OPINIE
Rozdział 5/2.E.2.
5/2.E.2. Ocena ryzyka zawodowego spawacza
elektrycznego
Lesław20065/2.E.2. zawodowego spawacza elektrycznego
RozdziałOcena
5/2.E.2.
5. Ryzyko zawodowe
maj Zielińskiryzyka
Spis treS
ci
1. Opis stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Zakres obowiązków spawacza. . . . . . . . . . . . . . . . . 1
3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
4. Wymagane kwalifikacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
5. Identyfikacja zagrożeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . . 4
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . . 5
1. Opis stanowiska
Podstawowym miejscem pracy spawacza jest spawalnia wydzielona w hali pro- Środowisko
pracy
dukcyjnej. Hala wyposażona jest w:

centralne ogrzewanie,

wentylację naturalną oraz nawiewną z wymuszonym nawiewem powietrza
(ciepłe  zimne).
Hala ma wysokoS
ć 3,80 m w najniższym punkcie, jest oS
wietlona S
wiatłem miesza- Wyposażenie
nym  dziennym i sztucznym.
R
ciany i strop spawalni pomalowane są matowymi farbami, a podłoga wykonana
jest z materiałów niepalnych. W spawalni znajdują się 4 jednakowe stanowiska spa-
walnicze.
Spawanie odbywa się na półautomacie spawalniczym w osłonie CO2 i elektro-
dami otulonymi. Stanowisko pracy wyposażone jest w stół spawalniczy z miejs-
cowym odciągiem gazów i pyłów oraz narzędzia ręczne z i bez napędu mecha-
nicznego.
Na stanowisko przypada ok. 3 m2 wolnej powierzchni podłogi (po odliczeniu miej-
sca, które czasowo zajmują pojemniki z detalami do spawania i pojemniki z goto-
wymi już elementami).
Ciężar spawanych elementów i gotowych detali nie przekracza 20 kg.
2. Zakres obowiązków spawacza
Do obowiązków spawacza należy: Zadania

przygotowanie dostarczonych do spawania detali (głównie chodzi o czyszcze-
nie miejsc spawania),

spawanie detali,

kontrola jakoS
ci spawu i oczyszczenie spoin,

układanie elementów gotowych (pospawanych) w odpowiednich pojemnikach,
maj 2006 1
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.E.2.

wykonywanie czynnoS
ci transportowych (przy pomocy suwnicy) przy dostar-
czaniu i odstawie pojemników na stanowisko spawalnicze,

utrzymanie porządku na stanowisku pracy.
3. Organizacja pracy
Spawacz pracuje przez 5 dni w tygodniu na dwie zmiany (600 1400 i 1400 2200). Do
odpowiedzialnoS
ci pracownika należy:

prawidłowe oraz terminowe i jakoS
ciowe wykonanie prac,

dbałoS
ć o stan techniczny wyposażenia,

utrzymywanie ładu i porządku w miejscu pracy oraz

zachowanie warunków ppoż. na stanowisku.
Transport pojemników z materiałami, odpadami i gotowymi wyrobami odbywa się
przy pomocy suwnicy sterowanej z poziomu  0 .
Zakres i termin wykonania prac ustala mistrz spawalni nadzorujący pracę spa-
wacza.
4. Wymagane kwalifikacje
Od kandydata na spawacza wymaga się:

wykształcenia zawodowego,

odpowiedniego stanu zdrowia potwierdzanego badaniami lekarskimi,

kwalifikacji spawacza elektrycznego,

uprawnień poddozorowych (zaS
wiadczenia kwalifikacyjnego do obsługi suw-
nicy).
5. Identyfikacja zagrożeń
Lp. Zagrożenie lub czynnik ródło zagrożenia Możliwe skutki
niebezpieczny,
szkodliwy, uciążliwy
1 234
1. Pożar. Łuk elektryczny, przewo- Ciężkie uszkodzenie ciała,
dy spawalnicze, półauto- poparzenia.
mat spawalniczy, instala-
cja elektryczna.
2. Gorące powierzchnie. Elementy spawane, elek- Poparzenia ciała, szcze-
troda, uchwyt spawalni- gólnie dłoni, twarzy, nóg.
czy, odpryski gorącego
metalu.
3. Promieniowanie podczer- Łuk elektryczny. Spoina. Oparzenia skóry rąk,
wone. choroby oczu.
4. Promieniowanie nadfiole- Łuk elektryczny. Urazy oczu, choroby
towe. skóry.
2 maj 2006
5/2.E.2. Ocena ryzyka zawodowego spawacza elektrycznego OPINIE
Rozdział 5/2.E.2.
5. Spadające przedmioty  Detale przygotowywane Urazy ciała, szczególnie
uderzenie, przygniecenie. do spawania, wyroby już kończyn.
gotowe, narzędzia.
6. PoS
lizgnięcie, upadek na Nierówne posadzki, Złamania, zwichnięcia
tej samej płaszczyx
nie. bałagan na stanowisku kończyn, stłuczenia ciała,
pracy. urazy głowy.
7. Kontakt z nieruchomymi Elementy wyposażenia Urazy ciała  szczególnie
elementami. spawalni. kończyn i głowy.
8. Kontakt z ruchomymi Zawiesie i hak suwnicy, Urazy ciała  szczególnie
elementami. transportowane suwnicą kończyn i głowy.
pojemniki.
9. DociS
nięcie. Zakładanie zawiesia na Poważne urazy dłoni,
uchwyty pojemników. amputacja palców.
10. Kontakt z ostrymi, szorst- Spawane elementy Urazy dłoni.
kimi powierzchniami, stalowe.
krawędziami.
11. Urazy spowodowane uży- Narzędzia ręczne  Skaleczenia, zakłucia,
ciem narzędzi bez napędu młotki, szczypce spawal- stłuczenia.
mechanicznego. nicze, szczotki druciane,
klucz do butli, itp.
12. Pochwycenie, uderzenie. Praca z użyciem narzędzi Urazy ciała  szczególnie
z napędem mechanicz- rąk.
nym  szlifierka, szczotka.
13. Odpryski czynnika mate- Rdza, odłamki drutów Urazy ciała  szczególnie
rialnego. szczotki, nagaru  pod- dłoni, twarzy, oczu
czas oczyszczania po- (uszkodzenie, a nawet
wierzchni, odpryski meta- utrata wzroku).
lu podczas spawania.
14. Prąd elektryczny o napię- Instalacja i urządzenia Porażenie prądem elek-
ciu do 1 kV. elektryczne. trycznym  poparzenia,
ciężkie uszkodzenie ciała,
w skrajnych przypadkach
S
mierć.
15. Przeciążenie układu mię- Podnoszenie, obracanie Schorzenia, urazy układu
S
niowo-szkieletowego, spawanych elementów, mięS
niowo-szkieletowe-
lub szkodliwy ruch. przesuwanie pojemni- go, przepuklina.
ków, przenoszenie butli
CO2.
16. Kontakt z substancjami Gazy pospawalnicze Zatrucie, podrażnienie
chemicznymi. (głównie tlenki azotu, układu oddechowego
węgla i metali). oraz oczu.
17. Zapylenie. Pył po czyszczeniu ele- Podrażnienie układu
mentów stalowych, pyły oddechowego oraz oczu.
pospawalnicze.
18. Hałas. Wentylatory i urządzenia Uszczerbek słuchu.
mechaniczne na sąsied-
nich stanowiskach.
maj 2006 3
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.E.2.
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne
Środki Spawacza wyposażono w:
ochronne

niepalną odzież wykonaną zgodnie z Polską Normą PN-EN 470-1:199/A 1:2002
Odzież ochronna spawaczy i osób wykonujących prace pokrewne,

obuwie robocze (skórzane, sznurowane do końca cholewki),

beret,

fartuch skórzany,

ochraniacze goleni i stóp,

skórzane rękawice spawalnicze (zgodne z PN-EN 12477:2002) oraz robocze,

przyłbicę spawalniczą z filtrami chroniącymi przed promieniowaniem widzial-
nym, podczerwonym i nadfioletowym,

maskę przeciwpyłową z filtrem,

okulary ochronne,

ochronniki słuchu.
R
rodki ochrony oczu i twarzy spełniają wymagania normy PN-EN 175:1999 Ochro-
na indywidualna  R
rodki ochrony oczu i twarzy stosowane podczas spawania
i w procesach pokrewnych.
Wyposażenie Na każdym stanowisku pracy znajdują się:
stanowiska

instrukcje:
pracy

prac spawalniczych,

obsługi półautomatu spawalniczego,

prac transportowych,

przeciwpożarowa;

podręczny sprzęt ppoż.;

filtry i szybki ochronne wraz z tabelami doboru.
Pracodawca zapewnia także:

przeglądy okresowe i konserwacje sieci oraz urządzeń elektrycznych, sprzętu
spawalniczego, suwnicy, zawiesi i narzędzi (wszystkie stwierdzone usterki są
usuwane na bieżąco),

okresowe szkolenia bhp,

okresowe badania lekarskie,

nadzór nad stanem technicznym urządzeń spawalni oraz pracą spawacza.
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy za
ostatnie 5 lat
W ostatnich pięciu latach na stanowisku zanotowano 1  lekki wypadek przy pra-
cy. Było to poparzenie stopy jednego ze spawaczy odpryskiem metalu, który wpadł
mu do buta. Spawacz nie używał  getrów (ochronników skórzanych) i pracował
w niezasznurowanym do końca obuwiu.
Zagrożenie ograniczono przez:

przeprowadzenie dodatkowego szkolenia spawaczy z zakresu występujących
zagrożeń i stosowanej profilaktyki oraz

regularne kontrole stosowania S
rodków ochrony indywidualnej przez spa-
waczy.
4 maj 2006
5/2.E.2. Ocena ryzyka zawodowego spawacza elektrycznego OPINIE
Rozdział 5/2.E.2.
8. Karta oceny ryzyka zawodowego
Poniżej zamieszczona karta oceny ryzyka zawodowego została opracowana w skali
trójstopniowej metodą wg PN-N-18002. Jest to karta modelowa, gdzie uwzględ-
niono tylko typowe zagrożenia. Opracowując kartę oceny ryzyka zawodowego dla
konkretnego stanowiska pracy spawacza w Państwa zakładzie pracy, należy do-
kładnie przeanalizować wszystkie zagrożenia występujące na tym stanowisku.
W przypadku spawania większych detali  o masie przekraczającej 25 kg, które należy dostarczać na PRZYKA
AD
stół, obracać je i zdejmować ze stołu przy pomocy suwnicy, trzeba uwzględnić jeszcze zagrożenia (i ich
ciężkie skutki) związane m.in.:
z przygnieceniem dłoni (palców) przez ciężkie spawane detale,
ze spadkiem tych detali ze stołu na podłogę,
z wypięciem się detalu z zawiesia i spadku (na stół, podłogę).
Należy także pamiętać, że poniższy wynik oceny ryzyka uwzględnia stosowanie
S
rodków ograniczających zagrożenia.
Przypominamy, że pracownik powinien być zapoznany z kartą oceny ryzyka zawo-
dowego na swoim stanowisku pracy razem z kartą identyfikacji zagrożeń.
maj 2006 5
Rozdział 5/2.E.2.
Rozdział 5/2.E.2.
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO Data & ........... Numer Karty ....................................
Sporządził zespół
Liczba ............................................................
narażonych ............................................................
Stanowisko pracy Spawacz elektryczny
........................ ............................................................
Charakterystyka stanowiska pracy: Dokumenty odniesienia:
" przygotowanie powierzchni do spawania,  rozp. MG z 27.4.2000 r. w sprawie bhp przy pracach
" spawanie, spawalniczych (Dz.U. Nr 40, poz. 470),
" oczyszczenie spoin,  rozp. MG z 21.12.2005 r. w sprawie zasadniczych
" czynnoS
ci hakowego, wymagań dla S
rodków ochrony indywidualnej (Dz.U.
" utrzymanie porządku. Nr 259, poz. 2173),
 instrukcje zakładowe.
Lp. Zagrożenie ródło zagrożenia CiężkoS
ć Prawdopodobieństwo Oszacowanie Działania
Wyniki pomiarów szkód ryzyka profilaktyczne
12 3 4 5 6 7
1. Pożar. Łuk elektryczny, przewody spa- Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Przestrzeganie instrukcji prac spawal-
walnicze, półautomat spawalni- dopuszczalne niczych i ppoż. DbałoS
ć o sprawnoS
ć
czy, instalacja elektryczna. przewodów i urządzeń spawalniczych.
Przeglądy i konserwacje sprzętu spa-
walniczego i urządzeń elektrycznych
wykonywane przez osoby o odpowied-
nich kwalifikacjach. Bieżące usuwanie
usterek. Zapewnienie podręcznego
sprzętu ppoż. i okresowe kontrole je-
go sprawnoS
ci. Zapewnienie S
rod-
ków ochrony indywidualnej i okreso-
we szkolenia. Zachowanie należytej
ostrożnoS
ci.
2. Gorące powierzchnie. Elementy spawane, elektroda, R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Stosowanie w pracy: szczypców spa-
uchwyt spawalniczy, odpryski dopuszczalne walniczych, odzieży, obuwia, rękawic
metalu. spawalniczych spełniających wymaga-
nia odpowiednich norm. Zachowanie
należytej ostrożnoS
ci. Działania ogra-
niczające poS
piech.
Rozdział 5/2.E.2.
6
WZÓR
12 3 4 5 6 7
3. Promieniowanie Łuk elektryczny, spoina. R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Stosowanie w pracy: odzieży i obuwia
podczerwone. dopuszczalne ochronnego, przyłbic spawalniczych.
Zachowanie należytej ostrożnoS
ci.
4. Promieniowanie Łuk elektryczny. R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Stosowanie w pracy: fartucha, rękawic
nadfioletowe. dopuszczalne oraz przyłbicy spawalniczej. Stosowa-
nie odpowiednich ubrań ochronnych.
Zachowanie należytej ostrożnoS
ci.
5. Spadające przedmioty  Detale, narzędzia. R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Prawidłowe składowanie materiałów
uderzenie, przygniecenie. dopuszczalne i narzędzi. Stosowanie podstawek pod
spawane detale. DbałoS
ć o ład i po-
rządek na stanowisku pracy. Stosowa-
nie rękawic i obuwia ochronnego. Za-
chowanie należytej ostrożnoS
ci. Dzia-
łania ograniczające poS
piech.
6. PoS
lizgnięcie, upadek na Nierówne posadzki, bałagan R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Okresowe kontrole stanu posadzki.
tej samej płaszczyx
nie. na stanowisku pracy. dopuszczalne DbałoS
ć o ład i porządek w miejscu
wykonywania prac. Zachowanie nale-
żytej ostrożnoS
ci. Działania ogranicza-
jące poS
piech. Stosowanie odpowied-
niego obuwia ochronnego.
7. Kontakt z nieruchomymi Elementy wyposażenia R
rednia Mało prawdopodobne Małe  DbałoS
ć o ład i porządek. Działania
elementami. spawalni. dopuszczalne ograniczające poS
piech. Zachowanie
należytej ostrożnoS
ci. Stosowanie od-
powiedniej odzieży, obuwia i rękawic
ochronnych i roboczych.
8. Kontakt z ruchomymi Zawiesie i hak suwnicy, trans- R
rednia Mało prawdopodobne Małe  DbałoS
ć o ład i porządek w miejscu
elementami. portowane suwnicą pojemniki. dopuszczalne pracy. Przestrzeganie instrukcji prac
transportowych. Działania ogranicza-
jące poS
piech, zachowanie należytej
ostrożnoS
ci. Stosowanie odzieży i rę-
kawic ochronnych i roboczych.
WZÓR
Rozdział 5/2.E.2.
7
12 3 4 5 6 7
9. DociS
nięcie. Zakładanie zawiesia na uchwyty Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Przestrzeganie instrukcji hakowego.
pojemników. dopuszczalne Stosowanie rękawic ochronnych i ro-
boczych. Działania ograniczające po-
S
piech. Zachowanie należytej ostroż-
noS
ci.
10. Kontakt z ostrymi, Spawane elementy stalowe. R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Stosowanie: szczypców spawalniczych,
szorstkimi powierzchnia- dopuszczalne rękawic ochronnych i roboczych. Za-
mi, krawędziami. chowanie należytej ostrożnoS
ci.
11. Urazy spowodowane Narzędzia ręczne  młotki, R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Regularne kontrole stanu techniczne-
użyciem narzędzi bez szczypce spawalnicze, szczotki dopuszczalne go narzędzi; stosowanie odzieży oraz
napędu mechanicznego. druciane, klucz do butli, itp. rękawic ochronnych i roboczych. Dzia-
łania ograniczające poS
piech. Zacho-
wanie należytej ostrożnoS
ci.
12. Pochwycenie, uderzenie. Praca z użyciem narzędzi z na- Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Regularne kontrole stanu techniczne-
pędem mechanicznym  szlifier- dopuszczalne go narzędzi. Przestrzeganie instrukcji
ka, szczotka. użytkowania. Stosowanie odzieży oraz
rękawic ochronnych i roboczych. Za-
chowanie należytej ostrożnoS
ci.
13. Odpryski czynnika Rdza, odłamki drutów szczotki, Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Stosowanie w zależnoS
ci od wykony-
materialnego. nagaru  podczas oczyszczania dopuszczalne wanej czynnoS
ci przyłbicy spawalniczej
powierzchni; odpryski metalu lub okularów ochronnych. Stosowa-
podczas spawania. nie odpowiedniej odzieży ochron-
nej, rękawic ochronnych i roboczych.
Działania ograniczające poS
piech. Za-
chowanie należytej ostrożnoS
ci.
14. Prąd elektryczny Instalacja i urządzenia Duża Mało prawdopodobne R
rednie  SprawnoS
ć instalacji i urządzeń elek-
o napięciu do 1 kV. elektryczne. dopuszczalne trycznych, okresowe kontrole i prze-
glądy. Zabezpieczenia przeciwpora-
żeniowe. Przestrzeganie zakazu wy-
konywania prac przy urządzeniach
elektrycznych przez osoby nieupo-
ważnione.
Rozdział 5/2.E.2.
8
WZÓR
12 3 4 5 6 7
15. Przeciążenie układu Podnoszenie, obracanie spawa- R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Przestrzeganie instrukcji prac transpor-
mięS
niowo-szkieletowe- nych elementów, przesuwanie dopuszczalne towych, zachowanie należytej ostroż-
go, lub szkodliwy ruch. pojemników, przenoszenie butli noS
ci, stosowanie rękawic ochronnych
CO2. i roboczych. Działania ograniczające
poS
piech.
16. Kontakt z substancjami Gazy pospawalnicze (tlenki azo- R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Sprawna i odpowiednio umieszczo-
chemicznymi. tu, węgla i tlenki metali). dopuszczalne na wentylacja odciągowa. Stosowanie
przyłbicy spawalniczej oraz maski
przeciwpyłowej z filtrem w sytuacji
awarii wentylacji.
17. Zapylenie. Pył po czyszczeniu elementów Mała Mało prawdopodobne Małe  Sprawna wentylacja odciągowa. Sto-
stalowych, pyły pospawalnicze. dopuszczalne sowanie przyłbicy spawalniczej oraz
maski przeciwpyłowej z filtrem w sy-
tuacji awarii wentylacji. Stosowanie
przy szlifowaniu i czyszczeniu okula-
rów ochronnych.
18. Hałas. Wentylatory i urządzenia me- R
rednia Mało prawdopodobne Małe  Stosowanie ochronników słuchu.
chaniczne na sąsiednich stano- dopuszczalne
wiskach.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo Zatwierdził:
zaistnienia wypadku, choroby.
WZÓR
Rozdział 5/2.E.2.
9