T: Mierzymy czas, liczymy lata
Cele główne:
Zasady określania czasu minionych wydarzeń, przed naszą erą, naszej ery
Poznanie nowych pojęć
Cele szczegółowe:
Uczeń potrafi
Określić czas trwania wieku i tysiąclecia
Sytuować wydarzenia w przestrzeni
Umieszczać wydarzenia w przedziałach czasowych
Obliczać upływ czasu między wydarzeniami
Porządkować wydarzenia w kolejności chronologicznej
Wskazuje narodziny Chrystusa jako wydarzenia początku naszej ery
Przedstawić i omówić zasady podziału czasu na naszą erę i przed naszą erą
Środki dydaktyczne:
Podręcznik
Plansza z napisami- wiek, era, tysiąclecie, chronologia
Taśma chronologiczna odbita na ksero do przyklejenia w zeszycie
Metody:
Pogadanka
Praca pod kierunkiem
Kluczowe pojęcia: wiek, tysiąclecie, era, chronologia
Przebieg zajęć:
Wprowadzenie. Uczniowie odpowiadają na pytania z poprzedniej lekcji.
Jakie przyrządy służyły do mierzenia czasu?
Dlaczego ludzie wymyślili zegary i kalendarze?
Jak na bezludnej wyspie można określić porę dnia?
Który z zegarów użyjesz, aby zmierzyć czas biegacza, a jaki, na co dzień?
Rozwinięcie. Nauczyciel przypomina uczniom o przyrządach, które służyły i służą do mierzenia czasu.
Za pomocą zegarów i kalendarzy można określić to, co jest obecnie, ale i co było kiedyś, bowiem historia jest nauką o przeszłości.
Aby określić wydarzenia z przeszłości należy poznać kilka niezbędnych pojęć tysiąclecie i wiek (pojęcia te są wypisane na planszy).
Nauczyciel prosi o podanie dzisiejszej daty.
Czy wiecie, w którym wieku żyjemy?
Czy ktoś wie, co znaczy słowo wiek? Dzieci odpowiadają.
Jak określa się wiek wydarzeń, nauczyciel wyjaśnia na przykładach.
1410 r.-rok, w którym odbyła się bitwa pod Grunwaldem- to wiek XV. Data 1410 oznacza, że 14 pełnych wieków 14x100 już minęło, a od dziesięciu lat trwał już wiek następny, czyli wiek XV. Rok 1683- rok bitwy pod Wiedniem- to wiek XVII. Data 1683 oznacza, że pełnych wieków(16 setek) minęło i od osiemdziesięciu trzech trwał wiek następny, czyli XVII.
Jeżeli wydarzenia uszeregujemy w kolejności, w jakiej po sobie powstawały, dodając rok obecny, to zostaną one przedstawione chronologicznie (wyjaśnienie słowa chronologia, czyli nauka o określaniu kolejności dat i wydarzeń.
Uczniowie zapisują notatkę z tablicy do zeszytu oraz wklejają rozdaną przez nauczyciela taśmę chronologiczną.
Na przygotowanej wcześniej, dużej taśmie chronologicznej rozrysowanej na dużym arkuszu papieru, nauczyciel wyjaśnia jak określa się czas naszej ery i przed naszą erą.
Co to jest era?- Czas zapoczątkowany jakimś ważnym wydarzeniem, tak ważnym, że od niego liczymy czas.
Na osi liczbowej zostały zaznaczone narodziny Chrystusa. Rok przed jego narodzinami odczytywany jest jako pierwszy rok przed naszą erą. Podobnie z każdą inną datą.
Dla uproszczenia określenie przed naszą erą oznaczamy skrótem p.n.e.
Podobnie jest z określeniem czasu naszej ery. Pierwszy rok po narodzeniu Chrystusa to 1 rok naszej ery. Dla uproszczenia określenie nasza era oznaczamy skrótem n.e.
Chętni uczniowie podchodzą do dużej tablicy chronologicznej i zaznaczają czarnym flamastrem przykłady z tablicy, które wszyscy przepisują na taśmę wklejoną do zeszytu.
Podsumowanie. Aby sprawdzić umiejętności uczniów zdobytych na lekcji, nauczyciel prosi o zaznaczenie na taśmie chronologicznej w zeszycie kilku dat
490r.p.n.e.
72r.p.n.e.,
1935r.,
1385r. oraz datę swoich urodzin.
Chętni uczniowie podchodzą do taśmy chronologicznej i zaznaczają podane przykłady. Uczniowie powtarzają poznane na lekcji pojęcia. Aktywni na lekcji uczniowie otrzymują oceny.