Test klasa szósta

Imię i nazwisko ucznia data: …………….

……………………………..

Przeczytaj uważnie poniższy tekst, a następnie wykonaj umieszczone pod nim polecenia.

Krzysztof Seliga

Zofka z Sandomierza

Fragment książki Legendy pomorskie

Sandomierz, stara Piastów dziedzina, wrzał i huczał jako wzburzony rój pszczół. I nie dziwota: oto goniec nowinę przyniósł o haniebnej zdradzie Opalińskiego, który pod Ujściem przeszedł dobrowolnie z wojskiem całym do Szwedów.

-Koniec świata!... - szlochały niewiasty. - najbardziej wzburzona była dziewczyna młoda, smukła, o cudnej twarzyczce. Była to Zofka, córka kasztelana sandomierskiego, zwana „piękną Zofką” dla urody niezwykłej. Córka i wnuczka rycerzy bolała duszą całą nad hańbą, jaka spadła pod Ujściem na naród polski. Wiedziała, że zguba wisi nad miastem, przyszła chwila straszna, kiedy każdy dojrzeć mógł koniec bliski. Kasztelan wezwał wszystkich na naradę.

-Znasz głaz, co pod dębem starym leży? - spytał.

- Znam! - odparła Zofka śmiało.

- To dobrze! Posłuchajcie, waszmościowie. Jest w zamku przejście tajemne, za piastowskich czasów jeszcze przekopane. Przejdą nim dzieci i niewiasty, a Zofka ich w bezpieczne miejsce doprowadzi.

- Panie ojcze - wybuchnęła dziewczyna. - Ja mam iść, ratować się, gdy wam zguba grozi? Ale dobrze! Uczynię wszystko wedle słów waszych.

Gdy zmrok zapadł, tłum ludzi zgromadził się u wejścia do podziemnego tunelu. Zofka pierwsza skoczyła w ciemny otwór, nad brzegiem zostali jedynie obrońcy grodu. Kasztelan otrząsnął się z bólu.- Oni już bezpieczni. - westchnął z ulgą.

Następnego dnia Szwedzi ruszyli do szturmu. Szybko zdobyli zamek i gród. Runęły z trzaskiem stare mury. Zginął stary kasztelan. Jednak w środku nie było nikogo. Nagle żołdacy dostrzegli Zofkę, klęczącą nad ciałem ojca. Porwali ją i przywlekli przed wodza.

- Ktoś ty? Gdzie łupy? - krzyknął generał, szarpnąwszy ją za ramię.

- Litości. Wszyscy uszli do kryjówki tajemnej. Wiem, gdzie. Pokażę.

Ruszyli. Zofka tymczasem, miast do przodu, wiodła ich ku podnóżom baszty, gdzie czerniały drzwi do lochów, w których prochy przechowywano. Kiedy była już w środku, skrzesała ogień.

- Na Boga! - krzyknął ktoś. - To proch!

Nie skończył… Huk straszny targnął powietrzem. Baszta i część zamku zniknęły. W tym miejscu czerniał teraz olbrzymi dół, zasypany okopconym rumowiskiem. A lud w Sandomierzu opowiada do dziś dnia o bohaterskiej dziewczynie, co prochem zgładziła i Szwedów, i siebie.

Opracowano na podstawie:

M. Nagajowa, Język polski. Język i świat, Warszawa 1990, s.167-173.

1. Kiedy i gdzie dzieją się opisane wydarzenia:

1. w pogańskiej Polsce

2. za czasów „potopu szwedzkiego”

3. 100 lat temu w Polsce

4. w epoce średniowiecza w Polsce

2. Powyższy tekst to:

1. legenda

2. baśń

3. bajka

4. mit

3. Kto jest autorem powyższego tekstu:

1. narrator

2. Maria Nagajowa

3. Krzysztof Seliga

4. Zofka z Sandomierza

4. Które z poniższych stwierdzeń możemy odnieść do legendy o Zofce z Sandomierza?

1. W utworze występują bohaterowie obdarzeni nadprzyrodzoną mocą i magiczne przedmioty.

2. Narrator opowiada o życiu starożytnych bóstw i herosów.

3. To opowieść ludowa, przekazywana z pokolenia na pokolenie.

4. Z utworu wypływa morał.

5. W zdaniu: Sandomierz wrzał i huczał jako (…) rój pszczół występuje:

1. apostrofa

2. porównanie

3. epitet

4. alegoria

6. Jakie formy wypowiedzi znajdziesz w przytoczonym tekście?

1. tylko dialog

2. tylko opis

3. opis i dialog

4. opowiadanie i dialog

7. Który z poniższych szeregów epitetów najtrafniej charakteryzuje bohaterkę legendy?

1. rozsądna, dumna, zarozumiała, porywcza

2. butna, beztroska, despotyczna, sprytna

3. silna, chytra, uczciwa, konsekwentna

4. odważna, piękna, mądra, śmiała

8. Występujące w tekście wypowiedzenia: Ktoś ty? Pokażę są w kolejności:

1. zdaniem i równoważnikiem zdania

2. równoważnikiem zdania i zdaniem

3. równoważnikiem zdania i równoważnikiem zdania

4. zdaniem i zdaniem

9. Słowa: To dobrze! Posłuchajcie waszmościowie wypowiada:

1. kasztelan sandomierski

2. narrator

3. Zofka

4. jeden z uczestników narady na zamku

10. Użyty w zdaniu Sandomierz wrzał i huczał jako (…) rój pszczół nawias(...) jest znakiem:

1. skrócenia przytoczonego tekstu

2. oddzielenia sąsiadujących zdań

3. przerwania toku wypowiedzi

4. wydzielenia tekstu wtrąconego

1

---