„BYĆ WYCHOWAWCĄ …”

zbiór ćwiczeń

przeciwko agresji

1. Rozpoznawanie przyczyn wściekłości i agresji.

WŚCIEKŁE SKOJARZENIA

Każde dziecko pisze na swojej kartce papieru słowo „wściekłość” i zatacza wkoło niego kółko. Potem pisze ze wszystkich stron wszystkie skojarzenia, to znaczy wyrazy w dowolnej formie, które mu tylko przychodzą do głowy.

TO MNIE NAJBARDZIEJ DENERWUJE

Każde dziecko zapisuje to, co go najbardziej denerwuje w określonej sytuacji albo w stosunkach z pewnymi osobami. Następnie rysuje duże koło, do którego nanosi owe mniej lub bardziej istotne powody zdenerwowania jako odpowiedniej wielkości segmenty.

Rysunki te porównywane i omawiane są najpierw w mniejszych zespołach, a dopiero potem na forum całej grupy. W ten sposób uczestnicy będą mogli być może dowiedzieć się, co denerwuje poszczególne osoby i powoduje u nich agresywne relacje - oraz co denerwuje wszystkich i powinno by natychmiast zmienione.

ZŁOŚCI MNIE . . .

Każde dziecko wypisuje na kartce papieru litery swojego imienia jedna pod drugą i szuka do każdej z nich dowolnego wyrazu - nazwy wydarzenia, które może szczególnie rozzłościć młodego człowieka, na przykład:

M atematyka

O kropna pogoda

N spełnione marzenia

I gnorancja

K arny w meczu piłki nożnej

A tak migreny

Następnie trzeba dać uczestnikom możliwość porozmawiania o indywidualnych przyczynach wybuchów złości. By może znajdą się takie sytuacje, które denerwują całą grupę. Można je ujawnić przy sporządzaniu tzw. „Alfabetu złości”.

WŚCIEKŁE POCZĄTKI ZDANIA

Dzieci otrzymują kartki z „wściekłymi” początkami zadań. Każde z nich uzupełnia je najpierw dla siebie samego. Następnie dokończenia zdań omawiane są w małych grupach i porównywane. Zdania te mogą zaczyna się na przykład w taki sposób:

Kiedy jestem wściekły, wtedy …………………………………………………...

Mój najlepszy przyjaciel złości mnie, gdy ………………………………………

Nienawidzę chodzi do szkoły, gdy ………………………………………………

Najbardziej złości mnie, gdy …………………………………………………….

Kiedy inne dzieci mnie złoszczą, wtedy ………………………………………...

Ciągle muszę …………………………………………………………………….

Kiedy inni są rozzłoszczeni, wtedy ……………………………………………...

Początki zdania powinny odnosić się do aktualnej sytuacji grupowej. Jeżeli May do czynienia z konfliktami lub napięciami, ćwiczenie to może służyć do zastanowienia się nad nimi i próby popracowania nad ich przezwyciężeniem.

2. Uczymy się lepiej rozumie siebie samych i innych ludzi.

ZNAJOMOŚĆ LUDZKICH CHARAKTERÓW

Wszyscy otrzymują kartkę papieru, na której narysowane zostały wcześniej konkury ludzkiego ciała. Do tego szkicu każde z dzieci dorysowuje to, co uważa za najbardziej charakterystyczne u siebie samego, na przykład:

- język, jeżeli jest ono szczególnie dowcipne lub gadatliwe,

- uszy, jeżeli potrafi dobrze słuchać innych,

- zamknięte oczy, jeżeli często zdarza mu się śnić na jawie,

- serce, jeżeli jest osobą szczególnie współczującą innym,

- pięści, jeżeli zawsze bardzo szybko chce się bić,

- i tak dalej …

Figury, którym w ten sposób nadany został charakter i które otrzymały nową „duszę” przymocowane są do ściany w dobrze widocznym dla wszystkich miejscu, a grupa próbuje odgadnąć, która z nich należy do poszczególnych uczestników. Które z dzieci było szczególnie trudne lub szczególnie łatwe do „przejrzenia na wylot”? Czy grupa odkryła u pojedynczych osób jakieś nowe zdolności bądź cechy charakteru?

3. Opanowanie i przezwyciężanie złości i agresji.

GDYBYM BYŁ WŚCIEKŁY

Kiedy ktoś jest wściekły nie musi koniecznie wrzeszczeć na całe gardło, tupać nogami, uderzać z całej siły, psuć czegoś itp. Można pozbyć się swojej złości w zupełnie inny sposób. Każdy człowiek ma na to swoje metody. Dzieci zapisują - każde dla siebie - co do tej pory robiły, aby poradzić sobie ze swoją złością, na przykład:

- jeździły na rowerze

- uderzały w bokserski worek treningowy,

- głośno gwizdały,

- biegały wkoło bloku,

- słuchały muzyki,

- poszły spać,

- i tak dalej …

Najlepsze i najbardziej oryginalne pomysły zapisywane są na plakacie, wywieszonym w dobrze widocznym miejscu w sali.

4. Budowanie poczucia własnej wartości i silnej osobowości.

JESTEM - POTRAFIĘ - MAM

Przylepiamy dzieciom na plecach taśmą klejącą kartki, na których wypisane zostały jeden pod drugim trzy początki zdań:

- Jestem …

- Potrafię …

- Mam …

Wszyscy biorą do ręki długopisy i chodzą po całym pomieszczeniu, uzupełniając sobie nawzajem te trzy zdania pozytywnymi uwagami, które rzeczywiście pasują do danego uczestnika. Kiedy wszystkie trzy zdania zostały dokończone, zabawa zostaje przerwana.

Teraz dzieci mogą zdjąć kartki ze swoich pleców i przeczytać, co inni myślą na ich temat.

Autorzy poszczególnych wypowiedzi pozostają przy tym anonimowi. Dzięki temu być może niektóre dzieci odważą się powiedzieć komuś o czymś, czego bezpośrednio nigdy by nie wypowiedziały, ponieważ brak im na to odwagi. Jak dzieci czuły się w trakcie chodzenia po pomieszczeniu? Jak czują się one teraz, gdy już przeczytały swoje kartki? Czy są zaskoczone uzupełnionymi zdaniami, czy też same również oceniają siebie podobnie?

---