Wybór i przygotowanie terenu pod szkółkę

CZYNNIKI KLIMATYCZNE WPŁYWAJĄCE NA UPRAWĘ:

1 - Temperatura - wymagania cieplne roślin, uzależnione są od ich właściwości genetycznych. Spadek temp. poniżej zera (przymrozki) mogą być groźne w okresie wczesnowiosennym, natomiast w okresie późnojesiennym są również groźne, ale mniej niż wczesnowiosenne.

Różnica wytrzymałości na mróz przez różne rośliny sadownicze:

Gatunek	Temperatura
Jabłoń	-28 -40
Wiśnia	-32 -35
Śliwa	-25 -30
Czereśnia	-24 -28
Grusza	-25 -28
Orzech włoski	-22 -25
Morela	-19 -22
Brzoskwinia	- 18 -20
Leszczyna	-30 -40
Truskawka	-25 -28
Porzeczka czarna	-25 -28
Porzeczka czerwona i biała	-28 -32
Agrest	-28 -32
Winorośl	-18 -25
Jeżyna	-18 -20

Przymrozki występują w okresie wegetacji roślin i dlatego są groźne. Przymrozki wiosenne zdarzają się najczęściej na początku maja lub czerwca. Przymrozki wiosenne powodują przemarzanie pąków kwiatowych, kwiatów, zawiązków owocowych.

Temperatura ⁰C dla różnych faz rozwojowych pąka kwiatowego:

	Jabłoń	Morela
Pąk zamknięty	- 4,9	- 4,9
Przed kwitnieniem	- 3,9	- 3,9
Kwiat	- 2,2	- 2,2
Młode zawiązki owocu	- 1,7	- 0,6

Po przymrozku można łatwo sprawdzić czy przemarzły pąki, kwiaty, zawiązki owoców - należy przekroić np. pąk kwiatowy - jeżeli jest przemarznięty słupek będzie czarny (przemarzają części generatywne).

SUMA TEMPERATUR AKTYWNCH - suma temperatur dobowych powyżej + 5⁰C

Średnia temperatura w okresie wegetacji w różnych rejonach Polski ( w okresie V - IX ):

Miejscowość	Temperatura ^0C
Słupsk	14,4
Olsztyn	14,3
Szczecin	16,5
Zielona góra	15,5
Poznań	16,6
Warszawa	16,1
Białystok	15,0
Legnica	15,8
Toruń	16,8
Sandomierz	16,0
Lublin	16,0

2 - Usłonecznienie - ma wpływ na temperaturę i decyduje o intensywności fotosyntezy

3 - Opady atmosferyczne

Dany rejon pod względem opadów atmosferycznych charakteryzuje się średnią suma rocznych opadów.

Dla Polski średnia ta wynosi 601 ml

W Polsce rozkład opadów rocznych jest korzystny dla roślin. Najwięcej wody potrzebują rośliny sadownicze na koniec maja i w czerwcu.

Pokrywa śnieżna jest również bardzo korzystna dla roślin sadowniczych bo chroni je przed przymrozkami np. truskawki, i dostarcza wody przy roztapianiu.

4 - Wiatr - łagodne wiatry są korzystne, natomiast silne są niekorzystne ponieważ powodują wyłamywanie drzew, opadanie kwiatów, zawiązków owoców, zwiększają transpirację, roślina jest mniej odporna na mróz. W sadownictwie polecane są osłony w postaci wysokich drzew (szpalery) lub budynków.

CZYNNIKI TOPOGRAFICZNE WPŁYWAJĄCE NA UPRAWĘ:

1 - Ukształtowanie terenu

2 - zastoiska mrozowe

3 - Kąt nachylenia terenu (max 10⁰)

4 - Wystawa terenu

Równina - bardzo przydatny teren

Pofałdowany teren - doliny, kotliny, zbocza wzgórz. Nie przydatna jest kotlina i dolina, zagłębienia nie nadają się, ponieważ tworzą się tam zastoiska mrozowe. Powstają masy zimnego powietrza które wpływają na dno doliny i zalegają tam. Ciepłe powietrze jest wypychane przez zimne.

Jabłonie odporne na mróz - Antonówka, Bojken

Zbocza i równiny - są najbardziej przydatne. Należy unikać szczytów, wyniesień bo są narażone na wiatr, gleba jest płytka bo zachodzi erozja.

Wystawa zbocza

- północne - mało przydatne. Opóźniony, krótszy okres wegetacji. Niższe średni i minimalne temperatury. Mogą być tu uprawiane gatunki o wyższej niż przeciętna odporności na mróz np. leszczyna.

- zachodnie - najkorzystniejsze, dobre nasłonecznienie, małe wahania temperatury, okres wegetacji nie jest zbyt przyśpieszony.

- południowe i Pd.- zach. - są bardzo dobre, najcieplejsze i najbardziej nasłonecznione. Długi okres wegetacji. Ryzyko - silne nagrzewanie w okresie zimy i przedwiośnia powoduje, na skutek dużych różnic temp. między dniem a nocą mogą powstawać na pniach zgorzele słoneczno - mrozowe. Dobre dla truskawek, malin, winorośli.

Przydatność rejonowa Polski:

- na Pn jest krótki okres wegetacji, niskie temp. i przymrozki

- Pojezierze Mazurskie - najniższe temp. zimą

- Poznański - wiosenne przymrozki i susze

- Centralny - wiosenne przymrozki

- Mazowiecki - niskie temp. zimą

- Wyżyny Środkowe - najniższe temp. zimą i przymrozki

- Sudecko - Karpacki - najniższe temp. zimą

- Lubelski - najniższe temp. zimą i przymrozki

- Tarnowsko - Sandomierski - najniższe temp. zimą

CZYNNIKI GLEBOWE WPŁYWAJĄCE NA UPRAWĘ:

1 - Poziom wody gruntowej - PPW, Woda która zalega stale, nie odpływa nie ma powietrza. Na glebie przesyconej wodą gruntową nie ma życia dla roślin.

Orzech włoski, winorośl - 200-250cm, grusze, czereśnie, morele, brzoskwinie - 160-200cm, jabłonie, wiśnie - 130-170cm, śliwy - 90-110cm, truskawki - 60cm,

2 - Woda kapilarna - ilość wody kapilarnej zależna jest od zwięzłości gleby. Jest to woda z opadów z której mogą korzystać rośliny. Część tej wody tzw. grawitacyjna przepływa w głąb.

3 - pH gleby - borówka wysoka i żurawina - pH 3,8-4,2; truskawka, jeżyna, malina, agrest, aronia - pH 5,5-6,2; jabłoń, grusza, porzeczka, leszczyna, winorośl - pH 6,2-6,7; brzoskwinia, morela, wiśnia, czereśnia, śliwa - pH 6,7-7,2

4 - Rodzaj gleby - Mineralne - nie nadają się, są zbyt płytkie; Wapniowcowi, rędziny, prarędziny - mają zwykle odczyn zasadowy, czasem obojętny. Jeżeli są dostatecznie głębokie to nadają się pod uprawę orzecha włoskiego i śliwy. Nie nadają się pod grusze, maliny i truskawki; Czarnoziemie - bardzo żyzne, jeśli woda nie zalega zbyt płytko to są przydatne; Brunatnoziemnie - bardzo przydatne; Bielicoziemne - mają odczyn kwaśny. Nadają się pod warunkiem, że nie są zbyt piaszczyste; Mady - Najczęściej są bardzo żyzne, występują na dnie dolin rzecznych, woda gruntowa może być bardzo płytka, przydatna dla roślin mrozoodpornych.

5 - Kwalifikacja gleby/przydatność bonitacyjna - Klasa I-IV - przydatne; klasa V-VI nieprzydatne (piaszczyste lub podmokłe)

---