Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego w klasie V
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
w zakresie pisania:
pisze nieczytelnie, wolno, nieestetycznie, nie trzyma się liniatury i nie jest to spowodowane deficytami rozwojowymi,
nie prowadzi zeszytu przedmiotowego,
nie zna podstawowych zasad ortograficznych i interpunkcyjnych i nie stosuje ich w praktyce;
w zakresie tworzenia pisanych tekstów wielozdaniowych:
nie potrafi zredagować notatki z lekcji w formie planu, rysunku, reguły,
nie rozróżnia opisu od opowiadania,
nie potrafi zredagować drobnych form użytkowych: listu, kartki pocztowej, życzenia, ogłoszenia, zaproszenia, zaproszenia, podziękowania, przepisu na wykonanie czegoś;
w zakresie mówienia:
jest niekomunikatywny i nie wynika to z typu charakterologicznego dziecka, odmawia udzielenia odpowiedzi,
nie stosuje reguł kulturalnej rozmowy, zasad higieny mówienia, porozumiewania się z drugim człowiekiem,
nie potrafi przemawiać;
nie przygotował tekstu pamięciowo;
w zakresie czytania:
opanował technikę głośnego czytania na poziomie klasy I,
nie przeczytał lektur obowiązkowych wybranych z kanonu lektur klasy V,
nie rozumie czytanych tekstów, bądź rozumie poniżej 34% treści,
nie potrafi korzystać z tekstów publicystycznych z czasopism dla dzieci i młodzieży,
nie potrafi korzystać z tekstów informacyjnych - słowników, encyklopedii, planów, map, itp.
w zakresie wiedzy o literaturze:
nie rozumie następujących pojęć: literatura, wydarzenie realistyczne i fantastyczna, powieść, legenda, mit, wyraz dźwiękonaśladowczy, porównanie,
nie potrafi omówić zdarzeń, wątków, postaci, przestrzeni,
nie potrafi omówić budowy prostych wierszy;
w zakresie ortografii:
w tekstach pisanych robi 7 i więcej błędów.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
w zakresie pisania:
pisze niestarannie i brzydko, robi liczne błędy przy przepisywaniu,
zna podstawowe zasady ortograficzne, ale stosuje je w niewielkim stopniu,
prowadzi zeszyt przedmiotowy, ale bardzo niesystematycznie;
w zakresie tworzenia pisanych tekstów wielozdaniowych:
redaguje krótkie notatki z lekcji w prostej formie przy znaczącej pomocy nauczyciela,
potrafi zredagować prosty opis konkretnego przedmiotu, krajobrazu, wnętrza,
potrafi udzielić prostej odpowiedzi na pytanie: co się dzieje?, co się zdarzyło?
redaguje z pomocą nauczyciela według wzoru drobne formy użytkowe;
w zakresie mówienia:
udziela odpowiedzi na pytania nauczyciela pojedynczymi wyrazami,
nie przeciwstawia się niechlujstwu dykcyjnemu, artykulacji „katarynkowej”, zmanierowaniu,
unika mówienia „krzykiem”,
przezwycięża własną nieśmiałość;
przy recytacji wymaga podpowiedzi aż kilkanaście razy;
w zakresie czytania:
ma opanowaną technikę czytania głośnego na poziomie klasy II,
w niewielkim stopniu rozumie czytany tekst,
przeczytał jedną z czterech lektur obowiązkowych,
potrafi korzystać ze spisu treści z pomocą nauczyciela,
potrafi z pomocą nauczyciela korzystać z tekstów publicystycznych i informacyjnych;
w zakresie wiedzy o literaturze:
rozumie następujące pojęcia: literatura, wydarzenie realistyczne i fantastyczna, powieść, legenda, mit, wyraz dźwiękonaśladowczy, porównanie,
potrafi omówić zdarzenia, wątki, postacie, przestrzeń,
potrafi omówić budowę prostych wierszy z pomocą nauczyciela,
w zakresie ortografii:
robi 5 - 6 błędów w tekstach pisanych.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
w zakresie pisania:
pisze w normalnym tempie, niedokładnie, robi błędy przy przepisywaniu (do 5 na jednej stronie),
prowadzi zeszyt przedmiotowy systematycznie - brakuje mu maksymalnie 3 jednostek lekcyjnych w semestrze;
w zakresie tworzenia tekstów wielozdaniowych:
sam redaguje proste notatki z lekcji obarczone kilkoma błędami i usterkami z zakresu składni, ortografii i interpunkcji, kompozycji, rozumienia tematu, formy,
potrafi redagować opis krajobrazu, wnętrza, opowiadanie zgodnie z normami językowymi, kompozycyjnymi zawartymi w odrębnych kryteriach oceniania tych form wypowiedzi; tzn. uzyskuje od 16 do 22 punktów w 30 - punktowej skali;
w zakresie mówienia:
udziela odpowiedzi na pytania wyłącznie po wywołaniu przez nauczyciela,
stara się mówić pełnymi zdaniami,
próbuje przeciwstawiać się niechlujstwu dykcyjnemu, artykulacji „katarynkowej”, zmanierowaniu;
ocenę dostateczną przyznaje się uczniowi, który kilkakrotnie potrzebuje podpowiedzi; wygłasza tekst z pamięci bez podkreślania znaków interpunkcyjnych;
w zakresie czytania:
ma opanowaną technikę czytania głośnego na poziomie klasy III,
rozumie polecenia, uwagi zawarte w podręczniku, korzysta ze spisu treści,
przeczytał 2 lektury w całości,
korzysta - z niewielką pomocą nauczyciela - z tekstów publicystycznych i informacyjnych;
w zakresie wiedzy o literaturze:
rozumie i stosuje wyżej wymienione pojęcia,
potrafi wskazać akapity, dialog w tekście,
wyodrębnia przy pomocy nauczyciela obrazy w tekście lirycznym,
wyjaśnia znaczenia podstawowe, przenośne, symboliczne na prostych - typowych - przykładach,
wskazuje rymy, opisuje porządek i długość linijek w wierszu sylabicznym z niewielką pomocą nauczyciela;
w zakresie ortografii:
w dyktandach robi 3 - 4 błędy ortograficzne.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
w zakresie pisania:
pisze w normalnym tempie, starannie (dopuszczalne 1 - 3 skreślenia na 1 stronie),
robi do 2 błędów na 1 stronie przy przepisywaniu,
zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne, stosuje je często w praktyce ( dopuszczalne 2 błędy ortograficzne na 1 stronie tekstu pisanego);
w zakresie tworzenia tekstów wielozdaniowych:
sam redaguje notatki z lekcji, pisze je jednak w brudnopisie i oczekuje na korektę i akceptację nauczyciela,
potrafi redagować wszystkie formy dłuższej wypowiedzi pisemnej zgodnie z odrębnymi kryteriami - tzn. uzyskał od 23 do 27 punktów w 30 - punktowej skali;
w zakresie mówienia:
chętnie udziela odpowiedzi na pytania,
mówi głośno, słyszalnie z drobnymi potknięciami,
przestrzega zasad higieny mówienia,
zna i przestrzega zasady rozmowy,
podczas recytacji skorzysta z 2-3 podpowiedzi; deklamuje z prawidłową dykcją, podkreślając wartość artystyczną utworu;
w zakresie czytania:
ma opanowaną technikę głośnego czytania na poziomie klasy IV,
czyta płynnie, wyraziście ( dopuszczalne 4-5 pomyłek w czytaniu tekstu pisanego ręcznie, 1-3 pomyłki - tekstu maszynowego),
rozumie polecenia w podręczniku, zeszycie ćwiczeń, instrukcje i polecenia nauczyciela,
przeczytał w całości 3 z 4 lektur obowiązkowych,
korzysta z encyklopedii, słowników i czasopism, które wskaże mu nauczyciel;
w zakresie wiedzy o literaturze:
potrafi odróżnić tekst prozatorski od lirycznego,
wskazuje rymy dokładne i niedokładne, opisuje porządek i długość linijek w wierszu sylabicznym z drobnymi potknięciami,
wskazuje elementy świata przedstawionego,
wyodrębnia zdarzenia, wątki,
rysuje mapki podróży bohatera,
wskazuje wyrazy dzwiękonaśladowcze, porównania,
potrafi gromadzić podstawowe słownictwo związane z filmem, teatrem, telewizją, kinem, obrazem, architekturą, rzeźbą, muzeum, sztuka ludową.
w zakresie ortografii:
w dyktandach robi 2 błędy ortograficzne.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
w zakresie pisania:
pisze w szybkim tempie, płynnie, dynamicznie i czytelnie,
nie robi błędów przy przepisywaniu,
potrafi rozplanować przestrzennie zapis na stronicy, zachowuje marginesy, wyodrębnia tytuły, rozdziały, punkty, stosuje w zapisie światło,
zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne oraz stosuje je w praktyce;
w zakresie tworzenia tekstów wielozdaniowych:
sam redaguje wszystkie notatki z lekcji,
redaguje wszystkie znane uczniowi klasy V formy dłuższej wypowiedzi zgodnie z odrębnymi kryteriami - tzn. uzyskał od 28 do 30 punktów w 30 - punktowej skali;
w zakresie mówienia:
jest aktywny podczas lekcji,
udziela wyczerpujących odpowiedzi na pytania,
mówi głośno, czysto, wyraziście,
dba o higienę mówienia,
respektuje zasady komunikacji międzyludzkiej,
prowadzi swobodne rozmowy na tematy związane z tematem lekcji,
przestrzega struktur językowych używanych podczas rozmowy; podkreśla sens utworu, uwydatnia jego wartości emocjonalne i artystyczne; recytuje bez potknięć i pomyłek z prawidłową dykcją i intonacją;
w zakresie czytania:
opanował technikę czytania na poziomie klasy V,
pracuje nad technika czytania wzrokowego,
przeczytał wszystkie zalecane lektury obowiązkowe,
w pełni odbiera tekst literacki, rozumie go, przeżywa, ma na jego temat wyobrażenie;
w zakresie wiedzy o literaturze:
samodzielnie ustala sytuację narratora i osoby mówiącej,
opisuje porządek w tekście na poziomie brzmień, wyrazów i zdań,
omawia kompozycje tekstu,
wyjaśnia porównania i onomatopeje i ich funkcje,
dokonuje analizy wiersza.
w zakresie ortografii:
w dyktandzie robi maksymalnie 1 błąd ortograficzny.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
w zakresie pisania:
pisze szybko, biegle, płynnie i niezwykle estetycznie,
automatycznie zapamiętuje poprawny obraz graficzny wyrazu,
ma zindywidualizowane pismo,
wygrywa wystawy kaligraficzne;
w zakresie tworzenia teksów wielozadaniowych:
dokonuje modyfikacji notatek uczniów i nauczyciela,
podaje nowe formuły notowania,
tworzy mapy mentalne na własny użytek,
pisze opisy, opowiadania i inne dłuższe formy wypowiedzi pisemnej na poziomie klasy programowo wyższej;
w zakresie mówienia:
jest bardzo aktywny podczas zajęć,
opanował technikę mówienia, zna ćwiczenia oddechowe, emisji głosu, dykcji,
recytuje wyraziście, z emfazą, uwydatnia sens utworu, wartość emocjonalną i artystyczną, podkreśla ekspresję utworu poprzez zmianę tonacji, natężenia głosu, dokonuje własnej interpretacji głosowej;
w zakresie czytania:
opanował technikę głośnego czytania na poziomie wyższym niż klasa programowa,
jest oczytany, prowadzi dzienniczek lektur,
sięga po czasopisma specjalistyczne dla dzieci i młodzieży
w zakresie wiedzy o literaturze:
wyjaśnia stosunek mówiącego do przedstawionej rzeczywistości,
płynnie posługuje się terminami: epika, liryka, dramat,
samodzielnie dokonuje analizy i interpretacji wierszy
w zakresie ortografii:
dyktanda pisze bezbłędnie.
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego w klasie V
- opracowanie Iwona Podhajna
3