Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 1-2.
W 1917 Roman Dmowski został prezesem utworzonego przez siebie w Lozannie Polskiego Komitetu Narodowego uznanego przez państwa zachodnie za oficjalne przedstawicielstwo narodu polskiego, którego zadaniem było odbudowanie państwa polskiego oraz sprawowanie opieki cywilnej nad Polakami przebywającymi na terenie państw zachodnich.
Na początku 1919 Dmowski został głównym delegatem Polski na konferencję pokojową w Paryżu. 29 stycznia wygłosił na posiedzeniu Rady Dziesięciu, 5-godzinne exposé (referat) dotyczące całości polskich żądań (które sam przekładał od razu na język angielski i francuski, gdyż nie ufał obcym tłumaczom). Zdaniem niektórych komentatorów, zaimponował słuchaczom umiejętnością improwizacji, logiką wywodu i znajomością tematu.
W trakcie konferencji działalność Dmowskiego, równolegle z działaniami powstańczymi i wojennymi w kraju, odegrała kluczową rolę w kształtowaniu granic Polski. Po przyjeździe do Paryża Paderewskiego, który jako premier objął główną rolę w negocjacjach Dmowski zszedł chwilowo na drugi plan, działając przez jakiś czas w komisji do spraw Ligi Narodów. 28 czerwca 1919 w sali zwierciadlanej Wersalu, Dmowski wraz z Paderewskim podpisał traktat wersalski, przywracający formalnie Polskę na mapę Europy, rokowania te doprowadziły do uznania Polski z Wielkopolską i Pomorzem Gdańskim, nakazania plebiscytu na Warmii, Mazurach i Górnym Śląsku, oraz ustanowienia Wolnego Miasta Gdańska. 10 września Dmowski podpisał także traktat pokojowy koalicji z Austrią w Saint-Germain. Pierwszy w Polsce Grób Nieznanego Żołnierza powstał w Paryżu w 1920.
Dmowski został wybrany posłem na Sejm w 1919. Z powodu bardzo ciężkiego zapalenia płuc przebywał w Algierze na kuracji, wrócił do Polski dopiero w maju 1920.
W czasie inwazji bolszewickiej został członkiem Rady Obrony Państwa. Zostaje posłem do sejmu ustawodawczego z ramienia Związku Ludowo-Narodowego. W sierpniu 1920 przenosi się do Poznania. Od 27 października do 14 grudnia 1923 był ministrem spraw zagranicznych w rządzie Wincentego Witosa. Było to jedyne stanowisko rządowe w jego karierze politycznej.
Zadanie 1. Wybierz właściwe zdania.
1) W 1917 roku Dmowski został wiceprezesem Komitetu Narodowego Polskiego.
2) W czasie wojny z bolszewikami Dmowski wchodził w skład Rady Obrony Państwa
3) Roman Dmowski chorował na zapalenie płuc.
4) W1920 Dmowski został członkiem Senatu.
5) Funkcja ministra spraw zagranicznych była jedyną z rządowych stanowisk Dmowskiego.
6) W 1919 roku Paderewski wraz z Piłsudskim złożyli podpis pod traktatem wersalskim.
7) W 1923 roku Dmowski był ministrem spraw wewnętrznych w gabinecie Wincentego Witosa.
8) W 1917 roku Dmowski założył Komitet Narodowy Polski i stanął na jego czele.
9) Z powodu zapalenia opon mózgowych Dmowski przebywał w 1920 roku w Algierze.
10) Roman Dmowski nie znał żadnego języka obcego.
11) W roku 1919 wybrano Dmowskiego posłem na Sejm.
12) 28 czerwca 1918 roku w sali zwierciadlanej Wersalu Paderewski wraz z Dmowskim podpisali traktat wersalski.
13) W 1923 roku Roman Dmowski wchodził w skład rządu Witosa.
14) Ignacy Paderewski był premierem rządu polskiego.
Zadanie 2. Znajdź w analizowanym tekście zdanie, które jest nieprawdziwe lub niezwiązane z tematem.
Zadanie 3. Do wydarzeń dopisz rok. a) rewolucja październikowa w Rosji b) bitwa pod Verdun
c) III powstanie śląskie d) traktat wersalski e) akt 5 listopada
Zadanie 4. Uporządkuj chronologicznie wydarzenia.
a) zamach na arcyksięcia Ferdynanda b) odzyskanie niepodległości przez Polskę
c) II powstanie śląskie
Zadanie 5. Wymień główne państwa Trójprzymierza przed I wojną światową.
Zadanie 6. Wymień w trzech punktach przyczyny rewolucji w Rosji.
Zadanie 7. Do wyjaśnień dobierz właściwe pojęcia i nazwy. Pojęć, które do niczego nie pasują nie wyjaśniaj.
1) Poparte groźbą żądanie jednego państwa, aby drugie spełniło w ściśle określonym czasie jego warunki
2) Wojna, w której obie strony zajmują umocnione linie obrony i starają się z nich nawzajem wyprzeć
3) Przyłączenie do do jednego państwa części lub całego terytorium innego kraju
4) Związek państw
5) rezygnacja władcy z tronu
6) tytuł władcy rosyjskiego
7) Siedziba rosyjskiego Rządu Tymczasowego
a) Pałac Letni b) car c) amnestia d) aneksja e) abdykacja f) demonstracja g) ultimatum h) ofensywa
i) wojna pozycyjna j) konstytucja k) sułtan l) interwencja ł) federacja m) Pałac Zimowy
Zadanie 8. Omów koncepcję odzyskania niepodległości i przyszłych granic Polski autorstwa Józefa Piłsudskiego.
Zadanie 9. Wymień przywódcę i omów program Narodowej Demokracji.
Zadanie 10. Wymień decyzje traktatu wersalskiego dotyczące dotyczące niemieckiej armii.
I wojna A