PROJEKT PHARE 2000
KRAJOWY SYSTEM SZKOLENIA ZAWODOWEGO

KOMPONENT 2
OPRACOWANIE ZBIORU KRAJOWYCH
STANDARDÓW KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

STANDARD Kwalifikacji ZAWODOWYCH

dla zawodu

TECHNIK GEODETA

(311104)

(PROJEKT - DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO)

Warszawa 2003

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE 6

SŁOWNIK POJĘĆ 7

1. Podstawy prawne WYKONYWANIA ZAWODU 9

2. syntetyczny opis zawodu 9

3. STANOWISKA PRACY 12

4. ZADANIA ZAWODOWE 12

5. SKŁADOWE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH 13

6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI ZAWODOWYMI
A SKŁADOWYMI KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH 13

7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE 14

8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH,
PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU 15

Standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu

TECHNIK GEODETA (311104)

(PROJEKT)

AUTORZY

• mgr inż. Jan Fudali,
  Pracownia Geodezyjna „GEONET” w Radomiu

• inż. Łukasz Pękacki,
  Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne „GEOMAP” Sp. z o.o., Zakład Terenowy nr 2 w Radomiu

KONSULTANT DS. METODOLOGII

• mgr Rafał Wawrzyński,
  Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu

RECENZENCI

• dr inż. Marek Plewako
  Akademia Rolnicza w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji

• dr inż. Tadeusz Szczutko
  Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Geodezji Górniczej
  i Inżynierii Środowiska
  

EWALUATORZY ZEWNĘTRZNI

• mgr inż. Artur Maciąg
  Kierownik Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej
  w Radomiu

• mgr inż. Tadeusz Szewczak
  „Mapex” S.C. Zakład Usług Geodezyjnych w Radomiu

• mgr inż. Ireneusz Margis
  Spółdzielnia Usług Geodezyjnych „Technoplan” w Warszawie

WPROWADZENIE

Na europejskim rynku pracy, gdzie istnieje swoboda przepływu kapitału, towarów, usług i siły roboczej, polityka zatrudnieniowa i edukacyjna wiąże się z pojęciami: współpraca, uznawalność, porównywalność i przejrzystość. Wynika stąd naturalna tendencja do opracowywania w różnych dziedzinach życia społecznego standardów krajowych i ogólnoeuropejskich, w tym standardów kwalifikacji zawodowych w dziedzinie zatrudnienia i szkolenia zawodowego.

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, uznając modernizację oferty szkoleniowej za niezbędną dla efektywnej aktywizacji zawodowej i społecznej obywateli, wspiera system edukacji ustawicznej, w szczególności osób bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem. Departament Polityki Rynku Pracy zrealizował w latach 1993 - 1997 projekt pt. „Szkolenie Dorosłych” finansowany z pożyczki Banku Światowego, w wyniku którego została rozwinięta i zaktualizowana koncepcja Międzynarodowej Organizacji Pracy konstruowania modułów umiejętności zawodowych (ang.
Modules of Employable Skills). W ramach projektu opracowane zostały modułowe programy szkolenia dla zawodów i specjalności z 21 obszarów zawodowych.

W Narodowej Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach
2000 - 2006 zwraca się uwagę na konieczność podwyższania jakości oferowanych usług szkoleniowych, co można osiągnąć m.in. przez zastosowanie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych. Strategia zakłada m.in., że na krajowych standardach kwalifikacji, wspólnych dla systemu szkolnego i pozaszkolnego, oparte będą programy nauki zawodu oraz system egzaminów zawodowych.

W latach 1998-2000 Departament Polityki Rynku Pracy zrealizował projekt finansowany z grantu Europejskiej Fundacji Szkolenia w Turynie oraz rządu Szwecji pt. „Analiza Potrzeb Szkoleniowych”. Rezultatem projektu była metodologia budowania standardów kwalifikacji zawodowych oraz projekty standardów kwalifikacji dla ośmiu zawodów: technik mechanik, pracownik komórek finansowo-księgowych, doradca zawodowy, pośrednik pracy, pracownik socjalny, pracownik administracji samorządowej, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, pracownik ochrony.

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, przyjmując rozwój zasobów ludzkich za jeden z priorytetów postępu społeczno-gospodarczego, jak również odpowiadając na wyzwania wynikające z realizacji Strategii oraz budowania gospodarki opartej na wiedzy, kontynuowało powyżej wspomniane działania w ramach Projektu PHARE 2000 „Krajowy system szkolenia zawodowego”. W komponencie drugim tego projektu pt. „Opracowanie zbioru krajowych standardów kwalifikacji zawodowych opartych o analizę wymagań stanowisk pracy” zaprojektowano i udostępniono w bazie danych zbiór 40 krajowych standardów kwalifikacji zawodowych.

Standardy kwalifikacji zawodowych pozwolą na lepsze powiązanie treści kształcenia i szkolenia zawodowego z pracą zawodową i zachowanie określonej jakości oferowanych kursów, niezależnie od miejsca szkolenia. Stworzone zostaną także warunki sprzyjające powszechnemu uczestnictwu w edukacji osób, które opuściły system szkolny. Dla tych osób szczególnie cenne będzie uzyskanie możliwości uznawania umiejętności i kwalifikacji nabytych drogą nieformalną poprzez zdobywanie doświadczeń zawodowych w różnych miejscach wykonywania pracy. Umożliwią im to standardy kwalifikacji zawodowych, które są podstawą uznawania kształcenia nieformalnego.

Wprowadzenie standardów kwalifikacji zawodowych do systemu prawnego i organizacyjnego Polski będzie sprzyjać podniesieniu przejrzystości i jakości przygotowania zawodowego oraz porównywalności świadectw i dyplomów na europejskim, wspólnym rynku pracy. Również inne podsystemy społeczne (np. ubezpieczeń społecznych, wartościowania pracy itp.) mogą elastycznie i w zależności od potrzeb wykorzystywać standardy kwalifikacji zawodowych.

SŁOWNIK POJĘĆ

ZAWÓD	Zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych.
ZADANIE ZAWODOWE	Logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ czynności zawodowych, powiązany jednym celem działania, kończącym się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją.
ZADANIA TECHNOLOGICZNE	Dotyczą metod działania podejmowanych na własnym stanowisku pracy, ale wynikających z technologii pracy w przedsiębiorstwie. Są związane z technologią wytwarzania, technologią świadczenia usług, czy też sposobem wykonywania określonych procedur i operacji na stanowisku pracy.
ZADANIA ORGANIZACYJNE	Dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku, w relacji ze stanowiskami współpracującymi. Łączą zakresy prac z zakresami odpowiedzialności i samokontroli.
ZADANIA KIEROWANIA I WSPÓŁPRACY	Dotyczą współpracy w zespole pracowniczym, kierowania zespołem, organizowania pracy zespołu, współpracy z przełożonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa.
ZADANIA KONTROLI I OCENY JAKOŚCI	Dotyczą samokontroli wykonanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości wyrobów i usług, obowiązków związanych z procedurami systemu zapewniania jakości w przedsiębiorstwie.
KWALIFIKACJE ZAWODOWE	Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych.
UMIEJĘTNOŚĆ	Zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania zawodowego.
CZYNNOŚCI ZAWODOWE	Działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności mogą mieć charakter motoryczny lub intelektualny.
WIADOMOŚCI	Zestaw informacji i procedur działania niezbędnych do ukształtowania określonych umiejętności.
CECHY PSYCHOFIZYCZNE	Wrodzone lub nabyte cechy osobowości, talentu, charakteru i sprawności posługiwania się ciałem (zwłaszcza kończynami i receptorami wzroku, słuchu, dotyku, smaku itp.), niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.
STANOWISKO PRACY	Najmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce pracy, część powierzchni produkcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez pracownika w celu wykonywania powierzonej mu pracy - zadań zawodowych.
STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH	Akceptowana przez przedstawicieli pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych partycypujących w gospodarce i rynku pracy norma minimalnych wymagań kwalifikacyjnych, w układzie pięciu poziomów kwalifikacji, z podziałem na kwalifikacje związane z typowymi stanowiskami pracy lub zadaniami zawodowymi, kwalifikacje ponadzawodowe, ogólnozawodowe, podstawowe i specjalistyczne dla zawodu opisujące zbiory niezbędnych umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych odpowiadających zadaniom zawodowym i kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie i gwarantujących jakość wykonywania zawodu.
KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE	Podstawowe umiejętności, wiadomości i cechy psychofizyczne potrzebne do sprawnego wykonywania pracy i podejmowania działań w życiu zawodowym i pozazawodowym. Kwalifikacje ponadzawodowe wyrażają się w pozytywnych postawach i pozytywnym stanie fizycznym, przy jednoczesnym opanowaniu ogólnych umiejętności działania praktycznego i umysłowego. Kwalifikacje ponadzawodowe nie uprawniają do wykonywania zawodu, ale są niezbędne do osiągnięcia wymaganej współcześnie jakości pracy. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych przyjęto, że kwalifikacje ponadzawodowe są wspólne dla branży/sektora gospodarki, do której należy zawód poddany standaryzacji.
KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE	Wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, które ukierunkowują do wykonywania prac w określonym obszarze zawodowym, obejmującym zwykle grupę pokrewnych zawodów i specjalności. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych przyjęto, że kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w standardzie dla danego zawodu.
KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU	Wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, które umożliwiają efektywne wykonywanie typowych zadań zawodowych charakterystycznych dla określonego zawodu.
KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE	Specyficzne, rzadziej występujące wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych umożliwiających wykonywanie wyspecjalizowanych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych.
POZIOMY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH	Są hierarchicznym układem kwalifikacji, odzwierciedlającym stopień złożoności i trudności zadań zawodowych oraz związanych z nimi wymagań kwalifikacyjnych. Mogą służyć do wartościowania pracy, budowania hierarchii pracowników, określania zakresów odpowiedzialności, definiowania poziomów kształcenia itp.
Poziom 1	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania prostych, rutynowych zadań wykonywanych pod kierunkiem przełożonego, stanowiących podstawę do dalszych, bardziej specjalistycznych działań.
Poziom 2	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań w sytuacjach typowych. Niektóre zadania mogą być bardziej złożone i wymagać działań samodzielnych, charakteryzujących się indywidualną odpowiedzialnością. Wymagać mogą również umiejętności pracy w zespole.
Poziom 3	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań złożonych, zarówno w warunkach typowych, jak i problemowych. Zadania charakteryzują się różnorodnością wykonywanych czynności i wymagają samodzielności i odpowiedzialności. Dotyczyć mogą również umiejętności kierowania pracą innych osób.
Poziom 4	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania wielu różnorodnych, skomplikowanych zadań o charakterze technicznym, organizacyjnym lub specjalistycznym dla danego obszaru działalności zawodowej. Zadania wymagają wysokiej, osobistej odpowiedzialności i samodzielności, jak również umiejętności kierowania zespołem pracowników.
Poziom 5	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania złożonych zadań, często w sytuacjach problemowych, wymagających podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym dla organizacji. Zadanie te związane są z pełną odpowiedzialnością za pracę i rozwój innych osób, a także wymagają umiejętności diagnozowania, analizowania, prognozowania, planowania oraz wdrażania nowych pomysłów do praktyki gospodarczej.

1. Podstawy prawne WYKONYWANIA ZAWODU

• Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 z późniejszymi zmianami).

• Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 14 listopada 2000 r. w sprawie sposobu, trybu i szczegółowych warunków nadawania uprawnień zawodowych oraz działania komisji kwalifikacyjnej do spraw uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii (Dz. U. z 2000 r. Nr 107, poz. 1139).

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 10 maja 1999 r. w sprawie określenia wymagań, jakim powinni odpowiadać wojewódzcy inspektorzy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, geodeci województw, geodeci powiatowi i geodeci gminni (Dz. U. z 1999 r. Nr 49, poz. 492).

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 marca 1999 r. w sprawie standardów technicznych dotyczących geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie (Dz. U. z 1999 r. Nr 30, poz. 297).

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 lipca 2003 r. w sprawie uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii (Dz. U. z 2003 r. Nr 143, poz. 1396) - wejdzie w życie z dniem akcesji Polski do Unii Europejskiej.

2. syntetyczny opis zawodu

Podstawowym celem pracy technika geodety jest dostarczanie niezbędnych danych (wyników pomiarów w terenie oraz danych archiwalnych) do wykonania różnego rodzaju map, w tym podstawowej mapy kraju (mapy zasadniczej), map ewidencyjnych i map topograficznych w różnych skalach oraz dokonywanie ich bieżącej aktualizacji. Wyniki tej pracy są wykorzystywane na potrzeby gospodarcze związane z planowaniem przestrzennym, projektowaniem, zmianą struktury terenowej.

Geodeci uczestniczą w realizacji różnego rodzaju budowli naziemnych, nadziemnych i podziemnych, a w szczególności:

• prowadzą obsługę montażu budowli,

• dokonują pomiaru odkształceń i przemieszczeń budowli,

• prowadzą końcową inwentaryzację powykonawczą.

Charakter pracy geodety zależy nie tylko od wykonywanych czynności, ale także od instytucji, w której jest zatrudniony oraz zajmowanego stanowiska. Najlepiej sytuację zawodową technika geodety odzwierciedla praca w firmie geodezyjnej. Pracuje tam podstawowa część techników - samodzielnych wykonawców. Jednym z ważniejszych elementów ich pracy jest zakładanie osnów geodezyjnych, tzn. sieci punktów geodezyjnych utrwalonych w terenie o określonych współrzędnych prostokątnych i wysokości wyznaczonych względem przyjętego układu odniesienia. Punkty te służą do oparcia wszelkich prowadzonych na powierzchni ziemi pomiarów topograficznych i pomiarów sytuacyjno-wysokościowych. Technik geodeta, obok wspomnianych już prac związanych z realizacją inwestycji i pomiarów sytuacyjno-wysokościowych, zajmuje się także zakładaniem i prowadzeniem ewidencji gruntów i budynków, aktualizacją materiałów geodezyjno-kartograficznych. Sporządza dokumentację geodezyjno-kartograficzną potrzebną do uregulowania stanu prawnego nieruchomości i ustalenia ich wartości. Wykonuje też w miarę potrzeby inne prace na potrzeby budownictwa, drogownictwa (np. budowa autostrad), górnictwa, przemysłu, eksploatacji kolei, dróg, jak również rolnictwa i leśnictwa.

Odrębną grupą czynności składających się na pracę geodety jest praca urzędnicza (biurowa) w administracji. Technik geodeta może być zatrudniony jako pracownik urzędów administracji rządowej i samorządowej w zakresie geodezji. Zajmuje się on prowadzeniem spraw dotyczących gospodarki gruntami i wywłaszczeń nieruchomości. W tym celu bierze udział w rozprawach administracyjnych, wizjach terenowych, rozpatruje skargi i odwołania.

W biurze pracuje najczęściej przy komputerze, korzystając z istniejącej bazy ewidencji gruntów, komputerowych baz danych dotyczących systemów informacji terenowej oraz odpowiedniego oprogramowania do prac geodezyjnych i kartograficznych. Poza tym użytkuje plotery, urządzenia do skanowania i digitalizacji.

Przy realizacji niektórych zagadnień występuje potrzeba pracy w terenie i wtedy technik geodeta używa polowego sprzętu geodezyjnego. Prace geodezyjne w terenie są wykonywane na otwartej przestrzeni, we wszystkich porach roku, na terenach o różnym ukształtowaniu i różnym stopniu dostępności. Są prowadzone na szlakach drogowych i kolejowych, ulicach miast i osiedli, w głębokich wykopach, zakładach przemysłowych i halach fabrycznych. W wypadku pomiarów wodnych (np. przy pomiarach przekroju rzek) pracuje się na wodzie, wykonując zaś prace dla górnictwa - przebywa się pod ziemią. W pracy terenowej geodeta wykorzystuje instrumenty pomiarowe mechaniczno-optyczne i elektroniczne, środki łączności oraz elektroniczne rejestratory danych.

Geodeta podczas prac polowych narażony jest na działanie różnych czynników atmosferycznych. W trakcie pomiarów na ulicach narażony jest na hałas, zanieczyszczenia powietrza i niebezpieczeństwo kontaktu z przemieszczającymi się pojazdami. Na budowach i w zakładach przemysłowych występują inne czynniki utrudniające pracę geodety - mogą to być poruszające się maszyny oraz urządzenia, zapylenie itd. Zdarza się też, że pomiary są wykonywane w trudno dostępnych miejscach o śliskich, nierównych powierzchniach, w ograniczonych, wąskich przestrzeniach, na różnych wysokościach.

Praca geodety ma dwojaki charakter, jest indywidualna lub zespołowa, w zależności od wykonywanych czynności. Praca kameralna generalnie wykonywana jest samodzielnie, jednakże zachodzi również potrzeba współpracy w ramach zespołu. Natomiast prace terenowe wymagają uczestnictwa całego zespołu i jego ścisłej współpracy. Geodeta zatrudniony w administracji pracuje indywidualnie. Jego kontakty z ludźmi są intensywne: przyjmuje interesantów, którym udziela informacji i odpowiada na ich pytania.

Praca technika geodety przebiega z reguły w stałych godzinach, nie dłużej niż 8 godzin dziennie. Zdarzają się jednak prace polowe, kiedy czas pracy ulega wydłużeniu lub jest ruchomy. Jest to związane z rodzajem otrzymanego zlecenia, warunkami atmosferycznymi, czy innymi czynnikami, takimi jak: wielkość ruchu na ulicach, czas pracy zakładów przemysłowych, temperatura i wibracje powietrza przy dokonywaniu pomiarów wysokościowych. W pracach na stacjach kolejowych i czynnych liniach występują specyficzne zagrożenia dla zdrowia i życia.

Geodeta w ramach prac terenowych wyjeżdża często poza miejsce zamieszkania, zdarzają się również wyjazdy długotrwałe i dalekie. Pracę terenową wykonuje on najczęściej w dzień.

Przy niektórych rodzajach prac używa odzieży ochronnej, zgodnie z przepisami bhp. W biurze może nosić strój dowolny, z zaleceniem używania białych fartuchów w pracach fotogrametrycznych i reprodukcyjnych.

Czynności przez niego wykonywane nie należą do rutynowych, asortyment prac geodezyjnych jest bardzo bogaty. Samokontrola w pracy geodety jest niezbędna i wynika z przyjętych standardów zawodowych. Nadzór jest okresowy.

Geodeta jest odpowiedzialny za powierzony mu sprzęt, urządzenia i środki transportu. Jeżeli jest kierownikiem zespołu, ciąży na nim odpowiedzialność za podległych mu pracowników. Geodeta odpowiada za rzetelne wykonywanie zawodu, a podejmowane przez niego działania winny być zgodne z przepisami prawnymi.

W zawodzie technika geodety można wyróżnić grupy stanowisk związanych z:

• pracą w firmach państwowych i prywatnych,

• pracą w urzędach administracji rządowej i samorządowej.

W zależności od wielkości przedsiębiorstwa prywatnego wyróżnia się różne stanowiska pracy, na których pracuje technik geodeta. W firmach o dużej liczbie zatrudnionych osób struktura organizacyjna jest rozwinięta i technik geodeta może pracować w nich na stanowiskach: młodszego asystenta geodety, asystenta geodety, starszego asystenta geodety, kierownika zespołu geodezyjnego, geodety, geodety specjalisty.

W małych firmach prywatnych zatrudniających tylko kilka osób, technik geodeta może pracować na stanowisku asystenta (pomocnika) geodety (nie jest wymagane posiadanie uprawnień zawodowych) lub geodety (wymagane jest posiadanie uprawnień zawodowych). Zazwyczaj właściciel małej firmy geodezyjnej posiada uprawnienia zawodowe lub, jeżeli ich nie ma, musi zatrudnić osobę z uprawnieniami.

W urzędach administracji samorządowej technicy mogą zajmować stanowisko inspektora lub referenta ds. geodezji. Osoby pracujące na tych stanowiskach zazwyczaj nie mają uprawnień zawodowych, gdyż nie są one wymagane. Aby pracować na stanowisku wyższego szczebla należy posiadać wykształcenie wyższe i uprawnienia zawodowe.

Technicy geodeci pracujący na stanowiskach geodety i geodety specjalisty są osobami, które muszą mieć uprawnienia zawodowe w jednym lub kilku z siedmiu zakresów:

1. geodezyjne pomiary sytuacyjno-wysokościowe, realizacyjne i inwentaryzacyjne,

2. rozgraniczanie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych,

3. geodezyjne pomiary podstawowe,

4. geodezyjna obsługa inwestycji,

5. geodezyjne urządzanie terenów rolnych i leśnych,

6. redakcja map,

7. fotogrametria i teledetekcja.

Technicy geodeci z uprawnieniami mogą z mocy ustawy wykonywać następujące czynności:

• kierowanie pracami geodezyjnymi i kartograficznymi podlegającymi zgłoszeniu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego,

• sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad ww. pracami,

• wykonywanie czynności rzeczoznawcy z zakresu prac geodezyjnych i kartograficznych podlegających zgłoszeniu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego,

• pełnienie funkcji inspektora nadzoru z zakresu geodezji i kartografii,

• wykonywanie czynności technicznych i administracyjnych związanych z rozgraniczaniem nieruchomości,

• wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych niezbędnych do dokonania wpisów w księgach wieczystych oraz prac, w wyniku których mogłoby nastąpić zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzkiego.

Podstawowe warunki uzyskania uprawnień zawodowych określone są w art. 44 ustawy „Prawo geodezyjne i kartograficzne”. Warunki te przytoczone w skrócie są następujące:

• posiadanie wyższego lub średniego wykształcenia geodezyjnego,

• legitymowanie się praktyką zawodową: 3-letnią dla osób posiadających wykształcenie wyższe i 6-letnią dla osób posiadających wykształcenie średnie,

• wykazanie się znajomością przepisów z dziedziny geodezji i kartografii,

• posiadanie nienagannej opinii zawodowej.

3. STANOWISKA PRACY

Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych

Poziom kwalifikacji zawodowych	Typowe stanowiska pracy	UWAGI
1	*)
2	Młodszy asystent geodety
3	Asystent geodety Starszy asystent geodety Kierownik zespołu geodezyjnego Inspektor Starostwa Powiatowego Referent ds. geodezji w urzędzie (gminy, powiatowym, wojewódzkim)
4	Geodeta^1) Geodeta specjalista^1)	^1)Konieczność posiadania uprawnień zawodowych.
5	*)

*) Nie zidentyfikowano w badaniach.

4. ZADANIA ZAWODOWE

1. Zakładanie poziomych i wysokościowych osnów geodezyjnych z wykorzystaniem metod tradycyjnych oraz GPS.

2. Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych i sytuacyjno-wysokościowych w celu opracowania map o różnym przeznaczeniu.

3. Opracowywanie map wielko- i średnioskalowych oraz map numerycznych, z wykorzystaniem różnych metod i narzędzi, w tym metod fotogrametrycznych oraz informatycznych narzędzi programowych i sprzętowych.

4. Inwentaryzowanie obiektów zagospodarowania terenu i sieci podziemnego uzbrojenia terenu.

5. Geodezyjne opracowywanie planów zagospodarowania przestrzennego, obsługa budowli i zakładów przemysłowych, opracowywanie projektów technicznych i planów realizacyjnych obiektów budowlanych.

6. Zakładanie, modernizacja i prowadzenie ewidencji gruntów i budynków.

7. Wykonywanie rozgraniczeń, podziałów i scaleń nieruchomości.

8. Pozyskiwanie danych, przetwarzanie danych i obsługa systemów informacji o terenie.

9. Prowadzenie zasobu geodezyjnego i kartograficznego w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, z wykorzystaniem narzędzi systemów informacji o terenie.

10. Wykonywanie geodezyjnych pomiarów przemieszczeń i odkształceń obiektów budowlanych.

11. Obsługiwanie administracyjne ludności w zakresie geodezji, kartografii, ewidencji gruntów i budynków oraz gospodarki gruntami.

12. Planowanie i organizowanie prac geodezyjnych.

13. Organizowanie i prowadzenie własnej firmy.

14. Kierowanie pracą podległych pracowników przy wykonywaniu prac geodezyjnych.

15. Współpracowanie z klientami, kontrahentami, urzędami i instytucjami w zakresie wykonywanych prac.

16. Kontrolowanie i ocenianie jakości wykonywanych prac geodezyjnych.

5. SKŁADOWE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

1. Wykonywanie geodezyjnych pomiarów podstawowych oraz sytuacyjno
   -wysokościowych.

2. Dokonywanie rozgraniczeń i podziałów nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych.

3. Obsługiwanie geodezyjne inwestycji.

4. Prowadzenie dokumentacji geodezyjnej w organach administracji samorządowej i ośrodkach dokumentacji.

5. Zakładanie i obsługiwanie baz w systemach informatycznych.

6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI
ZAWODOWYMI A SKŁADOWYMI
KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych

Zadania zawodowe	Składowe kwalifikacji zawodowych
		K-1	K-2	K-3	K-4	K-5
Z-1	X		X
Z-2	X
Z-3	X				X
Z-4	X		X
Z-5			X
Z-6		X		X	X
Z-7		X
Z-8					X
Z-9				X	X
Z-10			X
Z-11				X
Z-12	X	X	X	X	X
Z-13	X	X	X
Z-14	X	X	X	X	X
Z-15	X	X	X	X
Z-16	X	X	X	X	X

7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE

Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji

Poziom kwalifikacji zawodowych	Kwalifikacje ponadzawodowe
UMIEJĘTNOŚCI
1	*)
2	Organizuje stanowisko pracy. Posługuje się komputerem i urządzeniami peryferyjnymi (skaner, ploter). Przeprowadza samokontrolę wykonanych prac i usuwa błędy. Przestrzega zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.
3	Kieruje pracą zespołów i brygad. Kalkuluje koszty wykonanych prac. Prowadzi dziennik prac. Przygotowuje dokumenty związane z rozpoczęciem działalności gospodarczej. Sporządza deklaracje podatkowe oraz deklaracje do ZUS. Rozlicza pracę ludzi, maszyn, surowców i materiałów. Sporządza dokumentację techniczną wykonywanych prac. Stosuje przepisy prawne dotyczące budownictwa i gospodarki gruntami.
4	Odbiera i ocenia jakość wykonanych prac. Podejmuje działania marketingowe. Prowadzi negocjacje i zawiera umowy z klientami i kontrahentami. Przygotowuje ofertę przetargową. Sporządza biznesplan. Udziela wskazówek dotyczących wykonywanych prac.
5	*)
WIADOMOŚCI
1	*)
2	Podstawy obsługi komputera klasy PC. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. Zasady przeprowadzania samokontroli.
3	Elementy prawa pracy. Metody zarządzania danymi. Podstawy marketingu. Podstawy przedsiębiorczości. Podstawy rachunku ekonomicznego. Postacie i struktury danych. Struktura organizacyjna jednostek samorządu terytorialnego. Zasady gospodarki rynkowej. Źródła i metody pozyskiwania danych.
4	Elementy organizacji i zarządzania. Nadzór i kontrola wykonywanych prac. Obowiązki podmiotu gospodarczego wobec urzędu skarbowego i ZUS. Podstawy rachunkowości. Postępowanie przetargowe. Rodzaje umów. Zasady sporządzania kosztorysu prac.
5	*)
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
1	*)
2	Brak lęku przed wysokością. Dobra pamięć. Dobra pamięć wzrokowa. Dokładność. Koordynacja wzrokowo-ruchowa. Spostrzegawczość. Uzdolnienia techniczne. Wytrzymałość na długotrwały wysiłek.
3	Podzielność uwagi. Rozumowanie logiczne. Samodzielność. Samokontrola. Łatwość nawiązywania kontaktu z ludźmi. Zdolność właściwego postępowania z ludźmi. Uzdolnienia rachunkowe. Zdolność koncentracji uwagi.
4	Zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji. Zdolności kierownicze.
5	*)

*) Nie zidentyfikowano w badaniach.

8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI
OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH
I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów niższych

POZIOM 1

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 2

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Czyta mapy geodezyjne.

• Posługuje się narzędziami kreślarskimi.

• Posługuje się podstawowymi instrumentami geodezyjnymi.

WIADOMOŚCI

• Rodzaje map geodezyjnych (ewidencyjna, zasadnicza, pierworys, matryca itp.).

• Rodzaje podstawowych instrumentów geodezyjnych i ich zastosowanie.

• Znaki umowne używane na mapach.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Łatwość współdziałania.

• Zdolność pracy w szybkim tempie.

• Zdolność pracy w warunkach monotonnych.

• Zmysł równowagi.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Kreśli mapy zgodnie z zasadami rysunku technicznego (K-1, K-5).

• Odszukuje w terenie punkty osnowy i posługuje się opisem topograficznym (K-1).

• Wykonuje markowanie i stabilizację znaków geodezyjnych oraz sporządza opisy topograficzne położenia tych znaków (K-1).

WIADOMOŚCI

• Zasady rysunku technicznego (K-1, K-5).

• Rodzaje stabilizacji (K-1, K-3).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Brak lęku przed wysokością (K-1, K-3).

• Łatwość podporządkowania się (K-4, K-5).

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 3

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Interpretuje dane zawarte w księgach wieczystych i aktach prawnych określających właściciela nieruchomości.

• Kontroluje stan techniczny instrumentów geodezyjnych.

• Korzysta z usług urzędów prowadzących ewidencję gruntów.

• Korzysta z usług urzędów prowadzących zasób geodezyjno-kartograficzny.

• Nadzoruje i kontroluje wykonywane prace geodezyjne.

• Ocenia przydatność materiałów źródłowych.

• Opracowuje harmonogram prac geodezyjnych.

• Organizuje miejsce realizacji prac geodezyjnych zgodnie z wymogami prawnymi i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.

• Posługuje się instrukcjami geodezyjnymi.

• Posługuje się oprogramowaniem baz danych.

• Posługuje się oprogramowaniem geodezyjnym.

• Przydziela zadania poszczególnym członkom zespołu geodezyjnego.

• Sporządza kalkulacje wykonanych prac geodezyjnych.

• Wycenia wartość prac geodezyjnych do przetargu.

• Wyznacza osoby odpowiedzialne za poszczególne etapy prac.

WIADOMOŚCI

• Budowa instrumentów geodezyjnych.

• Dokumentacja techniczna.

• Instrukcje techniczne.

• Komputerowe bazy danych.

• Komputerowe programy geodezyjne.

• Księgi wieczyste oraz akty prawne określające właściciela nieruchomości.

• Lokalny rynek usług geodezyjnych.

• Materiały gromadzone w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.

• Materiały źródłowe.

• Podstawy systemów informacji przestrzennej.

• Systemy informacji terenowej.

• Zakres działań prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie geodezji i kartografii.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Ostrość wzroku.

• Rozróżnianie barw.

• Widzenie stereoskopowe.

• Posiadanie wyobraźni i zdolności twórczego myślenia.

• Posiadanie wyobraźni przestrzennej.

• Zdolność przekonywania.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Dokonuje pomiarów geodezyjnych (K-1, K-3).

• Dokonuje regulacji stanu prawnego nieruchomości (K-2).

• Opracowuje wyniki pomiarów (K-3).

• Opracowuje i wyznacza w terenie geodezyjne plany realizacyjne (K-3).

• Opracowuje i wyznacza w terenie projekty obiektów budowlanych (K-3).

• Opracowuje operat ewidencji gruntów i interpretuje dane zawarte w gotowych operatach (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Posługuje się instrumentami geodezyjnymi (K-1, K-2, K-3).

• Posługuje się oprogramowaniem do prowadzenia ewidencji gruntów i budynków (K-1,
  K-2, K-4, K-5).

• Posługuje się oprogramowaniem systemów informacji przestrzennej (K-4, K-5).

• Posługuje się wykrywaczami elementów sieci uzbrojenia podziemnego (K-1).

• Postępuje zgodnie z przepisami prawnymi dotyczącymi rozgraniczeń, podziałów i scaleń nieruchomości (K-2).

• Postępuje zgodnie z przepisami prawnymi dotyczącymi zakładania, prowadzenia i aktualizacji ewidencji gruntów (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Prowadzi ewidencję gruntów i budynków (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Prowadzi ewidencję materiałów kartograficznych (map) i opisowych (operatów) znajdujących się w ośrodkach dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej (K-4, K-5).

• Przygotowuje dane w celu wyrównania osnowy i przeprowadzenia analizy dokładności (K-1, K-3).

• Udziela informacji w zakresie geodezji, kartografii, ewidencji gruntów i budynków oraz gospodarki gruntami (K-4).

• Udziela informacji w zakresie regulacji stanów prawnych nieruchomości (K-4).

• Wprowadza, przetwarza i zarządza danymi w geodezyjnych bazach danych (K-4, K-5).

• Wykonuje operat rozgraniczenia, podziału i scalenia nieruchomości (K-2).

• Wykonuje pomiary inwentaryzacyjne w czasie budowy i eksploatacji zakładów przemysłowych (K-3).

• Zakłada bazy danych, w których gromadzone są informacje o terenie (K-4, K-5).

WIADOMOŚCI

• Czynności prowadzące do regulacji stanów prawnych nieruchomości (K-2, K-4).

• Klasyfikacja i podział osnów geodezyjnych (K-1).

• Komputerowe oprogramowanie systemów informacji przestrzennej (K-4, K-5).

• Komputerowe programy do prowadzenia ewidencji gruntów i budynków (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Metody geodezyjnego opracowania i wyznaczenia w terenie planów realizacyjnych oraz projektów obiektów budowlanych (K-3).

• Metody opracowania pomiaru (K-1).

• Wykrywacze elementów sieci uzbrojenia podziemnego (K-1).

• Zasady prowadzenia ewidencji gruntów i budynków (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Operat ewidencji gruntów (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Operat rozgraniczenia, podziału i scalenia nieruchomości (K-2).

• Podstawowe wiadomości z zakresu technologii GPS (K-1).

• Podstawy geodezji przemysłowej (K-3).

• Podstawy rysunku geodezyjnego i kartograficznego (K-1, K-5).

• Procedury postępowania formalno-prawnego przy podziale, rozgraniczeniu i scaleniu nieruchomości (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Przepisy prawne dotyczące prowadzenia zasobu geodezyjnego i kartograficznego (K-4, K-5).

• Przepisy prawne dotyczące rozgraniczeń, podziałów i scaleń nieruchomości (K-2).

• Przepisy prawne dotyczące zakładania i prowadzenia ewidencji gruntów (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Rodzaje i metody pomiarów geodezyjnych z użyciem odpowiednich instrumentów (K-1, K-2).

• Rodzaje i metody pomiarów realizacyjnych i precyzyjnych przy użyciu odpowiednich instrumentów (K-3).

• Rodzaje instrumentów geodezyjnych (K-1, K-2, K-3).

• Teoria i praktyka obrotu nieruchomościami (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Ustawa „Prawo budowlane” i rozporządzenia z nią związane (K-1).

• Zasady aktualizacji map (K-2).

• Zasady geodezyjnej obsługi budynków wznoszonych metodami przemysłowymi (K-3).

• Zasady opracowywania wyników pomiarów i sposoby ich interpretacji (K-3).

• Zasady projektowania osnów geodezyjnych (K-1).

• Zasady prowadzenia i modernizacji ewidencji gruntów (K-4, K-5).

• Zasady tworzenia zasobu gruntów (K-1, K-2, K-4, K-5).

• Zasady tyczenia w terenie planów realizacyjnych obiektów budowlanych (K-3).

• Zasady wyznaczania terenów budowlanych (K-1, K-2, K-4, K-5).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Łatwość wypowiadania się w mowie lub w piśmie (K-4, K-5).

• Zdolność przekonywania (K-1, K-2, K-3, K-4).

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Dokonuje podstawowych pomiarów geodezyjnych (czynności związanych z zakładaniem i pomiarami podstawowej osnowy geodezyjnej, wykonywanych z wykorzystaniem zaawansowanych technologii) (K-1, K-3).

• Dokonuje pomiarów przemieszczeń i odkształceń budowli metodami fotogrametrycznymi (K-3).

• Dokonuje wyrównania osnowy wraz z analizą dokładności (K-1, K-3).

• Posługuje się specjalistycznym oprogramowaniem geodezyjnym (K-1, K-3, K-5).

• Posługuje się sprzętem fotogrametrycznym (K-1, K-5).

• Przeprowadza analizy i interpretację wyników pomiarów (K-1).

• Wykonuje obserwacje za pomocą odbiorników satelitarnych GPS (K-1, K-3, K-5).

WIADOMOŚCI

• Podstawy geodezyjnych pomiarów przemieszczeń i odkształceń budowli metodami fotogrametrycznymi (K-3).

• Podstawy fotogrametrii (K-1, K-5).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 4

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Doradza klientom w zakresie rozwiązań technicznych i prawnych przedstawianych problemów geodezyjnych.

• Wybiera źródła i metody pozyskiwania danych.

WIADOMOŚCI

• Przepisy prawne dotyczące pozyskiwania i zarządzania danymi.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Dokonuje wywłaszczeń nieruchomości (K-4).

• Sporządza projekty osnów geodezyjnych (K-1).

• Stosuje przepisy prawne dotyczące prowadzenia zasobu geodezyjnego i kartograficznego (K-4, K-5).

• Wdraża strategie gospodarki gruntami na terenie podległym danemu urzędowi administracji publicznej (K-4, K-5).

WIADOMOŚCI

• Podstawy kartografii i odwzorowań kartograficznych (K-1, K-5).

• Zasady gospodarki gruntami i wywłaszczeń nieruchomości (K-4, K-5).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Posługuje się instrumentami i urządzeniami kontrolno-pomiarowymi do wyznaczania przemieszczeń (K-3).

WIADOMOŚCI

• Elementy budownictwa przemysłowego (K-3).

• Fotogrametria lotnicza (K-1, K-5).

• Fotogrametria naziemna (K-1).

• Fotointerpretacja (K-1, K-5).

• Instrumenty i urządzenia kontrolno-pomiarowe do wyznaczania przemieszczeń (K-3).

• Ogólne zasady i metodyka wyznaczania odkształceń budowli (K-3).

• Ogólne zasady i metodyka wyznaczania przemieszczeń budowli (K-3).

• Prace geodezyjne w budownictwie podziemnym (K-3).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 5

• nie zidentyfikowano kwalifikacji zawodowych

Stan prawny na dzień 1 czerwca 2003 r.

1

---