1. Informacje wstępne: klasa IV szkoły podstawowej, kształcenie językowe, czas 45
minut
2. Temat lekcji: Kiedy jestem szczęśliwy, wściekły albo bardzo zdziwiony -
wypowiedzenia zabarwione uczuciowo.
Cele lekcji
a) ogólny: uczniowie zdobywają umiejętność rozpoznawania i stosowania
różnych typów wypowiedzeń
b) szczegółowe: uczniowie
potrafią podać prostą definicję wypowiedzenia,
uczą się rozpoznawać rodzaje wypowiedzeń ze względu na nacechowanie
emocjonalne,
ćwiczą poprawność stosowania i podziału wypowiedzeń;
Metody:
podające: pogadanka, wyjaśnienie,
aktywizujące (praktyczne): praca z podręcznikiem, wykonywanie zadań ćwiczeniowo-
utrwalających;
Formy pracy:
w zespole pod kierunkiem nauczyciela,
praca samodzielna.
Materiały i wyposażenie
Podręcznik do języka polskiego autorstwa A. A
uczak i A. Murdzek "Między nami" dla
klasy 4 SP, s.24.
3. Struktura lekcji
Wprowadzenie: Nauczyciel przypomina temat poprzedniej lekcji i w ramach powtórzenia
wiadomości pyta co to jest wypowiedzenie i jakie mamy jego rodzaje (ze względu na cel
wypowiedzi). Narysowanie przez nauczyciela na tablicy schematu na podstawie wykresu
z podręcznika (na razie tylko z podziałem na cel wypowiedzi).
Sekwencja czynności uczenia się: Podanie tematu lekcji. Zad.9 s.24 - wypisanie z tekstu
ze s.18-20 wypowiedzeń zakończonych wykrzyknikiem, które nie oznaczają rozkazu ani
polecenia. Podpunkt b) do zad.9: jakie uczucia wyrażają wypisane wypowiedzenia?
Przeczytanie i przepisanie do zeszytu definicji dotyczącej podziału wypowiedzeń
ze względu na zabarwienie uczuciowe. Do schematu nauczyciel dorysowuje podział
wypowiedzeń ze względu na zabarwienie uczuciowe. Uczniowie przerysowują schemat
z podziałem na dwa rodzaje. Poszukujemy w tekście z podręcznika (s.18-20) przykładów
wypowiedzeń wykrzyknikowych. W ramach ćwiczeń dotyczących różnych typów
wypowiedzeń uczniowie ustnie przedstawiają proponowane odpowiedzi do poniższego
polecenia.
Zakończenie: Podsumowanie obu lekcji o wypowiedzeniu ze zwróceniem szczególnej
uwagi na schemat wyrysowany na tablicy. Przypomnienie, że w niedługim czasie mogą
spodziewać się kartkówki z tego tematu.
Formą przypomnienia zagadnień omawianych na lekcji jest następujące zadanie dla
uczniów (zadanie wykonujemy ustnie).
Polecenie : Wyobraz
sobie, że
a) z kartkówki z gramatyki dostałeś 6. Była to jedyna 6. w waszej klasie. Co czujesz?
Zapisz co mówisz, kiedy wrócisz do domu.
b) od niedawna masz w domu małego pieska. Lubi się bawić Twoimi zabawkami
i wyciągać je z różnych kątów pokoju. Pewnego dnia zauważasz, że przebił Twoją
ulubioną piłkę.
c) bardzo długo chorujesz i nie możesz chodzić do szkoły. Pewnego dnia mama
przychodzi do domu i przynosi Ci kartki z życzeniami szybkiego powrotu do zdrowia
od Twoich koleżanek i kolegów z klasy.
Co czujesz? Odpowiadając zastosuj wypowiedzenia wykrzyknikowe.
1. Informacje wstępne: klasa V szkoły podstawowej, kształcenie językowe, czas 45
minut
2. Temat lekcji: Miała baba koguta, wsadziła go do buta  o rzeczownikach żywotnych
i nieżywotnych.
Cele lekcji
a) ogólny: poznanie rzeczowników żywotnych i nieżywotnych oraz ćwiczenie
umiejętności ich odnajdowania i tworzenia
b) szczegółowe: uczniowie
przypominają definicję rzeczownika,
przypominają co to są rzeczowniki abstrakcyjne i konkretne,
poznają definicję rzeczowników żywotnych i nieżywotnych,
umieją rozpoznać rzeczowniki żywotne i nieżywotne,
potrafią odnalez
ć w tekście rzeczowniki żywotne i nieżywotne,
wykonują ćwiczenia sprawdzając swoje umiejętności;
Metody:
podające: wyjaśnienie,
aktywizujące (praktyczne): praca z podręcznikiem i zeszytem ćwiczeń;
Formy pracy:
w zespole pod kierunkiem nauczyciela,
praca samodzielna;
Materiały i wyposażenie
Podręcznik do języka polskiego autorstwa A. A
uczak i A. Murdzek "Między nami" dla
klasy V SP, s. 24-25,
zeszyt ćwiczeń  Między nami dla klasy V, GWO, Gdańsk 2002, s. 91-92, 94-95;
3. Przebieg lekcji:
Wprowadzenie: W ramach wprowadzenia sprawdzamy zadanie domowe. Przypominamy co
to są rzeczowniki własne, pospolite, konkretne i abstrakcyjne. Żeby sprawdzić, czy dzieci
pojęły trudną dla nich definicję rzeczowników konkretnych i abstrakcyjnych wykonują ćw. 1
s. 91 i ćw. 4 s. 92. Sprawdzamy je wspólnie.
Sekwencja czynności uczenia się: Uczniowie przepisują temat lekcji do zeszytów.
Wykonują zad.7 s.24, a następnie czytają definicję rzeczowników żywotnych i nieżywotnych
z podręcznika (s. 24). Dalszy ciąg lekcji wyznaczają wykonywane ćwiczenia mające
sprawdzić czy uczniowie zrozumieli definicję i czy potrafią znalez
ć lub stworzyć wskazane
rzeczowniki. Ćw. 1 s. 94, ćw. 2 s. 95.
Zakończenie: Powtarzamy najważniejsze informacje o rzeczowniku ze szczególnym
uwzględnieniem nowopoznanych rzeczowników żywotnych i nieżywotnych.
1. Informacje wstępne: klasa V szkoły podstawowej, kształcenie językowe, czas 45
minut
2. Temat lekcji: Sierotka Marysia ma rysia Marcysia  rzeczowniki osobowe
i nieosobowe.
Cele lekcji
a) ogólny: rzeczowników osobowych i nieosobowych oraz ćwiczenie umiejętności ich
odnajdowania i tworzenia
b) szczegółowe: uczniowie
przypominają definicję rzeczowników własnych i pospolitych, konkretnych
i abstrakcyjnych, żywotnych i nieżywotnych,
poznają definicję rzeczowników osobowych i nieosobowych,
umieją rozpoznać rzeczowniki osobowe i nieosobowe,
potrafią odnalez
ć w tekście rzeczowniki osobowe i nieosobowe,
wykonują ćwiczenia sprawdzając swoje umiejętności;
Metody:
podające: wyjaśnienie,
aktywizujące (praktyczne): praca z podręcznikiem i zeszytem ćwiczeń;
Formy pracy:
w zespole pod kierunkiem nauczyciela,
praca samodzielna;
Materiały i wyposażenie
Podręcznik do języka polskiego autorstwa A. A
uczak i A. Murdzek "Między nami" dla
klasy V SP, s. 25,
zeszyt ćwiczeń  Między nami dla klasy V, GWO, Gdańsk 2002, s. 95-96;
2. Przebieg lekcji:
Wprowadzenie: Przypominamy sobie o czym mówiliśmy na ostatniej lekcji (rzeczowniki
żywotne i nieżywotne). Uczniowie powtarzają swoimi słowami poznaną ostatnio definicję.
Sekwencja czynności uczenia się: Zapisanie tematu lekcji. Polecenie dla uczniów: proszę
z obu tematów lekcji (dzisiejszego i wczorajszego) podać przykłady rzeczowników
żywotnych i nieżywotnych. Uczniowie wykonują zad. 11a, b s.25. Następnie czytają
definicję rzeczowników osobowych i nieosobowych. Przepisują ją do zeszytów. Dalszy ciąg
lekcji opiera się na wykonywaniu zadań z książki i zeszytu ćwiczeń oraz sprawdzania ich na
forum klasy. Ćw. 4a s.96, ćw. 5 s.96, ćw. 6 s.97. (Jeżeli czasu będzie wystarczająco
wykonujemy zad. 10 s.25). Podanie zadania domowego i przypomnienie, że w najbliższym
czasie uczniowie mogą spodziewać się kartkówki.
Zakończenie: Powtórzenie co to są rzeczowniki osobowe i nieosobowe.
Zadanie domowe: ćw. 3 s.95, ćw. 4b s.96 (w odpowiedzi na to zadanie napisz przynajmniej 8
zdań)
*Projekt i wykonanie: H.S., studentka polonistyki UAM, 2009 r.
(Jeśli skorzystasz z mojego pomysłu, napisz proszę jak wyszła lekcja, co zmieniłeś i jak
podobała się uczniom; będę wdzięczna.)
[e-mail]