Program merytoryczny Konkursu historycznego dla uczniów gimnazjów rok szkolny 2008/2009

Celem konkursu historycznego jest pogłębienie zainteresowań przeszłością, zachodzącymi w niej procesami i przemianami, rozwijanie myślenia historycznego i krytycyzmu oraz rozwijanie umiejętności pozwalających na samodzielną pracę intelektualną z tekstem historycznym.

Temat przewodni konkursu - „Przekształcenia terytorialne i ludnościowe w tysiącletniej historii państwa polskiego - przyczyny, charakter zmian terytorialnych oraz ludnościowych, ich polityczne skutki."

Na każdym etapie konkursu uczeń musi wykazać się wiedzą i umiejętnościami wynikającymi z podstawy programowej kształcenia ogólnego w gimnazjum w zakresie historii, ze szczególnym uwzględnieniem posługiwania się mapą i tekstem źródłowym oraz standardy wymagań egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej ze szczególnym uwzględnieniem historii.

Zakres tematyczny:

Zadania konkursowe dotyczyć będą następujących zagadnień w układzie chronologicznym od początków państwowości do czasów współczesnych:

Terytorium państwa polskiego na przestrzeni dziejów:

przebieg granic

nazwy państwa

przyczyny i skutki zmian terytorialnych

nazwy ziem wchodzących w skład państwa

obszar państwa w porównaniu z innymi państwami europejskimi

podziały administracyjne (nazwy jednostek terytorialnych)

przynależność terytorialna większych miast

procesy urbanizacji

władcy i ich wpływ na kształt terytorialny państwa

wpływ wydarzeń politycznych na kształt terytorialny państwa

Ludność: formy organizacji, rola i funkcje w państwie polskim na przestrzeni dziejów:

pochodzenie Polaków

narody i grupy etniczne

polityka narodowościowa

stosunki narodowościowe

rozmieszczenie narodowości

gęstość zaludnienia

liczba ludności

osadnictwo (lokacje, kolonizacja, osadzanie się różnych grup etnicznych)

migracje

deportacje

przesiedlenia

emigracje

stosunki społeczne i źródła utrzymania

I etap - szkolny - czas trwania 60 minut

Uczestnicy w stopniu szkolnym rozwiążą test. Zakres tematyczny będzie dotyczył zagadnień związanych z epokami Piastów i Jagiellonów.

II etap - rejonowy - czas trwania 90 minut

Uczestnicy w etapie rejonowym rozwiążą test i opracują ćwiczenie w oparciu o mapę. Zakres tematyczny poszerzony zostanie chronologicznie o okres panowania królów elekcyjnych i czas zaborów (do 1914r.). Dodatkowy element stanowić będzie analiza i interpretacja źródła historycznego ze szczególnym uwzględnieniem mapy. Uwagą. W II etapie konkursu zadania odwoływać się będą do problematyki objętej etapem I i II.

III etap - wojewódzki - czas trwania 120 minut

Uczestnicy w etapie wojewódzkim rozwiążą test i wykonają ćwiczenie z mapą w oparciu o samodzielną interpretację podanych tekstów kultury i wiedzy pozaźródłowej.

Zakres tematyczny poszerzony zostanie chronologicznie o okres II Rzeczypospolitej i Polski po II wojnie światowej.

Uwagą. W III etapie konkursu zadania odwoływać się będą do problematyki objętej stopniem I, II i III.

Literatura podstawowa

Podręczniki i zeszyty ćwiczeń do historii dla gimnazjalistów dopuszczone do użytku szkolnego przez Ministra Edukacji Narodowej, atlasy oraz strony internetowe wydawnictw kartograficznych.

Literatura uzupełniająca — propozycję

„Dzieje Polski - atlas ilustrowany" Demart, Warszawa 2007 Encyklopedia multimedialną PWN - historia

Sernik

---