Organizacja Harcerska „Rodło” im. Szarych Szeregów

Regulamin sprawności

harcerskich

Jarocin, październik 2011

Zasady i tryb zdobywania sprawności harcerskich

1. Sprawności harcerskie, zwane dalej sprawnościami, są instrumentem metodycznym, który ma na celu motywować członków OH „Rodło” do samorozwoju i pracy nad sobą w konkretnej dziedzinie życia harcerskiego.

2. Sprawności zdobywane są w formie próby, podczas której należy spełnić określone dla danej sprawności wymagania.

3. Decyzje o otwarciu próby, zamknięciu i przyznaniu sprawności ogłasza drużynowy w rozkazie.

4. W OH „Rodło” występują sprawności jedno-, dwu- i trzygwiazdkowe.

5. Harcerka i harcerz zdobywają sprawności indywidualnie. Zdobywanie sprawności można rozpocząć po wstąpieniu do OH „Rodło”, przed przyjęciem do drużyny i Przyrzeczeniem Harcerskim.

6. Harcerka i harcerz przystępują do zdobywania sprawności odpowiednich do etapu swego rozwoju. Przy realizowaniu od razu sprawności wyższego szczebla, należy spełnić niepokrywające się wymagania sprawności niższego szczebla/szczebli z danej dziedziny.

7. Wymagania na sprawności jednogwiazdkowe są kompatybilne z wymaganiami na stopień młodzika w danej dziedzinie, wymagania na sprawności dwugwiazdkowe są kompatybilne z wymaganiami na stopień samarytanki/samarytanina w danej dziedzinie. Sprawności te zawierają jednak również dodatkowe wymagania, nie uwzględnione w wymaganiach na stopień, świadczące o pogłębionym zainteresowaniu tematem. Na każdym szczeblu występują także sprawności o wymaganiach niezwiązanych z wymaganiami stopni harcerskich.

8. Wymagania na sprawności trzygwiazdkowe obejmują wymagania na stopnie ćwika i zwiadowczyni/zwiadowcy w danej dziedzinie oraz zawierają wymagania świadczące o mistrzowskim opanowaniu danej dziedziny.

9. Posiadanie sprawności jedno- lub dwugwiazdkowej automatycznie potwierdza spełnienie wymagań z danej dziedziny w próbie na stopień młodzika lub samarytanki/samarytanina. Potwierdzenie to nie ulega przedawnieniu.

10. Każda sprawność posiada swój unikatowy symbol. W przypadku sprawności jednogwiazdkowych otaczany jest on granatowym okręgiem, w przypadku dwugwiazdkowych- zielonym, a trzygwiazdkowych- czerwonym okręgiem.

11. Symbole zdobytych sprawności umieszczane są na mundurze harcerskim zgodnie z Regulaminem Mundurowym. Oznaczenie to jest fakultatywne.

12. Poniższe sprawności nie są jedynymi obowiązującymi w OH „Rodło”. Drużynowi mają prawo korzystać ze sprawności innych organizacji harcerskich oraz sprawności samodzielnie stworzonych, pod warunkiem, że są zgodne z systemem metodycznym organizacji i służą prawdziwemu rozwojowi harcerzy. Projekty stworzonych sprawności winny być przedstawiane do akceptacji w formie e-mailowej wszystkim członkom Rady Naczelnej OH „Rodło”.

CIĄGI TEMATYCZNE SPRAWNOŚCI JEDNEJ DZIEDZINY

1. Samarytańskie:

Higienista* - Sanitariusz** - Ratownik***

2. Terenoznawcze:

Łazik* - Terenoznawca** - Topograf***

3. Turystyczne:

Tramp** - Wędrowiec***

4. Pionierskie:

Sobieradek obozowy* - Technik obozowy** - Wyga obozowy***

5. Przyrodnicze:

Przyrodnik* - Przyjaciel przyrody** - Znawca przyrody***

6. Sportowe:

Gimnastyk* - Sportowiec** - Olimpijczyk***

7. Kucharskie:

Kuchcik* - Kucharz** - Kuchmistrz***

8. Muzyczne:

Śpiewak* - Grajek** - Muzyk***

9. Puszczańskie:

Robinson* - Leśny Człowiek** - Trzy pióra***

10. Związane z harcami:

Harcownik* - Organizator harców** - Mistrz harców***

11. Zwiadowcze:

Łącznik** - Skaut***

12. Historyczne:

Młody historyk*- Historyk**

SPRAWNOŚCI SAMARYTAŃSKIE

Dbam o własny wygląd i czystość, utrzymuję porządek wokół siebie. Dbam o higienę osobistą i zapobiegam przeziębieniom, odpowiednio się ubierając.

Umiem zaradzić w przypadku skaleczenia, otarcia nogi, zachłyśnięcia, niewielkiego oparzenia i stłuczenia, krwotoku z nosa, użądlenia przez pszczołę lub osę. Odpowiednio wykorzystuję dostępne środki opatrunkowe. Znam prawidłową temperaturę człowieka i potrafię ją zmierzyć. Znam numery telefonów pogotowia ratunkowego, policji, straży pożarnej oraz ogólnopolski numer alarmowy. Wiem, jak wezwać pomoc w nagłym wypadku.

Higienista *

1. Umiem zaradzić w przypadku skaleczenia, otarcia nogi, zachłyśnięcia, niewielkiego oparzenia i stłuczenia, krwotoku z nosa, użądlenia przez pszczołę lub osę. (część z tych czynności winna być- o ile nadarzy się okazja- wykonana nie pozorowanie, ale przy okazji prawdziwego takiego zdarzenia).

2. Potrafię opatrzyć ranę, znam sposoby na zastąpienie opaski podtrzymującej innymi materiałami.

3. Dbam o higienę osobistą, udowadniam to na biwakach, obozach. Rozumiem, że czystość i porządek sprzyjają zdrowiu. Chronię się odpowiednim strojem przed przeziębieniem, znam prawidłową temperaturę ciała i potrafię ją zmierzyć.

4. Znam alarmowe numery telefonów. Wiem jak wezwać pomoc i prowadzić rozmowę z dyspozytorem.

5. Potrafię udzielić wsparcia psychicznego przytomnemu poszkodowanemu.

Znam skład apteczki drużyny i wiem, jak stosować znajdujące się w niej środki. Potrafię udzielić pierwszej pomocy w przypadku krwotoku, stłuczenia, oparzenia, odmrożenia, skręcenia stawu, złamania kończyny, wystąpienia ciała obcego w oku, omdlenia, udaru słonecznego. Pełniłam/em służbę samarytańską, np. na wycieczce, biwaku, festynie.

Sanitariusz **

1. Znam skład apteczki drużyny, zastosowanie obecnych w niej elementów, uzupełniłem ją o nowe środki.

2. Potrafię udzielić pomocy w przypadku krwotoku, stłuczenia, oparzenia, odmrożenia, skręcenia stawu, złamania kończyny, wystąpienia ciała obcego w oku, omdlenia, udaru słonecznego. Znam różnicę między zwichnięciem a skręceniem.

3. Pełniłam/em służbę samarytańską, np. na wycieczce, biwaku, festynie, udzielając pomocy harcerzom w drobnych urazach.

4. Znam stopnie oparzeń i odmrożeń, umiem je rozpoznać i wiem czym się cechują.

5. Zbiorę i ususzę co najmniej 4 zioła, pomagające przy drobnych schorzeniach- zapalenie gardła, niestrawność itp. Przygotowałem z nich napar, stosowałem je u siebie, wspomagając leczenie konwencjonalne.

Potrafię ocenić czynności życiowe (tętno i oddech), znam prawidłowe tętno dzieci i dorosłych. Potrafię postąpić w przypadku utraty przytomności, ułożyć chorego w pozycji bezpiecznej. Umiem zastosować różne sposoby przenoszenia poszkodowanych. Potrafię postępować w przypadku zatrucia pokarmowego.

Potrafię udzielić pierwszej pomocy, w razie potrzeby potrafię zastosować resuscytację (ogół czynności prowadzących do przywrócenia podstawowych czynności życiowych).

Ratownik***

1. Potrafię wykonać Resuscytację Krążeniowo- Oddechową według najnowszych standardów u dorosłego, dziecka i niemowlęcia. Przeprowadziłem na fantomie kurs RKO dorosłego w ramach szkolenia młodszych.

2. Potrafię ocenić oddech, zbadać tętno poszkodowanego na każdej części ciała, wiem, co oznacza zbyt wysokie lub niskie tętno, oddech prawidłowy i nieprawidłowy, brak tych czynności życiowych. Znam prawidłowe częstotliwości tych czynności.

3. Potrafię prawidłowo postępować z poszkodowanym w różnych przypadkach- przy wszelkich urazach, przy braku lub obecności czynności życiowych, przy braku lub obecności przytomności. Ułożę poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, czterokończynowej, płaskiej w odpowiednich sytuacjach.

4. Wiem jak, w razie absolutnej konieczności, przenosić poszkodowanych urazowych i bezurazowych. Znam na to co najmniej 5 sposobów, wiem, kiedy który z nich powinien być stosowany. Wykonałem z przedmiotów terenowych i przyniesionych nosze dobrze stabilizujące pozycję przenoszonego poszkodowanego.

5. Potrafię pomóc przy wszelkich chorobach niewymagających interwencji lekarza- przeziębieniu, zapaleniu gardła, niestrawności, zatruciu pokarmowym itd. Leczyłem się z powodzeniem w przypadku niektórych z nich.

Potwierdzenie ukończenia kursu pierwszej pomocy w wymiarze co najmniej 9h teorii i 6h praktyki powoduje obligatoryjne przyznanie stopnia Ratownika.

SPRAWNOŚCI PIONIERSKIE

Rozstawiłam/em namiot turystyczny, ułożyłam/em i rozpaliłam/em bezpiecznie ognisko. Znam trzy węzły.

Bezpiecznie i prawidłowo posługuję się nożem, wykorzystuję go umiejętnie podczas prac obozowych.

Przyszyłam/em guzik, plakietkę do munduru.

Sobieradek obozowy *

1. Rozstawiłem samodzielnie lub z kolegą namiot turystyczny.

2. Potrafię samodzielnie ułożyć i rozpalić małe, bezpieczne ognisko. Potrafię zamaskować miejsce po ognisku.

3. Potrafię bezpiecznie i prawidłowo posługiwać się nożem podczas prac pionierskich. Chronię go przed rdzewieniem, potrafię go naostrzyć.

4. Wykonałem samodzielnie przedmiot przydatny w obozie. Podczas prac pionierskich potrafię zastosować 3 różne węzły.

5. Znam podstawy szycia, przyszyłem samodzielnie guzik, plakietkę do munduru, wyszyłem symbol sprawności.

Uczestniczyłam/em w rozstawianiu obozu. Zbudowałam/em proste urządzenie obozowe lub wykonałam/em element zdobnictwa obozowego. Znam pięć węzłów, wykorzystałam/em je w praktyce (np. przy budowie urządzeń, w zdobnictwie obozowym lub podczas wędrówki). Przygotowałam/em posiłek dla zastępu na kuchni polowej lub kuchence turystycznej.

Technik obozowy **

1. Uczestniczyłem w rozstawianiu obozu, potrafię prawidłowo rozbić razem z grupą kwatermistrzowską każdy typ namiotu, zadaszenia kuchenne itp.

2. Zbudowałem proste urządzenie obozowe (prycza, półka itp.) i wykonałem element zdobnictwa obozowego.

3. Znam co najmniej pięć węzłów o ważnym zastosowaniu terenowym, stosuję je w praktyce (np. przy budowie urządzeń, w zdobnictwie obozowym lub podczas wędrówki).

4. Sprawnie i bezpiecznie posługuję się siekierą. Potrafię ją naostrzyć.

5. Rozpalę ogień jedną zapałką w każdym przypadku w bezdeszczową pogodę. Skonstruuję ogniska co najmniej 5 typów i wyjaśnię, do czego dany stos nadaje się najlepiej.

Kierowałam/em budową urządzenia obozowego wg własnego projektu. Umiem sprawnie posługiwać się sprzętem pionierskim. Potrafię zawiązać co najmniej 8 węzłów i ich zastosowanie.

Wyga obozowy***

1. Uczestniczyłem w zwiadzie kwatermistrzowskim obozu drużyny.

2. Kierowałem rozstawieniem obozu, właściwie dobierając miejsca na namioty mieszkalne, kuchnie i sanitariaty. Sprawnie posługiwałem się przy tym wszelkim sprzętem pionierskim.

3. Znam możliwości zastosowania różnego rodzaju drewna do budowy sprzętów obozowych. Znam co najmniej 8 rodzajów węzłów przydatnych w budowie urządzeń.

4. Zbuduję urządzenia obozowe ogólnego użytkowania według własnego projektu, np. kuchnię, pomosty, stołówkę.

5. Rozpalę ogień podczas niewielkiego deszczu i w śniegu jedną zapałką. Znam zasady rozpalania ognia w trudnych warunkach.

SPRAWNOŚCI TERENOZNAWCZE

Uczestniczyłam/em w grze terenowej. Wyznaczyłam/łem strony świata za pomocą słońca, przedmiotów terenowych i busoli. Dotarłam/em do wyznaczonego miejsca po znakach patrolowych.

Uczestniczyłam/em w wycieczce, przygotowałam/em swój ekwipunek wycieczkowy, odpowiedni do warunków atmosferycznych i terenowych. Potrafię bezpiecznie poruszać się po drodze (samodzielnie i w grupie).

Byłam/em z zastępem lub drużyną na wycieczce w lesie.

Łazik *

1. Uczestniczyłem w grze terenowej z zastępem/drużyną. Uczestniczyłem w biegu na orientację po znakach patrolowych. Nie sprawia mi problemu odnajdywanie znaków patrolowych podczas zajęć w terenie.

2. Potrafię wymienić naturalne sposoby wyznaczania kierunków świata, zastosuję je w porównaniu z busolą, ocenię ich skuteczność.

3. Byłem z zastępem/ drużyną na około 10km wycieczce w terenie leśnym i polnym. Przygotowałem się odpowiednio do warunków pogodowych i terenowych, zabrałem odpowiednie wyposażenie.

4. Potrafię poruszać się po leśnych duktach i na przełaj, zachowuję się odpowiednio podczas wędrówki.

5. Znam podstawowe elementy mapy, wiem, co to jest skala, poziomice.

Wyznaczyłam/em azymuty w terenie. Wykonałam/em szkic drogi, zaznaczając azymuty, charakterystyczne obiekty i odległości. Posługując się busolą i mapą dotarłam/em do wyznaczonego miejsca. Wyznaczyłam/em w nocy kierunek północny. Prawidłowo oceniłam/em „na oko” odległość w terenie, długość przebytej drogi oraz czas marszu. W pomiarach wykorzystałem wymiary swojego ciała, np. wzrost, rozpiętość ramion i długość stopy.

Terenoznawca **

1. Wyznaczyłem azymut w terenie otwartym na widoczny obiekt. Potrafię bez błądzenia dojść do wyznaczonego punktu w terenie otwartym i leśnym, korzystając z mapy i busoli.

2. Potrafię wykonać szkic przebytej drogi, uwzględniając azymuty, odległości i charakterystyczne punkty.

3. Potrafię wyznaczyć północ, odnajdując na niebie Gwiazdę Polarną. Potrafię oszacować bez zegarka czas marszu.

4. Znam długość swojego kroku i parokroku, wymiary swojego ciała. Dzięki nim potrafię ocenić przebyty dystans i oszacować wymiary przedmiotów w terenie. Oszacuję prawidłowo odległości w terenie otwartym.

Odnalazłam/em na mapie miejsce, w którym się znajduję, poprowadziłam/em w czasie gry terenowej lub wycieczki zastęp wg mapy topograficznej. Na podstawie mapy topograficznej określiłam/em długość trasy, nachylenie terenu, przybliżony czas marszu, azymut na dany punkt. Zmierzyłam/em w terenie odległość i wysokość.

Topograf***

1. Bez błądzenia poruszam się i prowadzę zastęp/drużynę w nowym terenie leśnym, posługując się mapą i odnajdując kierunki świata na podstawie zjawisk naturalnych. Potrafię za pomocą busoli i mapy odnaleźć miejsce w nowym terenie, w którym się znajduję.

2. Potrafię za pomocą zegarka i słońca określić położenie północy, uwzględniając długość geograficzną i czas letni/zimowy. Wykonam survivalowy kompas, porównam jego skuteczność z busolą.

3. Potrafię zmierzyć w terenie wysokość drzewa i szerokość rzeki.

4. Potrafię odczytać i zinterpretować każdy element mapy topograficznej. Na jej podstawie określę długość trasy, nachylenie terenu, czas marszu, wartość azymutu na dany punkt. Wiem co to jest deklinacja, znam jej zbliżoną wartość w miejscu, w którym mieszkam, stosuję ją w przeliczaniu azymutów.

SPRAWNOŚCI TURYSTYCZNE

Znam oznakowanie szlaków turystycznych oraz zasady poruszania się po nich. Przeszłam/przeszedłem oznaczonym szlakiem. Kompletuję ekwipunek turystyczny odpowiedni na różne pory roku.

Tramp **

1. Razem z zastępem lub drużyną odbędę całodniową wędrówkę szlakiem turystycznym w najbliższej okolicy. Rozpoznałem jego oznakowanie, umiem się po nim poruszać, wiem, po co został stworzony.

2. Dostosowuję swój ekwipunek do pory roku i pogody, posiadam podstawowy sprzęt konieczny na daną porę roku, nie pakuje zbędnych przedmiotów.

3. Dbam o stopy w moich wędrówkach. Potrafię natłuścić i zaimpregnować buty, wysuszyć je w terenie, uchronić się przed pęcherzami. Dobieram odpowiednie buty do danego terenu.

4. Potrafię naprawić każdy element mojego ekwipunku, używając dratwy, taśmy, kleju itp.

Wędrowiec***

1. Odbyłem co najmniej trzy kilkudniowe wędrówki w polskich parkach krajobrazowych lub narodowych. Starannie je zaplanowałem, opracowując trasę, noclegi, możliwe źródła wody i zaopatrzenia w żywność i zabezpieczając się na wypadek niepowodzenia.

2. Skompletowałem ekwipunek na każdą porę roku, wyważając go między niską ceną a wysoką użytkowością. Stworzę przedmiot przydatny w wędrówce lub naprawię ekwipunek (rakiety śnieżne zimą, prowizoryczny plecak, płaszcz przeciwdeszczowy).

3. Znam zasady zdrowego żywienia podczas wędrówki, dobieram jadłospis, korzystając z pożywienia pełnowartościowego i wytrzymałego zarazem. Przygotowałem pożywienie dobre na wędrówkę, np. batony z ziaren, pemmikan, suchary itp.

4. Przygotowałem rajd dla drużyny lub organizacji, pokazując mniej doświadczonym piękno okolicy i zachęcając do wędrowania.

SPRAWNOŚCI PRZYRODNICZE

Byłam/em z zastępem lub drużyną na wycieczce w lesie. Umiem się w nim zachować. Rozpoznałam/em po sylwetce i liściach 5 drzew.

Zaopiekowałam/em się zwierzęciem lub rośliną.

Wyrobiłem w sobie pożyteczne domowe nawyki ekologiczne.

Przyrodnik *

1. Rozpoznam po liściach i sylwetce 5 gatunków drzew występujących w okolicy.

2. Odwiedziłem na zbiórce ciekawy pod względem przyrodniczym teren leśny, sporządzając notatkę z wycieczki (forma dowolna- opowiadanie, rysunki, wyklejanka z zebranych owoców lasu, wyrzeźbiona w kawałku drewna pamiątka itp.).

3. Opiekuję się w domu roślinką, znam jej nazwę, zapotrzebowanie na wodę, nawozy, światło. Opiekuję się zwierzęciem- znam jego nazwę, dietę i styl życia. Opowiem o niej/nim w zastępie. (do wyboru)

4. Rozpoznam i zbiorę kilka ziół, np. mięta, dziurawiec, rumianek, mniszek itp., potrafię wymienić ich zastosowania lecznicze, żywieniowe lub użytkowe, przygotować napar, wywar, udusić itp.

5. Wyrobiłem w sobie nawyki ekologiczne- segreguję śmieci, prowadzę kompostownik, oszczędzam prąd i wodę.

Odnalazłam/em w środowisku naturalnym 2 rośliny chronione.

Obserwowałam/em wybrane zwierzę i opowiedziałam/em innym (w zastępie, w drużynie lub w klasie) o swoich spostrzeżeniach.

Wykonałam/em pożyteczną pracę na rzecz przyrody.

Przyjaciel przyrody **

1. Rozumiem potrzebę ochrony środowiska naturalnego. Mam stałe obowiązki temu służące. Zorganizowałem z zastępem lub drużyną pożyteczna pracę na rzecz przyrody.

2. Odwiedziłem samodzielnie obszar cenny przyrodniczo w moim powiecie, wiem, co czyni go wyjątkowym. Udokumentowałem to relacją zdjęciową.

3. Odnalazłem w środowisku naturalnym 2 rośliny chronione, wiem dlaczego chroni je prawo.

4. Podczas wycieczek w teren poruszam się cicho, staram się spotkać jak najwięcej zwierząt. Opowiem w środowisku o ich zachowaniu.

Wyrobiłam/em w sobie pożyteczne nawyki ekologiczne (oszczędzam wodę, gaszę światło, segreguję odpady).

Znawca przyrody***

1. Jestem świadomy konieczności ochrony środowiska przez każdego z nas. Kultywuję w domu proste nawyki ekologiczne, wprowadzając nowe- w miejscu zamieszkania i w harcówce.

2. Odbyłem wędrówkę w parku krajobrazowym lub narodowym, wiem, jaki specyficzny ekosystem jest w nim chroniony, znam kilka chronionych tam roślin i zwierząt.

3. Wyznaczę sobie niewielki fragment terenu (rzędu kilkudziesięciu metrów), który przeanalizuję pod względem przyrody ożywionej i nieożywionej i jej zmian na przestrzeni roku. Udokumentuję to notatkami i zdjęciami.

4. Dokonałem zasiadki(zamaskowania z aparatem by obserwować zwierzęta) w terenie, maskując moją obecność i obserwując zwierzęta. Opowiedziałem o tym doświadczeniu w zastępie/drużynie. Znam zasady dobrego maskowania się przed zwierzętami.

SPRAWNOŚCI HISTORYCZNE

Wiem, kiedy powstał skauting, kto był jego twórcą oraz kto tworzył harcerstwo na ziemiach polskich. Wiem, czym wsławiły się Szare Szeregi.

Znam patrona Organizacji Harcerskiej „Rodło”.

Wiem, kto jest patronem mojej drużyny i zastępu.

Znam historię godła i barw narodowych. Wiem, co oznaczają i potrafię się wobec nich zachować. Zaśpiewam hymn państwowy.

Młody historyk *

1. Interesuję się historią Polski i świata. Mam swój ulubiony okres w dziejach danego państwa, opowiem o nim w zastępie/drużynie.

2. Wiem, dlaczego Polska ma takie, a nie inne godło, flagę i hymn. Rozumiem, dlaczego są ważne. Potrafię wyjaśnić słowo „patriotyzm” i odpowiednio się zachować podczas śpiewania hymnu państwowego, harcerskich pieśni obrzędowych oraz znam zasady obowiązujące przy obrzędowym ognisku OH „Rodło”.

3. Interesuję się historią harcerstwa. Przygotowałem z zastępem scenkę dotyczącą powstania skautingu i harcerstwa lub walki harcerzy w II wojnie światowej.

4. Wiem, kiedy powstał skauting, kto był jego twórcą oraz kto i kiedy tworzył harcerstwo na ziemiach polskich.

5. Wiem, czym były Szare Szeregi, znam nazwy postaci i oddziałów będących patronami jednostek organizacyjnych Organizacji.

Znam najważniejsze wydarzenia z dziejów Szarych Szeregów. Potrafię wskazać kilka postaci zasłużonych dla podziemnego harcerstwa.

Wiem, jakie inne organizacje harcerskie działają w Polsce. Wiem, czym różnią się od OH „Rodło”.

Wiem, jak powstała tradycja Dnia Myśli Braterskiej.

Znam historię swojej drużyny oraz patrona drużyny i zastępu. Wiem, jakie cechy patrona zastępu warto naśladować. Wiem, czego dotyczy imię drużyny i znam zarys jej/jego dziejów.

Historyk**

1. Przeczytałem co najmniej jedną książkę o Szarych Szeregach, znam zarys ich dziejów, najsłynniejsze jednostki organizacyjne. Wskażę kilka postaci zasłużonych dla podziemnego harcerstwa. Odegram z zastępem scenkę na podstawie jednego z ważnych wydarzeń w losach Szarych Szeregów.

2. Znam historię swojej drużyny- wiem, kiedy została założona, kto w niej działał, czym się wsławiła. Przygotuję jej małe kalendarium wg własnego projektu.

3. Znam bohatera drużyny( i zastępu). Wiem, kim/czym był, czym się wsławił, znam najważniejsze związane z nim wydarzenia. Wiem, jakie jego cechy warto naśladować. Przygotuję o nim plakat lub zbiórkę szkoleniową.

4. Opowiem gawędę o dziejach harcerstwa w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem historii najnowszej- powstania alternatywnych organizacji harcerskich, różnicach i podobieństwach względem OH „Rodło”.

5. Znam dzieje założycieli skautingu i harcerstwa- Baden-Powella i Małkowskiego. Wiem jak powstała tradycja Dnia Myśli Braterskiej.

SPRAWNOŚCI SPORTOWE

Systematycznie uczestniczę w zajęciach ruchowych (np. gimnastyka, gra w piłkę, jazda na rowerze, aerobik, jazda na rolkach).

Gimnastyk *

1. Systematycznie uprawiam sport, opowiem o moich zajęciach ruchowych w zastępie/drużynie.

2. Śledzę wydarzenia sportowe, w których udział biorą udział reprezentacje Polski. Mam swoją ulubioną dyscyplinę, znam obowiązujące w niej zasady.

3. Znam znaczenie dobrej rozgrzewki przed rozpoczęciem sportu. Prowadziłem, samodzielnie lub z zastępemna biwakach/obozie co najmniej 2 rozgrzewki ogólnorozwojowe dla drużyny.

4. Podczas rozgrzewek zaprezentował kilka ćwiczeń rozwojowych danej grupy mięśni, wyjaśnił, jak je poprawnie wykonywać, aby je wzmacniać.

Sportowiec**

1. Uprawiam wybraną dyscyplinę sportu.

2. Zademonstrowałem swoje umiejętności w uprawianej dyscyplinie sportu.

3. Zorganizowałem dla harcerzy zajęcia zapoznające z uprawianą dyscypliną sportu (pokazy, zawody, naukę zasad i techniki itd.).

4. Uczestniczyłem kilkakrotnie w zawodach sportowych, zawsze przestrzegając zasady fair play.

5. Staram się systematycznie poprawiać swoje wyniki.

Olimpijczyk ***

1. Uprawiam wybraną dyscyplinę sportu pod fachowym kierunkiem.

2. Uczestniczyłem w olimpiadzie sportowej (np. szkolnej, obozowej, międzyszkolnej), poprawiając swoje wyniki.

3. Spopularyzowałem ideę olimpijską w swoim środowisku: w szkole, w drużynie.

4. Reprezentowałem szkołę na zawodach sportowych, starając się przyczynić do sukcesów drużyny.

SPRAWNOŚCI KUCHARSKIE

Kuchcik *

1. Przygotuję w terenie posiłek dla zastępu, korzystając z kuchni polowej lub kuchenki turystycznej.

2. Zadbam o estetyczny wygląd polowego “stołu”.

3. Przestrzegam zasad higieny przy sporządzaniu posiłków i zapoznał/a z nimi zastęp.

4. Przygotuję śniadanie lub kolację dla domowników.

5. Przygotuję podwieczorek według własnego pomysłu.

Kucharz **

1. Prawidłowo posługuję się sprzętem kuchennym (nożami, tłuczkami, maszynką do mielenia, garnkami i patelniami różnej wielkości, cedzakiem).

2. Ułożyłem urozmaicony jadłospis na kilkudniowy biwak lub na tydzień obozu dla całej drużyny.

3. Przygotowałem obiad dwudaniowy dla rodziny, estetycznie go podając.

4. Wybrałem miejsce na kuchnię na biwaku drużyny, urządzę ją funkcjonalnie.

Kuchmistrz* * *

1. Rozplanuję i urządzę blok kuchenny na obozie drużyny lub kilkudniowym biwaku.

2. Kierowałem co najmniej przez trzy dni służbą kuchenną na obozie drużyny lub na biwaku: układając jadłospisy, gotując każdego dnia inną zupę, przygotowując dania mięsne i jarskie.

3. Poznałem zasady racjonalnego żywienia dzieci i dorosłych.

4. Ułożyłem wybraną dietę: (np.: niskokaloryczną, dla cukrzyków, dla diabetyków) oraz wyliczyłem podstawowe wartości odżywcze w stosunku do tej diety.

5. Przygotowałem młodszych do próby na sprawność “kuchcika”.

SPRAWNOŚCI HARCOWNICZE

Znam przynajmniej 10 piosenek harcerskich i pląsów.

Harcownik *

1. Uczestniczyłem w 5 grach terenowych, przestrzegał/a zasad w nich obowiązujących.

2. Poznałem 10 ćwiczeń rozwijających spostrzegawczość, refleks, pamięć.

3. Uczestniczyłem razem z zastępem w zawodach, turnieju, meczu lub innej formie współzawodnictwa między zastępami.

4. Brałem udział w INO, grze ekologicznej lub biegu patrolowym.

Organizator harców**

1. Przeprowadziłem 10 gier terenowych i sportowych, ucząc młodszych zasad w nich obowiązujących.

2. Zorganizowałem dla zastępu (drużyny) ćwiczenia z KIM-a w harcówce i w terenie.

3. Zorganizowałem mecz, olimpiadę lub inną formę zawodów między zastępami.

4. Prowadzę własny notatnik, zawierający zbiór gier i ćwiczeń do wykorzystania w pomieszczeniu i w terenie.

Mistrz harców* * *

1. Przedstawiłem zestaw gier, ćwiczeń i konkursów, zebranych w czasie próby.

2. Przeprowadziłem po kilkanaście gier terenowych i świetlicowych w drużynie lub dla dzieci spoza OH „Rodło”.

3. Przygotowałem trasę i program harcerskiego biegu terenowego, sprawdzającego znajomość technik harcerskich.

4. Nauczyłem młodszych kilku gier i ćwiczeń do wykorzystania na zbiórkach i w szkole.

SPRAWNOŚCI MUZYCZNE

Mam śpiewnik harcerski. Znam przynajmniej 10 piosenek harcerskich i pląsów.

Śpiewak *

1. Rozpocząłem śpiew kilku piosenek na zbiórce zastępu.

2. Nauczyłem zastęp lub drużynę po kilka tradycyjnych i współczesnych piosenek harcerskich oraz turystycznych.

3. Zaśpiewałem z pamięci 10 piosenek (harcerskich, narodowych lub żołnierskich).

4. Prowadzę na bieżąco swój śpiewnik harcerski, ma w nim zapisanych minimum 20 piosenek.

Grajek**

1. Nauczyłem się grać przynajmniej na jednym instrumencie, zagram na nim melodię.

2. Brałem udział w przygotowywaniu uroczystości harcerskiej, organizując muzykę.

3. Nauczyłem zastęp lub drużynę piosenki na podstawie zapisu nutowego.

4. Zorganizowałem w drużynie naukę piosenek akompaniując na instrumencie.

Muzyk***

1. Przygotowałem program i przeprowadziłem 5 ognisk harcerskich, w tym co najmniej 2 tematyczne.

2. Akompaniowałem na ognisku, dobierając wcześniej związany z tematem zestaw piosenek.

3. Zagram kilka melodii na wybranym instrumencie.

4. Wykonam fujarkę, piszczałkę lub inny instrument z przedmiotów terenowych, nauczę się nią posługiwać.

SPRAWNOŚCI PUSZCZAŃSKIE

Robinson *

1. Przeprowadziłem w pobliżu obozu w samotności kilkugodzinną obserwację życia lasu o wschodzie słońca.

2. W dowolnej formie udokumentowałem swoje spostrzeżenia (zauważone zwierzęta, ich tropy, zjawiska przyrody, znalezione rośliny chronione, jadalne itp.),zaprezentuję je na zbiórce zastępu.

3. Przygotowałem dla zastępu posiłek, korzystając z zebranych owoców lasu.

Leśny człowiek **

1. Odbyłem samotną wędrówkę po lesie (od świtu do zmroku), żywiąc się owocami lasu, odnalazłem wyznaczone przez drużynowego miejsce bez posługiwania się mapą, kierując się tylko znakami przyrody.

2. Korzystając z samotności przemyślałem swoje dotychczasowe życie harcerskie.

3. Powróciłem niepostrzeżenie do ogniska i opowiedziałem gawędę o życiu lasu na podstawie wyników obserwacji i przemyśleń, jakie miałem podczas wędrówki.

4. W czasie tej wędrówki znalazłem ciekawe miejsce, by pokazać je potem harcerzom/harcerkom z drużyny.

Trzy pióra ***

1. Przeszedłem pomyślnie trzy próby - milczenia, głodu i samotności - przez kolejne trzy doby:

• w czasie pierwszej doby powstrzymałem się od spożywania jakichkolwiek pokarmów i napojów (z wyjątkiem czystej wody) uczestnicząc we wszystkich zajęciach obozowych,

• w czasie drugiej próby zachowałem całkowite milczenie,

• trzecią dobę spędziłem w lesie nie spostrzeżony przez ludzi, żywiąc się pokarmem leśnym.

SPRAWNOŚCI ZWIADOWCZE

Nadałam/em i odebrałam/em wiadomość przekazaną alfabetem Morse'a.

Znam co najmniej dwa sposoby szyfrowania wiadomości.

Łącznik **

1. Umiem nadawać i odbierać wiadomości alfabetem Morse'a za pomocą chorągiewek, światła i dźwięku. Sprawnie koduję i dekoduję.

2. Potrafię zaszyfrować wiadomość 5 różnymi sposobami.

3. Poruszam się bezszelestnie po pomieszczeniu zamkniętym i w terenie, czołgając się i maskując swoją obecność.

4. Dostarczę list lub ustną wiadomość do adresata w wyznaczonym czasie. Zapamiętam nowo poznaną drogę w terenie leśnym, wrócę nią samodzielnie bez błądzenia.

Skaut***

1. W nieznanym terenie podszedłem wskazany obiekt w sposób niedostrzeżony. Posługuję się prostymi znakami mowy gestów/ języka migowego, aby porozumiewać się bezgłośnie.

2. Znam na pamięć alfabet Morse'a, międzynarodowy kod sygnałowy, sprawnie posługuję się nimi. Opracowałem własny szyfr, poddałem go próbom łamania przez harcerzy/harcerki w drużynie.

3. Potrafię zamaskować się w terenie, znam zasady dobrego maskowania się.

4. Przeprowadziłem zwiad, sporządzając szczegółowy raport zawierający opis wykonanych zadań i zaobserwowanych zdarzeń.

5. Przeprowadziłem w zastępie /drużynie szkolenie z łączności.

POZOSTAŁE SPRAWNOŚCI

Głodzik *

1. Nie spożywałem żadnych pokarmów i napojów, poza czystą wodą, przez 24 godziny.

Szara lilijka *

1. Zachowałem całkowite milczenie przez 24h, nie komunikując się z innymi. Czas w ciszy poświęciłem na przemyślenie swojego życia harcerskiego.

Starszy Brat/Starsza Siostra*

1. Opiekowałem się młodszym dzieckiem przez kilka godzin

2. Zadbałem o dziecko powierzone jego opiece:

• Przygotowałem mu posiłek, karmiąc je

• Dopilnowałem przestrzegania zasad higieny osobistej

• Potrafię dostosować ubranie do panujących warunków otoczenia

Przygotowałem grę lub zabawę w wieku wczesnoszkolnym lub przedszkolnym, przeprowadzając ją w gronie zuchów lub innych znajomych dzieci.

Znam okolice swego domu i szkoły. Wiem, gdzie jest przychodnia lekarska, apteka, poczta, posterunek policji, dworzec autobusowy i dworzec kolejowy. Potrafię wskazać drogę do tych miejsc.

Odszukam na mapie Polski miejsca, które dotąd odwiedziłem lub chciałbym odwiedzić.

Wskazidroga *

1. Dobrze orientuję się w terenie miejskim. Potrafię posługiwać się planem miasta i odnajdować swoje położenie korzystając z obserwacji otoczenia.

2. Znam bardzo dobrze okolicę mojego domu i szkoły. Potrafię wskazać/opisać drogę do najbliższych budynków użyteczności publicznej: przychodni lekarskiej, apteki, poczty, posterunku policji, dworca autobusowego i dworca kolejowego.

3. Wskażę na mapie Polski miejsca, które odwiedziłem i powiem kolegom/koleżankom dlaczego warto je zobaczyć. Pokażę również miejsca, które chciałbym odwiedzić, uzasadniając swój wybór.

4. Opowiem o położeniu mojego miasta/wsi w województwie i kraju. Przygotuję, samodzielnie lub z zastępem projekt dotyczący mojej miejscowości (np. o historii, zabytkach, o tym, co wyróżnia miasto na tle województwa, kraju itp.).

Ognik *

1. Pod opieką zastępowego ułożę ognisko i rozpalę je.

2. Pełniłem funkcję strażnika ognia.

3. Znam gatunki drewna właściwego do budowania głównego stosu i na rozpałkę. Znajdę w terenie dobrą podpałkę.

4. Potrafię zatrzeć ślady ogniska po jego wygaszeniu, potrafię zabezpieczyć zapałki przed zamoknięciem.

SYMBOLE SPRAWNOŚCI

Samarytańskie: Terenoznawcze: Pionierskie:

Turystyczne: Przyrodnicze: Sportowe:

Kucharskie: Muzyczne: Puszczańskie:

Harcownicze: Zwiadowcze: Historyczne:

Wskazidroga* Starszy brat/siostra* Ognik*

Głodzik* Szara lilijka*

---