22 Związki zawodowe
podręcznik, str. 14-16
1. Związek zawodowy:
a. reprezentacja pracowników w konfliktach z pracodawcami, obrona interesów pracowników, negocjacje nt. wysokości płac, warunków pracy, dobrowolne członkostwo
b. współgospodarze firmy- oszczędności
c. dzielenie funduszu socjalnego- pożyczki, dofinansowanie wakacji, kolonii dzieci
d. kontrola przestrzegania zasad BHP i higieny pracy
e. opiniowanie rządowych ustaw dotyczących rynku pracy, spraw socjalnych, ubezpieczeń, bhp
f. struktura związku: do powołania potrzeba minimum 10 osób, własny statut, zarząd, osobowość prawna
2. Metody działania związków zawodowych:
a. spór zbiorowy- konflikt interesów na linii pracodawca- pracownicy ( związek zawodowy), różnice zdań, początkowo rozwiązywany poprzez rozmowy dwóch stron ( pracodawca- pracownicy), możliwy także udział bezstronnego mediatora ( rozjemcy) lub arbitrażu tzw. Kolegium Arbitrażu Społecznego przy sądzie okręgowym
b. strajk i jego rodzaje: ostateczna i najbardziej drastyczna metoda walki związku zawodowego o prawa pracownicze, przerwanie zwykle pracy, ograniczenie produkcji
strajk okupacyjny- okupacyjny,
włoski- drobiazgowy, głodowy,
ostrzegawczy ( np. oflagowanie, pikieta)
polski ( okupacyjny+ głodowy),
dziki ( spontaniczny, nielegalny), czarny- zagaszenie pieców hutniczych),
japoński- nadprodukcja
c. komisja trójstronna- przedstawiciele rządu, związków zawodowych i organizacji pracodawców ( opinie świadczenia socjalne, polityka zatrudnienia, płac)
d. lokaut- masowe zwalnianie pracowników, by przyjąć ich na gorszych warunkach, często by zapobiec strajkowi.
e. układ zbiorowy- porozumienie między ogólnokrajowym związkiem zawodowym a pracodawcą w sprawach warunków pracy i płacy.
3. Związki zawodowe w Polsce:
a. NSZZ Solidarność- Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność- działał w latach 1997-2001 w koalicji rządowej AWS ( Akcja Wyborcza Solidarność) - prezes Janusz Śniadek
b. OPZZ- Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych- skupiony w SLD ( Sojusz Lewicy Demokratycznej) - prezes Jan Guz
c. ZNP- Związek Nauczycielstwa Polskiego
d. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych- Lewiatan - organizacja pracodawców- prezes Henryka Bochaniarz