Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego
Adam Mickiewicz

Tekst obu ksiąg jest upodobniony do tekstu Biblii, narrator snuje proroctwa, śle przestrogi, posługuje się przypowieściami, które w większości objaśnia i pointuje. Cały tekst poświęcony jest budowaniu obrazu Polski- Chrystusa Narodów. Oprócz stylizacji biblijnej znajduje się tu również numerowanie wersów jak w tekście Biblii.

I Księgi narodu polskiego

To opisanie dziejów świata, do momentu umęczenia narodu polskiego. (tekst przypomina mi stworzenie świata z Ks. Rodzaju)

1. Na świecie byli jedynie Bóg, wolność i patriarchowie

2. Następuje wyrzeczenie się Boga i przyjęcie nowych „bałwanów”- bożków

3. Kara boża- zesłanie niewoli

4. Podział ludności na panów i niewolników

5. Niewola pod rządami Imperatora Rzymskiego, który był Bogiem na ziemi

6. Filozofowie budujący wizerunek Imperatora- Boga

7. Porównanie najstraszliwszej niewoli z tamtych czasów do aktualnej( dla czasów autora) niewoli Polaków pod Rosją

8. Opis Imperatora Rosyjskiego- ojca wiary; porównanie go do tureckiego Sułtana, który w przeciwieństwie do cara był pod Bogiem.

9. Powrót do opisu niewoli rzymskiej- okres ten nazwany jest przesileniem nocy- najdłuższej i najciemniejszej

10. Narodziny i nauka Jezusa Chrystusa

11. Wyjaśnienie działań męczeńskich Jezusa, tj. poświęcenie dla dobra ludzkości

12. Rola poświęcenia- daje szacunek i zapewnia zbawienie

13. Podstęp sędziów, którzy chcąc zataić prawdziwą sprawiedliwość zabijają Chrystusa

14. Zmartwychwstanie. Upadek imperatora, powrót prawa bożego na ziemi

15. Wojny krzyżowe w Azji

16. Bóg wynagradza Europę wolnością, za szerzenie dobra drugim

17. Wejście szatana w dusze królów europejskich. Zabranie ludziom wolości, którą dostali od Boga. Pragnienie ogłupienia i skłócenia narodów. Wojny ludzi przeciw sobie.

18. Powołanie nowych bożków:

Francja -> honor , (dawniejszy złoty cielec)

Hiszpania-> influencja polityczna, (dawniejsi Ball, Dagon, Jowisz)

Anglia -> panowanie na morzu, handel, (dawniejszy Mamon)

Niemcy -> brodsinn= dobrobyt, (dawniejsi Moloch i Komus)

19. Wojny ludów w imię nowych bożków, przybranie nowych ojców i matek przez narody
    Anglia -> ojciec: okręt matka: para
    Francja -> ląd bursa
    Niemcy-> warsztat knajpa
    wojują oni za traktaty, porty, miasta, faktorie, bawełnę, pieprz

20. Człowiek- jedyny na ziemi chrześcijanin z Genui (Krzysztof Kolumb), wbrew ludziom, przy boskiej pomocy odkrywa ziemię wolności- Amerykę

21. Wymyślenie kolejnych bożków, z planów królewskich dla zguby narodów
    Włochy -> równowaga polityczna
    Prusy -> koło= zaokrąglenie polityczne

22. Walki przeciw dobrym narodom chrześcijańskim opiewane przez filozofów

23. Najgroźniejsi filozofowie:
    Machiawel (z gr. chciwy wojny) ->zawładnął światem antycznym
    Ancillon (z łać. syn niewolnicy) -> upadek łacińskiego świata

24. Powstanie trójcy szatańskiej, których
    imiona to 3 bluźnierstwa
    życie to 3 zbrodnie
    pamięć to 3 przekleństwa
    
    Fryderyk II Pruski ->ustanowił bezbożny zakon order-sunm cuique
    =przyjaciel pokoju
    
    Katarzyna II rosyjska -> ustanowiła Radę
    = czysta
    
    Maria Teresa austriacka
    =matka zbawiciela podkreślenia odsyłają do pierwotnych
    znaczeń imion

25. Wytworzenie przez szatańską trójcę wspólnego im „bałwana” tj. Interesu

26. Lafayett najczystszy w tym czasie człowiek nie uznaje trójcy oraz Polacy, którzy mają jednego Boga za którego walczą, reszta ludzi, całe narody oddają się bożkom trójcy

27. Wynagrodzenie Polaków przez Boga za wiarę, połączenie z Litwą męża z żoną w imię wiary i wolności

28. Uchwalenie Konstytucji 3 maja w celu zjednoczenia ludzi, szlachectwo dawało wolność

29. Przestrach królów europejskich ideą wolości, chęć wytępienia jej ze świata; spisek

30. Kazimir Perier odmawia pomocy Polsce, jego imię będzie przeklęte Kazimierz-niszczyciel miru=pokoju

31. Umęczenie i zabicie narodu polskiego= wolności

32. Śmierć ciała polskiego, ale ciągła żywotność duszy, która działa w ukryciu czekając na zbawienie

33. Dusza narodu polskiego ma po 3dniach wrócić, zmartwychwstać i uwolnić narody Europy
    z niewoli, zakończyć wojny toczące się przeciw chrześcijaństwu

Cytaty, które uznałam za istotne w kreacji martyrologii narodu polskiego z cz.1

Ten jest większy między ludźmi, kto im służy i kto poświęca siebie dla dobra ich.
A im kto lepszy, tym więcej poświęcić powinien.

I stała się liczba braci wielka jako Naród, i w żadnym Narodzie nie było tylu ludzi wolnych i bracią nazywających się jako w Polsce.

A trzeciego dnia dusza wróci do ciała, i Naród zmartwychwstanie i uwolni wszystkie ludy Europy
z niewoli (…) A jako za zmartwychwstaniem Chrystusa ustały na ziemi całej ofiary krwawe, tak za zmartwychwstaniem Narodu polskiego ustaną w chrześcijaństwie wojny.

II Księgi pielgrzymstwa polskiego

Ta część przybiera podział na 24 części, które stanowią przypowieści

Informacja z 24 cząstki:
Księgi są poświęcone Polakom, Ojczyźnie, Męczennikom, Wyznawcom, Pielgrzymom

Duszą narodu polskiego jest pielgrzymstwo polskie.
Polak - pielgrzym => ponieważ ślubował on wędrówkę do ziemi świętej( wolnej ojczyzny)

Na treść ksiąg składają się nauki i opowieści pielgrzymów spisane przez jednego z nich.

1. Historia wielkich okrętów i łódki rybackiej na morzu podczas burzy. Okręty mimo większych szans na bezpieczeństwo toną przez głupotę- pijaństwo, natomiast łódź o nikłych szansach na przetrwanie dopływa z całą załogą do lądu.
   Przeżyli dzięki gwieździe (wierze) i kompasowi (miłości ojczyzny).
   Tak więc statek pielgrzymski ma płynąć, podczas gdy inne ludy się rozbiją.

2. Polacy otrzymają wolność wraz z jej dziedzictwem za to, że kochają
   zmartwychwstaną za wiarę, nadzieję, miłość
   Polska jest Łazarzem wśród narodów- najmocniej ukochał ją Jezus Chrystus

3. Polska cierpi:
   ubóstwo, by dzielić nędzę innych
   bezprawie odebrania ziemi, by tolerować cudzoziemców
   nie może używać swej wiedzy, by poznać siłę ludu prostego

4. Nie wolno uciekać się pod opiekę książąt, urzędników i mędrków cudzoziemskich, gdyż ludzkość zepsuła te godności,
   wg. Nauki Chrystusa powinno być:
   król- namaszczony sługa sług
   nauka- słowo boże, zdrój życia, chleb
   ale ludzkość to zmarnowała przez chciwość, teraz w Europie podły to minister, głupi- mędrek. Polacy mają przywrócić w Europie dawny ład, Polacy są niczym Apostołowie, od których inne narody mają się uczyć,
   najstarszy to ten, który troszczy się, jest prześladowany za to
   dobrzy senatorowie to ci, których męczy imperator rosyjski, będą świętymi
   mądrzy to ci, głoszący słowo wolności, po śmierci również będą świętymi

5. Obywatelstwo (civis -obywatel) oznaczało poświęcanie się za ojczyznę, było ono cnotą cywilizacji, jak Scevola, Kurcjusz, Decjusz,
   dziś cywilizacja straciła swe pierwotne znaczenie, obywatele są zwierzętami, cywilizacja godna człowieka musi być cywilizacją chrześcijańską
   
   Ojciec posłał synów do szkół, a ci po zdobyciu wykształcenia zapragnęli żyć dostojniej, nie otrzymawszy pieniędzy od ojca, odwrócili się od niego. Zajęli się lichwą, która doprowadziła ich do pijaństwa, rozpusty, nędzy, pychy, wydziedziczenia i śmierci. Ludzie wysnuli z tego wniosek, iż nauka prowadzi do zguby i woleli mieć głupie dzieci. Ojciec niezrażony doświadczeniami wysłał młodszych synów do szkół, ci słuchali go przez resztę swego długiego życia.
   ojciec- Kościół
   starsi synowie- Francuzi, Anglicy, Niemcy
   pieniądz- sława
   lichwiarz- diabeł
   młodsi bracia- Polacy, Irlandczycy, Węgry i narody wierzące

6. Ojczyzna pokłada nadzieję w ludziach uczuciowych, poczciwych żołnierzach, młodzieży, wierzących. Mają żyć z własnej pracy, dawać przykład innym

7. 
   Chrystus: kto idzie za nim opuszcza ojca i matkę
   =pielgrzym =wolnością =ojczyznę
   
   Miasto płonie, ludzie to lekceważą, gdyż ogień nie sięga ich domów. Jedna tylko grupa zaczęła ratować sąsiadów, potem odbudowała lepsze miasto. Ci którzy z lekceważących zdołali przeżyć zostali wypędzeni i umarli z głodu. Pozostali wprowadzili prawo czuwania.
   miasto- Europa
   ogień- nieprzyjaciel
   śpiący-Niemcy
   stojący w drzwiach- Francja, Anglia lekceważący
   poczciwi- Polacy

8. Anglia. Wilki szkodzą gospodarzom, mimo usilnych prób ich wypędzenia,
   jedni próbują wytępić ich gniazdo jednak bezskutecznie
   dopiero zjednoczenie sąsiadów i wspólne polowania doprowadziły do wytępienia zwierzyny z wyspy, ich trzody bezpieczne są do dziś

9. Włochy. Powiat żyzny w oliwę i ryż latem nawiedziła śmiertelna malaria, wbrew podjętym środkom ludzie wymarli, zostały po nich tylko świnie i gnój. Mądry radził ludziom z innego powiatu, aby poświęcili się dal swych dzieci i wrócili do zatrutego powiatu, by go oczyścić, aby choroba nie rozprzestrzeniała się dalej, ale leniwi ludzie też umarli. A malaria szerzy się dalej po świecie.

10. Pielgrzymi muszą być zgodni między sobą. Zagraża im trójca szatańska, czciciele Mocy, Równowagi, Koła i Interesu. Niech przybiorą jedno ubranie strój polski czamarkę, nie rozdrapują grzechów przeszłości, nie sądzą i nie karzą, ale niech wyszukują zalet!

11. Rozbitkowie z pewnego okrętu, znalazłszy się na cudzoziemszczyźnie pragnęli powrotu do ojczyzny, jednak cały czas podejmowane przez nich działania kończyły się kłótnią interesów, która wprowadzała przestój w ich działaniach. Nie mogli porozumieć się z tubylcami, którzy utrudniali im życie. Dopiero za radą jednego mądrego uczyli się pływać i obsługiwać siekiery by później po zbudowaniu statku przeżyć na morzu. Wyrzekli się władzy jednych nad drugimi i dotarli szczęśliwie.

12. Nie należy naśladować bałwochwalców
    krytyka obżarstwa, pijaństwa podczas obrad, narady po winne być poprzedzane mszą, komunią, nastawieniem pokornym, do zgody, szanować bliźniego lepiej niż siebie
    należy obchodzić święta narodowe, tj. Święto Powstania, Święto Grochowskie, Święto Wawru, pościć, dawać jałmużnę, ubierać czamarę powstańczą- ubiór, który przygotowuje na to, że można umrzeć w każdej chwili i być pewnym, że to odpowiednie ubranie

13. Nie należy kłócić się o pierwszeństwo nad innymi
    Żołnierzom obiecano nagrodę za pierwszeństwo wtargnięcia za mór wroga. Zaczęli walczyć między sobą w wyścigu na drabinach, i żaden z nich nie osiągał sukcesu, dopiero jeden z nich po zranieniu przez wroga kogoś nad nim, posłużył się jego ciałem jak tarczą i zdobyli oni mury wroga, nie chciał on przyjąć nagrody, gdyż twierdził, że należy się ona temu, którego ciało go osłoniło, on to był pierwszy, jemu przypisywał chwałę bożą

14. Swoje talenty ludzie podobnie jaki Bogu powinni poświęcać Ojczyźnie, kiedyś dostanie się za to nagrodę. Ale należy zachować skromność w oczekiwaniu na nagrodę, działać bezinteresownie, gdyż w przyszłości najmniej doceniony za życia, zostanie najhojniej wynagrodzony po śmierci

15. Zły gospodarz pokazał zaproszonym gościom najpierw brudną i zaniedbaną część swego domu, a dopiero potem zaprosił ich do stołu.
    Dobry gospodarz na biesiadę oczyścił dom.
    Podobnie ludzie przedstawiając innym swą ojczyznę- dom powinni zaczynać od tego co piękne i godne. Ale również nie rzucać pereł przed wieprze, gdyż ludzie nie godni nie dostrzegą piękna i wartości.
    Historia Żydów, którzy w obawie przed zapłatą nie posłuchali gajowego, który w imię ich dobra walczył z rozbójnikiem i ostrzegał ich przed niebezpieczeństwem. Ci nie mogli pojąć jego dobroci i bezinteresowności.

16. Do wilczej jamy wpadli podróżni różnych stanów i zawodów, ale potrafili się porozumieć odrzucić hierarchię i zbudować drabinę ze swych ciał, zaufali przewodnikowi, który już raz ich tu zawiódł- nie dojrzał jamy, wypuścili go po drabinie i przyniósł pomoc.
    Innej grupie dzieje się to samo, ale ci nie godzą się aby jednoczyć panów i sługi na drabinie, po staraniach potem nie chcą puścić przewodnika. Gdy ten wydostaje się, nie chce wracać do tak kłótliwych ludzi, zostawia ich na pewną śmierć, ratują ich przypadkowi ludzie, ale i z tymi nie mogą się dogadać o przewodnictwo w lesie i w drodze cały czas prowadzili kłótnie.

17. Grzechy pielgrzymów:
    tęsknota, narzekanie, powątpiewanie
    Lud który wychodził z niewoli egipskiej za te grzechy był karany przedłużaniem wędrówki, także trzeba unikać takich grzesznych gdyż oni hamują zmartwychwstanie Polski. Trzeba mieć WIARĘ.

18. Anglia i Francja- Izrael i Juda, nie będą oni uznawać Polski jak Żydzi Chrystusa
    Narody kłócą się o wszystko między sobą, chcą wszystko zagarnąć dla siebie zapominając, że żyją na jednym świecie wspólnym domu.

19. Zbawieni mogą zapewnić jedynie chrześcijanie
    każdy ma prawo do wolności a człowiek poczciwy swe serce oddaje ojczyźnie

20. Syn do chorej matki wezwał 3lekarzy i żaden z nich jej nie pomógł, oskarżali się nawzajem o nieumiejętne praktyki lekarskie. Matka wyzdrowiał na zawołanie błagalne syna, a ich wypędzono.
    W Polsce są tacy lekarz- ludzie, którzy nie mogą pomóc Polsce, bo jej nie kochają, jedynie syn, który ją kochał mógł ją uratować.
    Nie należy jeszcze martwić się rządem w zmartwychwstałej Polsce, granicami, wystarczy wiara w sukces

21. Trzeba walczyć z despotyzmem
    jedynie Polacy poświęcają się dobru ojczyzny, tak jak naród Abrahama miał iść za Chrystusem, tak za Polską w imię wolności Anglia i Francja przeciw Moskalom i Azjatom, ale Francja przestała uważać wolność za swą królową i wolność się jej wyrzekła,

22. Polacy wniosą wolość do wszystkich narodów, które ich posłuchają, nich zostawią jak proch tych, którzy nie słuchają ich nauk

23. Francuzi mówią o wolności a są czcicielami despotyzmu, w związku z tym, żadne z nich go nie wynagrodzi. Zasłużyli oni na karę

24. Podsumowanie. Księgi są zbiorem dziejów z innych pism, opowiadań i nauk poświęcających się Polaków. Trzeba je czytać i głosić, starsi mogą nam je objaśniać i wykładać.

Modlitwa Pielgrzyma
Wezwanie do Boga Wszechmogącego, aby wysłuchał swych dzieci wygnanych na różne krańce świata, uwięzionych w kopalniach syberyjskich, śniegach kamczackich, stepach Algeru, Francji. Proszą o to by, mogli odzyskać Polskę, miejsce w którym modliliby się bez ukrycia. Nazywają go Bogiem Jagiellonów, Sobieskich, Kościuszków.

Litania pielgrzymska
Utwór, który wizualnie jak i przy użyciu pewnych schematycznych formuł przypomina litanie, jedynie treść wyrażanych modlitw różni się od modlitw chrześcijańskich. Modlący proszą Ojca, Syna, Marię, świętych o uchronienie przed niewolą, męczeństwem, krwią, cierpieniem. Proszą o wojnę, w której będą mogli godnie walczyć i umierać, o broń, niepodległość.

---