Życie Karola Wojtyły
Testament pozostawiony przez Jana Pawła II
Historia, Państwo Watykan
Wybór papieża
Poczet papieży - Historia papieży
266 (264). Benedykt XVI 19-IV-2005 -
265. Jan Paweł II 16-X-1978 - 02-IV-2005
264. Jan Paweł I 26-VIII-1978 - 28-IX-1978
263. Paweł VI 21-VI-1963 - 6-VIII-1978
262. Jan XXIII, bł. 28-X-1958 - 3-VI-1963
261. Pius XII 2-III-1939 - 9-X-1958
260. Pius XI 6-II-1922 - 10-II-1939
259. Benedykt XV 3-IX-1914 - 22-I-1922
258. Pius X, św. 4-VIII-1903 - 20-VIII-1914
257. Leon XIII 20-II-1878 - 20-VII-1903
256. Pius IX, bł. 16-VI-1846 - 7-II-1878
255. Grzegorz XVI 2-II-1831 - 1-VI-1846
254. Pius VIII 31-III-1829 - 30-XI-1830
253. Leon XII 28-IX-1823 - 10-II-1829
252. Pius VII 14-III-1800 - 20-VII-1823
251. Pius VI 15-II-1775 - 29-VIII-1799
250. Klemens XIV 19-V-1769 - 22-IX-1774
249. Klemens XIII 6-VII-1758 - 2-II-1769
248. Benedykt XIV 17-VIII-1740 - 3-V-1758
247. Klemens XII 12-VII-1730 - 6-II-1740
246. Benedykt XIII 29-V-1724 - 21-II-1730
245. Innocenty XIII 8-V-1721 - 7-III-1724
244. Klemens XI 23-XI-1700 - 19-III-1721
243. Innocenty XII 12-VII-1691 - 27-IX-1700
242. Aleksander VIII 6-X-1689 - 1-II-1691
241. Innocenty XI, bł. 21-IX-1676 - 12-VIII-1689
240. Klemens X 29-IV-1670 - 22-VII-1676
239. Klemens IX 20-VI-1667 - 9-XII-1669
238. Aleksander VII 7-IV-1655 - 22-V-1667
237. Innocenty X 15-IX-1644 - 1-I-1655
236. Urban VIII 6-VIII-1623 - 29-VII-1644
235. Grzegorz XV 9-II-1621 - 8-VII-1623
234. Paweł V 16-V-1605 - 28-I-1621
233. Leon XI 1-IV-1605 - 27-IV-1605
232. Klemens VIII 30-I-1592 - 5-III-1605
231. Innocenty IX 29-X-1591 - 30-XII-1591
230. Grzegorz XIV 5-XII-1590 - 16-X-1591
229. Urban VII 15-IX-1590 - 27-IX-1590
228. Sykstus V 24-IV-1585 - 27-VIII-1590
227. Grzegorz XIII 14-V-1572 - 10-IV-1585
226. Pius V, św. 7-I-1566 - 1-V-1572
225. Pius IV 25-XII-1559 - 9-XII-1565
224. Paweł IV 23-V-1555 - 18-VIII-1559
223. Marcelin II 9-IV-1555 - 1-V-1555
222. Juliusz III 8-II-1550 - 23-III-1555
221. Paweł III 13-X-1534 - 10-XI-1549
220. Klemens VII 19-XI-1523 - 25-IX-1534
219. Hadrian VI 9-I-1522 - 14-IX-1523
218. Leon X 11-III-1513 - 1-XII-1521
217. Juliusz II 1-XI-1503 - 21-II-1513
216. Pius III 22-IX-1503 - 18-X-1503
215. Aleksander VI 11-VIII-1492 - 18-VIII-1503
214. Innocenty VIII 29-VIII-1484 - 25-VII-1492
213. Sykstus IV 9-VIII-1471 - 12-VIII-1484
212. Paweł II 30-VIII-1464 - 26-VII-1471
211. Pius II 19-VIII-1458 - 15-VIII-1464
210. Kalikst III 8-IV-1455 - 6-VIII-1458
209. Mikołaj V 6-III-1447 - 24-III-1455
208. Eugeniusz IV 3-III-1431 - 23-II-1447
207. Marcin V 11-XI-1417 - 20-II-1431
206. Grzegorz XII 30-XI-1406 - 4-VII-1415
205. Innocenty VII 17-X-1404 - 6-XI-1406
204. Bonifacy IX 2-XI-1389 - 1-X-1404
203. Urban VI 8-IV-1378 - 15-X-1389
202. Grzegorz XI 30-XII-1370 - 27-III-1378
201. Urban V, bł. 28-IX-1362 - 19-XII-1370
200. Innocenty VI 18-XII-1352 - 12-IX-1362
199. Klemens VI 7-V-1342 - 6-XII-1352
198. Benedykt XII 20-XII-1334 - 25-IV-1342
197. Jan XXII 7-VIII-1316 - 4-XII-1334
196. Klemens V 5-VI-1305 - 20-IV-1314
195. Benedykt XI, bł. 22-X-1303 - 7-VII-1304
194. Bonifacy VIII 24-XII-1294 - 11-X-1303
193. Celestyn V, św. 5-VII-1294 - 13-XII-1294
192. Mikołaj IV 22-II-1288 - 4-IV-1292
191. Honoriusz IV 2-IV-1285 - 3-IV-1287
190. Marcin IV 22-II-1281 - 28-III-1285
189. Mikołaj III 25-X-1277 - 22-VIII-1280
188. Jan XXI 8-IX-1276 - 20-V-1277
187. Hadrian V 11-VII-1276 - 18-VIII-1276
186. Innocenty V, bł. 21-I-1276 - 22-VI-1276
185. Grzegorz X, bł. 1-IX-1271 - 10-I-1276
184. Klemens IV 5-II-1265 - 29-XI-1268
183. Urban IV 29-VIII-1261 - 2-X-1264
182. Aleksander IV 12-XII-1254 - 25-V-1261
181. Innocenty IV 25-VI-1243 - 7-XII-1254
180. Celestyn IV 25-X-1241 - 10-XI-1241
179. Grzegorz IX 19-III-1227 - 22-VIII-1241
178. Honoriusz III 18-VII-1216 - 18-III-1227
177. Innocenty III 8-I-1198 - 16-VII-1216
176. Celestyn III 30-III-1191 - 8-I-1198
175. Klemens III 19-XII-1187 - III-1191
174. Grzegorz VIII 21-X-1187 - 17-XII-1187
173. Urban III 25-XI-1185 - 20-X-1187
172. Lucjusz III 1-IX-1181 - 25-IX-1185
171. Aleksander III 7-IX-1159 - 30-VIII-1181
170. Hadrian IV 4 lub 5-XII-1154 - 1-IX-1159
169. Anastazy IV 12-VII-1153 - 3-XII-1154
168. Eugeniusz III, bł. 15-II-1145 - 8-VII-1153
167. Lucjusz II 12-III-1144 - 15-II-1145
166. Celestyn II 26-IX-1143 - 8-III-1144
165. Innocenty II 14-II-1130 - 25-I-1143
164. Honoriusz II 21-XII-1124 - 13-II-1130
163. Kalikst II 2-II-1119 - 13-XII-1124
162. Gelazjusz II 24-I-1118 - 29-I-1119
161. Paschalis II 13 lub 14-VIII-1099 - 21-I-1118
160. Urban II, bł. 12-III-1088 - 29-VII-1099
159. Wiktor III, bł. 24-V-1086 - 16-IX-1087
158. Grzegorz VII, św. 22-IV-1073 - 25-V-1085
157. Aleksander II 1-X-1061 - 21-IV-1073
156. Mikołaj II 24-I-1059 - 27-VII-1061
155. Stefan IX (X) 3-VIII-1057 - 29-III-1058
154. Wiktor II 13-IV-1055 - 28-VII-1057
153. Leon IX, św. 12-II-1049 - 19-IV-1054
152. Damazy II 17-VII-1048 - 9-VIII-1048
151. Benedykt IX 8-XI-1047 - 17-VII-1048
150. Klemens II 24 lub 25-XII-1046 - 9-X-1047
149. Grzegorz VI 5-V-1045 - 20-XII-1046
148. Benedykt IX 10-IV-1045 - 1-V-1045
147. Sylwester III 20-I-1045 - 10-V-1045
146. Benedykt IX X-1032 - IX-1044
145. Jan XIX między 12-IV-a 10-V-1024 - 1032
144. Benedykt VIII 18-V-1012 - 9-IV-1024
143. Sergiusz IV 31-VII-1009 - 12-V-1012
142. Jan XVIII I-1004 - VII-1009
141. Jan XVII VI-1003 - XII-1003
140. Sylwester II 2-IV-999 - 12-V-1003
139. Grzegorz V 3-V-996 - 18-II-999
138. Jan XV VIII-985 - III-996
137. Jan XIV XII-983 - 20-VIII-984
136. Benedykt VII X-974 - 10-VII-983
135. Benedykt VI 19-I-973 - VI-974
134. Jan XIII 1-X-965 - 6-IX-972
133. Benedykt V 22-V-964 - 4-VII-965
132. Leon VIII 4 lub 6-XII-963 - 1-III-965
131. Jan XII 16-XII-955 - 14-V-964
130. Agapit II 10-V-946 - XII-955
129. Marynus II 30-X-942 - V-946
128. Stefan VIII(IX) 14-VII-939 - X-942
127. Leon VII 3-I-936 - 13-VII-939
126. Jan XI II lub III-931 - XII-935
125. Stefan VII(VIII) XII-928 - II-931
124. Leon VI V-928 - XII-928
123. Jan X III-914 - III-928
122. Lando VII-913 - II-914
121. Anastazy III IV-911 - VI-913
120. Sergiusz III 29-I-904 - 14-IV-911
119. Leon V VII-903 - IX-904
118. Benedykt IV I lub II-900 - VII-903
117. Jan IX I-898 - I-900
116. Teodor II XII-897 - XII-897
115. Roman VIII-897 - XI-897
114. Stefan VI(VII) V-896 - VIII-897
113. Bonifacy VI IV-896 - IV-896
112. Formosus 6-X-891 - 4-IV-896
111. Stefan V(VI) IX-885 - 14-IX-891
110. Hadrian III, św. 17-V-884 - IX-885
109. Marynus I 16-XII-882 - 15-V-884
108. Jan VIII 14-XII-872 - 16-XII-882
107. Hadrian II 14-XII-867 - 14-XII-872
106. Mikołaj I, św. 24-IV-858 - 13-XI-867
105. Benedykt III 29-IX-855 - 17-IV-858
104. Leon IV, św. 10-IV-847 - 17-VII-855
103. Sergiusz II I-844 - 27-I-847
102. Grzegorz IV 827 - I-844
101. Walentyn VIII-827 - IX-827
100. Eugeniusz II II-V-824 - VIII-827
99. Paschalis I, św. 25-I-817 - 11-II-824
98. Stefan IV(V) 22-VI-816 - 24-I-817
97. Leon III, św. 26 lub 27-XII-795 - 12-VI-816
96. Hadrian I 1 lub 9-II-772 - 25-XII-795
95. Stefan III(IV) 1 lub 7-VIII-768 - 24-I-772
94. Paweł I, św, 29-V-757 - 28-VI-767
93. Stefan II(III) 26-III-752 - 26-IV-757
92. Stefan II 22 lub 23-III-752 - 25 lub 26-III-752
91. Zachariasz, św. 10-XII-741 - 22-III-752
90. Grzegorz III, św. 18-III-731 - XI-741
89. Grzegorz II, św. 19-V-715 - 11-II-731
88. Konstantyn I 25-III-708 - 9-IV-715
87. Syzyniusz 15-I-708 - 4-II-708
86. Jan VII 1-III-705 - 18-X-707
85. Jan VI 30-X-701 - 11-I-705
84. Sergiusz I, św. 15-II-687 - 9-IX-701
83. Konon 21-X-686 - 21-IX-687
82. Jan V 23-VII-685 - 2-VIII-686
81. Benedykt II, św. 26-VI-684 - 8-V-685
80. Leon II, św. 17-VIII-682 - 3-VII-683
79. Agaton, św. 27-VI-678 - 10-I-681
78. Donus 2-XI-676 - 11-IV-678
77. Adeodat II 11-IV-672 - 17-VI-676
76. Witalian, św. 30-VI-657 - 27-I-672
75. Eugeniusz I, św. 10-VIII-654 - 2-VI-657
74. Marcin I, św. VII-649 - 16-IX-655
73. Teodor I 24-XI-642 - V-649
72. Jan IV 24-XII-640 - 12-X-642
71. Seweryn 28-V-640 - 2-VIII-640
70. Honoriusz I 27-X-625 - 12-X-638
69. Bonifacy V 23-XII-619 - 25-X-625
68. Adeodat I (Deusdedit ), św 19-X-615 - 8-XI-618
67. Bonifacy IV, św. 25-VIII-608 - 8-V-615
66. Bonifacy III 19-II-607 - 22-XI-607
65. Sabinian 13-IX-604 - 22-II-606
64. Grzegorz I, św. 3-IX-590 - 12-III-604
63. Pelagiusz II 26-XI-579 - 7-II-590
62. Benedykt I 2-VI-575 - 30-VII-579
61. Jan III 17-VII-561 - 13-VII-574
60. Pelagiusz I 16-IV-556 - 4-III-561
59. Wigiliusz 29-III-537 - 7-VI-555
58. Sylweriusz, św. 1-VI-536 - III-537
57. Agapit I, św. 13-V-535 - 22-IV-536
56. Jan II 2-I-533 - 8-V-535
55. Bonifacy II 22-IX-530 - 17-X-532
54. Feliks IV (III), św. 12-VII-526 - 22-IX-530
53. Jan I, św. 13-VIII-523 - 18-V-526
52. Hormizdas, św. 20-VII-514 - 6-VIII-523
51. Symmachus (Symmach), św. 22-XI-498 - 19-VII-514
50. Anastazy II 24-XI-496 - 19-XI-498
49. Gelazjusz I, św. 1-III-492 - 21-XI-496
48. Feliks III (II), św. 13-III-483 - 1-III-492
47. Symplicjusz, św. 3-III-468 - 10-III-483
46. Hilary, św. 19-XI-461 - 29-II-468
45. Leon I, św. 29-IX-440 - 10-XI-461
44. Sykstus III, św. 31-VII-432 - 19-VIII-440
43. Celestyn I, św. 10-IX-422 - 27-VII-432
42. Bonifacy I, św. 28 lub 29-XII-418 - 4-IX-422
41. Zosymus (Zozym), św. 18-III-417 - 26-XII-418
40. Innocenty I, św. 22-XII-401 - 12-III-417
39. Anastazy I, św. 27-XI-399 - 19-XII-403
38. Syrycjusz, św. XII-384 - 26-XI-399
37. Damazy I, św. 1-X-366 - 11-XII-384
36. Liberiusz 17-V-352 - 24-IX-366
35. Juliusz I, św. 6-II-337 - 12-IV-352
34. Marek, św. 18-I-336 - 7-X-336
33. Sylwester I, św. 31-I-314 - 31-XII-335
32. Milcjades, św. 2-VII-311 - 11-I-314
31. Euzebiusz, św. 18-IV-309 - 17-VIII-309
30. Marceli I, św. 27-V-308 - 16-I-309
29. Marcelin, św. 30-VI-296 - 25-X-304
28. Kajus (Gajus), św. 17-XII-283 - 22-IV-296
27. Eutychian, św. 4-I-275 - 7-XII-283
26. Feliks I, św. 5-I-269 - 30-XII-274
25. Dionizy, św. 22-VII-260 - 26-XII-268
24. Sykstus II, św. 30-VIII-257 - 6-VIII-258
23. Stefan I, św. 12-V-254 - 2-VIII-257
22. Lucjusz I, św. 25-VI-253 - 5-III-254
21. Korneliusz, św. III-251 - VI-253
20. Fabian, św. 10-I-236 - 20-I-250
19. Anterus, św. 21-XI-235 - 3-I-236
18. Poncjan, św. 21-VII-230 - 28-IX-235
17. Urban I, św. 222 - 230
16. Kalikst I, św. 217 - 222
15. Zefiryn, św. 199 - 217
14. Wiktor I, św. 189 - 199
13. Eleuter (Eleuteriusz), św. ok. 175 - 189
12. Soter, św. ok. 166 - ok. 175
11. Anicet, św. ok. 155 - ok. 166
10. Pius I, św. ok. 140 - ok. 155
9. Hyginius, św. ok. 136 - ok. 140
8. Telesfor, św. ok. 125 - ok. 136
7. Sykstus I, św. ok. 115 - ok. 125
6. Aleksander I, św. ok. 105 - ok. 115
5. Ewaryst, św. ok. 97 - ok. 105
4. Klemens, św. ok. 88 - ok. 97
3. Anaklet I, św. ok. 76 - ok. 88
2. Linus, św. ok. 67 - ok. 76
1. Piotr, św. ok. 32 - ok. 67
Klemens XI - Giovanni Francesco Albani
Giovanni Francesco Albani (ur. 23 lipca 1649 w Pescaro lub Urbino, zm. 19 marca 1721 w Rzymie) � włoski duchowny katolicki, od 1700 papież Klemens XI.
Był synem patrycjusza z Urbino, pochodził z rodu, który dał Kościołowi kilku kardynałów. W 1660 rozpoczął naukę w Kolegium Rzymskim, następnie został zaproszony przez królową Szwecji Krystynę do studiów w ufundowanej przez nią akademii. Obronił doktorat obojga praw. Był kanonikiem kapituły rzymskiej bazyliki S. Lorenzo in Damaso, prałatem papieskim (1677), referendarzem Trybunału Sygnatury Apostolskiej. Pełnił także godności w administracji Państwa Papieskiego, był gubernatorem Rieti, Sabiny i Orvieto. Od 1678 sekretarz Listów Apostolskich, 1688 wikariusz patriarchalnej Bazyliki Watykańskiej.
13 lutego 1690 papież Aleksander VIII wyniósł go do godności kardynalskiej; otrzymał tytuł diakona S. Maria in Aquiro. W 1691 brał udział w konklawe po śmierci papieża Aleksandra. Pozostał bliskim współpracownikiem kolejnego papieża Innocentego XII, przyczynił się do ogłoszenia przez Innocentego bulli Romanum decet pontificem (1692), potępiającej i znoszącej praktyki nepotyzmu. Dopiero we wrześniu 1700 przyjął święcenia kapłańskie.
23 listopada 1700 konklawe po śmierci Innocentego XII wybrało kardynała Albaniego na papieża, jako kandydata kompromisowego wobec starć frakcji francuskiej i austriackiej. Elekt przez trzy dni wzbraniał się przed przyjęciem wyboru, ostatecznie zgodził się i przyjął imię Klemensa XI. W Bazylice Watykańskiej został prywatnie konsekrowany na biskupa 30 listopada 1700, a 8 grudnia 1700 koronowany. 10 kwietnia 1701 odbył uroczysty ingres do Bazyliki Laterańskiej.
Papież cieszył się poparciem króla Francji Ludwika XIV. Zdecydowanie zwalczał jansenizm, 8 września 1713 wydał bullę Unigetinus Dei Filius, w której zawarł potępienie 101 tez jansenistycznego pisarza Quesnela. W 1718 obłożył jansenistów ekskomuniką.
Papież Klemens aktywnie zajmował się działalnością misyjną. Popierał misje, zakładał w Rzymie kolegia misyjne, jednak wydał także decyzję, która wywołała negatywne skutki. W listopadzie 1704 zatwierdził zakaz Świętego Oficjum, dotyczący używania przez jezuitów tzw. rytu chińskiego (nawiązującego w obrzędach do tradycji konfucjańskich). Skutkiem decyzji papieża były prześladowania katolików w Chinach i likwidacja wielu misji, mimo to zakaz utrzymał się aż do XX w. (zniósł go dopiero papież Pius XII w 1939).
Papież skłaniał się ku neutralności w polityce zagranicznej, został jednak wciągnięty w hiszpańską wojnę o sukcesję. Początkowo wspierał kandydata Burbonów Filipa Andegaweńskiego, ale musiał zmienić poglądy po najeździe Państwa Papieskiego przez wojska cesarskie. Klemens opowiedział się wówczas (styczeń 1709) za arcyksięciem habsburskim Karolem, a Hiszpania zerwała z Rzymem stosunki dyplomatyczne. Państwo Papieskie traciło na znaczeniu, bez udziału papieża wyłączono spod jego władzy Parmę, Piacenzę, Sardynię i Sycylię. Zignorowana została bulla papieska protestująca przeciwko ustanowieniu niezależnej monarchii na Sycylii.
W polityce wewnętrznej papież kontynuował politykę poprzednika i sprzeciwiał się nepotyzmowi, ale Kuria Rzymska w okresie jego pontyfikatu miała opinię mocno skorumpowanej. Papież ustanowił w 1708 święto Niepokalanego Poczęcia Maryi, obchodzone w całym Kościele katolickim 8 grudnia. Był mecenasem sztuki i nauki, interesował się archeologią, wzbogacił Bibliotekę Watykańską.
Pontyfikat Klemensa XI, zazwyczaj negatywnie oceniany przez historyków, był jednym z dłuższych w historii, trwał ponad 20 lat. Papież zmarł 19 marca 1721 i został pochowany w Bazylice Watykańskiej (serce złożono w podziemiach kościoła SS. Vincenzo e Anastassio w Rzymie).
Innocenty XIII - Michelangelo dei Conti
Michelangelo dei Conti (13 maja 1655 w Poli koło Rzymu - 7 marca 1724 w Rzymie), włoski duchowny katolicki, od 1721 papież Innocenty XIII.
Był synem księcia Poli Carlo II Conti di Segni, potomkiem rodu, z którego pochodził m.in. papież Innocenty III (1198-1216). Kształcił się w Anconie i w Rzymie - początkowo w kolegium jezuickim, następnie na Uniwersytecie La Sapienza, gdzie obronił doktorat obojga praw. Papież Aleksander VIII nadał mu tytuł tajnego szambelana i domowego prałata, a także wysłał z misją internuncjusza do Wenecji, gdzie Conti przekazał doży weneckiemu specjalnie przez papieża pobłogosławione hełm i sztylet. W Kurii Rzymskiej był także referendarzem Trybunału Sygnatury Apostolskiej, a w sierpniu 1691 został mianowany gubernatorem Acoli; był również gubernatorem Frosinone, Campania e Maritima i Viterbo, pełnił także funkcję komisarza contra bannitos w Państwie Papieskim.
W czerwcu 1695 został mianowany arcybiskupem tytularnym Tarso (sakrę biskupią otrzymał w Rzymie 16 czerwca 1695 z rąk kardynała Galeazzo Marescottiego) oraz asystentem Tronu Papieskiego i wysłany z misją nuncjusza do Szwajcarii. Od marca 1698 był nuncjuszem w Portugalii, gdzie prawdopodobnie nabrał niechęci do działalności zakonu jezuitów. 7 czerwca 1706 otrzymał godność kardynalską, z tytułem prezbitera SS. Quirico e Giulitta. Po zakończeniu misji dyplomatycznej w Portugalii otrzymał w styczniu 1709 biskupstwo Osimo, a w sierpniu 1712 Viterbo e Toscanella. W styczniu 1713 został kamerlingiem Kolegium Kardynalskiego.
Choroba zmusiła go do rezygnacji z biskupstwa Viterbo w marcu 1719. Niewykluczone, że stała się także ważnym argumentem dla elektorów na konklawe w 1721, którzy po długich i trudnych wyborach (w których nie zabrakło weta cesarza austriackiego) zdecydowali się na kompromisowego, a zarazem "przejściowego" papieża. Kardynał Conti został wybrany 8 maja 1721 i przyjął na cześć Innocentego III imię Innocentego XIII. 18 maja 1721 odbyła się koronacja nowego papieża, a 16 listopada 1721 uroczysty ingres do Bazyliki Laterańskiej.
Zgodnie z oczekiwaniami nie był to długi pontyfikat. Stał pod znakiem niechęci papieża do jezuitów, który potwierdził wydany przez poprzednika zakaz używania tzw. rytu chińskiego przez jezuickich misjonarzy, a także zabronił przyjmowania nowych kandydatów do zakonu przez trzy lata. Innocenty XIII przekazał w lenno cesarzowi Karolowi VI królestwo Neapolu i Sycylii, zyskał także przychylność regenta Francji dzięki pożądanym nominacjom kardynalskim. Mimo uległości wobec cesarza jednocześnie papież utracił faktyczne wpływy w księstwach Parmy i Piacenzy.
Benedykt XIII - Vincenzo Maria Orsini de Gravina
Vincenzo Maria Orsini de Gravina, imiona chrzestne Pietro Francesco (2 lutego 1649 w Gravina di Puglia, archidiecezja Bari - 21 lutego 1730 w Rzymie), włoski duchowny katolicki, od 1724 papież Benedykt XIII.
Pochodził z arystokratycznego rodu, który dał Kościołowi kilku papieży. Zrezygnował z praw dziedzicznych i w 1667 wstąpił do zakonu dominikanów. W 1668 złożył śluby zakonne, w lutym 1671 przyjął święcenia najpierw diakonatu, następnie kapłaństwa. Chciał prowadzić pobożne, skromne życie w klasztorze, jednak zabiegi rodziny dały mu w młodym wieku miejsce w Kolegium Kardynalskim (1672, prezbiter S. Sisto) oraz arcybiskupstwo Manfredonia (konsekrowany 3 lutego 1675 przez kardynała Paluzzo Paluzzi Altieri). W 1680 został biskupem Ceseny (z tytułem personalnym arcybiskupa), w marcu 1686 - ze wzgledu na niesprzyjający jego zdrowiu klimat w Cesenie - przeniesiony na arcybiskupa Benevento. W styczniu 1701 został kardynałem-biskupem Frascati, a w 1721 kardynałem-biskupem Porto e Santa Rufina. Przez cały czas utrzymywał jednocześnie stolicę Benevento.
Brał udział we wszystkich kolejnych konklawe - w 1676, 1689, 1691, 1700, 1721 i 1724. Konklawe po śmierci Innocentego XIII nie mogło przez dziewięć tygodni wyłonić nowego papieża wskutek starć frakcji hiszpańskiej, francuskiej i prohabsurskiej; kardynał Orsini, kandydat kompromisowy, został wybrany 29 maja 1724 i wzbraniał się przed przyjęciem decyzji konklawe, ostatecznie przekonał go przełożony zakonu dominikanów. Orsini przyjął początkowo imię Benedykta XIV, zmienił je jednak na Benedykt XIII (inny Benedykt XIII, Pedro da Luna, był antypapieżem na przełomie XIV i XV wieku). Wybór imienia był poświęcony innemu dominikaninowi na tronie papieskim, błogosławionemu Benedyktowi XI (zmarłemu w 1304). Nowy papież został koronowany 4 czerwca 1724.
Po wyborze Benedykt podjął decyzję o utrzymaniu przy sobie godności arcybiskupa Benevento, powierzył zarazem administrację Benevento swojemu wieloletniemu sekretarzowi, Niccolo Coscii, którego dodatkowo mianował kardynałem i uczynił swoim najbliższym współpracownikiem. Nie był to trafny wybór, Coscia szybko zaczął wykorzystywać swoją silną pozycję w Państwie Papieskim do serii nadużyć, ostatecznie nie zawahał się nawet przed przywłaszczeniem znacznej sumy ze skarbca watykańskiego. Osoba kardynała Coscii rzuca cień na pontyfikat Benedykta XIII, który niezależnie od tego podjął wiele dobrze ocenianych działań.
Działalność duszpasterską sprawował osobiście, mimo podeszłego wieku w chwili wyboru. Kosekrował nowe kościoły, udzielał sakramentów, przewodniczył synodowi plenarnemu na Lateranie. Przeciwstawił się obyczajom duchowieństwa, ograniczył praktyki nepotyzmu. Zakazał także organizacji loterii państwowej, która stała się źródłem nadużyć, oraz potwierdził bullę Klemensa XI Unigenitus, potępiającą jansenizm. Wśród osób wyniesionych przez papieża Benedykta XIII na ołtarze był Polak Stanisław Kostka.
Rozszerzając kult Grzegorza VII na cały kościół, wywołał kryzys międzynarodowy, ponieważ stanowiło to potwierdzenie stanowiska o wyższości Kościoła nad państwem świeckim (pochwalono ekskomunikę cesarza Henryka IV przez papieża Grzegorza). Działania Niccolo Coscii odebrały także popularność papieżowi w samym Rzymie.
Benedykt XIII został pochowany w kościele S. Maria sopra Minerva w Rzymie, tradycyjnie związanym z zakonem dominikanów. W 1998 papieża ogłoszono Sługą Bożym.
Klemens XII - Lorenzo Corsini
Lorenzo Corsini (7 kwietnia 1652 we Florencji - 6 lutego 1740 w Rzymie), włoski duchowny katolicki, kardynał, od 1730 papież Klemens XII.
Pochodził z rodu markizów Castigliano, był dziedzicem tytułu, ale zrzekł się majątku i wstąpił w 1685 do stanu duchownego. Był spokrewiony ze św. Andreą Corsinim (biskupem Fiesole), a jego stryj Neri Corsini został kardynałem w 1664.
Zgodnie z ówczesnymi obyczajami nabył wysoką godność w Komnacie Apostolskiej. 10 kwietnia 1690 został mianowany arcybiskupem tytularnym Nicomedia, otrzymał sakrę biskupią 18 czerwca 1690 w Rzymie z rąk kardynała Flavio Chigiego, nadano mu także tytuł asystenta Tronu Papieskiego. Wysłany z misją nuncjusza do Austrii, nie został przyjęty przez cesarza Leopolda, który pozostawał w konflikcie z papieżem Aleksandrem VIII (papież odmówił wcześniej mianowania kardynałami kandydatów cesarskich).
W grudniu 1695 został skarbnikiem i generalnym poborcą Komnaty Apostolskiej, a także superintendentem Zamku Św. Anioła oraz komisarzem Państwa Papieskiego ds. morskich. 17 maja 1706 papież Klemens XI mianował go kardynałem, z tytułem prezbitera S. Susanna. Pełnił misję legata w Ferrarze, urząd kamerlinga Św. Kolegium Kardynalskiego oraz prefekta Trybunału Sygnatury Apostolskiej. W 1725 został podniesiony do godnosci kardynała-biskupa Frascati. W 1721 i 1724 brał udział w konklawe, z racji pełnionych funkcji uchodził za kandydata na papieża. Został wybrany ostatecznie 12 lipca 1730 jako następca Benedykta XIII, po burzliwym, czteromiesięcznym konklawe. W oczach elektorów uchodził za papieża "przejściowego", w chwili wyboru miał już 78 lat i chorował na podagrę (wkrótce także utracił wzrok). Mimo to jego pontyfikat - pod imieniem Klemensa XII - trwał 10 lat.
Koronacja nowego papieża miała miejsce 16 lipca 1730. Klemens XII w najważniejszych sprawach musiał posługiwać się swoją prawą ręką - bratankiem Neri Marią Corsinim, którego mianował kardynałem-nepotem. Papież stanął przed problemem kryzysu finansów Państwa Papieskiego, wywołanym przez zaufanego współpracownika jego poprzednika, kardynała Niccolo Coscię. Coscia został skazany na karę więzienia, a Klemens XII dla poprawy finansów ustanowił nowe podatki importowe, przywrócił loterię papieską, ustanowił w Ankonie strefę wolnego handlu. Wprowadził do obiegu banknoty. Działania papieża okazały się nieskuteczne, pod koniec pontyfikatu długi państwa były nawet większe.
Nie wiodło się również Klemensowi XII w polityce zagranicznej. Spotkał się z niechęcią większości monarchów europejskich, przez jakiś czas zerwane były stosunki dyplomatyczne z Hiszpanią i Neapolem. W 1738 wydał bullę In eminenti, w której zawarł zdecydowane potępienie masonerii. Za pontyfikatu Klemensa XII zreformowano liturgię i prawo kanoniczne Kościoła maronickiego, a także potwierdzono zakaz tzw. rytu chińskiego stosowanego przez misjonarzy jezuickich. W 1739 papież przyznał niezależność Republice San Marino.
Najkorzystniej pontyfikat Klemensa wypada pod kątem kulturalnym. Papież nakazał odnowę fasady Bazyliki Laterańskiej oraz kaplicy poświęconej pamięci kanonizowanego krewnego Andrei Corsiniego wewnątrz tej świątyni. Wybudował słynną Fontana di Trevi oraz powiększył zbiory Biblioteki Watykańskiej.
Benedykt XIV - Prospero Lorenzo Lambertini
Prospero Lorenzo Lambertini (31 marca 1675 - 3 maja 1758). Urodził się w Bolonii w rodzinie szlacheckiej. Studiował teologię w Collegium Clementinum w Rzymie. Po błyskotliwej karierze w kurii rzymskiej w 1724 został biskupem tytularnym Teodozji a w 1727 biskupem Ankony. Papież Benedykt XIII wyniósł go do godności kardynalskiej w 1728, a w 1731 papież Klemens XII nadał mu arcybiskupstwo w Bolonii.
Po śmierci Klemensa XII konklawe należało do najdłuższych w ostatnich stuleciach i trwało ponad pół roku. Wybory utrudniał brak jednomyślności w bloku Burbonów, ostatecznie głosami wszystkich kardynałów (poza własnym) 17 sierpnia 1740 wybrany został na papieża i przyjął imię Benedykt XIV.
Główną linią jego pontyfikatu było zrezygnowanie ze sztywnej postawy oraz uznanie sytuacji jaka powstała w wyniku XVI wiecznej reformacji. W polityce odznaczał się tolerancją i ustępliwością w zkresie tradycji i spraw prestiżowych kierując się jedynie interesami Kościoła i religii nawet za cenę ofiar, które dotąd uznawane były za niemożliwe. Ta ugodowa postawa wobec żądań władców zarówno katolickich jak i protestanckich przyczyniła się do poprawy sytuacji Kościoła. Dzięki częściowemu zrezygnowaniu z uprawnień Stolicy Apostolskiej doprowadził w 1741 do rozwiązania sporu z Sabaudią i Królestwem Neapolu, następnie z Portugalią, a w 1753 z Hiszpanią. Uznanie przez papieża Królestwa Prus poprawiło sytuację katolików pruskich zwłaszcza na obszarze Śląska zaanektowanego przez Prusy.
Papież Benedykt XIV występował przeciw tajnym stowarzyszeniom, był przeciwny wolnomularstwu, które potępił w 1751, katolikom zakazał przynależności do masonerii pod karą ekskomuniki. Zwalczał także jansenizm.
W Państwie Kościelnym zredukował podatki, wprowadził oszczędności w utrzymaniu dworu papieskiego, zmniejszył wydatki na wojsko. Popierał rozwój handlu i rolnictwa.
Ustanowił kongregację do oceny prac biskupów oraz kongregację odpowiadającą na pytania biskupów. Zobowiązał także biskupów do szkolenia księży, wizytowania parafii i propagowania misji. Wydał konstytucję nakazującą biskupom zamieszkać w swoim diecezjach.
Papież Benedykt XIV zatwierdził regułę redemptorystów i redemptorystek � Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela.
Konstytucją Dei miseratione ustanowił 3 listopada 1741 urząd obrońcy węzła małżeńskiego w procesach o nieważność małżeństwa. Bullą Matrimonia wydanej 4 listopada 1741, znanej jako Ceclaratio Benedictina, która częściowo nadal obowiązuje, uregulował sprawy małżeństw mieszanych.
Zapoczątkował reformę brewiarza, w 1748 wydał nowe martyrologium, 1752 ceremoniał i pontyfikał biskupi.
W konstytucji Vix perventi z 1 listopada 1745 zajął stanowisko w sporze o lichwę. Wyraził negatywne stanowisko Kościoła w sprawie oprocentowanych pożyczek pieniężnych jednakże uznał za godziwe dochody z innych kontraktów nie posiadających formy umowy pożyczkowej.
Benedykt XIV był mecenasem sztuki i nauki, jego działalność uzyskała uznanie i szacunek nie tylko wśród katolików ale także protestantów. Monteskiusz nazwał Benedykta XIV papieżem uczonych a wielu uczonych dedykowało papieżowi swoje prace. W 1740 filozof francuski Wolter dedykował mu swą tragedię Mahomet. Napisał wówczas papieżowi Je suis forcé de reconnaître línafaillibilité de Votre Sainteté dans les décisions littéraires comme dans les autres choses plus respectables (Zmuszony jestem uznać nieomylność Waszej Świątobliwości w rozstzrygnięciach dotyczących literatury, jak też i w innych ważnych sprawach). Wzbogacił Bibliotekę Watykańską, nabył posągi do muzeum na Kapitolu i stworzył galerię obrazów. W pałacu watykańskim utworzył Muzeum Chrześcijańskiej Sztuki Antycznej. Odrestaurował również wiele kościołów. Założył 4 akademie papieskie: historii Kościoła, historii prawa kanonicznego, badań nad starozytrnością chrześcijańską i rzymską oraz liturgiki. Przeprowadził reformę Accademii dei Lincei w Rzymie, zlecił jej badania przyrodnicze. W uniwersytecie Sapienza ufundował katedry chemii oraz matematyki.
W czasie jego pontyfiktu ozdobiona została portretami wszystkich papieży rzymska bazylika św. Pawła za Murami. Od tego czasu mozaikowe portrety papieży są systematycznie uzupełniane.
Kongregacji Indeksu ksiąg zakazanych przekazał w 1753 nowe dyrektywy, które wskazują jak szanował swobodę wyrażania poglądów. Jego starania doprowadziły do uchylenia wielu zakazów. Z indeksu wykreślone zostały między innymi dzieła Mikołaja Kopernika i Galileusza.
W odpowiedzi na wnioski wielu książąt i rządów, dążących do zracjonalizowania procesu pracy, zmniejszył liczbę obowiązujących świąt kościelnych, które w ciągu wieków w niektórych państwach stale narastały.
5 października 1754 ustanowił pierwszą polską prowincję kapucynów. W 1754 zatwierdził reformę szkolnictwa polskiego przeprowadzoną przez pijara Stanisława Konarskiego.
Doprowadził do unormowania stosunków w Kościołach wschodnich: 1742 italo-greckim, 1743 grecko-melechickim, 1744 malabarskim, 1745 koptyjskim i 1755 syryjskim i ormiańskim.
W okresie swojego pontyfikatu Benedykt XIV okazywał zarówno w słowach jak i w czynach daleko idące zrozumienie wobec potrzeb epoki. Brał udział w próbach zreformowania Kościoła i społeczeństwa. Przewidywał nadchodzące zmiany i wskazywał, że Kościół ma obowiązek przystosowania się do nich.
Papież Benedykt XIV zmarł w Rzymie i został pochowany w bazylice św. Piotra.
Uważany jest za jednego z najznakomitszych papieży XVIII wieku a zarazem największego pomiędzy Sykstusem V a Leonem XIII.
Klemens XIII - Carlo Rezzonico
Carlo Rezzonico, starszy (7 marca 1693 w Wenecji - 2 lutego 1769 w Rzymie), Włoski duchowny katolicki, od 1758 papież Klemens XIII.
Pochodził z bogatej rodziny kupieckiej. Kształcił się początkowo w szkole jezuickiej w Bolonii, następnie na Uniwersytecie w Padwie (gdzie obronił doktorat obojga praw) i w Papieskiej Akademii Dyplomatycznej w Rzymie. Podjął pracę w Kurii Rzymskiej, pełnił szereg funkcji, m.in. referendarza Trybunału Papieskiego Sygnatury Apostolskiej, gubernatora kilku prowincji (1716 Rieti, 1721 Fano), relatora Kongregacji Św. Consulty, audytora Roty Rzymskiej ds. Wenecji. 23 grudnia 1731 przyjął święcenia kapłańskie. Papież Klemens XII wyniósł go do godności kardynalskiej, z tytułem diakona S. Nicola in Carcere. Wziął udział w konklawe 1740, na którym wybrano na papieża Prospero Lambertiniego (Benedykta XIV). Nowy papież mianował ks. Rezzonico wizytatorem apostolskim Bazyliki Św. Piotra (grudzień 1740), a w marcu 1743 wybrał go na biskupa Padwy i osobiście udzielił sakry biskupiej 19 marca 1743.
Jako zwierzchnik diecezji wzorował się na św. Karolu Boromeuszu i sam zyskał opinię świetego. W 1747 podniesiono jego rangę kardynalską, został prezbiterem tytułu S. Maria in Aracoeli (w 1755 prezbiterem S. Marco). Na konklawe zwołanym po śmierci Benedykta XIV (1758) początkowo wybrano na papieża kardynała Cavalchiniego, jednak wobec tej kandydatury weto zgłosili przedstawiciele Francji. Konklawe przedłużyło się do 53 dni, ostatecznie wybrano kardynała Rezzonico 6 lipca 1758. 16 lipca 1758 nowy papież, który przyjął imię Klemensa XIII, został koronowany.
Ponad 10-letni pontyfikat zdominowała sprawa jezuitów. Pewne kroki przeciwko zakonowi podjął już Benedykt XIV i mocarstwa europejskie spodziewały się kontynuacji jego polityki. Klemens XIII nie podzielał jednak poglądów poprzednika, przyjmował w Rzymie wygnanych jezuitów zarówno z Portugalii, jak i Hiszpanii i Francji. Doszło do zerwania stosunków dyplomatycznych z Portugalią, gdzie szczególnie aktywnie działał na recz kasaty zakonu pierwszy minister markiz Pombal. Papież wydał 7 stycznia 1767 bullę Apostolicum pascendi munus, w której zawarł pochwałę jezuitów oraz stwierdził, że atak na zakon jest równoznaczny z atakiem na Kościół. Nie powstrzymało to dalszych działań antyjezuickich, tym razem w Neapolu, Sycylii i Parmie; wreszcie Francja zajęła część enklaw państwa papieskiego, Awionion i Venaissin.
Klemens XIII szukał rozwiązania w zwołaniu narady kardynałów, zmarł jednak na atak serca dzień przed zebraniem konsystorza. Zakon jezuitów został skasowany przez jego następcę, Klemensa XIV.
Obok problemu zakonu jezuitów papież zmagał się z rozwijającym się w Niemczech ruchem febronianizmu, którego przywódcy domagali się ograniczenia władzy papieskiej. Klemens XIII występował przeciwko niektórym prądom oświeceniowym, umieszczając m.in. dzieła Rousseau na indeksie ksiąg zakazanych. Wydał także specjalną encyklikę (1766), w której potępił wszystkie publikacje sprzeczne z doktryną katolicką. Nakazał zamalowanie fragmentów dzieł sztuki przedstawiających nagość w Kaplicy Sykstyńskiej.
Wśród ogłoszonych przez niego świętych był Jan Kanty, profesor Akademii Krakowskiej.
Klemens XIV - Lorenzo Ganganelli
Lorenzo Ganganelli właściwie Giovanni Vincenzo Ganganelli (31 października 1705 - 22 września 1774), włoski duchowny katolicki, od 1769 papież Klemens XIV.
Urodził się w Sant�Arcangelo koło Rimini w rodzinie wiejskiego lekarza Lorenza Ganganelli. Po wstąpieniu do zakonu franciszkanów przyjął imię Lorenzo (pol. Wawrzyniec), po swoim ojcu. W 1724 uzyskał święcanie kapłańskie. W 1731 obronił doktorat teologii, był nauczycielem w szkołach zakonnych. Został wybrany na rektora Kolegium Św. Bonifacego w Rzymie (1740), w 1741 powierzono mu godność generalnego definitora zakonu. W 1753 i 1756 nie przyjął wyboru na generała franciszkanów. Jako uznany teolog został mianowany radcą Św. Oficjum (inkwizycji), a 24 września 1759 wyniesiony przez papieża Klemensa XIII do godności kardynalskiej, z tytułem prezbitera S. Lorenzo in Panisperna. Podobno na nominację kardynalską o. Ganganelliego nalegał przełożony generalny zakonu jezuitów Lorenzo Ricci.
Konklawe w 1769 po śmierci Klemensa XIII przebiegało pod znakiem problemu likwidacji zakonu jezuitów. Upadła m.in. kandydatura kardynała Branciforte, którego ewentualny wybór zawetowali przedstawiciele Francji. Jedyny zakonnik w gronie elektorów, Ganganelli, oświadczył niejednoznacznie, że przeprowadzenie kasaty jakiegokolwiek zakonu jest możliwe do przeprowadzenia w zgodzie z prawem kanonicznym. Zdanie to przeważyło - 19 maja 1769 został wybrany na papieża i przyjął imię Klemensa XIV. Nie był w tym momencie jeszcze biskupem, został konsekrowany 28 maja 1769, a 4 czerwca 1769 koronowany.
Zdanie wypowiedziane na konklawe nie oznaczało faktycznie zgody papieża na likwidację jezuitów. W przypadku Klemensa XIV było to szczególnie trudne, gdyż przed wyborem wielokrotnie popierał sprawy jezuitów, a jedną ze swoich prac teologicznych Diatriba theologica (1743) dedykował pamięci założyciela jezuitów Ignacego Loyoli. Wpływ europejskich mocarstw był jednak zbyt silny i po kilkuletnim zwlekaniu 21 lipca 1773 papież podpisał brewe Dominus ac Redemptor noster, rozwiązujące zakon jezuitów i likwidujące domy zakonne w Europie (poza Prusami i Rosją, których władcy nie uznali pisma papieskiego). Jezuici zatrudnieni w administracji państwa papieskiego utracili swoje stanowiska, a przełożony Ricci wraz z najbliższymi współpracownikami trafił do więzienia na zamku Św. Anioła w Rzymie. Lorenzo Ricci zmarł w więzieniu.
Z innych wydarzeń z okresu pontyfikatu Klemensa XIV można wymienić uregulowanie stosunków dyplomatycznych z Portugalią (m.in. za cenę serii nominacji biskupich po myśli premiera portugalskiego Pombala oraz miejsca w Kolegium Kardynalskim dla brata Pombala) oraz I rozbiór Polski, któremu papież próbował daremnie zapobiec. Klemens XIV wycofał się z poparcia dla wygnanej katolickiej dynastii Stuartów, zyskując przychylność Anglii.
Klemens XIV zmarł w Rzymie i został pochowany w kościele SS. Apostoli (Św. Apostołów).
Pius VI - Gian Angelo Braschi
Gian Angelo Braschi (27 grudnia 1717 - 29 sierpnia 1799), włoski duchowny katolicki, od 1775 papież Pius VI.
Pochodził z zubożałej rodziny arystokratycznej (hrabiowskiej). Studiował w kolegium jezuickim w Cesenie, gdzie obronił w młodym wieku (1734) doktorat prawa, następnie na uniwersytecie w Ferrarze. Pracował jako sekretarz kardynała Tommaso Ruffo, był asystentem kardynała w czasie obrad konklawe 1740, a po wyniesieniu Ruffo do godności kardynała-biskupa Ostii i Velletri reprezentował go w tych diecezjach. Przebywał z misją dyplomatyczną w Neapolu. W 1753 został prywatnym sekretarzem papieża Benedykta XIV, który obdarzył go godnością kanonika patriarchalnej Bazyliki Watykańskiej. W 1755 przyjął święcenia kapłańskie.
W okresie pontyfikatu kolejnego papieża Klemensa XIII pełnił szereg funkcji we władzach państwa papieskiego. W 1766 został skarbnikiem generalnym Komnaty Apostolskiej, był również sekretarzem kardynała Carlo Rezzonico (bratanka Klemensa XIII).
26 kwietnia 1773 papież Klemens XIV obdarzył ks. Braschiego godnością kardynalską, z tytułem prezbitera S. Onofrio. Po śmierci Klemensa XIV burzliwe i długie konklawe wybrało Braschiego na papieża 15 lutego 1775. Elekcję zawdzięczał zręczności dyplomatycznej, która pozwoliła uchodzić mu zależnie od potrzeby za przeciwnika lub zwolennika skasowanego właśnie zakonu jezuitów. Nowy papież przyjął imię Piusa VI na cześć św. Piusa V, 22 lutego 1775 przyjął sakrę biskupią (z rąk kardynała-biskupa Ostii i Velletri, dziekana Kolegium Kardynalskiego Gianfrancesco Albaniego) i tego samego dnia został koronowany.
Przywiązywał wagę do protokołu i ceremoniału dworskiego, przywrócił praktykę nepotyzmu. Kardynałami mianował m.in. swojego wuja Giovanniego Bandiego i bratanka Romoaldo Onesti-Braschi, wystawił okazały pałac Braschi na rzymskim Piazza Navone. Zarządził czterokrotnie obchody Roku Jubileuszowego - 1775, 1782, 1790 i 1792. W 1784 mianował Johna Carolla (byłego jezuitę) pierwszym biskupem w USA.
W Europie papież musiał sprzeciwiać się ideom jansenizmu, odbył m.in. w tej sprawie podróż do Wiednia, gdzie bezskutecznie próbował przekonać cesarza Józefa II do wycofania się ze sprzyjania jansenizmowi. W 1794 papież potępił synod jansenistyczny w Pistoi.
Sytuacja europejska zmusiła Piusa VI do zajęcia stanowiska w wielu drażliwych sprawach. Początkowo uznał Konstytucję Trzeciego Maja (z zastrzeżeniem, że nie ulegną naruszeniu prawa Kościoła katolickiego w Polsce), ale w 1795 potępił insurekcję kościuszkowską, a rok później zlikwidował warszawską nuncjaturę. W 1791 Pius VI potępił rewolucję francuską. Kilka lat później po sukcesach Napoleona państwo papieskie podporządkowano władzy francuskiej, a sam papież został uwięziony i wywieziony do Sieny, nastepnie do Florencji i kilku innych miast. Zmarł w cytadeli w Valence.
Pius VIII - Francesco Saverio Castiglioni
Francesco Saverio Castiglioni (ur. 20 listopada 1761 w Cingoli, zm. 30 listopada 1830 w Rzymie), papież od 31 marca 1829.
Pochodził z włoskiej arystokracji. Kształcił się w szkole jezuickiej w Osimo i na Uniwersytecie w Bolonii, gdzie obronił doktorat obojga praw. 17 grudnia 1785 przyjął święcenia kapłańskie. Był wikariuszem generalnym diecezji Anagni i Cingoli oraz archiprezbitrem kapituły katedralnej w Cingoli.
11 sierpnia 1800 został mianowany biskupem Montalto, przyjął sakrę biskupią w Rzymie 17 sierpnia z rąk kardynała Dorii Pamphiliego. Otrzymał jednocześnie tytuł honorowy asystenta Tronu Papieskiego. W okresie francuskiej okupacji Włoch odmówił złożenia przysięgi wierności narzuconemu królowi; został aresztowany i zesłany do Mediolanu (w lipcu 1808), więziony później w Pavii, Mantui, Turynie i ponownie w Mediolanie. Powrócił do Montalto w czerwcu 1814.
8 marca 1816 został kreowany kardynałem, z tytułem prezbitera S. Maria in Trastevere. Jednocześnie papież przeniósł go na stolicę biskupią Cesena. W sierpniu 1821 został mianowany Wielkim Penitencjariuszem w Kurii Rzymskiej oraz podniesiony do rangi kardynała-biskupa, z diecezją Frascati. 14 listopada 1821 został prefektem Kongregacji ds. Odpustów.
Brał udział w konklawe w 1829, po śmierci Leona XII. 31 marca 1829 został wybrany na papieża, przyjął imię Piusa VIII; koronacja odbyła się 5 kwietnia 1829.
W okresie pontyfikatu mianował 14 kardynałów; ośmiu nazwisk duchownych mianowanych w sekrecie (in pectore) nie ujawnił do końca życia. Kardynałami z jego nominacji zostali:
27 lipca 1829
Cesare Nembrini Pironi Gonzaga, biskup Ancony i Umany
Remigio Crescini, biskup Parmy
15 marca 1830
Thomas Weld, biskup tytularny Amiclea
Raffaele Mazio, urzędnik Kongregacji Inkwizycji
Domenico de Simone, prefekt domu papieskiego
5 lipca 1830
Louis François-Auguste de Rohan Chabot, arcybiskup Besançon
Pius VIII zmarł po krótkim, półtorarocznym pontyfikacie. Został pochowany w Bazylice Watykańskiej.
Grzegorz XVI - Alberto Cappellari
Alberto Cappellari (18 września 1765 - 1 czerwca 1846), urodził się w Belluno koło Wenecji, w rodzinie szlacheckiej. Ojciec jego był prawnikiem. W 1783 wstąpił do zakonu kamedułów w klasztorze S. Michele w Murano i przybrał Mauro jako imię zakonne. W 1786 złożył śluby zakonne, w 1787 przyjął święcenia kapłańskie. W 1805 objął opactwo klasztoru S. Gregorio na Monte Celio w Rzymie, zaś w 1807 został wikariuszem generalnym zakonu kamedułów. W 1823 został genarałem zakonu, a w 1825 wyniesiony został do godności kardynalskiej in petto (ogłoszone to zostało rok później).
Po śmierci Piusa VIII konklawe po pięćdziesięciu dniach obrad 2 lutego 1831 wybrało go na papieża, przyjął wówczas imię Grzegorza XVI. Ponieważ w chwili wyboru nie był biskupem, został jednocześnie konsekrowany i intronizowany.
W czasie trwania pontyfikatu Grzegorza XVI państwa południowoamerykańskie uzyskiwały niepodległość; papież stanął na stanowisku, iż w sprawach kościelnych Stolica Apostolska będzie prowadziła negocjacje z rządem, który faktycznie sprawuje władzę. W brewe In supremo z 3 grudnia 1839 papież Grzegorz XVI potępił niewolnictwo i sprzedaż niewolników jako niegodne chrześcijan. Uznał w nim także polskie powstanie z 1830 przeciwko carowi Rosji jako część rewolucji europejskiej mającej na celu obalenie legalnej władzy. W swojej encyklice Cum primum ogłoszonej 9 czerwca 1832 napomniał polskich biskupów oraz duchowieństwo aby podporządkowali się władzy zaborców oraz aby zachęcali do tego lud.
Starał się utrzymać tradycję dworu papieskiego jako mecenasa sztuki. Powiększył i wzbogacił Muzeum Watykańskie oraz ukończył budowę pinakoteki. Utworzył także muzeum etruskie i egipskie w Watykanie oraz muzeum chrześcijaństwa na Lateranie.
Grzegorz XVI zmarł w Rzymie i został pochowany w bazylice św. Piotra.
Pius IX - Giovanni Maria Mastai Feretti
Giovanni Maria Mastai Feretti (13 maja 1792, Senigaglia - 7 lutego 1878, Watykan) - papież od 1846 roku.
Był zwolennikiem scentralizowanego Kościoła i przeciwnikiem ruchów narodowych w Państwie Kościelnym. Sprzeciwiał się zjednoczeniu Włoch - po przyłączeniu Rzymu do Włoch ogłosił się "więźniem Watykanu". Konserwatywne poglądy Piusa IX wyraziły się m.in. w dogmacie o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny (ogłoszonym w 1854 bullą Ineffabilis Deus (Niewysłowiony Bóg)), potępieniu w encyklice Quanta cura rozdziału Kościoła od państwa, laickiego nauczania i wolności prasy i sumienia. W encyklice Syllabus errorum wskazał 80 błędnych tez, m.in. fałszywy ekumenizm, który bywa obecny także w dzisiejszych czasach. W czasie I Soboru Watykańskiego ogłosił dogmat o nieomylności papieża w sprawach religijnych i moralnych, potępił też Kulturkampf w Niemczech.
3 września 2000 ogłoszony przez Jana Pawła II błogosławionym.
Leon XIII - Gioacchino Vincenzo Raphaelo Aloisio Pecci
Gioacchino Vincenzo Raphaelo Aloisio Pecci (1810-1903), papież, z pochodzenia Włoch. W 1837 - święcenia kapłańskie. Biskup Perugii (Umbria) w latach 1846-78. Nuncjusz w Belgii w latach 1843-46. Urząd papieski sprawował w latach 1878 - 1903. Zmarł w wieku 93 lat. Pochowany jest na Lateranie.
Leona XIII uznaje się za pierwszego nowoczesnego papieża, dążącego do dialogu ze współczesnym światem, ale nie rezygnującego jednocześnie z ewangelizacji życia społecznego.
Autor encykliki Rerum novarum, w której przedstawione zostały zasady katolickiej nauki społecznej. Encyklika ta wydana w 1891 roku stała się jedną z najważniejszych we wspóczesnych wypowiedziach kościoła, kształtując katolicką myśl społeczną, aż do naszych czasów. Papież początkowo przychylny postępowi cywilizacyjnemu, pod koniec pontyfikatu nieco stonował swe poglądy.
Ustanowił stosunki dyplomatyczne z Rosją, Anglią, Stanami Zjednoczonymi i Norwegią. Mimo ograniczeń spowodowanych konfliktem z rządem Włoch o skonfiskowane dobra tzw. "kwestia rzymska", można uznać, że Leon XIII podniósł prestiż papiestwa.
Pius X - Józef Melchior Sarto
Józef Melchior Sarto (2 czerwca 1835 - 20 sierpnia 1914).Pochodził z diecezji Treviso. Jego ojciec Jan był woźnym i listonoszem, zaś matka, Małgorzata, była krawcową. Posiadał 10 rodzeństwa. Kiedy miał 12 lat, patriarcha Wenecji, kardynał Jakub Monico ufundował mu stypendium w seminarium w Padwie. Święcenia kapłańskie przyjął 18 września 1858 roku, gdy miał 23 lata.
Wyróżniał się jako doskonały kaznodzieja. Dlatego zapraszano go chętnie z kazaniami. Budził podziw wiernych pobożnością i gorliwością. Opiekował się ubogimi. Zajmował się szczególnie katechizacją dzieci, śpiewem liturgicznym i biednymi. W 1884 roku papież Leon XIII mianował ks. Sarto biskupem Mantui. Jako pasterz diecezji umiał być dla wszystkich życzliwym ojcem, ale także był stanowczy, kiedy tego wymagała chwała Boża. Świecił swojemu duchowieństwu przykładem modlitwy, ubóstwa i gorliwości kapłańskiej. Wielką wagę przywiązywał do formacji kandydatów do kapłaństwa w seminarium duchownym. Osobiście zwizytował wszystkie kościoły i parafie diecezji, by się przekonać naocznie o ich potrzebach materialnych i duchowych.
Kiedy pewien proboszcz skarżył się na swoich parafian, że jest pośród nich tyle przewrotności, biskup Sarto mu na to odpowiedział: "Mój drogi współbracie! Czy ksiądz nie wie, że w ten sposób siebie oskarża. Wracaj do swojej trzódki. Bądź dobrym pasterzem i miej cierpliwość. Odwagi, przyjacielu, Bóg pomoże! Ale proszę pamiętać; miłość i tylko miłość!".
Patriarcha Wenecji
W 1892 roku Leon XIII zamianował biskupa Józefa Sarto patriarchą Wenecji i kardynałem Kościoła. W nowej diecezji rozwinął akcję katechizacji, by ożywić ją we wszystkich parafiach. W seminarium wprowadził studia biblijne, historię Kościoła i ekonomię społeczną. Rozpoczął akcję oczyszczania muzyki kościelnej z elementów świeckich, jakie powszechnie wówczas wdarły się do liturgii. Jako patriarcha Wenecji mawiał do swoich kapłanów: "Głosicie wiele i dobrych kazań. Niektóre zdradzają ogień najcudowniejszej wymowy i przewyższają nawet aktorów gestami i grą twarzy. Ale bądźmy szczerzy. Co mają z tego nasi biedni rybacy? Ile z tego rozumieją służące, robotnicy portowi i tragarze? Można dostać zawrotu głowy od tych hamletycznych salw huraganowych, ale serce, bracia, serce pozostaje puste. Proszę was, bracia, mówcie prosto i zwyczajnie, żeby i najprostszy człowiek was zrozumiał. Mówcie z dobrego i pobożnego serca, wtedy traficie nie tylko do uszu, ale i do duszy waszych słuchaczy".
"Odnowić wszystko w Chrystusie"
Oto program pontyfikatu papieża Piusa X. 3 sierpnia 1903 roku 62 kardynałów po siódmym głosowaniu wybrało kardynała Józefa Sarto na biskupa Rzymu. Przyjął imię Pius X. Tego samego roku wydał pierwszą encyklikę. Rozpoczął reformę prawa kanonicznego, którą dokończył papież Benedykt XV, jego następca, wydaniem nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego (1918).
W 1905 roku ukazał się Katechizm Piusa X najpierw dla diecezji rzymskiej, potem dla całego Kościoła, z instrukcją o nauczaniu dzieci prawd wiary. Dekretem "Quam singulari Christus amore" określił wiek dzieci mogących przyjąć Komunię Świętą. Dekret ten zapoczątkował tradycję tzw. Wczesnej Komunii św., czyli przygotowania dzieci do Komunii św. w wieku przedszkolnym.
Papież dzieci
Tak bywa nazywany Pius X. Kochał je i pragnął, by jak najwcześniej spotkały się z Panem Jezusem w sakramencie Eucharystii. Po wydaniu dekretu o Wczesnej Komunii Świętej otrzymał moc listów od dzieci. Oto fragment jednego z nich: "Chwilami tak się czuję po Komunii Świętej, jak gdyby tatuś mój tulił mnie w ramionach. Wówczas czuję się tak szczęśliwa, że nie mogę mówić ani słowa. Ale ukochany Zbawiciel wie, jak Go kocham!". Papież list ten czytał ze łzami i powiedział do stojącego obok prałata: "Któryż biskup na świecie mógłby powiedzieć coś piękniejszego po spotkaniu się z Panem w Eucharystii?". Co roku zapraszał do Watykanu dzieci rzymskie, które były u Pierwszej Komunii Świętej. Wołał wtedy do nich szczęśliwy: "Będziecie mi pomagać waszymi modlitwami, prawda? Papież ma tak wielkie troski, ale wy mi pomożecie modlitwą, jeśli Zbawiciel będzie mieszkał w sercach waszych". Przy nagrobku Piusa X w Bazylice św. Piotra gromadzą się liczni pielgrzymi, a przede wszystkim dzieci, często te najmłodsze.
Benedykt XV - Giacomo della Chiesa
Giacomo della Chiesa (21 listopada 1854 - 22 stycznia 1922), markiz. Urodził się w Pegli koło Genui w rodzinie patrycjuszowskiej. Doktorat prawa uzyskał na uniwersytecie w Genui w 1875 roku. Święcenia kapłańskie przyjął 21 grudnia 1878. W tym samym roku uzyskał doktorat teologii, zaś w 1880 doktorat prawa kanonicznego w Gregorianum. Został zaangażowany w papieskiej służbie dyplomatycznej, gdzie zyskał sławę sprawnego dyplomaty. W 1901 został podsekretarzem stanu. Papież Pius X w 1907 mianował go arcybiskupem Bolonii, a 23 maja 1914 wyniósł do godności kardynalskiej.
Po śmierci Piusa X konklawe zebrało się już w trakcie pierwszej wojny światowej. W dziesiątym skrutynium 3 września 1914 otrzymał 55 głosów na 60 wówczas oddanych. Jako papież przyjął imię Benedykta XV. Koronacja jego odbyła się w Kaplicy Sykstyńskiej.
Pontyfikat Benedykta XV był uwarunkowany pierwszą wojną światową. Podejmował wiele inicjatyw pokojowych oraz starał się łagodzić skutki wojny. Od samego początku organizował pomoc dla ofiar wojny. W 1914 w Watykanie papież otworzył biuro opieki nad jeńcami oraz ośrodek informacyjny o jeńcach i zaginionych, który ułatwiał kontakt jeńców wojennych z ich rodzinami. Organizował pomoc sanitarną i żywnościową dla jeńców i ludności krajów objętych działaniami wojennymi.
W encyklice Ad bestissimi Apostolorum Principis cathedram ogłoszonej 1 listopada 1914 zwrócił się z apelem do panujących o zachowanie pokoju. 1 sierpnia 1917 wydał notę pokojową skierowaną do walczących państw, w której wzywał do zawarcia pokoju bez zwycięzców i zwyciężonych. Apelował o uwzględnienie żądań narodów bałkańskich i Ormian. Opowiadał się także za przyznaniem niepodległości Polsce. W odezwie do biskupów świata nawoływał do pomocy Polsce, a 21 listopada 1915 z jego inicjatywy przeprowadzona została na całym świecie kwesta na rzecz narodu polskiego. W 1915 nakazał odprawić w intencji pokoju w kościołach specjalne nabożeństwa do Serca Pana Jezusa.
Po wojnie nawiązywał stosunki dyplomatyczne z wieloma państwami, stwarzając warunki do zawierania konkordatów. W listopadzie 1919 uchylił zasadę non expedit, która zabraniała katolikom włoskim działalności politycznej.
Benedykt XV ogłosił przygotowany przez poprzednika papieża Piusa X Kodeks Prawa Kanonicznego i zniósł Kongregację Indeksu. Starał się o wznowienie katolickiej działalności misyjnej. Listem apostolskim Maximum illud z 1919 zapoczątkował nową erę w misjach katolickich. W 1915 powołał Kongregację Seminariów i Uniwersytetów a w 1917 Kongregację Kościołów Wschodnich oraz Instytut Orientalistyczny w Rzymie. Założył katolicki uniwersytet Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mediolanie w 1921. W encyklice Humani generis redemptionem wydanej w 15 czerwca 1917 zawarł teologiczne podstawy przepowiadania słowa Bożego w Kościele. 15 września 1920 ogłosił, z okazji 1500 rocznicy śmierci św. Hieronima, encyklikę Spiritus Paraclitus o inspiracji ksiąg biblijnych i ważności studium Pisma świętego. Wiernych zachęcał do czytania Biblii. Papież Benedykt XV wprowadził bullą Incrementum z 1919 prefację za zmarłych oraz przywilej odprawiania trzech mszy w Dzień Zaduszny.
Benedykt XV zmarł na grypę 22 stycznia 1922 w Rzymie i został pochowany w bazylice św. Piotra. Jego ostatnimi słowami miały być: Ofiarujemy nasze życie Bogu w imię pokoju na świecie.
Pius XI - Achille Ratti
Achille Ratti (31 maja 1857 - 10 lutego 1939). Urodził się w Desio koło Mediolanu jako syn fabrykanta przędzalni jedwabiu. Święcenia kapłańskie otrzymał 27 grudnia 1879. W kwietniu 1918 został mianowany przez papieża Benedykta XV wizytatorem apostolskim w Polsce. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został nuncjuszem apostolskim. Benedykt XV wyniósł go do godności tytularnego arcybiskupa Lepanto, konsekracji dokonał w Warszawie 28 października 1919 kardynał metropolita warszawski Aleksander Kakowski. W 1921 Benedykt XV mianował go arcybiskupem Mediolanu i kardynałem prezbiterem kościoła S.Martini ai Monti.
Po śmierci Benedykta XV zebrało się konklawe, przez które w dniu 6 lutego 1922 został wybrany na papieża, przyjął wówczas imię Pius XI. Po koronowaniu udzielił błogosławieństwa urbi et orbi z loggi bazyliki św. Piotra. Błogosławieństwo po raz ostani udzielone było w 1870.
Papież Pius XI w 1922 nakazał aby konklawe rozpoczynało się po upływie 15 � 18 dni od śmierci papieża. Miało to umożliwić przybycie na konklawe kardynałom zamorskim.
Doprowadził do podpisania 11 lutego 1929 układu laterańskiego na mocy którego utworzone zostało Państwo Watykańskie. Uznał Rzym za stolicę państwa włoskiego.
Pius XI 11 grudnia 1925 ogłosił encyklikę Quas primas, którą ustanowił Święto Chrystusa Króla z jego własnym Officjum i Mszą św. Przyczynił się do rozwinięcia idei pierwszych piątków miesiąca jako zadośćuczynienia Sercu Jezusa za grzechy ludzkości.
Napiętnował ideologię hitleryzmu w encyklice Mit brennender Sorge z 14 marca 1937 zaś w encyklice Divini Redemptoris ogłoszonej 19 marca 1937 potępił antyreligijny charakter komunizmu.
Związki z Polską
10 lutego 1925 zawarł konkordat z Polską
w 1926 prymasem Polski został August Hlond
w 1938 dokonał kanonizacji błogosławionego Andrzeja Boboli.
Pius XI zmarł w Watykanie i został pochowany w bazylice św. Piotra
Pius XII - Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli
Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli (2 marca 1876 - 9 października 1958). Urodził się w Rzymie w rodzinie adwokata konsystorii, pochodził ze szlachty związanej z Watykanem. Święcenia kapłańskie otrzymał w kwietniu 1899 roku. W kwietniu 1917 papież Benedykt XV mianował go nuncjuszem w Monachium w Bawarii, a następnie konsekrował go na biskupa tytularnego Sardes. W dniu 16 grudnia 1929 otrzymał kapelusz kardynalski. Po śmierci papieża Piusa XI konklawe trwające tylko jeden dzień dokonało 2 marca 1939 wyboru Eugenio Pacellego na papieża. Przyjął on imię Piusa XII. Po raz pierwszy w historii kościoła uroczystość koronacji transmitowano przez radio. Osoba Piusa XII budzi wiele kontrowersji bowiem pierwsze sześć lat jego pontyfikatu przypadało na okres II wojny światowej, on sam dwukrotnie zamierzał zrezygnować z godności następcy św. Piotra.
W encyklice Mystici Corporis Christi ogłoszonej 29 czerwca 1943 Pius XII przedstawił naturę Kościoła jako Mistycznego Ciała Chrystusa. Zaapelował w niej również o jedność chrześcijan. W encyklikach: Orientalis Ecclesiae decus i Sempiternus Rex z 8 września 1951 podjął tematykę święceń diakonów, kapłanów i biskupów. Pius XII w encyklice Mvnificentissimus Dens wydanej 1 listopada 1950 ogłosił dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny, encykliką Ad coeli reginam z 11 października 1954 wprowadził zaś Święto Królowej Świata.
W 1951 rozpoczął reformę tygodnia liturgicznego. Ujednolicił post eucharystyczny oraz wprowadził wieczorne msze święte. Dopuścił do częściowego stosowania język narodowy w liturgii Eucharystii oraz do liturgii niektórych sakramentów.
Był pierwszym papieżem, który uznał znaczenie objawień w Fatimie.
Pius XII zezwolił na prowadzenie na szeroką skalę wykopalisk archeologicznych pod bazyliką św. Piotra, które miały na celu zidentyfikowanie grobu Apostoła.
Doprowadził do otwarcia nowoczesnego centrum radiowego w S. Maria di Galeria. Był pierwszym papieżem, który stał się znany za pośrednictwem nie tylko radia, ale i telewizji.
Związki z Polską
w 1946 wyniósł do godności kardynała Stefana Adama Sapiehę
w 1947 erygował polską prowincję Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego � sercanie.
w 1948 po śmierci prymasa Augusta Hlonda mianował biskupa lubelskiego Stefana Wyszyńskiego prymasem Polski.
w 1952 wyniósł prymasa Stefana Wyszyńskiego do godności kardynała.
1957 - ogłosił encyklikę Invicti athletae Christi o św. Andrzeju Boboli.
Pius XII zmarł 9 października 1958 w Castel Gandolfo i został pochowany w Watykanie w bazylice św. Piotra.
W 1990 papież Jan Paweł II ogłosił Piusa XII sługą bożym i rozpoczął jego proces beatyfikacyjny.
Jan XXIII - Angelo Giuseppe Roncalli
Angelo Giuseppe Roncalli urodził się w Sotto Monte w prowincji Bergamo na podgórzu alpejskim. Angelo pochodził z rodziny chłopskiej, w dodatku biednej. Urodził się jako czwarte dziecko po trzech córkach. Potem przybyło jeszcze siedmioro rodzeństwa. Matką była Marianna Giulia Mazzola. W Bergamo dzięki pomocy proboszczowi Roncalli znalazł się w seminarium. Wkrótce należał do najlepszych studentów. Pasjonowały go wszystkie kierunki humanistyczne, ale szczególnie historia. Tu ukończył gimnazjum, liceum i mając dopiero 19 lat był już na trzecim, przedostatnim roku teologii. Musiał więc czekać na święcenia. To było główną przyczyną, dla której znalazł się 3 I 1901 r. w seminarium papieskim w Rzymie. W grudniu 1903 r. otrzymał diakonat, a 8 VI 1904 r., ukończywszy czwarty rok teologii, złożył podanie o święcenia; otrzymał je 10 sierpnia w kościele Santa Maria in Monte Santo na Piazza del Popolo. Przed święceniami składał egzamin teologiczny przed profesorem Eugenio Pacellim.
Święcenia nie oznaczały automatycznie końca studiów. Pod koniec 1904 r. ks. Roncalli zapisał się na wydział prawa kanonicznego w papieskim seminarium Św. Apolinarego. Po śmierci ordynariusza diecezji Bergamo, biskupem tamtejszym został Giacomo Radini-Tedeschi. Ks. Roncalli 9 IV 1905 r., otrzymał miejsce sekretarza przy nowym biskupie. Funkcję tę spełniał przez 10 lat. Na jego rękach Radini umierał w sierpniu 1914 r. Ks. Roncalli widział w biskupie Radinim odbicie swych własnych pragnień. Chciał naśladować jego dynamizm, odwagę podejmowania ryzyka, zawsze wybór czynu zamiast wygodnego wyczekiwania, a zarazem cierpliwą rozwagę w podejmowaniu decyzji. Ksiądz Roncalli w tej właśnie szkole wykształcił w sobie perspektywiczną wizję rzeczywistości, uwzględniającą przeszłość pomocną w zrozumieniu teraźniejszości i wytyczeniu programu na przyszłość. To z kolei rodziło optymizm, który cechował biskupa Radiniego i przeniósł się także na jego sekretarza.
Obok sekretarzowania Roncalli wykładał w seminarium duchownym historię Kościoła i apologetykę. Był diecezjalnym opiekunem Akcji Katolickiej kobiet, spełniał też kilka innych funkcji w diecezji. Sporo czasu poświęcał na pracę w bibliotekach i archiwach. W 1905 r. rozpoczął pracę nad wydawnictwem źródłowym Akta wizytacji apostolskiej diecezji Bergamo przez św. Karola Boromeusza. Pracę tę ukończył w 1957 r. W 1908 r. opublikował pierwszą swą książkę, zatytułowaną: Kardynał Cezary Baroniusz. Po śmierci biskupa Radiniego ks. Roncalli usunął się do seminarium, doświadczył bowiem niechęci ze strony pewnych kół integrystycznych. Wezwanie do wojska w dzień Zesłania Ducha Świętego w 1915 r. przyjął z uczuciem pewnej ulgi. Pełniąc służbę wojskową pisał wspomnienia o biskupie Radinim, wydane następnie w Bergamo w 1916 r. Po zakończeniu wojny zaraz wrócił do seminarium, gdzie został ojcem duchownym. W początkach czerwca 1920 r. kardynał van Rossum wezwał ks. Roncallego do Rzymu, gdzie powierzył mu na życzenie Benedykta XV prowadzenie Dzieła Rozkrzewiania Wiary W kwietniu został prałatem domowym. Na polecenie papieża przygotowywał wystawę misyjną 1925 r. Kończył się jednak jego niedługi pobyt w Rzymie. Miał teraz otrzymać misję dyplomatyczną w Bułgarii. Konsekracja odbyła się 19 marca w kościele Św. Ambrożego i Karola; już 25 kwietnia przybył arcybiskup Roncalli do Sofii. Towarzyszył mu benedyktyn o. Konstantyn Bosschaertsem. W Bułgarii w tym czasie panował niemalże stan wojenny. Kiedy więc w 1925 r. składał Roncalli sprawozdanie ze swej działalności, było w nim sporo optymizmu. Cały swój wysiłek skoncentrował wizytator na przygotowaniu dla unitów bułgarskich odpowiedniego biskupa. Został nim bliski współpracownik Roncallego, ks. Stefan Kurtew, prekanonizowany w styczniu 1927 r. zwykłego optymizmu, nie wiązał też zbytnich nadziei z obietnicami. W listopadzie przyszła nominacja na delegata apostolskiego w Turcji i Grecji. W grudniu 1944 r. biskup Roncalli otrzymał nominację na nuncjusza we Francji. Pracę Roncallego we Francji oceniano w Watykanie z uznaniem. 15 I 1953 r. prezydent Auriol nakładał nuncjuszowi przyznany mu biret kardynalski. 23 lutego nowy kardynał opuścił Paryż, a 15 marca odbył się jego uroczysty wjazd do Wenecji. W Wenecji przeprowadził wizytację całej diecezji i w 1957 r. na zakończenie odbył synod diecezjalny. W tymże samym roku odmówił przyjęcia godności sekretarza Kongregacji Konsystorialnej, jednej z najważniejszych; zjednało mu to wielką popularność.
POSZUKIWANIU SPOSOBÓW EWANGELIZACJI ŚWIATA - IDEA PRZEWODNIA SOBORU
Jan XXIII rozpoczynał więc pontyfikat z dużym bagażem doświadczenia i mógł je przenosić na grunt praktyki ogólnokościelnej.
Myśl o soborze kiełkuje więc od początku pontyfikatu. Jan XXIII zastanawiał się w jaki sposób skutecznie głosić ówczesnemu światu Ewangelię, nie tylko w Europie, ale i całym świecie. W centrum uwagi znalazł się Trzeci Świat ze swoimi odrębnościami kulturowymi, narodowymi, zwyczajowymi. Pierwsza oficjalna wzmianka pochodzi z encykliki Ad Petri Cathedmm z 29 VI 1959 r. Papież wspominał o soborze już 25 stycznia tego roku na zakończenie modlitw o zjednoczenie chrześcijan, przemawiając w bazylice Św. Piotra do kardynałów. Sobór miał on być aktem wewnętrznej odnowy Kościoła; miał być różny od poprzednich soborów, wyjaśniających atakowaną doktrynę i sprawy dyscypliny, miał być powrotem do źródeł chrześcijaństwa i Objawienia. Sobór ten miał więc �ukazać w całym blasku istotną treść myśli i życia ludzkiego i chrześcijańskiego, dla których Kościół na przestrzeni wieków był zarówno depozytariuszem, jak i mistrzynią". Te słowa powiedziane były w przemówieniu wygłoszonym 14 XI 1959 r. z okazji rozpoczęcia prac przygotowawczych do soboru.
W �Osservatore Romano z 30 VI - l VII 1961 r. wydrukowano inną wypowiedź papieża o soborze: �Bóg chce, aby obok prac dotyczących warunków i adaptacji Kościoła po dwudziestu wiekach jego istnienia, co ma być głównym zadaniem soboru, i przyświecał mu jeszcze jeden cel; chodzi o dokończenie budowy dzieła, które moglibyśmy przedstawić światu (...). Spełnienie drugiego zadania ma na celu ukazanie wysiłku, jaki został dokonany na drodze wiodącej do odnowienia całej owczarni Naszego Pana" (Algisi). Jan XXIII dodał, że ten ideał jest jednak trudny do spełnienia i wymaga przekształcenia całego wnętrza ludzkiego w kierunku jedności z Chrystusem, niosącej jedność całego chrześcijaństwa. W ramach przygotowania do soboru przewidywał Jan XXIII obok komisji do opracowania tematyki soborowej sekretariat dla zjednoczenia chrześcijan, którego zadaniem miały być kontakty z innymi Kościołami, przez co następowałaby wzajemna wymiana informacji, służąca dialogowi również na soborze. Tu też miała być wypracowana doktryna teologiczna służąca ekumenizmowi. Kierownikiem sekretariatu został Augustyn Bea, właśnie przed dwoma miesiącami mianowany kardynałem, o rok zresztą starszy od papieża. Zarówno on, jak papież zdawali sobie sprawę z przeciwieństw dogmatycznych dzielących katolicyzm z innymi Kościołami; dobrze wiedziano, jak dalece niepokonalne są te przeciwieństwa. Na dopuszczenie obserwatorów z innych Kościołów zdecydował się z chwilą otwarcia I sesji soborowej. Przed soborem Biuro Soborowe przewidywało ich obecność tylko na niektórych sesjach, papież jednak zdecydował, że mogą być obecni na wszystkich. Jan XXIII sądził, że nadeszła chwila zjednoczenia ludzi wierzących, zwłaszcza chrześcijan. Papież więc rozszerzał ideę ekumenizmu także na wierzących spoza kręgów chrześcijańskich. Nic dziwnego, że za jedynego zorganizowanego przeciwnika [musiał także Jan XXIII uznać komunizm programowo ateistyczny.
Na drodze do realizacji soboru przewidziano dwa etapy: okres poprzedzający przygotowanie i samo przygotowanie. Pierwszy etap rozpoczęto 17 VI 1959 r. przez powołanie komisji z kardynałem Tardinim jako przewodniczącym na czele. Wysłano przeszło 2700 listów do biskupów, opatów, przedstawicieli Stolicy Apostolskiej w różnych krajach, przełożonych zakonnych, rektorów wyższych zakładów teologicznych z prośbą o opinię i sugestie na temat zagadnień ogólnych i lokalnych.. Drugi etap zapoczątkowany został 5 VI 1960 r. podczas Zielonych Świąt, przez utworzenie 10 komisji, zlecono przestudiowanie wniosków z ankiety przygotowawczej, dotyczących różnych dziedzin, w celu łożenia ich później ojcom soboru.. Jan XXIII, aby przyspieszyć otwarcie soboru szukał nowych współpracowników, ale chciał aby nie zniekształcić pierwotnych idei soboru którzy mogliby przyspieszyć l dzień otwarcia soboru. W czasie przygotowań mianował aż 50 nowych kardynałów i w sumie kolegium liczyło teraz 85 członków. O postępie i krystalizacji idei soborowej w samym papieżu świadczy i jednak najlepiej bulla Humanae salutis na Boże Narodzenie 1961 r., w której zapowiedziano otwarcie soboru na koniec roku 1962. Tu też konkretnie wskazał papież cele soborowe: przyczynić się do uczynienia Kościoła bardziej zdolnym do uczestniczenia w rozwiązaniu problemów, jakie stoją przed światem; uczynić bardziej skuteczną jego działalność; przygotować drogę do zjednoczenia chrześcijan. Drugi dokument: Concilium die nostra, z 22 II 1962 r., zapowiedział otwarcie soboru na 11 X 1962 r.
NOWE OBLICZE EKUMENIZMU
W encyklice Ad Petri Cathedram prosił innowierców, by pozwolili mu nazywać Się braćmi i synami. Jan XXIII akcentował wszystko, co w tradycjach różnowierców było i jest dobre. Szczególnie na równi z katolickim traktował i Kościół prawosławny, zarówno pod względem posiadanego depozytu wiary, jak i źródeł łaski.
Najbliższy zjednoczenia był Kościół anglikański, czego symbolem miała być wizyta arcybiskupa Fishera w Watykanie w 1961 r.
28 III 1962 r. przybył do Rzymu także dr G. Craig, głowa Szkockiego Kościoła Prezbiteriańskiego. Było to o tyle ważne spotkanie, że aprobowane przez Najwyższe Zgromadzenie Kościoła Prezbiteriańskiego, tradycyjnie wrogie wobec katolicyzmu. Ewangelicki Kościół Niemiec także wysłał na okres przygotowań do soboru specjalnego obserwatora w osobie dra Schlinka, teologa luterańskiego z Heidelbergu. Oficjalna delegacja na czele z kardynałem Testą, ongiś towarzyszem Roncallego w Stambule, udała się do patriarchy Athenagorasa w Stambule i została serdecznie przyjęta.
Ważne jest to, że we wszystkich tych przypadkach nie chodziło o jakiś panchrystianizm odrzucony przez Piusa XI w encyklice Mortalium animos, ale o stworzenie płaszczyzny spotkania chrześcijan w modlitwie, apostolacie, dążeniu do świętości, wreszcie w sojuszu wobec sił przeciwnych.
BISKUP RZYMU I GŁOWA KOŚCIOŁA POWSZECHNEGO
Jan XXIII w czasie synodu rzymskiego odbytego w dniach 24-31 I 1960 r. stwierdził, że, Kościół cierpiał na niedowład opieki religijnej i akcji duszpasterskich. Papież aktywizował duszpasterstwo, angażując w nie wszystkich księży, jakich udało się zmobilizować. Wreszcie jako ostatni element kształtujący sobór w aspekcie jego wewnętrznych treści była osobowość samego papieża. Jan XXIII nie zamierzał biernie przypatrywać się instytucjom przygotowującym i realizującym sobór. W odpowiednich momentach wkraczał osobiście i wówczas nie tolerował już żadnych odchyleń od sugerowanych rozwiązań.
Jan XXIII był przyjazny wszelkim nowościom, o ile widział w nich zalążek dobra, a jednocześnie był głęboko przywiązany do tradycji, nawet pod względami głęboko zachowawczy, ale dlatego, przeszłości starał się widzieć dorobek pracujący przyszłych pokoleń. Formułując wiele myśli soborowych jeszcze przed parciem auli soborowej, dążył Jan XXIII faktycznie wytyczenia soborowi określonego kierunku. Stał twardo na stanowisku, że sobór musi się zacząć w wyznaczonym terminie. Już w 1961 r. wiedział o drążącej go chorobie. Osobiście kierował papież pracami nad reorganizacją i uaktywnieniem kolegium kardynalskiego. Im bliżej soboru, tym bardziej konkretne były postanowienia w tej dziedzinie. 16 IV 1962 r. papież postanowił, że każdy kardynał musi być biskupem i zarazem konsekrował ostatnich 12 kardynałów diakonów. Dokładnie o miesiąc wcześniej odbył Jan XXIII już piąty za jego pontyfikatu konsystorz, mianując znowu 10 kardynałów, m.in. Suenensa, Alfrinka, Kóniga. Tylko trzech było Włochami. Zatem w 1962 r. liczba kardynałów wynosiła 87 osób i była największą w historii. W sumie Jan XXIII mianował 48 kardynałów i 3 in petto. Zupełną rewolucją było umiędzynarodowienie kurii.
Encyklika Poenitentiam agere z 5 VII 1962 r. Nawoływała do pokuty na intencję soboru. Już po zakończeniu prac przygotowawczych papież wracał często do głównego celu, jaki postawił przed soborem: przybliżenie zjednoczenia chrześcijan. 11 IX 1962 r. wygłosił orędzie przedsoborowe do całego świata katolickiego, transmitowane przez radia wielu państw. Podkreślił w nim cechy personalistyczne rozważań soborowych. Naprawa człowieka całego i wszędzie żyjącego w kontekście jego życia, powszechność oddziaływania Kościoła, który jednak szczególnie przyznaje się do najbiedniejszych, postulat wolności człowieka, ale nie ku złu, lecz poprzez otwarcie się ku dobru, oto główne myśli rzucone przez Jana XXIII. Realizować te ideały może człowiek w duchu braterstwa, którego okropności wojny nie zdołały unicestwić. To braterstwo rodzi z kolei ufność i bezpieczeństwo płynące z pokoju.
GESTY PASTERSKIE W MIEJSCE POLITYCZNEJ RACJI STANU I ETYKIETY
Jan XXIII kontakty z politykami miał liczne i dość niezwykłe. 21 II 1962 r. przyjął Johną Kennedy'ego, 11 marca jego żonę, latem tegoż roku prezydenta Filipin. Z kolei w 1962 r. wizytował papieża wiceprezydent USA Lyndora Johnson; 2 października odwiedził Watykan japoński minister spraw zagranicznych Chito. 25 X 1962 r. w momencie kryzysu kubańskiego. błagał narody świata i rządy o wrażliwość na krzyk ludzkości w imię sumienia, za którym stoi przecież Bóg. Wystąpienie to wysoko oceniła Moskwa.
W maju 1963 r. przyznano papieżowi nagrodę im. Balzano. 8 X 1962 r. w motu proprio Summi Pontificis electio zmienił zasady wyboru papieża zawarte w konstytucji apostolskiej Piusa XII Yacante Apostolicae Sedis, m.in. postanawiając, że akta konklawowe nie mają być palone, ale przechowywane w archiwum. Uniemożliwił też czynienie ze śmierci papieża przedmiotu sensacji.
�JANOWY" ETAP SOBORU
W dniu otwarcia soboru obecnych było 2850 ojców soborowych: 85 kardynałów, 8 patriarchów, 533 arcybiskupów, 2131 biskupów, 12 opatów, 14 prałatów nulius, 67 przełożonych zakonów i zgromadzeń zakonnych. Tylko 1/3 ojców soboru reprezentowała kraje europejskie. Ponad 200 hierarchów to Afrykanie i Azjaci. Po raz pierwszy w dziejach Afryka była reprezentowana przez własną hierarchię. Na I sesję przybyło też 22 biskupów z Polski, 4 biskupów z NRD, 3 z Czechosłowacji, 2 z Węgier, l z Bułgarii. Był też jeden administrator apostolski z Litwy, ponad 20 biskupów jugosłowiańskich, kilku z Kuby, 13 przedstawicielstw Kościołów lub unii kościelnych innowierczych, a także indywidualni obserwatorzy protestanccy, m.in. brat Roger Schutz z Taize. Ojciec Święty szczególnie wiele uwagi poświęcił biskupom krajów socjalistycznych. Polskich przyjął już 8 października, w dwa dni po ich przybyciu do Rzymu.
MATER ET MAGISTRA I PACEM IN TERRIS
Intencją papieża rozpoczynającego sobór było reformowanie świata w myśl prawideł wiary. Leżała mu na sercu dziedzina społeczna, ale nie pojmowana wąsko jako warunki życia ludzkiego, bo wchodziły tu takie również zagadnienia, jak wolność i płynące z niej wartości, przede wszystkim godność ludzka, bez której człowiek nie mógł być w pełni twórczy. Jan XXIII nie dystansował się od polityki, bo i ona winna być poddana nakazom Bożym, by nie prowadziła do katastrofy. Na soborze nie istniał żaden schemat, który by ujmował te sprawy, zastępowała go jednak encyklika Mater et Magistra, zresztą zignorowana przez sobór, co samo przez się mówi o trudnościach, które napotykał szeroki, adresowany do świata program Janowy. Wielu myślało, że papież składa broń; w pewnym sensie tak było, bo papież jasno wyrzekał się wszelkich metod walki, prócz tych, które za narzędzie przyjmowały wyłącznie miłość. Co więcej, sprawy społeczne, mimo iż papież przed soborem do nich często nawiązywał, rekapitulując dorobek obu encyklik społecznych Rerum nouarum i Quadragesimo anno, nie znalazły w przygotowaniach soborowych także żadnego miejsca. Jan XXIII tak dalece nie ingerował w profil programowy soboru, nie chciał też jednak, by tak ważny moment, jak religijna motywacja w życiu społecznym pozostał nie sprecyzowany. To był właśnie powód, dla którego papież przygotował jeszcze encyklikę Pacem in terris, mającą stanowić niejako uzupełnienie schematów. Dla soboru była ta encyklika jakąś determinantą, ponieważ ogłosił ją Jan XXIII w czasie trwania soboru. Można było odczytać w tym brak nadziei Jana XXIII, że sobór tymi sprawami bliżej się zajmie. Encyklika Mater et Magistra ukazała się 15 VI 1961 r., w 70 lat po Rerum nouarum i w 30 lat po Quadragesimo anno.
O ile Mater et Magistra ograniczała się do fundamentalnych wskazań o godziwym życiu jednostek i społeczeństw, formułowanych nie w duchu paternalizmu, ale w oparciu o obiektywne prawdy przechowywane zawsze w skarbcu Kościoła, choć nie zawsze dosyć eksponowane, to encyklika Pacem in terris, zapowiedziana 31 marca, a ogłoszona 11 IV 1963 r., wskazywała na konkretne środki, które mogły wyprowadzić świat z impasu i zagwarantować pokój, nie tylko jako brak wojen, ale - co ważniejsze - jako uładzenie spraw ludzkich często zagrożonych przez brak sprawiedliwości.
Fundamentalne zasady broniące ładu społecznego w tym pokoju to: 1) wyzwolenie i awans społeczny warstw robotniczych, 2) emancypacja i udział w życiu publicznym kobiet, 3) wyzwolenie narodów dotąd uciskanych. Skoro w człowieku zadomowi się świadomość jego praw, musi wyrosnąć też świadomość ciążących nań obowiązków. Właśnie w tym miejscu styka się niejako Pacem in terris z Mater et Magistra.
W piątej części encykliki Pacem in terris znajdują się wskazania współpracy między katolikami i niekatolikami w dziedzinie spraw doczesnych. Katolicy
W innych dziedzinach wskazać można choćby encyklikę Princeps Pastorum z 28 XI 1959 r. na temat misji; tu kontynuował papież już w ścisłym sensie myśli poprzedników, w konkretnie wymienionym przypadku głównie Benedykta XV, przypominając o konieczności tworzenia silnych i samowystarczalnych Kościołów tubylczych, a także o zaangażowaniu laikatu na rzecz misji. Były to prawdy znane, choć wymagające stale aktualizacji.
OTWARCIE NA WSCHÓD
1 III 1963 r. Międzynarodowa Fundacja im. Balzano w Zurychu ogłosiła, że decyzją trzydziestoośmioosobowego komitetu Fundacji, złożonego z przedstawicieli 21 państw, m.in. Polski, ZSRR, jednogłośnie przyznała nagrodę za rok 1962 Janowi XXIII. Była to nagroda, za którą głosować mogła zgodnie zarówno prawica, jak i lewica, bowiem stanowiła ona wyraz uznania dla papieża za jego dokonania na rzecz pojednania i braterstwa między narodami. Jan XXIII apelował do wszystkich ludzi dobrej woli, nawet ponad podziałami wyznaniowymi, czego dowodem było m.in. zaproszenie prawosławnych i ewangelików na sobór. Uroczyste wręczenie miało nastąpić w maju. Przewodniczący Fundacji i były prezydent Włoch, Gronchi, wraz z członkami komitetu odwiedzili papieża 7 marca. Ojciec Święty przyjął nagrodę jako hołd dla świadectwa, jakie Kościół składał na rzecz pokoju. Zarówno przyznanie nagrody, jak i prywatna audiencja Adżubeja były szeroko komentowane jako stopniowe niwelowanie przepaści między Watykanem a komunistycznym Wschodem. Adżubej po swej wizycie u papieża w początkach maja wypowiadał się na jej temat ostrożnie, stwierdzał, że na płaszczyźnie ideologicznej nie może być koegzystencji między komunistami i innymi ideologiami. Papieża traktował jako głowę państwa szczerze walczącego o pokój, stąd też pozytywny odzew radzieckiej opinii publicznej.
Jan XXIII opierał swe �otwarcie na Wschód" na poprawnej realnej ocenie sytuacji, układu sił, jednak bez rezygnacji z ofensywy światopoglądowej, bo ta należała już do Istotnej misji religijnej papieża, o której nigdy nie zapominał. Wyrazem realizmu w traktowaniu spraw wschodnich była odmowa akredytacji tzw. przedstawicieli rządów emigracyjnych przy Watykanie, co dotknęło także ambasadora rządu emigracyjnego polskiego, Kazimierza Papee. Inny gest to wezwanie do modłów na intencję powodzenia rozmów Eisenhower-Chruszczow, ogłoszone 16 IX 1959 r., orędzie z IX1961r. w czasie kryzysu berlińskiego, ocenione niezwykle przychylnie przez Chruszczowa. To z kolei skłoniło przywódcę radzieckiego do złożenia papieżowi gratulacji z okazji 80 rocznicy urodzin. Nastąpiło po tym pewne odprężenie w stosunkach kościelnych w NRD, na Węgrzech, w Jugosławii. Nowy arcybiskup Zagrzebia, Szeper, następca wydalonego po zwolnieniu z więzienia Stepinaca, zaczął tu rozmowy z rządem. Nawiązano też stosunki dyplomatyczne z Kubą. Nie lada wydarzeniem było przybycie do Rzymu zwolnionego arcybiskupa Józefa Slipyja.
KONTAKTY Z POLSKĄ I POLAKAMI
Papież Jan XXIII dwa razy przebywał w Polsce. Pierwszy raz w 1912 r.,
z okazji Kongresu Eucharystycznego w Wiedniu. Drugi raz był w Polsce w 1929 r. Jako papież przyjmował często na audiencji biskupów polskich. W 1958 r. trzykrotnie przyjął kardynała Wyszyńskiego. Potem prawie wszyscy ordynariusze bywali na audiencjach. Na ostatniej, w dniu 20 V 1963 r., byli obecni kardynał Wyszyński, arcybiskupi Baraniak i Kominek, biskup Jop i ks. prałat Padacz. Szczególnie łączące były audiencje biskupów z Ziem Odzyskanych, V 1960 r. i w marcu 1963 r. Na konsystorzu publicznym w dniu 12 III 1962 r. zarządził otwarcie procesu beatyfikacyjnego Maksymiliana Marii Kolbego. W powstałej 15 VI 1960 r. Centralnej Komisji Przygotowawczej do soboru znalazł się też kardynał Wyszyński. Jan XXIII mianował 27 polskich biskupów.
KONIEC PONTYFIKATU
W dniu 20 maja przyjął Jan XXIII wyjeżdżającego z Rzymu kardynała Wyszyńskiego, mimo że wszystkie audiencje były odwołane. To była ostatnia jego audiencja. W nocy z 20 na 21 maja nastąpił kryzys. 23 maja wbrew zakazom lekarzy pojawił się jeszcze w oknie i po raz ostatni udzielił błogosławieństwa zgromadzonym na placu Św. Piotra. 26 maja pielgrzymi z Piekar Śląskich słuchają z taśmy przemówienia Ojca Świętego do nich. To z kolei ostatnie przemówienie papieża. Fotografia zrobiona w czasie jego wygłaszania też ostatnia. 26 maja w Watykanie ogłoszono oficjalny komunikat o chorobie papieża. o anemii i raku żołądka. 3 czerwca w drugi dzień Zielonych Świąt o godz. 19.45 papież zmarł.
Na podstawie: Zygmunt Zieliński "Dzieje papieży od pontyfikatu Piusa XII do pontyfikatu Jana Pawła I", tom I, Poznań 2001
Paweł VI - Giovanni Battista Montini
Giovanni Battista Montini (26 września 1897 w Concesio, diecezja Brescia - 6 sierpnia 1978 w Castelgandolfo), włoski duchowny katolicki, od 21 czerwca 1963 papież.
Studiował w seminarium w Brescii i Mediolanie oraz na uczelniach rzymskich - Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim, Papieskiej Akademii Duchownej oraz Uniwersytecie Rzymskim. 29 maja 1920 w Brescii przyjął święcenia kapłańskie (z rąk biskupa Giacinto Gaggia).
W czasie dalszych studiów pracował jako duszpasterz w Rzymie (1920-1923). W 1923 podjął pracę w dyplomacji watykańskiej, był m.in. sekretarzem nuncjusza apostolskiego w Polsce (maj-listopad 1923). Po powrocie do Watykanu był urzędnikiem Sekretariatu Stanu, jednocześnie w latach 1925-1933 sprawował funkcję narodowego asystenta kościelnego sekcji uniwersyteckiej włoskiej Akcji Katolickiej. Otrzymał tytuły tajnego szambelana papieskiego (1925), prałata domowego (1931), protonotariusza apostolskiego (1938).
16 grudnia 1937 został mianowany substytutem w Sekretariacie Stanu; był jednym z najbliższych współpracowników sekretarza stanu, kardynała Eugenio Pacelli'ego. W 1952 odmówił przyjęcia nominacji kardynalskiej; 19 listopada 1952 papież mianował go prosekretarzem stanu do bieżących spraw kościelnych.
1 listopada 1954 został wyznaczony na arcybiskupa Mediolanu; przyjął sakrę biskupią 12 grudnia 1954 w Rzymie z rąk kardynałą Eugene Tisseranta (dziekana Kolegium Kardynalskiego). Cieszył się opinią "arcybiskupa robotników"; wielokrotnie w swoich wystąpieniach podkreślał znaczenie sprawiedliwości społecznej. Odwiedzał zakłady pracy, powoływał do życia i często wizytował nowe parafie, był inicjatorem budowy nowych kościołów.
15 grudnia 1958, na pierwszym konsystorzu papieża Jana XXIII, został mianowany kardynałem, z tytułem prezbitera SS. Silvestro e Martino ai Monti. Blisko współpracował z papieżem w okresie przygotowań do Soboru Watykańskiego II oraz podczas pierwszej sesji Soboru.
21 czerwca 1963, na konklawe po śmierci Jana XXIII, został wybrany na papieża i przyjął imię Pawła VI. 30 czerwca kardynał Alfredo Ottaviani dokonał koronacji papieskiej.
Papież Paweł VIJako papież Paweł VI kontynuował prace nad reformą Kościoła katolickiego. Kierował trzema kolejnymi sesjami Soboru (29 września-4 grudnia 1963, 14 września-21 listopada 1964 i 14 września-8 grudnia 1965. Z inicjatywy papieża obradował także w Watykanie Światowy Synod Biskupów (ustanowiony dokumentem Apostolica sollicitudo z 15 września 1965); w okresie pontyfikatu Pawła VI miało miejsce pięć sesji Synodu:
I Zwyczajna (19 września-29 października 1967) - zajmowała się reformą prawa kanonicznego, sprawami doktrynalnymi, wychowaniem seminaryjnym księży, małżeństwami mieszanymi oraz reformą liturgii;
I Nadzwyczajna (11-27 października 1969) - sprawa kolegialności episkopatu;
II Zwyczajna (30 września-6 listopada 1971) - kapłaństwo i sprawiedliwość na świecie;
III Zwyczajna (27 września-26 października 1974) - ewangelizacja we współczesnym świecie;
IV Zwyczajna (30 września-29 października 1977) - katechizacja, szczególnie dzieci i młodzieży, we współczesnym świecie.
Paweł VI dokonał reorganizacji Kurii Rzymskiej (konstytucja apostolska Regimini Ecclesiae Universae, 15 sierpnia 1967), zniósł lub ograniczył znaczenie części urzędów; jednocześnie powołał do życia nowe urzędy, uwzględniając wymogi współczesnego świata (m.in. Papieską Komisję ds. Środków Społecznego Przekazu). Zreformował również Kolegium Kardynalskie; jego nominacje znacznie poszerzyły grono kardynałów zarówno liczebnie, jak i narodowo; przywrócił wysokie znaczenie kardynałom-patriarchom Kościołów Wschodnich, a także wprowadził ograniczenie wiekowe prawa udziału w konklawe (80 lat).
Encykliki Pawła VI:
Ecclesiam suam (6 sierpnia 1964) - drogi współczesnego Kościoła przy pełnieniu swojej misji;
Mense maio (29 kwietnia 1965) - o wojnie i pokoju;
Mysterium fidei (3 września 1965) - o kulcie i doktrynie Eucharystii;
Christi Matri Rosari (15 września 1966) - o kulcie maryjnym;
Popularum progressio (26 marca 1967) - o popieraniu rozwoju ludów;
Sacerdotalis coelibatus (25 czerwca 1967) - o celibacie kapłańskim;
Humanae Vitae (26 lipca 1968) - o obronie życia poczętego.
Paweł VI jako pierwszy papież od stuleci odbył kilka podróży zagranicznych; w styczniu 1964 był w Ziemi Świętej, w grudniu t.r. w Indiach. W październiku 1965 wystąpił na forum ONZ w Nowym Jorku. Był także w sanktuarium maryjnym w Fatimie (Portugalia), w Turcji, w Kolumbii (na Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym) i w Genewie; w 1969 odwiedził Afrykę (Uganda), w 1970 Azję, Australię i Oceanię.
Do zasług ekumenicznych Pawła VI należy zaliczyć m.in. serię spotkań z prawosławnym patriarchą Konstantynopola Atenagorasem, których owocem było odwołanie wzajemnych ekskomunik obu kościołów w grudniu 1965.
Papież Paweł VI wydał w 1972 bullę Episcoporum Poloniae coetus, porządkującą strukturę polskiego Kościoła katolickiego po II wojnie światowej (na ziemiach zachodnich i północnych). 17 października 1971 dokonał beatyfikacji Maksymiliana Kolbe.
Jan Paweł I - Albino Luciani
Albino Luciani (17 października 1912 - 28 września 1978). Urodził się w Forno di Canale (obecnie Canale d'Agordo, prowincja Belluno) w wielodzietnej rodzinie robotniczej.
Studiował w seminariach diecezji Belluno. Święcenia kapłańskie otrzymał 7 lipca 1935 roku. Doktoryzował się na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Od 1958 roku był biskupem Vittorio Veneto. Uczestniczył w obradach Soboru Watykańskiego II (1962-1965). 15 grudnia 1969 roku został mianowany przez Pawła VI patriarchą Wenecji. Kapelusz kardynalski otrzymał 5 marca 1973 roku.
26 sierpnia 1978 roku konklawe wybrało Albino Lucianiego papieżem. Przyjął wówczas, po raz pierwszy w dziejach Kościoła, podwójne imię Jan Paweł I - dla uczczenia obu swych poprzedników: Jana XXIII i Pawła VI. 33 dni później, 28 września 1978 roku zmarł w Watykanie i został pochowany w bazylice św. Piotra. Po jego śmierci pojawiły się różne oficjalnie niepotwierdzone teorie spiskowe, sugerujące otrucie (jakoby przez tradycjonalistyczną hierarchię watykańską, powiązaną z finansami Watykanu i mafią, obawiającą się zmian).
Podczas swego krótkiego pontyfikatu Jan Paweł I zaskarbił sobie wiele sympatii; nazywano go "Uśmiechniętym Papieżem".
Jan Paweł II - Karol Wojtyła
Życie przed wyborem na papieża
Karol Józef Wojtyła urodził się w Wadowicach jako drugi syn Karola Wojtyły seniora i Emilii z Kaczorowskich. Ochrzczony został dnia 20 czerwca 1920 roku. Rodzina Wojtyłów żyła skromnie. Jedynym źródłem utrzymania była pensja ojca - urzędnika w Powiatowej Komendzie Uzupełnień. Matka pracowała dorywczo jako szwaczka. Edmund, brat Karola, po ukończeniu wadowickiego gimnazjum studiował medycynę w Krakowie.
W dzieciństwie Karola nazywano najczęściej zdrobnieniem imienia - Lolek. Był chłopcem bardzo utalentowanym i usportowionym. Regularnie grał w piłkę nożną oraz jeździł na nartach. Bardzo ważnym elementem życia Karola były wycieczki krajoznawcze, a także spacery po okolicy Wadowic. W większości wycieczek towarzyszył mu ojciec.
Jego matka umarła 13 kwietnia 1929 roku w wieku 45 lat na zapalenie serca i nerek. Trzy lata później w 1932 zmarł na szkarlatynę w wieku 26 lat brat Karola. Chorobą zaraził się od swojej pacjentki w szpitalu w Bielsku.
W roku 1930 Karol Wojtyła został przyjęty do Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Nie miał żadnych problemów z nauką. Już w tym wieku, według tego co mówili jego księża katecheci, wyróżniała go także ogromna wiara. Podczas nauki w gimnazjum Karol zainteresował się teatrem - występował w przedstawieniach Kółka Teatralnego stworzonego przez polonistów z gimnazjów: żeńskiego i męskiego.
14 maja 1938 Karol Wojtyła zakończył naukę w gimnazjum otrzymując świadectwo maturalne z oceną celującą, która umożliwiała podjęcie studiów na większości uczelni bez egzaminów wstępnych. Karol Wojtyła wybrał studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia rozpoczął w październiku 1938 roku.
W pierwszym roku studiów Karol przeprowadził się wraz z ojcem do rodzinnego domu matki przy ul. Tynieckiej w Krakowie. Okres od października 1938 do lutego 1941 roku to okres wytężonej nauki Karola na studiach, spotkań grupy literackiej, a także tworzenia własnej poezji. Dnia 18 lutego 1941 roku nastąpiła śmierć ojca Karola, poprzedzona długą chorobą.
Wojna odebrała Karolowi możliwość kontynuowania studiów, po śmierci ojca zatrudnił się więc w zakładach chemicznych Solvay w Borku Fałęckim. W tym okresie Karol związał się też z organizacją podziemną "Unia", powiązaną ze środowiskiem katolickim, która starała się między innymi ochraniać zagrożonych Żydów.
Na jesieni roku 1941 Karol wraz z przyjaciółmi założył Teatr Rapsodyczny, który swoje pierwsze przedstawienie wystawił 1 listopada 1941. Rozstanie Wojtyły z teatrem nastąpiło nagle w roku 1943, gdy postanowił on studiować teologię i wstąpił do tajnego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie oraz rozpoczął w konspiracji studia na Wydziale Teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie od kwietnia 1945 do sierpnia 1946 roku Karol Wojtyła pracował na uczelni jako asystent i prowadził seminaria z historii dogmatu.
1 listopada 1946 roku kardynał Adam Stefan Sapieha wyświęcił Karola Wojtyłę na księdza, 2 listopada neoprezbiter odprawił Mszę św. prymicyjną w Krypcie św. Leonarda na Wawelu. 15 listopada Karol Wojtyła wyjechał do Rzymu, aby kontynuować studia na uczelni Instituto Internazionale Angelicum (teraz Papieski Uniwersytet w Rzymie). W 1948 roku ukończył studia � jednak z powodu braku funduszy na wydanie pracy doktorskiej drukiem nie uzyskał tytułu doktora. Tytuł ten został mu przyznany dopiero w Polsce.
Karol Wojtyła został skierowany do pracy na parafii Niegowić na okres 7 miesięcy. Od tej parafii rozpoczął się dla Wojtyły okres wycieczek i podróży z młodymi ludźmi po Polsce. Zawsze w wolnym czasie starał się przyszły papież być z młodzieżą wśród natury. W marcu 1949 roku Karol Wojtyła został przeniesiony na parafię św. Floriana w Krakowie. Tam też założył mieszany chór gregoriański. Dalej trwały jego częste wycieczki z młodzieżą. Podczas ich trwania, aby zmylić ówczesną milicję Wojtyła nie nosił sutanny oraz kazał nazywać się "Wujkiem".
Po śmierci w roku 1951 kardynała Sapiehy Karol Wojtyła został skierowany na urlop w celu ukończenia pracy habilitacyjnej. W tym okresie dużo uwagi poświęcił także pracy publicystycznej. Pisał wiele m.in. na temat chrześcijańskiej etyki seksualizmu. Dnia 12 grudnia 1953 jego praca Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu Maxa Schelera została przyjęta jednogłośnie przez Radę Wydziału Teologicznego UJ, jednak Wojtyła nie uzyskał habilitacji z powodu odmowy Ministerstwa Oświaty.
Karol Wojtyła powrócił do przerwanych obowiązków. Wykładał m.in. w seminariach diecezji: krakowskiej, katowickiej i częstochowskiej (mieściły się one wszystkie w Krakowie) oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jego wykłady obejmowały głównie teologię moralną i etykę małżeńską.
W roku 1958 Karol Wojtyła został mianowany biskupem tytularnym Ombrii, a także biskupem pomocniczym Krakowa. W 1962 roku został krajowym duszpasterzem środowisk twórczych i inteligencji. Na okres biskupstwa Karola Wojtyły przypadły także obrady Soboru Watykańskiego II, w których aktywnie uczestniczył. Już w tym okresie Karol Wojtyła bardzo dużo czasu poświęcał na podróże zagraniczne w celach ewangelizacyjnych i religijnych.
30 grudnia 1963 roku Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim. W roku 1967 otrzymał tytuł kardynała, a jego kościołem tytularnym stał się kościół św. Cezarego Męczennika.
[Franciszkańska 3. "Okno papieskie" nad bramą wjazdową do pałacu biskupiego w Krakowie]
Konklawe
Po śmierci Jana Pawła I 29 września 1978 roku rozpoczęły się przygotowania do drugiego już konklawe w tym roku. Rozpoczęło się ono 14 października, uczestniczyło w nim 111 kardynałów, między nimi Wojtyła. Najbardziej prawdopodobnymi kandydatami do papiestwa byli: Giuseppe Siri, Giovanni Benelli oraz Sebastiano Baggio.
Odbyło się 8 głosowań. Podczas ostatniego, mającego miejsce o godz. 17 w poniedziałek 16 października, Karol Wojtyła uzyskał 94 głosy, co było liczbą dużo większą niż wymagane minimum. Wojtyła, zapytany czy zgadza się z wyborem kolegium kardynalskiego odpowiedział twierdząco. Przybrał wtedy imię Jana Pawła II.
O godz 18:44 nastąpiło oficjalne ogłoszenie wiernym rezultatów konklawe. Kardynał Pericle Felici przedstawił je zwyczajową formułą: Oznajmiam wam radosną nowinę. Habemus Papam! - mamy papieża!, a następnie przedstawił nowego papieża: Carolum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem Wojtyla... Ioannem Paulum Secundum!. Jan Paweł II powiedział wtedy do tłumów: Najwybitniejsi kardynałowie powołali nowego biskupa Rzymu. Powołali go z dalekiego kraju, z dalekiego, ale jednocześnie jakże bliskiego poprzez komunię w chrześcijańskiej wierze i tradycji (...). Nie wiem, czy będę umiał dobrze wysłowić się w waszym... naszym języku włoskim. Gdybym się pomylił, poprawcie mnie.
Papież - Polak
Jan Paweł II jest pierwszym papieżem z Polski, jak również pierwszym po ponad 450 latach biskupem Rzymu, nie będącym Włochem. Wybór na głowę Kościoła osoby z kraju socjalistycznego wpłynął znacząco na wydarzenia w Europie wschodniej i Azji w latach 80 XX wieku.
W dniu 13 maja 1981, podczas audiencji generalnej na Placu św. Piotra w Rzymie, Jan Paweł II został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Ali Agcę. Do tej pory nie wyjaśniono, kto tak naprawdę stał za tym zamachem. Podejrzewano np. że Ali Agca działał na zlecenie bułgarskiej służby bezpieczeństwa, której z kolei zleciła zamach radziecka KGB. Ostatecznie "bułgarski ślad" uznany został za fałszywy. Wiadomo także, że zamachowi można było zapobiec, gdyby nie zaniedbanie i lekceważenie sygnałów ostrzegawczych przez amerykańską CIA.
[Papież Jan Paweł II podczas Audiencji Generalnej w dniu 29 września 2004 na Placu św. Piotra w Rzymie]
Podróże
Charakterystycznym elementem pontyfikatu Jana Pawła II są liczne podróże zagraniczne. W wielu z miejsc, które odwiedził Jan Paweł II nigdy przedtem nie postawił stopy żaden papież. Był m.in. pierwszym papieżem, który odwiedził Wielką Brytanię, zdominowaną przez kościół anglikański. Bardzo często odwiedzał on miejsca kultu Matki Boskiej: Fatimę w Portugalii, Częstochowę w Polsce, Lourdes we Francji czy Knock w Irlandii. Często podróżował też do krajów, w których chrześcijanie stanowią mniejszość.
Papież a Żydzi
Jan Paweł II wygłosił wiele przemówień i napisał ogromną ilość listów do społeczności żydowskiej, skupiając się głównie na ofiarach holokaustu. Sam żył przecież przez długi czas w sąsiedztwie terroru skierowanego przeciwko Żydom (z racji ich narodowości, a nie religii) i innym społecznościom. Potępia antysemityzm, co często potwierdza w swoim nauczaniu. Przez cały czas stara się zbliżyć do siebie katolików i żydów (wyznawców). Ważnym symbolem porozumienia tych dwóch wierzeń była jego wizyta w synagodze w Rzymie - była to pierwsza wizyta papieska od początku chrześcijaństwa (nie licząc św. Piotra) w synagodze, oraz wizyta w Ziemi Świętej z modlitwą przed Ścianą Płaczu.
Ekumenizm
Ekumenizm w wydaniu Jana Pawła II jest pojęciem bardzo szerokim, ogarniającym nie tylko jak do tej pory wiernych poszczególnych wyznań chrześcijańskich, ale także członków innych religii i ateistów. Papież wiele czasu poświęcił budowie jedności pomiędzy kościołami chrześcijańskimi. Sam podkreśla także ważność ekumenizmu w jego pontyfikacie, m.in. w encyklice Redemptor hominis: nigdy nie przestanę tego podkreślać i będę popierał każdy wysiłek podejmowany w tym kierunku na wszystkich płaszczyznach, w których spotkamy naszych braci chrześcijan.
Zmiany ceremoniału
Jan Paweł II najbardziej znany jest z ogromnych zmian które dokonały się dzięki niemu w Watykanie, a także w postrzeganiu osoby papieża przez społeczność zarówno katolicką jak i pozostałych chrześcijan oraz wyznawców innych religii. Z najbardziej charakterystycznych dla niego rzeczy i czynności, które nie zdarzały się podczas pontyfikatów innych papieży można wymienić: liczne pielgrzymki zagraniczne, odwiedziny w świątyniach wyznań niekatolickich, czy nawet niechrześcijańskich, spotkania prywatne z wiernymi, mieszanie się z tłumem w trakcie pielgrzymek, żarty i bezpośredniość w kontaktach z ludźmi. Poprzedni papieże starali się wyznaczyć wyraźną granicę pomiędzy głową Kościoła a wiernymi. Jan Paweł II postanowił zatrzeć jakiekolwiek bariery.
Papież Benedykt XVI, Joseph Ratzinger
Życiorys
Urodził się 16 kwietnia 1927 w Marktl am Inn (Bawaria, Niemcy) jako syn policjanta. Od 1941 r. członek Hitlerjugend. W wieku 16 lat (1943 r.) rozpoczął przygotowanie wojskowe w zakresie obrony przeciwlotniczej. W listopadzie 1944 został wcielony do Wehrmachtu. W roku 1945 został internowany w obozie dla jeńców wojennych jako niemiecki żołnierz. Zwolniony w czerwcu tego roku, wstąpił do monachijskiego seminarium. 29 czerwca 1951 otrzymał święcenia kapłańskie z rąk kardynała Michaela von Faulhabera. Studiował filozofię i teologię na Uniwersytecie Monachijskim, w 1953 obronił pracę doktorską Lud Boży w nauce św. Augustyna o Kościele, a w 1957 uzyskał habilitację na podstawie rozprawy: Teologia dziejów u św. Bonawentury. Przez następne lata posługiwał jako pomocnik biskupa Freisingu (1957-1959), a następnie pełnił funkcję profesora w Bonn (1959-1969), Münster (1963-1966), Tybindze (1966-1969) oraz Ratyzbonie (od 1969). W marcu 1977 papież Paweł VI nominował Ratzingera arcybiskupem Monachium i Fryzyngi, zaś na konsystorzu w czerwcu mianował kardynałem. Kardynał Ratzinger celebruje mszę świętą podczas pogrzebu Jana Pawła II25 listopada 1981 otrzymał nominację z rąk papieża Jana Pawła II na prefekta Kongregacji Nauki Wiary (wcześniej: Święte Biuro ds. Inkwizycji, przemianowane przez papieża Piusa X w 1908). W 2002 wybrany dziekanem Kolegium Kardynalskiego (od 1998 piastował urząd wicedziekana). Z czasem objął wiele funkcji w Kurii Rzymskiej: przewodniczącego Papieskiej Komisji Biblijnej, przewodniczącego Międzynarodowej Komisji Teologicznej, radcy Drugiej Sekcji Sekretariatu Stanu, członka Kongregacji dla Kościołów Wschodnich, członka Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, członka Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów, członka Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego, członka Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan, członka Papieskiej Rady ds. Kultury oraz członka Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej. 8 kwietnia 2005 kardynał Ratzinger celebrował mszę świętą podczas uroczystości pogrzebowych Jana Pawła II. Tekst homilii, którą wówczas wygłosił znajduje się tutaj. 19 kwietnia 2005 - w drugim dniu konklawe w czwartym głosowaniu, otrzymując 95 ze 115 głosów, został wybrany kolejnym, (265., według innej rachuby 266.) papieżem i przybrał imię Benedykta XVI. Komunikat Stolicy Apostolskiej znajduje się tutaj (PDF) . Po ukazaniu się wiernym wygłosił krótkie przemówienie (PDF) - pierwsze w roli papieża
Dorobek naukowy i poglądy
Należy do ścisłej czołówki teologów chrześcijańskich XX wieku. Mówi się, że jest największym teologiem wśród kardynałów. Jego prace badawcze i publikacje odnoszą się głównie do szeroko rozumianej teologii dogmatycznej i fundamentalnej. Wiele książek i rozpraw poświęcił tajemnicy Kościoła. Drugi wielki temat w działalności naukowej kardynała Ratzingera to osoba Jezusa Chrystusa. Można go uważać za zwolennika chrystologii sensu. Podejmował także prace z zakresu ekumenizmu. W sumie opublikował ponad 60 pozycji książkowych, z których wiele zostało przetłumaczonych na języki obce. Jest także autorem kilkuset artykułów i rozpraw opublikowanych w różnych międzynarodowych czasopismach teologicznych i dziełach zbiorowych. Jest laureatem wielu międzynarodowych nagród i wyróżnień. Otrzymał dotąd siedem doktoratów honorowych:
1984 College of St. Thomas w St. Paul (Minnesota)
1985 Katolicki Uniwersytet w Eichstätt
1986 Papieski Uniwersytet Katolicki w Peru (Katolicki Uniwersytet w Limie)
1988 Katolicki Uniwersytet Lubelski
1998 Uniwersystet Navarra, Pampeluna
1999 Wolny Uniwersytet Maria SS. Assunta w Rzymie
2000 Papieski Fakultet Teologiczny we Wrocławiu
Joseph Ratzinger i Polska
Kardynał Ratzinger w Polsce, w roku 2003, przed swoim wyborem na papieża Joseph Ratzinger wielokrotnie odwiedzał Polskę. Pierwszy raz w 1977 - jako arcybiskup Monachium był członkiem delegacji episkopatu Niemiec, która przyjechała na Dolny Śląsk. Po ogłoszeniu stanu wojennego Ratzinger organizował w Monachium modlitwy w intencji Polski. Jako arcybiskup Monachium w 1982 roku odwiedził Katowice (Górny Śląsk). Zafundował dla katowickiej katedry Chrystusa Króla imponującą mozaikę, która znajduje się obecnie w kaplicy Najświętszego Sakramentu. Sześciokrotnie odwiedzał Opole, gdzie biskupem jest jego znajomy Alfons Nossol. 26 czerwca 1983 w diecezji opolskiej poświęcił kamień węgielny kościoła w miejscowości Chorula (powiat krapkowicki). Kardynał odwiedzał Polskę także w 1988, kiedy otrzymał doktorat honoris causa na KUL. 25 maja 2002 udzielił w Radomiu sakry biskupiej nowomianowanemu biskupowi radomskiemu Zygmuntowi Zimowskiemu, który przez wiele lat był jego współpracownikiem w kongregacji. 10 maja 2003 był legatem papieskim podczas uroczystości 750-lecia kanonizacji św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Krakowie oraz w Szczepanowie.