SZKOLNY KONKURS WIEDZY O WIELKOPOLSCE

TEST DLA KLASY IV

Imię i nazwisko..................................................................................... Klasa............................

Ilość punktów..............

1. Podkreśl nazwy regionów sąsiadujących z Wielkopolską:

Kujawy, Mazury, Małopolska, Śląsk, Pomorze, Mazowsze, Podlasie, Ziemia Lubuska. 4 p.

2. Spośród wymienionych nazw jezior podkreśl te, które leżą w Wielkopolsce:

Mamry, Gopło, Jamno, Morskie Oko, Jezioro Powidzkie, Jezioro Zbąszyńskie 3 p.

3. Odpowiedz na pytania:

1. Z jakim wielkim społecznikiem wielkopolskim łączy się budowa i działalność Bazaru?

..................................................................................

2. W jakim mieście znajduje się Bazar ?

................................................................................. 2 p.

4. W herbie Poznania znajduje się:

a) Św. Piotr z kluczem i św. Paweł z mieczem, brama miejska o trzech wieżach

b) Św. Marcin na koniu, mury miasta

c) Św. Marcin na koniu, brama miejska o trzech wieżach,

d) Św. Piotr z mieczem i św. Paweł z kluczem, brama miejska z jedną wieżą 1 p.

5. Wymień dwa parki narodowe znajdujące się w Wielkopolsce.

a) ........................................................................

b) ........................................................................ 2 p.

6. Ratusz to: 1 p.

1. dawna siedziba króla

2. miejsce spotkań bogatych mieszczan

3. dawna siedziba władz miasta

4. miejsce, w którym dawniej obchodzono najważniejsze święta państwowe i kościelne

7. Uzupełnij zdania: 4 p.

Kruszwica leży nad jeziorem ........................... . Nazwa Gniezno pochodzi od wyrazu ................................. . Legendarnym założycielem Gniezna był ....................... . Od najdawniejszych czasów symbolem Polski jest ...................... ................... ..

8. Uzupełnij zdania: 3 p.

1. Syn Piasta nosił imię …………...............................

2. W przeszłości Polaków nazywano także ………………………..

3. Uroczystość obcinania włosów siedmioletnim chłopcom to………………........

9. Do podanych określeń dopisz odpowiadające im wyrażenia gwarowe: 5 p.

1. brudna, mętna woda …………………………

2. zupa z mleka i mąki …………………………

3. zupa z włoskiej kapusty …………………….

4. dynia ……………………………….………..

5. twarożek ze śmietaną………………………..

10. Uzupełnij zdania.

Między Poznaniem i Gnieznem leży ....................................................... ............ .................................... . Znajdują się w nim zabytki budownictwa ludowego. Takie muzeum nazywamy ................................... . Większość znajdujących się tam budynków zbudowana jest z ........................... . Znajduje się tam najstarszy zachowany w Polsce .................................... . 6 p.

11. W jakich miejscowościach znajdują się wymienione poniżej pomniki przyrody ? 3 p.

1. kamień św. Jadwigi (zwany też św. Kingi)………………………………..

2. dęby „Lech”, „Czech” i „Rus”…………………………………………….

3. Platan klonolistny - największe drzewo Wielkopolski……………………

12. Bolesław Chrobry chroniąc przyrodę nakazał zmniejszenie polowań na (podkreśl prawidłową odpowiedź):

1. bobry

2. tury

3. łosie

4. niedźwiedzie 1 p.

13. W jakiej miejscowości znajdują się tzw. „zęby smoka”? 1p.

……………………………………………

14. W jakich miejscowościach na Szlaku Piastowskim znajdują się:

1. Muzeum Kolejki Wąskotorowej - ...............................................................

2. osada prasłowiańska - .................................................................................

3. „Złota Kaplica” - ........................................................................................ 3 p.

15. Wymień dwa miasta Wielkopolski związane z działalnością św. Wojciecha. 2 p.

....................................................... …………………………………………..

17. Rozwiąż krzyżówkę: H

									1
2 3 4
						5
6
7
8 9
10 12
					11

1. Niewielkie obszary o dużej wartości przyrodniczej.

2. Pierwsza stolica Polski.

3. Żona Piasta.

4. Plemię, od którego pochodzi nazwa Polski.

5. Imię Marcinkowskiego.

6. Jest naszym godłem.

7. Płyniesz nim na Ostrów Lednicki.

8. Miasto na wschodzie Wielkopolski, dawna stolica województwa.

9. W gwarze wielkopolskiej, placki ziemniaczane.

10. Rzeka, nad którą leży Kalisz.

11. Pracuje w niej kowal.

12. Miasto stolarzy, w którym mieści się Muzeum Pszczelarstwa. 12 p.

SZKOLNY KONKURS WIEDZY O WIELKOPOLSCE

TEST DLA KLASY V

Imię i nazwisko............................................................................................ Klasa............................

Ilość punktów..............

1. Dokończ zdania:

Miejsce, w którym przed wiekami grzebano ludzkie szczątki to .......................................................... . 2 p

Pozostałość po dawnej osadzie obronnej często otoczonej wałem ziemno - drewnianym to .........................................

2. Biskupin jest osadą obronną sprzed: 1 p.

1. ok. 2750 lat

2. ok. 2500 lat

3. ok. 2250 lat

3. Jest to zastygła, skamieniała żywica drzew iglastych, rosnących przed milionami lat, dawniej nazywana jantarem. O czym mowa? .................................................. 1 p.

4. Podaj autora dzieła „Zarys geografii” i nazwę zapisanego w tym dziele najstarszego polskiego miasta.

Autor: ................................. ..............................................

Miasto: ...................................... 3 p.

5. Z jakiego rodu pochodził św. Wojciech ? 1 p.

………………………………………………………

6. Poniżej zamieszczono charakterystyki ciekawych miejsc i okazów, które możemy zobaczyć z Wielkopolskim Parku Narodowym. Rozpoznaj je i wpisz nazwę.

1. Przeniesione dawno temu przez lodowiec - ......................................................... .

2. Miejsce, gdzie szczególnie chroni się rzadkie rośliny, zwierzęta, wody czy ukształtowanie terenu - ........................................................ .

3. Są potężne, stare, niektóre liczą kilkaset lat - ...................................................... . 3 p.

7. Dokończ zdania:

1. Najstarsze zabytki pisane znajdują się w archiwum przy katedrze w ............................................. .

2. Najstarszy zabytek języka polskiego to .............................................................................................. .

3. Księgi były ozdobione pięknymi ilustracjami, które nazywamy........................................................ . 3 p.

8. Wyjaśnij znaczenie pojęć:

Inicjał to................................................................................................................................................................

Inkunabuły to ....................................................................................................................................................... 4 p.

9. Podaj nazwy trzech muzeów znajdujących się na terenie Wielkopolski. Obok nazwy muzeum dopisz nazwę miejscowości, w której się ono znajduje.

1. ..........................................................................................w..................................................................

2. ..........................................................................................w..................................................................

3. ..........................................................................................w.................................................................. 3 p.

10. Do podanych miejscowości dopisz występującą w niej charakterystyczną budowlę w stylu gotyckim.

1. Szamotuły - ................................................................................................................

2. Gołańcz - ...................................................................................................................

3. Kruszwica - ............................................................................................................... 3 p.

11. Uzupełnij tekst:

...................... ..................................... żył w latach 1786 - 1845. Jego główna siedzibą był pałac w ........................ . W 1832 r. podarował Poznaniowi ogromną ........................................... . Ostatnim jego wielkim dziełem była budowa w katedrze poznańskiej .............................. ............................ . Znajduje się tam grobowiec pierwszych władców Polski ..................................... i ........................................... ................................... . 9 p.

12. Podane poniżej wydarzenia z życia św. Wojciecha uporządkuj chronologicznie i dopasuj do miejscowości.

Libice, śmierć św. Wojciecha, narodziny, Magdeburg, święty Gaj, pobyt w szkole, objęcie biskupstwa, Gniezno, Praga, pobyt na dworze Bolesława Chrobrego

1. ........................................................................................... - ....................................................

2. ........................................................................................... - ...................................................

3. ........................................................................................... - ...................................................

4. ........................................................................................... - ...................................................

5. ........................................................................................... - ................................................... 5 p.

13. Podkreśl charakterystyczne cechy budowli w stylu romańskim:

Grube mury, zbudowane z cegły, zbudowane z kamienia, małe okna, cienkie mury, duże okna, kształt wysmukły, kształt przysadzisty. 4 p.

14. Podaj nazwy miejscowości:

Znajduje się tu gród na wyspie, niegdyś siedziba władców, po których pozostało pallatium z kaplicą - ........................ ........................................................

Miejscowość znana z dwóch romańskich kościołów (Św. Prokopa i Św. Trójcy) - ................................

W IX i X wieku istniał tu gród, który stanowił ważny punkt strategiczny - ............................................ .

Znajduje się tu kościół Św. Jana w którym odkryto dwupoziomowe prezbiterium - ....................................... . 4 p.

• Rozwiąż krzyżówkę: H

3 6	2	1
		4
						5
								7
8
9 10
				11
							12

1. Największa rzeka Wielkopolski.

2. Miejscowość gdzie znajduje się jeden z najciekawszych kościołów wiejskich, zbudowany w stylu gotyckim.

3. Zakonnicy, którzy pierwsi zaczęli stawiać budowle gotyckie na ziemiach polskich.

4. Najstarszy zabytek języka polskiego to ............................ gnieźnieńska.

5. Miasto na bursztynowym szlaku.

6. Mała miejscowość położona koło Wągrowca. Napotkano tu ślady grodu i ruiny klasztoru cystersów.

7. Miejscowość gdzie odkryto słynną osadę obronną.

8. Znajduje się tu kamienny słup w kształcie wielkiego kręgla; najstarszy znak drogowy w Polsce.

9. Imię, które na bierzmowaniu otrzymał św. Wojciech.

10. Plemię, które nawracał św. Wojciech.

11. Jest to mogiła w kształcie nasypu, znajdują się tam groby.

12. Człowiek opiekujący się i wspomagający uczonych, artystów. Był nim Edward Raczyński. 12 p.

SZKOLNY KONKURS WIEDZY O WIELKOPOLSCE

TEST DLA KLASY VI

Imię i nazwisko................................................................................ Klasa............................

Ilość punktów..............

1. Pierwsze zakony w średniowiecznej Europie powstały w: 1 p.

1. IV wieku

2. VI wieku

3. X wieku

4. XI wieku

2. W podanych parach zdań podkreśl zdania prawdziwe.

1. a) Zakon to grupa ludzi żyjących według określonych zasad, służących Bogu.

b) Zakon jest to miejsce zamieszkiwania wspólnoty zakonnej.

2. a) Pierwszy klasztor założono na terenie Wielkopolski w II połowie XI wieku.

b) Pierwszy klasztor na terenie Wielkopolski założono w końcu X wieku. 2 p.

3. Które z wymienionych poniżej zamków nie zostały zbudowane w czasach Kazimierza Wielkiego? Podkreśl prawidłowe odpowiedzi. 2 p.

1. Koło

2. Szamotuły

3. Kruszwica

4. Międzyrzecz

5. Poznań

4. Z jakimi budowlami i miejscowościami wielkopolskimi związane są legendy: 6 p.

	Miejscowość	Budowla
O księciu Popielu
O Halszce
O królu Kruków

5. W XVI wieku najbardziej znane w Wielkopolsce szkoły katedralne znajdowały się w następujących miejscowościach (wymień dwie):

a).........................................................................

b)........................................................................ 2 p.

6. Uzupełnij zdania: 4 p.

Założona w 1519 roku wielkopolska uczelnia pełniąca rolę szkoły wyższej to.....................................................

Twórcą jej był biskup...................................................................................... . W 1573 r. powstało w Poznaniu kolegium, którego organizatorem i rektorem był................................................................... . Przetłumaczył on

......................................... na język polski.

7. Dokończ zdania: 3 p.

1. ozdobne przedłużenie ściany frontowej budynku to ………………………………….

2. ozdobne obramowanie otworu wejściowego budowli to ………………………………

3. ganek kolumnowy lub filarowy obiegający dziedziniec to …………………………….

8. Uzupełnij zdania:

Ratusz to budynek wzniesiony dla............................................................. . Poznański ratusz został przebudowany w XVI wieku przez architekta włoskiego...................................................................................................................

w stylu ...................................................... . W jednej z sal ratusza znajduje się jedyny w Polsce posąg króla......................................................................... . 4 p.

9. Jaką funkcję pełnili ojciec i dziad Stanisława Staszica ? 1 p.

...........................................................................................................

10. Wśród wymienionych wyrazów podkreśl te, które określają budowlę barokową: 4 p.

pełna ozdób, skromna, pełna kontrastów, delikatna, potężna, niska, witraże, złocenia,

11. Z którego wieku pochodzi srebrny relikwiarz św. Wojciecha z katedry w Gnieźnie? 1 p.

…………………………..

12. Pięć sarkofagów z prochami członków rodziny Opalińskich odkryto w 1983 r. w: 1 p.

1. Poznaniu

2. Słopanowie

3. Sierakowie

4. Kaliszu

13. Wymień dwie miejscowości w Wielkopolsce związane z bohaterami hymnu narodowego.

.................................................................... .............................................................................. 2 p.

14. W tekście hymnu narodowego wymienione są słynne postacie historyczne. Wymień trzy:

a)...................................................................................................................................................

b)...................................................................................................................................................

c).................................................................................................................................................... 3 p.

15. Gdzie na terenie Wielkopolski znajdują się (wpisz nazwy miejscowości):

1. Najstarszy znak drogowy...................................................................................

2. Największe drzewo (platan klonolisty).............................................................

3. Najdziwniejsze malowidło kościelne (przedstawiające diabła trzymającego za kołnierz karczmarkę).........................................................

4. Największy sztuczny zbiornik retencyjny........................................................

5. Jeden z najstarszych parków w Polsce............................................................. 5 p.

16. Rozwiąż krzyżówkę: 12 p.

H

1
2 3 6 8
		4 5
		7
1 1	0 1
							12

1. Miejsca, w których często wznoszono budowle obronne.

2. Miasto rodzinne Stanisława Staszica.

3. Zakon, który założył w Poznaniu w XVI wieku kolegium.

4. Miasto ze słynnym basenem.

5. Miasto nad rzeką Prosną, ma ponad 1700 lat.

6. Wygolony krąg na głowie zakonnika.

7. Budowane przez możnych w czasach renesansu.

8. Największe jezioro w Wielkopolsce.

9. Służy do przechowywania relikwii.

10. Imitacja marmuru - stosowana w budowlach barokowych.

11. Duża świątynia np. w Gnieźnie.

12. Ubiór braci zakonnych.

Opracował Dariusz Dudziak

1

---