzaminu konkursowego.

• Wpis na listę aplikantów adwokackich/radcowskich następuje po przeprowadzeniu egzaminu konkursowego na podstawie uchwały właściwego organu samorządu.

• Po sześciu miesiącach aplikacji aplikant adwokacki może zastępować adwokata tylko przed sądem rejonowym, organami ścigania, organami państwowymi, samorządowymi i innymi instytucjami (odpowiednio aplikant radcowski w odniesieniu do radcy prawnego).

• Po roku i sześciu miesiącach aplikacji adwokackiej aplikant adwokacki może także zastępować adwokata przed innymi sądami, z wyjątkiem Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu (odpowiednio aplikant radcowski w odniesieniu do radcy prawnego).

Podobieństwa - wykonywanie zawodu

• Zawód adwokata/radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.

• Adwokat/radca prawny obowiązany jest zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie może być ograniczony w czasie. Adwokata/radcę prawnego nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę

• Adwokat/radca prawny nie jest związany poleceniem co do treści opinii prawnej

• Adwokat/radca prawny podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej podobnie jak sędzia i prokurator

• Adwokat/radca prawny przy wykonywaniu zawodu adwokackiego korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa. Nadużycie tej wolności, stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę lub zniesławienie strony, jej pełnomocnika lub obrońcy, kuratora, świadka, biegłego lub tłumacza, podlega ściganiu tylko w drodze dyscyplinarnej

• Na listę adwokatów/radców prawnych może być wpisany ten, kto:

1)   jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu,

2)   korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych,

3) ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej,

4) odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację adwokacką /radcowską i złożył egzamin adwokacki/radcowski

Różnice - zakres działania

• Wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, z wyjątkiem występowania w charakterze obrońcy w postępowaniu karnym i w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe

• Radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, w kancelarii adwokackiej oraz w spółce

• Adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce

Różnice - odpowiedzialność dyscyplinarna

• Adwokaci i aplikanci adwokaccy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych, a adwokaci również za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia

• Kary dyscyplinarne są następujące:

1)   upomnienie,

2)   nagana,

3)   kara pieniężna,

4)   zawieszenie w czynnościach zawodowych na czas od trzech miesięcy do pięciu lat,

5)   wydalenie z adwokatury

• Różnice - odpowiedzialność dyscyplinarnaRadca prawny i aplikant radcowski podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej:
  1) za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego,
  2) za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub z zasadami etyki radcy prawnego

3) za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia

• Karami dyscyplinarnymi są:
  1) upomnienie,
  2) nagana z ostrzeżeniem,
  3) zawieszenie prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego na czas od trzech miesięcy do pięciu lat,
  3a) kara pieniężna nie niższa od połowy przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za miesiąc poprzedzający datę orzeczenia dyscyplinarnego i nie wyższa od pięciokrotności tego wynagrodzenia,
  4) pozbawienie prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego, a w stosunku do aplikantów radcowskich - wydalenie z aplikacji

Zasady etyki adwokata/radcy pr.

• Obowiązek unikania konfliktu interesów,

• Obowiazek zachowania tajemnicy zawodowej,

• Zakaz brania udziału i uczestniczenia w czynnosciach, które uwłaczałyby godnosci zawodu lub podwa0ały do niego zaufanie,

• Zakaz reklamy,

• Zakaz pactum de quota litis,

• Zakaz krytyki innych radców prawnych

Samorząd zawodowy

Samorząd zawodowy adwokatów stanowią:

• Krajowy Zjazd Adwokatury

• Naczelna Rada Adwokacka

• Wyższy Sąd Dyscyplinarny

• Wyższa Komisja Rewizyjna.

Na szczeblu regionalnym istnieją izby adwokackie,

które skupiają adwokatów i aplikantów adwokackich

Samorząd zawodowy radców prawnych stanowią:

• Krajowy Zjazd Radców Prawnych

• Krajowa Rada Radców Prawnych

• Wyższa Komisja Rewizyjna

• Wyższy Sąd Dyscyplinarny

• zgromadzenie okręgowej izby radców prawnych

• rada okręgowej izby radców prawnych

• okręgowa komisja rewizyjna i okręgowy sąd dyscyplinarny

Adwokaci i radcowie prawni jako pełnomocnicy

• Rodzaje pełnomocnictwa:

1) Ogólne

2) Do prowadzenia poszczególnych spraw

3) Do konkretnej sprawy

• Działanie pełnomocnika procesowego odnosi skutek bezpośrednio wobec strony

• Pełnomocnictwo może być każdym czasie odwołane

• Pełnomocnictwo wygaza ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika

• Pełnomocnictwo procesowe obejmuje umocowanie do:

1) Wszystkich łączących się ze sprawą czynności procesowych, czynności dotyczących zabezpieczenia i egzekucji

2) Udzielenia dalszego pełnomocnictwa

3) Zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa

4) Odbioru kosztów procesu od strony przeciwnej

Nowa adwokatura - projekt

Rządowy projetk ustawowego wprowadzenia na rynek usług prawniczych opartych na tzw licencjach prawniczych przewiduje:

• Unifikację zawodów adwokata i radcy prawnego poprzez powołanie nowego zawodu adwokata

• Reformę dostępu do zawodu:

- wprowadzenie państwowego egzaminu

kompetencyjnego

- całkowita rezygnacja z aplikacji

- wprowadzenie nieobowiązkowego

dwunastomiesięcznego kusu uprawniającego do

wykonywania zawodu w pełnym zakresie

- ograniczenie samorządu zawodowego

Komornicy sądowi

Czynności komorników

• wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach o roszczenia pieniężne i niepieniężne oraz o zabezpieczenie roszczeń;

• wykonywanie innych tytułów wykonawczych wydanych na podstawie odrębnych przepisów oraz tytułów egzekucyjnych, które zgodnie z odrębnymi przepisami podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez zaopatrywania ich w klauzulę wykonalności;

• sporządzanie protokołu stanu faktycznego przed wszczęciem procesu sądowego lub przed wydaniem orzeczenia na zarządzenie sądu lub prokuratora.

• doręczania zawiadomień sądowych, obwieszczeń, protestów i zażaleń oraz innych dokumentów za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty

• na wniosek organizatora licytacji - sprawowania urzędowego nadzoru nad dobrowolnymi publicznymi licytacjami, z przybiciem najniższej lub najwyższej oferty

Prawa i obowiązki

• Postępowanie zgodne z przepisami prawa, złożonym ślubowaniem i zasadami etyki zawodowej

• Podnoszenie kwalifikacji zawodowych

• Złożenie zaświadczenia o stanie majątkowym

• Wykonywanie czynności urzędowych w dni robocze i soboty w godzinach od 7:00 do 21:00

• Zachowanie w tajemnicy okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość ze względu na wykonywane czynności

• Zakaz dodatkowego zajęcia lub zatrudnienia

• Przekazanie uprawnionemu wyegzekwowanych należności w terminie 4 dni

• Naprawienie szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działąnie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności

• Zawarcie umowy ubezpieczenia

• Zlecenie obowiązków zastępcy w razie przeszkód prawnych lub faktycznych w pełnieniu obowiązków

Odpowiedzialność dyscyplinarna

Komornik odpowiada dyscyplinarnie za zawinione działania lub zaniechania, a w szczególności za:

• naruszenie powagi i godności urzędu;

• rażącą obrazę przepisów prawa;

• niewykonanie poleceń powizytacyjnych;

• wydatkowanie środków podlegających dokumentacji na działalność rażąco niezgodną z ich przeznaczeniem;

• podejmowanie czynności z nieuzasadnioną zwłoką;

• naruszenie właściwości

Kary dyscyplinarne

• Upomnienie

• Nagana

• Kara pieniężna do dwudziestokrotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

• Wydalenie ze służby komorniczej.

Kara nagany oraz kara pieniężna pociąga za sobą utratę biernego prawa wyborczego do organów samorządu komorniczego na okres 3 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia

dyscyplinarnego.

Kary pieniężne są przekazywane na rzecz Krajowej Rady Komorniczej. Wydalenie ze służby komorniczej pociąga za sobą zakaz powołania w przyszłości na stanowisko komornika lub asesora komorniczego.

Postępowanie egzekucyjne

• Uzyskanie tytułu wykonawczego

• Wniosek wierzyciela określający roszczenie oraz sposób egzekucji

• Doręczenie dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji przy pierwszej czynności

• Czynności komornicze

- otworzenie mieszkania oraz innych pomieszczeń

i schowków dłużnika, jak również przeszukanie jego

rzeczy, mieszkania i schowków. Gdyby to nie wystarczyło,

komornik może ponadto przeszukać odzież, którą dłużnik

ma na sobie. Komornik może to uczynić także wówczas,

gdy dłużnik chce się wydalić lub gdy zachodzi podejrzenie,

że chce usunąć od egzekucji przedmioty, które ma przy

sobie.

- zwrócenie się do właściwych instytucji o

udzielenie informacji

- egzekucja roszczeń pieniężnych oraz

niepieniężnych

Środki odwoławcze

• Zażalenie

• Skarga na działania lub zaniechanie komornika

• Powództwo opozycyjne

• Powództwo ekscydencyjne

• Zarzuty przeciwko planowi podziału11

Notariusze

• Notariusz jest powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną (czynności notarialnych)

• Notariusz działa jako osoba zaufania publicznego, korzystając z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.

Obowiązki i prawa notariuszy

• Postępowanie zgodne ze złożonym ślubowaniem oraz stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych

• Zachowanie tajemnicy zawodowej

• Notariusz nie może podejmować zatrudnienia bez uzyskania uprzedniej zgody rady właściwej izby notarialnej, z wyjątkiem zatrudnienia w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego, dydaktycznego lub naukowego, chyba że wykonywanie tego zatrudnienia przeszkadza w pełnieniu jego obowiązków, nie wolno mu w szczególności zajmować się handlem, przemysłem, pośrednictwem i doradztwem w interesach

• Kancelaria powinna być czynna w dniach powszednich co najmniej 6 godzin dziennie.

• Wyznaczenie zastępcy na czas niepełnienia obowiązków

Odpowiedzialność dyscyplinarna

• Notariusz odpowiada dyscyplinarnie za przewinienia zawodowe, w tym za oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawnych, uchybienia powadze lub godności zawodu, jak również za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia

• Kary dyscyplinarne:

- Upomnienie

- Nagana

- kara pieniężna do wysokości pięciokrotnego

przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze

przedsiębiorstw, nie niższa od połowy tego wynagrodzenia;

- pozbawienie prawa prowadzenia kancelarii

Czynności notarialne

• sporządza akty notarialne

• sporządza akty poświadczenia dziedziczenia

• sporządza poświadczenia

• doręcza oświadczenia

• spisuje protokoły

• sporządza protesty weksli i czeków

• przyjmuje na przechowanie dokumenty, pieniądze i papiery wartościowe

• sporządza wypisy, odpisy i wyciągi dokumentów

• sporządza, na żądanie stron, projekty aktów, oświadczeń i innych dokumentów

• sporządza inne czynności wynikające z odrębnych przepisów

• Notariusz odmówi dokonania czynności notarialnej sprzecznej z prawem

• Przy dokonywaniu czynności notarialnej notariusz jest obowiązany stwierdzić tożsamość osób biorących udział w czynności

• Notariuszowi nie wolno dokonywać czynności notarialnej, jeżeli poweźmie wątpliwość, czy strona czynności notarialnej ma zdolność do czynności prawnych

• Podpisy na aktach notarialnych i poświadczonych dokumentach są składane w obecności notariusza. Jeżeli podpis na poświadczonym dokumencie był złożony nie w obecności notariusza, osoba, która podpisała, powinna uznać przed notariuszem złożony podpis za własnoręczny. Okoliczność tę notariusz zaznacza w sporządzonym dokumencie

• Akt notarialny przed podpisaniem powinien być odczytany przez notariusza lub przez inną osobę w jego obecności. Przy odczytaniu aktu notariusz powinien się przekonać, że osoby biorące udział w czynności dokładnie rozumieją treść oraz znaczenie aktu, a akt jest zgodny z ich wolą. Na żądanie powinny być odczytane również załączniki do aktu

Poświadczenia dziedziczenia

• Notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych.

• Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi.

• Przystępując do spisania protokołu dziedziczenia notariusz poucza osoby biorące udział w spisywaniu protokołu o obowiązku ujawnienia wszelkich okoliczności objętych treścią protokołu oraz o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń.

• W razie złożenia testamentu notariusz dokonuje jego otwarcia i ogłoszenia, chyba że otwarcie i ogłoszenie testamentu już nastąpiło. Z otwarcia i ogłoszenia testamentu sporządza się protokół.

• Po spisaniu protokołu dziedziczenia notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, jeżeli nie ma wątpliwości co do osoby spadkobiercy i wysokości udziałów w spadku.

Poświadczenia

Notariusz poświadcza:

• własnoręczność podpisu;

• zgodność odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem;

• datę okazania dokumentu;

• pozostawanie osoby przy życiu lub w określonym miejscu.

Doręczanie oświadczeń

• Na żądanie strony notariusz doręcza na piśmie jej oświadczenie, mogące mieć skutki prawne, wskazanej przez nią stronie przeciwnej.

• Żądający doręczenia wnosi ustnie do protokołu, wręcza lub przesyła notariuszowi podpisaną przez siebie treść oświadczenia.

• .Doręczenie oświadczenia następuje w miejscu wskazanym, przy odpowiednim zastosowaniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących doręczania pism procesowych.

•  Z dokonanej czynności notariusz spisuje protokół. Jeżeli strona przeciwna poda ustnie do protokołu odpowiedź lub wręczy pisemną odpowiedź i oświadczy, że protokół podpisze, notariusz zamieszcza odpowiedź w protokole.

Protokoły

• Notariusz spisuje protokoły walnych zgromadzeń organizacji społecznych, stowarzyszeń, spółdzielni, spółek i innych osób prawnych w przypadkach prawem przewidzianych

• Notariusz spisuje również protokoły, w tym protokoły dziedziczenia, w celu stwierdzenia przebiegu pewnych czynności i zdarzeń wywołujących skutki prawne, a w szczególności dotyczące stawiennictwa stron i złożonych przez nie oświadczeń, a także - na żądanie strony stawającej - niestawiennictwa strony drugiej.

Przyjmowanie na przechowanie

• Notariusz przyjmuje na przechowanie wszelkiego rodzaju dokumenty, nawet w kopertach zamkniętych. W tym ostatnim przypadku koperta powinna być zaopatrzona w podpis składającego.

• Notariusz w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Dla udokumentowania tych czynności notariusz prowadzi specjalne konto bankowe

Wypisy wyciągi i odpisy aktów notarialnych

• Wypis ma moc prawną oryginału.

• Wypisy aktu notarialnego wydaje się stronom aktu lub osobom, dla których zastrzeżono w akcie prawo otrzymania wypisu, a także ich następcom prawnym. Za zgodą stron lub na podstawie prawomocnego postanowienia sądu, wypis aktu notarialnego może być wydany także innym osobom.

• Informacje pisemne i inne dokumenty wydaje się osobom, na których żądanie zostały dokonane czynności notarialne; jeżeli z treści stosunku prawnego to wynika, wydaje się je stronie, której czynność notarialna dotyczy.

Rzecznicy patentowi

Zakres kompetencyjny

• Rzecznicy patentowi świadczą specjalistyczną pomoc w sprawach z zakresu własności przemysłowej osobom fizycznym, prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej.

• Własność przemysłowa obejmuje uzyskiwanie, zachowywanie, wykonywanie oraz dochodzenie praw odnoszących się do przedmiotów własności przemysłowej, a w szczególności do wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, nazw handlowych, , oznaczeń geograficznych, jak również zwalczanie nieuczciwej konkurencji.

• Rzecznicy patentowi występują w charakterze pełnomocników w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP, sądami administracyjnymi oraz przed innymi sądami i organami orzekającymi w sprawach własności przemysłowej

Katalog szczególnych czynności

• Opracowywanie zgłoszeń przedmiotów podlegających ochronie i dokonywanie tych zgłoszeń oraz udział w postępowaniu zgłoszeniowym, spornym i odwoławczym.

• Dokonywanie czynności związanych z zachowaniem praw wyłącznych i przeciwdziałanie ich naruszaniu

• Opracowywanie umów z zakresu ochrony własności przemysłowej , a także udział w rokowaniach z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi oraz współpraca przy realizacji tych umów

Pełnomocnictwo

Ustawa prawo własności przemysłowej wprowadziła jednolitą zasadę:

• Względnego przymusu rzecznikowskiego  w postępowaniu przed Urzędem Patentowym  RP w sprawach związanych z własnością przemysłową , gdzie pełnomocnikiem strony może być tylko rzecznik patentowy

• Bezwzględnego przymusu rzecznikowskiego tzn. osoby , które nie mają miejsca zamieszkania lub siedziby na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej , w sprawach własności przemysłowej , mogą występować tylko za pośrednictwem rzecznika patentowego tj. wpisanego na listę rzeczników patentowych w Urzędzie Patentowym RP.

Doradcy podatkowi

Czynności doradztwa podatkowego

• udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych,

• prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie impomocy w tym zakresie,

• sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie

Prawa i obowiązki

• Zachowanie tajemnicy zawodowej

• Zakaz reklamy

• przechowywanie przez okres 5 lat kopii sporządzanych na piśmie opinii, wystąpień w imieniu podatników, płatników, inkasentów i innych podmiotów

• Może być pełnomocnikiem w postępowaniu przed organami administracji publicznej w sprawach obowiązków podatkowych

Odpowiedzialnosć za szkodę

• W razie wyrządzenia szkody przy wykonywaniu czynności doradca podatkowy oraz osoby, z których pomocą czynności te wykonuje lub którym powierza ich wykonanie, ponoszą odpowiedzialność za szkodę na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym

• Doradca podatkowy podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej

1

---