|
|
|
Jakie udoskonalenia techniczne wspomogły dalekomorskie podróże.
Nazwiska: K. Kolumb, Casco da Gama, F. Magellan, A. Vespucci - kiedy i jakich odkryć dokonali.
Daty: 1492, 1498, 1503, 1519-1522.
|
Przyczyny organizowania wielkich wypraw.
Dlaczego Hiszpania i Portugalia zapoczątkowały odkrycia.
Pojęcia: busola, karawela, sekstans, wielkie odkrycia geograficzne.
|
Zlokalizować w czasie wielkie odkrycia geograficzne.
Zlokalizować na mapie kontynenty, Hiszpanię, Portugalię, Indie, trasy podróży odkrywców.
|
- podręcznik programowy „Moje otoczenie. Historia i społeczeństwo 6” Jarosław Machnicki, Grzegorz Liebrecht, Jacek Wołowiec, Wydawnictwo MAC, Kielce 2001,
|
|
Powitanie, czynności porządkowe, sprawdzenie obecności. [ok. 5 min.]
Zadanie domowe: ćw. 2, s. 49 i ćw. 4, s. 50 z zeszytu ćwiczeń.
|
Uczniowie przygotowują się do lekcji: wyjmują podręczniki, przygotowują się do sprawdzenia zadań domowych.
Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi. Wspólnie sprawdzamy poprawność odpowiedzi oraz wyjaśniamy wątpliwości.
|
Rekapitulacja wtórna [ok. 5 - 7 min.]:
Pytanie do klasy: Na poprzedniej lekcji rozmawialiśmy na temat religii Środkowego i Dalekiego Wschodu. Czym różni się buddyzm od hinduizmu? Na jakich zasadach opiera się nauka Konfucjusza?
|
Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi, wspólnie odtwarzamy listę różnic między buddyzmem i hinduizmem, a także wymieniamy zasady, na których opiera się nauka Konfucjusza.
|
Zdanie wiążące [ok. 2 min.]:
W czasach średniowiecza, gdy w Europie dominowała religia chrześcijańska, uważano, że ziemia jest płaską wyspą na bezkresnym oceanie. Obszary, które nie były znane Europejczykom podobno były zamieszkane przez różnorodne potwory. Nie prowadzono dalekich wypraw, ponieważ nie było odpowiedniego sprzętu, który umożliwiłby nawigację.
|
|
Lekcja właściwa [ok. 25 min.]:
Proszę jednego ucznia o zapisanie tematu lekcji na tablicy.
Pytanie do uczniów: jakie znaczenie miało dla handlu przejęcie przez Turków w XV wieku kontroli nad cieśninami łączącymi Morze Czarne ze Śródziemnym?
To prawidłowa odpowiedź. Kruszce, szlachetne kamienie, przyprawy korzenne, tkaniny - wszystko to osiągnęło bardzo wysokie ceny. Kupcy włoscy zgodzili się na pośrednictwo Turków handlu i w krótkim czasie zdominowali tę dziedzinę gospodarki.
W tym czasie na Półwyspie Iberyjskim Hiszpania i Portugalia rozpoczęły swoisty wyścig o to, kto pierwszy odkryje drogę morską do Indii. To państwo automatycznie przejęło by kontrolę nad wysokodochodowym handlem.
Dalekomorskie wyprawy stały się możliwe dzięki upowszechnieniu taki narzędzi, jak: nastawne żagle, kompas, busola, sekstans.
Osobą, która hojnie materialnie wspierała wyprawy był król Portugalii - Henryk Żeglarz. Ponieważ istniało przekonanie, że do Indii najłatwiej można dotrzeć opływając Afrykę wzdłuż jej zachodnich brzegów. Wyprawy przez długi czas nie przynosiły spodziewanych rezultatów, ale za to pozwoliły coraz dokładniej poznać wybrzeże afrykańskie.
W 1488 roku Bartłomiej Diaz dotarł na południowy koniec Afryki - to on jest odkrywcą Przylądka Dobrej Nadziei. Dopiero w 1498 roku Vasco da Gama dotarł do Indii.
W tym samym czasie władcy Hiszpanii - Izabela Kastylijska i Ferdynand Aragoński - zapoznali się z projektem wyprawy Włocha żeglarza Krzysztofa Kolumba. W jego przekonaniu do Indii można dopłynąć, jeśli wyruszy się na zachód i utrzyma się ten kierunek przez cała podróż. Kolumb promował bardzo nowoczesna jak na owe czasy ideę, że Ziemia jest okrągła, a nie płaska. Z Hiszpanii wyruszył w 1492 roku z portu Paolos.
Flotylla złożona była z 3 statków: Santa Maria, Pinta i Nina. Po dwóch miesiącach przybiły one do lądu. Niestety, nie były to upragnione przez Kolumba Indie - choć on sam był o tym przekonany. W rzeczywistości był to archipelag Bahamów, a następnie Kuba i Haiti.
Kolumb zorganizował jeszcze 3 wyprawy - zbadał wybrzeża Ameryki Środkowej.
Dopiero w 1503 roku błąd Kolumba odkrył Amerigo Vespucci. Uznał on odkryte ziemie za nowy ląd i sporządził jego pierwsze mapy. To od jego nazwiska Kontynent nazwano Ameryką. Z podróży Kolumba została pamiątka - rdzennych mieszkańców wiąż nazywa się Indianami, a na jego cześć jedno z państw Ameryki Południowej nosi nazwę Kolumbia
Pierwsza podróż dookoła świata miała miejsce w latach 1519-1522 pod banderą hiszpańską. Dowodził nią Ferdynand Magellan. Żeglarze opłynęli Amerykę Północną i przez nieznany ocena, który nazwali Spokojnym, dotarli do Filipin. Tam dowódca i część jego załogi zginęli, ale reszta przez Ocean Indyjski i wokół wybrzeża Afryki powróciła do ojczyzny.
|
Uczeń zapisuje: „Wielkie odkrycia geograficzne.”
Uczniowie podnoszą rękę, by udzielić odpowiedzi. Wybrany uczeń mówi: ponieważ trudno było teraz przewieźć ze wschodu jakiekolwiek towary, stały się one bardzo rzadkie i bardzo drogie.
Wybrany uczeń z pomocą nauczyciela wskazuje na mapie Cieśniny łączące Morze Czarne ze Śródziemnym.
Wybrany uczeń z pomocą nauczyciela wskazuje na mapie Portugalię oraz Hiszpanię.
Wybrany uczeń z pomocą nauczyciela wskazuje na mapie Przylądek Dobrej Nadziei oraz szlag, którym da Gama dotarł do Indii.
Wybrany uczeń z pomocą nauczyciela wskazuje na mapie port Paolos.
Wybrany uczeń z pomocą nauczyciela wskazuje na mapie Bahamy, Kubę, Haiti.
Wybrany uczeń z pomocą nauczyciela wskazuje na mapie Kolumbię.
Wybrany uczeń z pomocą nauczyciela wskazuje na mapie trasę pierwszej podróży dookoła świata.
|
Rekapitulacja pierwotna [ok. 5 min]:
Pytanie do klasy: co sprawiło, że Europejczycy zaczęli interesować się dalekomorskimi podróżami? Praca w grupach.
|
Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi. Wspólnie porządkujemy listę przyczyn podjęcia wypraw dalekomorskich przez Europejczyków.
|
Zadanie domowe: ćw. 4 i 5, s. 53.
Czynności końcowe - uporządkowanie klasy, pożegnanie z uczniami.
|
Uczniowie porządkują swoje miejsca.
|