�ż




APEL
o kompleksowy program ochrony narodowego zasobu bibliotecznego
Przechowywanie i rozpowszechnianie myśli ludzkiej zapisanej na trwałym nośniku należy do podstawowych obowiązków bibliotek. Postępująca i nieuchronna degradacja zbiorów spowodowana przez niekorzystne czynniki zewnętrzne czy kwasowość papieru nie ułatwia dziś tego zadania. W warunkach polskich jest ono o tyle trudniejsze, że od wieków burzliwe dzieje naszego kraju narażały zbiory bibliotek na ustawiczne zniszczenia. Nie mniejsze zagrożenie niesie dzisiejsza cywilizacja z powodu skażenia środowiska, konfliktów zbrojnych, aktów terroryzmu i rozmaitych katastrof.
Badania przeprowadzone ostatnio nad stanem zachowania naszych zbiorów wykazały, że tylko połowa z nich jest w dobrej kondy-ęji fizycznej, ponad 30% �" czyli wiele milionów woluminów - wymaga interwencji konserwatorskiej bądź introligatorskiej, a prawie 20% nie nadaje się już do udostępniania. Toteż zachowanie dla przy-sśych pokoleń dziedzictwa intelektualnego, które zostało zgromadzone f polskich bibliotekach w kraju i za granicą, stanowi poważne wydanie. Szczególnej troski wymaga narodowe dziedzictwo piśmien-cze, świadectwo dokonań naszego narodu na przestrzeni dziejów. Dotychczasowe, rozproszone działania bibliotek okazały się niewy-rczające. Istotną przeszkodę stanowią zarówno względy ekonomia-
"W �ó Xik*v« >tni I lililiol�-«    *1 |mVi I�ś*". )>i nk kr * >� rlyitf ie 1* 'l/*
*<�ó« '.�U’ .°H,,llr v K*�nlMM�o< il �ś I )yi*i/|xi< twe* WuUninwi*, V,\ji< ii y I*0�ho ję,, ’ **    >n u >1f ���>�
' U li <rt lłroiiy”, ńwii irl* *tm r*ij >o-wii?{)*i:ói'K Amz\
|V,    .?***'?* I'"WM'1 -'.'�nyt li �ĄmrOCi kł^ury. u/tmYi y.n V.irtiwrc/ii*.'
f >i ł '    <wł«M�i«i koi rutliikjKjwe«!}, wiiilolirtnioKr� �ś'Priłi^atmi
i�«�ny NiiH)f j<,Wf.Ko Zimobu BihhotuczntJK0’' , Wtóry uiiyakaltoy �ta-lls l’lol<r"inu rzj|<.lowcKO, na wzór narodowych ptoiiiamów ochrony zbiorów funkcjonujących w innych krajach europejskich. Ich doświadczenia wyraźnie wskazują, że tylko wówczas możliwa jest intensyfikacja prac i efektywne wykorzystanie przeznaczonych na ten cel środków.
Ponadto, opierając się na wnioskach pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli z 2000 r., dotyczących Narodowego Zasobu �ŚBibliotecznego, uczestnicy Konferencji uznali za niezwykle ważne rozwiązanie następujących problemów o podstawowym znaczeniu dla ochrony tego zasobu :
�ó    nowelizacja obowiązujących przepisów prawnych uwzględniająca uwagi NIK oraz unijne i światowe uregulowania w zakresie ochrony i ratowania dziedzictwa intelektualnego,
�ó    określenie kryteriów i trybu rejestrowania zbiorów wchodzących w skład Narodowego Zasobu Bibliotecznego,
�ó    określenie obowiązków właścicieli księgozbiorów zapisanych w rejestrze Narodowego Zasobu Bibliotecznego (w tym wdrożenie programów ochrony zbiorów z uwzględnieniem instrukcji na wypadek katastrof),
�ó    ustanowienie trwałych źródeł finansowania prac związanych z ochroną, ratowaniem i dokumentowaniem najcenniejszych kolekcji wchodzących w skład Narodowego Zasobu Bibliotecznego,
�ó    reaktywowanie (zgodnie z Rozporządzeniem Ts/limstra K.ultury t Sztuki z 24.11. 1998 r.) Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego i rozszerzenie jej prerogatyw,
�ó    dokonanie zmian w programach nauczania w s2ko\ach i uczelniach kształcących bibliotekarzy, w celu poszerzenia ich wietlzy z zakresu ochrony zbiorów,
�ó    systematycznego prowadzenia szkoleń z zakresu ochrony �żbiotów dla różnych typów bibliotek.