„Granica” - powieść realistyczna. Cechy powieści realistycznej na podstawie „Granicy” Zofii Nałkowskiej
Powieść Zofii Nałkowskiej pt.: „Granica” jest bez wątpienia wieloaspektowa. Traktuje się ją jako powieść psychologiczną, filozoficzną, społeczną, polityczną lub obyczajową. Z pewnością powieść tę można zaliczyć także do grupy powieści realistycznych, jeśli mowa zarówno o technice pisarskiej, jak i o ideologii, jaka za realizmem stała.
Autorka nie stroni od realistycznych opisów życia człowieka, ukazuje je wręcz obrazowo, niczego nie ukrywa i nie upiększa. Widać to szczególnie w opisach życia i dialogach pomiędzy ludźmi pochodzącymi z najniższych sfer społecznych.
Bohaterami „Granicy” są zwykli ludzie, o różnym pochodzeniu i statusie społecznym. Nie znajdziemy tu wzniosłych i bohaterskich czynów, które przeważały np. w literaturze romantycznej. Czytelnik odnajdzie tu natomiast szarą codzienność, prawdę i obiektywizm. Nałkowska nie tylko opisuje życie codzienne zwykłych ludzi, ale także ich dylematy, wybory, przed jakimi stają, nadzieje i porażki. Mało tego - przedstawia ich myślenie, motywację do działania i próbuje rozważyć przyczyny tego, co ich spotyka. Krótko mówiąc - to, co każdy z nas odnajduje w sobie, z czym styka się na co dzień. Bohaterowie powieści nie są jednoznacznymi charakterami. Raz działają rozważnie, drugi raz nie. Kochają, nienawidzą, zdradzają, wybaczają, powracają i znów odchodzą.
Realistyczny kształt w powieści mają także opisy miejsc, osób i sytuacji. Tak jest w przypadku opisu kamienicy pani Kolichowskiej i mieszkań znajdujących się w niej. Autorka niczego nie ubarwia, nie idealizuje, mówi wręcz wprost o pewnych wadach. Nie ukrywa faktu, że najbiedniejsi żyją w najgorszych warunkach, nie mają nawet łazienki. Dokładnie opisuje wnętrza tych pomieszczeń, które odrastają surowością.
Ważnym elementem „Granicy” jako powieści realistycznej jest fakt, iż autorka opisała w niej świat, który dobrze znała. Czas akcji powieści jest czasem, w którym żyła autorka. Również dlatego jej opisy są tak realne i oddają w stu procentach sytuację, jaka panowała w ówczesnej Polsce.
Dla powieści realistycznej ważne są także dialogi. Słownictwo bohaterów i ich sposób myślenia świadczą o osobowości. Niemniej jednak sposób wyrażania się postaci uzależniony jest w dużej mierze od ich pochodzenia i statusu społecznego.
„Granica” bez wątpienia jest powieścią realistyczną. Co do tego nie ma żadnych wątpliwości.