Prowadzący: Marcin Włodara

Data:

Klasa: IV

Temat lekcji: W poszukiwaniu minionego czasu.

Treści programowe:

• Podział czasu - zegar, kalendarz.

Cele lekcji - po zakończonych zajęciach uczeń powinien:

Pamięta:	Rozumie:	Potrafi:
Jednostki podziału czasu: rok, miesiąc, tydzień, dzień; doba, godzina, minuta, sekunda.	Znaczenie pomiaru czasu dla człowieka.	Wymienić przyrządy, służące do pomiaru czasu dawniej i dziś.

Metody pracy:

- rozmowa nauczająca (pogadanka),

- praca pod kierunkiem,

- praca z podręcznikiem programowym i ćwiczeniami programowymi.

Środki dydaktyczne:

- podręcznik programowy „My i historia. Historia i społeczeństwo 4” Wiesława Surdyk - Fertsch, Bogumiła Szeweluk - Wyrwa; Wydawnictwo Demart Sp. z o.o., Warszawa 2005,

- zeszyt ćwiczeń do wyżej wymienionego podręcznika.

Przebieg lekcji:

Czynności nauczyciela:	Czynności ucznia:
Powitanie, czynności porządkowe, sprawdzenie obecności. [ok. 5 min.] Nie odbywa się kontrola zadań domowych, ponieważ na poprzedniej lekcji odbył się sprawdzian wiadomości.	Uczniowie przygotowują się do lekcji: wyjmują podręczniki.
Rekapitulacja wtórna [ok. 5 - 7 min.]: Pytanie do klasy: jakie instytucje zajmują się ochroną zabytków? Które chronią źródła materialne, a które pisane? Jakie funkcje pełni muzeum? Na czym one polegają? Kto pracuje w muzeum? Czym się zajmuje?	Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi.
Zdanie wiążące [ok. 2 min.]: Wszystkie eksponaty, które znajdują się w muzeach, mają - przynajmniej w przybliżeniu - określony czas, w którym powstały. Jak do tego doszło, że ludzie potrafią mierzyć czas?
Lekcja właściwa [ok. 25 min.]: Proszę jednego ucznia o zapisanie tematu lekcji na tablicy. Pytanie do uczniów: jakie przyrządy służą do pomiaru czasu? Początkowo ludzie poznawali upływ czasu po zmianach obserwowanych w otaczającym ich świecie. Wiadomo było, że dzień następuje po nocy, wiosna po zimie. Do tego obserwowali zmiany na niebie i ruch gwiazd. Dzięki temu wszystkiemu dokonano podziału doby. Pytanie do klasy; jak dzielimy dobę? Najstarszymi urządzeniami do mierzenia czasu są zegary słoneczne, następnie klepsydry - wypełniane woda lub piaskiem. Oprócz tego w użyciu były tzw. zegary świecowe (ogniowe). Były to świece z zaznaczoną skalą. Pierwsze zegary mechaniczne pojawiły się 600 lat temu w Europie. Początkowo bardzo niedokładne, ale dziś już ten problem nie istnieje. Oprócz mierzenia godzin, ludzie skarali się skonstruować narzędzie do mierzenia długich odcinków czasu. Dzięki obserwacji ruchu gwiazd powstał kalendarz. Pytanie do klasy: jak dzielimy rok? Kalendarz zastąpił wyznaczanie czasu według panowania władców, ważnych wydarzeń politycznych czy klęsk żywiołowych. Ponad 400 lat emu papież Grzegorz XIII wprowadził udoskonalenia do ówczesnego kalendarza: rok został podzielony na 365 dni, a co 4 lata na 366. Ten podział obowiązuje do dziś w większości krajów świata. Jest to tzw. kalendarz gregoriański.	Uczeń zapisuje: W poszukiwaniu minionego czasu. Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi. Wymieniają: zegarek, stoper, klepsydra, zegar słoneczny. Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi. Wybrany mówi: dobę dzielimy na 24 godziny, godziny na 60 minut, a minuty na 60 sekund. Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi. Wybrany mówi: rok dzielimy na 12 miesięcy, miesiąc na tygodnie, a tydzień na 7 dni.
Rekapitulacja pierwotna [ok. 5 min]: Jakie przyrządy służyły i służą do pomiaru czasu? Czym różnią się współczesne przyrządy do pomiaru czasu od dawniejszych?	Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi.
Zadanie domowe: ćw. 1 - 6, s. 52 z zeszytu ćwiczeń. Czynności końcowe - uporządkowanie klasy, pożegnanie z uczniami.	Uczniowie porządkują swoje miejsca.

2

---