Palace of Westminster - siedziba brytyjskiego parlamentu

Pałac Westminsterski (Palace of Westminster) to budowla położona na brzegu Tamizy, w City of Westminster, będąca siedzibą parlamentu brytyjskiego. Obradują tam obie izby tego ciała ustawodawczego - House of Commons (Izba Gmin) oraz House of Lords (Izba Lordów).

• Informacje podstawowe

• Historia Palace of Westminster

• Konstrukcja Palace of Westminster

• Zwyczaje obowiązujące w Palace of Westminster

Informacje podstawowe

Nazwa pochodzi od znajdującej się w pobliżu Westminster Abbey i odnosi się także do Old Palace, który został zniszczony podczas pożaru 1834 roku oraz powstałego w jego miejsce New Palace. Zgodnie z pierwotnym przeznaczenie, rezydencja została zbudowana dla króla. Przez wiele lat, do 1512 roku, stanowiła jego główną, londyńską siedzibę. Posłowie swoje obrady rozpoczęli tam w 1295 roku. Dla celów obrzędowych, pałac zachował swój oryginalny styl i status rezydencji królewskiej.

Pałac jest jednym z centrów życia politycznego w Zjednoczonym Królestwie. Sam „Westminster” stał się potocznym określeniem brytyjskiego parlamentu.

Historia Palace of Westminster

W średniowieczu teren, na którym ulokowano Palace of Westminster nosił nazwę Thorney Island. Po raz pierwszy królewską rezydencję wzniósł tam najprawdopodobniej Kanut Wielki. Okres jego panowania obejmował lata 1016-1035.

Edward Wyznawca, kolejny władca Anglii, postanowił o wybudowaniu Westminster Abbey (1045-1050). Jednocześnie trwały prace konstrukcyjne pałacu Westminsterskiego. Do dziś nie zachowała się żadna z części budowli powstałej za czasów królów saksońskich oraz Williama I. Najstarszym elementem obenego pałacu jest Westminster Hall, datowana na czasy panowania Williama II (1087-1100).

Pałac był główną siedzibą władcy aż do późnego średniowiecza. W Westminster Hall spotykali się także członkowie Curia Regis (organu poprzedzającego parlament). Jednak nie była to stała siedziba, gdyż podążali oni zawsze za królem, jeśli ten przenosił się do innych posiadłości.

W 1295 roku po raz pierwszy w Palace of Westminster spotkał się brytyjski parlament. W 1512 roku wybuchł pożar, który strawił znaczną część budynku. Po jego odnowieniu oprócz posłów, obradowali tam także członkowie Royal Courts of Justice.

Z czasem król wyprowadził się z pałacu. W 1534 roku Henryk VIII otrzymał od kardynała Thomasa Wolsey'a York Palace, który po przebudowie przemianował na Palace of Whitehall i uczynił z niego swoją główną rezydencję. Tym samym w Westminsterze pozostali jedynie parlamentarzyści oraz różnego rodzaju sądy.

Ze względu na to, że Palace of Westminster był wybudowany jako dom dla monarchy, nie było w nim specjalnych sal dla posłów. Ważne wydarzenia odbywały się w Painted Chamber. Izba Lordów spotykała się w Queen's Chamber, a w 1801 roku została przeniesiona do White Chamber.

Natomiast Izba Gmin, która od początku nie posiadała żadnej, przypisanej jej sali, swoje obrady często zwoływała w Chapter House w Westminster Abbey. Z czasem przejęła, znajdującą się już w pałacu, dawną St Stephen's Chapel.

Od początku XVIII wieku pałac przechodził wiele zmian. Związane to było z tym, że parlamentarzystom zaczęło brakować miejsca. Zamiast wybudować nową, większą siedzibę, dostawiane były kolejne budynki, m.in. w 1755, 1770, 1795 oraz 1799. Wraz z rozpoczęciem XIX stulecia rozpoczęła się kolejna przebudowa. Ostatnie prace miały miejsce w 1827 roku.

16 października 1834 roku w sali obrad Izby Lordów wybuchł pożar, który szybko rozprzestrzenił się na dużą część budynku. Tylko dzięki ogromnemu wysiłkowi strażaków i zmianie kierunku wiatru udało się uratować Westminster Hall. Oprócz niej przetrwały także Jewel Tower, Undercroft Chapel, krużganki oraz Chapter House of St Stephen's.

Tuż po pożarze król William IV zaoferował parlamentowi Buckingam Palace, mając nadzieję na to, że pozbędzie się nielubianej rezydencji. Jednak z uwagi na to, że budynek nie był przystosowany do pełnienia funkcji siedziby ciała ustawodawczego, plan władcy spalił na panewce.

W związku z tym postanowiono o odbudowie starej siedziby. Pierwsze prace remontowe poczyniono w Painted Chamber i White Chamber, po to by Izby Lordów i Gmin miały gdzie obradować.

Następnie rozpoczęto narodową dyskusję dotyczącą tego w jakim stylu architektonicznym ma zostać wzniesiony nowy pałac. Początkowo rozważano styl neoklasycystyczny. Wzorowano się na amerykańskim Białym Domu oraz Kapitolu, ale ostatecznie stwierdzono, że to za bardzo będzie kojarzyło się z rewolucją i dążeniami republikańskimi, więc porzucono ten pomysł i postawiono na gotyk bądź styl elżbietański.

W czerwcu 1835 roku ogłoszono konkurs na projekt. W lutym kolejnego roku, po przeanalizowaniu 97 prac wybrano pomysł zaproponowany przez Charlesa Barry'ego. Nowy pałac miał zostać wybudowany w gotyckim stylu. Według założeń budynek miał mieć kształt czworokąta, główny front zwrócony w stronę Tamizy oraz umiejscowioną po środku wieżę.

Kamień węgielny wbudowano w 1840 roku. Siedem lat później ukończono salę Izby Lordów, a po kolejnych pięciu latach tę, w której obradować miała Izba Gmin. Prace wykończeniowe trwały do 1870 roku

Podczas II Wojny Światowej, niemieckie bomby trafiły w pałac kilkanaście razy. Jedna z nich spadła na Old Palace Yard niszcząc południową ścianę St Stephens Porch. Najgorzej sytuacja rozwinęła się w nocy z 10 na 11 maja 1941 roku. Wtedy spadło 12 ładunków, a życie straciły trzy osoby.

Wraz z upływem lat, potrzeba było coraz więcej miejsca. Z tego powodu, z przeznaczeniem na biura, w 1975 roku zajęto Norman Shaw Building, a w 2000 Portcullis House.

Konstrukcja Palace of Westminster

W Pałacu Westminsterskim jest ponad 1.1 tys. pomieszczeń, 100 klatek schodowych, a wszystkie korytarze mają łączną długość 4.8 km. Na parterze są biura, jadalnie oraz bary. Na pierwszym piętrze są sale obrad oraz biblioteki. Ostatnie dwa piętra mieszczą biura różnych komitetów parlamentarnych.

Główne wejście do budynku to Norman Porch. W środku jest kilka ważnych pomieszczeń. są to m.in:

• Queen's Robing Room - tutaj królowa przygotowuje się do wystąpienia przed parlamentem, przywdziewa szaty i klejnoty koronne.

• Royal Gallery - jedno z największych pomieszczeń. Tędy przechodzi królewska procesja poprzedzająca uroczystość rozpoczęcia kadencji parlamentu.

• Prince's Chamber - tutaj członkowie Izby Lordów spotykają się, by przedyskutować sprawy dotyczące tej izby.

• Lords Chamber - sala obraz Izby Lordów.

• Peers' Lobby - to tutaj lordowie mogą przedyskutować w mniejszym gronie sprawy poruszane podczas obrad plenarnych.

• Central Lobby - znajduje się w centrum budynki. W tym miejscu wyborcy mogą się spotkać ze swoimi przedstawicielami.

• Members' Lobby - tutaj posłowie mogą przedyskutować różne sprawy związane z ich pracą, a także spotykać się z dziennikarzami.

• Commons Chamber - sala obraz Izby Gmin.

• Westminster Hall - przez wieki istnienia miała różne przeznaczenie, ale obecnie używana jest jako dodatkowa sala obrad.

Budynek pałacu ma trzy wieże. Największą z nich jest Victoria Tower. Jej wysokość to 98.5 metra. Znajduje się w południowo-zachodnim rogu. Na północnym krańcu budynku wybudowano obecnie najsłynniejszą wieżę - Elizabeth Tower, znaną potocznie jako Big Ben. Ma 96 metrów wysokości i jest dużo węższa niż Victoria Tower. Niemal na jej szczycie umiejscowiono zegar - Great Clock of Westminster. Najniższą z trzech wież, mierzącą 91 metrów, jest Central Tower. Jak nazwa wskazuje wybudowano ją w centralnym punkcie siedziby parlamentu.

Wokół budynku znajduje się mnóstwo niewielkich ogrodów - Victoria Tower Gardens, Black Rod's, Old Palace Yard, czy New Palace Yard i College Green.

Zwyczaje obowiązujące w Palace of Westminster

Od XVII wieku w Izbie Gmin nie można palić papierosów. Od 2005 roku zakaz ten rozciągnięty jest na cały budynek. Dozwolone jest natomiast zażywanie tabaki. W sali obraz nie można jeść ani pić.

Jeśli chodzi o dress code, zabronione jest noszenie kapeluszy, a także mundurów wojskowych z odznaczeniami. Obowiązuje także bezwzględny zakaz trzymania rąk w kieszeniach.

Na teren pałacu i przylegające okolice nie mają wstępu żadne zwierzęta, oprócz psów przewodników oraz psów i koni policyjnych. W graniach Westminsteru nie można także nikogo aresztować.

Podczas debaty, wystąpienia nie mogą być czytane, dozwolone są jedynie notatki. Oficjalnie nie można także klaskać, chociaż od tego zakazu było kilka wyjątków.

Adres:
Palace of Westminster
Westminster
Londyn
SW1A 0AA

• Telefon: [phone]

• Strona internetowa: www.parliament.uk

---