Umowa leasingowa

Dopiero 9 grudnia 2000 r. polskie prawo zdefiniowało umowę leasingu wprowadzając ją do Kodeksu Cywilnego w celu ostatecznego wyeliminowania występujących wątpliwości, jakie pojawiały się przy określeniu i jednocześnie odróżnieniu od umów najmu i dzierżawy, umowy kredytu bankowego i pożyczki oraz od sprzedaży na raty z zastrzeżeniem prawa własności. W tej chwili umowa leasingowa widnieje w kategorii umów nazwanych.

Dokładna definicja umowy leasingowej została zawarta w art. 709¹ Kodeksu Cywilnego, który zobowiązuje finansującego , „w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa”, do nabycia, w uzgodnieniu z korzystającym, rzeczy od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddania jej korzystającemu do używania i pobierania z niej pożytków przez czas z góry określony przez strony umowy. Korzystający jest natomiast zobowiązany do wzajemnego świadczenia z rzeczy, która jest przedmiotem leasingu. Polega ono na zapłacie finansującemu, w ratach, wynagrodzenia pieniężnego, równego co najmniej cenie jaką finansujący był zmuszony zapłacić za daną rzecz.

Ważne jest również, aby pamiętać żeby umowa była sporządzona na piśmie, ponieważ w razie nie zachowania tej formy umowa leasingowa jest z mocy prawa nieważna. Chyba, że do zawarcia takiej umowy dojdzie poprzez akt notarialny.

Leasingobiorca

Podmiot używający przedmiot leasingu; może nim być zarówno osoba fizyczna jak i prawna, a także jednostka nie posiadająca osobowości prawnej.
Leasingodawca

Podmiot oddający rzecz w leasing; zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego Leasingodawca jest nazywany finansującym.

Prawo własności

W umowie leasingu właścicielem przedmiotu leasingu jest Leasingodawca. Leasingobiorca używa sprzętu zgodnie z jego przeznaczeniem w sposób określony w umowie. Prawo własności może zostać przeniesione dopiero po zakończeniu umowy, za cenę w niej określoną, o ile Leasingobiorca uregulował wszystkie należności wynikające z zakończonej umowy.

Przedmiot leasingu

"Przedmiotem leasingu może być rzecz ruchoma lub nieruchoma, służąca celom zarobkowym użytkownika, dobro o charakterze inwestycyjnym, w rachunkowości przedsiębiorstw zwane środkiem trwałym."

W szczególności przedmiotem leasingu może być:

• sprzęt biurowy: komputery, kserokopiarki, meble,

• środki transportu kołowego: samochody osobowe, dostawcze, ciężarowe, specjalne,

• inne maszyny: sprzęt budowlany, dźwigi, linie technologiczne,

• statki, samoloty,

• nieruchomości: biurowce, budynki przemysłowe.

Rodzaje leasingu

Leasing ze względu na podmiot finansujący (udzielający leasingu) można podzielić na dwie grupy - leasing bezpośredni i leasing pośredni, natomiast ze względu na skutki podatkowe jakie rodzi - na leasing operacyjny i kapitałowy (finansowy).

• Leasing bezpośredni
  
  Z leasingiem bezpośrednim stykamy się w kontaktach z producentami dóbr zbywalnych. Służy on bowiem do kredytowania nabywców towarów produkowanych przez leasingodawcę. Najczęściej leasing bezpośredni występuje u producentów samochodów, ale w krajach gospodarki rynkowej prawie wszyscy producenci droższych środków trwałych stosują tę formę wspomagania dystrybucji.

• Leasing pośredni
  
  Jest to dominująca forma leasingu na rynku polskim. W leasingu pośrednim występuje zawsze wyspecjalizowana firma leasingowa, która zakupuje dla leasingobiorcy wskazaną rzecz, aby ją później wynajmować. Leasing pośredni jest droższy od bezpośredniego. Kupowana rzecz ma cenę  ustaloną dla użytkownika końcowego, do tej ceny należy doliczyć koszt kredytowania i marżę pośrednika - czyli firmy leasingującej. W leasingu pośrednim umowy zawierane prawie zawsze na dłuższe okresy, a po zakończeniu umowy leasingowana rzecz zostaje u finansującego lub zostaje sprzedana korzystającemu albo osobie trzeciej.

• Leasing kapitałowy (finansowy)
  
  Charakterystyczną cechą leasingu kapitałowego jest fakt, że ewidencyjnie, przez cały okres trwania umowy leasingu, przedmiot umowy traktowany jest jako własność korzystającego , czyli leasingobiorcy (nie dotyczy to własności w sensie kodeksowym tylko rachunkowym). Skutkiem takiego stanu rzeczy jest sposób ewidencji i zarachowania wydatków związanych z leasingiem. Amortyzacji środka trwałego dokonuje korzystający, finansujący wystawia faktury na raty czynszu leasingowego zawierające kwoty rozbite na ratę kapitałową i odsetkową.

• Leasing operacyjny
  
  Leasing operacyjny ze względu na korzystne skutki podatkowe, jakie rodzi u korzystającego jest formą leasingu najbardziej pożądaną przez klientów firm leasingowych. Środek trwały w trakcie umowy leasingu operacyjnego stanowi w sensie rachunkowym własność finansującego, i on dokonuje od niego odpisów amortyzacyjnych zaliczając je w swoje koszty uzyskania przychodów. Do przychodów zalicza wartość całej raty czynszu. Natomiast korzystający całość rat czynszu leasingowego zalicza w koszty. Po zakończeniu umowy strony mają trzy możliwości: odsprzedaż osobie trzeciej, sprzedaż korzystającemu i przedłużenie umowy.

Jak zawrzeć umowę na leasing

W celu zawarcia umowy leasingowej wraz z wypełnionym wnioskiem należy dostarczyć dokumenty, które można podzielić na trzy podstawowe kategorie:

• dokumenty prawne,

• dokumenty finansowe,

• opinie, zaświadczenia i zabezpieczenia.

Zakończeniu umowy leasingu

Po zakończeniu umowy Korzystającemu przysługuje prawo do:

• w przypadku leasingu finansowanego:

• zawarcia umowy przeniesienia własności za symboliczną opłatę,

• w przypadku leasingu operacyjnego

• przedłużenia umowy zgodnie z aktualną ofertą Finansującego,

• nabycia przedmiotu za cenę ustaloną w umowie leasingu

Rozwiązanie umowy leasingowej

Leasing zakończony wcześniej, niż określiły to strony, na skutek rozwiązania umowy.

Finansujący może wypowiedzieć leasing ze skutkiem natychmiastowym, chyba, że strony określiły okres wypowiedzenia, w następujących przypadkach:

• jeśli korzystający, mimo otrzymania pisemnego upomnienia narusza swoje obowiązki co do utrzymywania przedmiotu leasingu w należytym stanie lub też korzysta z niego w sposób sprzeczny z określonym w umowie lub z jego właściwościami i przeznaczeniem,

• jeśli korzystający nie usunie zmian w rzeczy leasingowanej, których dokonał bez zgody finansującego,

• jeśli korzystający bez zgody finansującego oddał przedmiot leasingu do używania osobie trzeciej,

• jeśli korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty i mimo wyznaczenia przez finansującego dodatkowego terminu do uregulowania zaległości nadal rat nie zapłacił.

W przypadku, gdy umowa leasingu rozwiązuje się na skutek wypowiedzenia dokonanego przez finansującego z powodu okoliczności, za które odpowiedzialny jest korzystający, finansujący może od niego żądać określonych świadczeń. Są to: żądanie natychmiastowego zapłacenia wszystkich wynikających z umowy, a nie zapłaconych przez korzystającego rat. Powinny one być jednak pomniejszone o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek zapłaty rat przed terminem i rozwiązania umowy leasingu.

Korzystający ma w zakresie możliwości rozwiązania umowy uprawnienia następujące:

• jeśli rzecz leasingowana ma wady ograniczające jej przydatność do umówionego użytku, powstałe na skutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi finansujący, korzystający może żądać odpowiedniego obniżenia rat za czas trwania wad. W takim bowiem przypadku, skoro wady nie obciążają zbywcy rzeczy, odpowiedzialność z tego tytułu ponosi finansujący,

• korzystający może wypowiedzieć umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia, jeśli:

• chwili wydania rzeczy rzecz ta miała wady, które uniemożliwiają przewidziane w umowie używanie jej, albo

• jeśli wady takie powstały później, czyli już w trakcie używania przedmiotu leasingu, a finansujący mimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim, albo

• jeśli wady są tego rodzaju, że nie dadzą się usunąć.

Korzystającemu nie przysługują jednak takie uprawnienia, w sytuacji, gdy w chwili zawarcia umowy wiedział o wadach.

Ubezpieczenie przedmiotu leasingu

Obowiązek ubezpieczenia pojazdu obciąża Leasingobiorcę. Istnieje również możliwość ubezpieczenia sprzętu przez leasingodawce na koszt leasingobiorcy. Ubezpieczenie może być wliczone w raty leasingowe.

---