PYTANIE 30 - Parlamentarna kontrola rządu w państwach bałtyckich
• ŁOTWA:
Z trybu powoływania* wynika odpowiedzialność polityczna rządu przed parlamentem - musi on przy tworzeniu uzyskać wotum zaufania; później gabinet może zostać odwołany, gdy parlament uchwali wotum nieufności wobec niego.
*(kandydata wysuwa prezydent, ale musi on zostać zaakceptowany przez parlament)
Konieczność składania parlamentowi do akceptacji projektu budżetu (przed początkiem roku finansowego) oraz sprawozdania z jego wykonania (po zakończeniu roku budżetowego).
Możliwość wezwania premiera lub dowolnego ministra do złożenia sprawozdania z jego działalności oraz udzielenia odpowiedzi na pytania deputowanych.
Odpowiedzialność solidarna - w razie odwołania premiera, dymisja całego Gabinetu
Rządowe rozporządzenia z mocą ustawy wydawane w przerwach między sesjami Saeimy, muszą zostać przedłożone do akceptacji deputowanym najpóźniej 3 dni po otwarciu obrad następnej sesji parlamentu.
• ESTONIA
Z trybu powoływania* wynika odpowiedzialność polityczna rządu przed parlamentem - musi on przy tworzeniu uzyskać wotum zaufania; później gabinet może zostać odwołany, gdy parlament uchwali wotum nieufności wobec niego.
(* powoływanie: prezydent desygnuje kandydata, na którego musi się zgodzic parlament (14 dni dla premiera dla prezentacji założeń nowego rządu, po czym głosowanie w parlamencie); jeśli się nie zgodzi - kolejny kandydat prezydenta w terminie do 7 dni; jeśli na tego też się nie zgodzi - prawo desygnowania kandydata na premiera przechodzi na Riigikogu; jeśli nadal się nie uda - rozwiązanie pralamentu)
wotum nieufności na wniosek 1/5 członków Riigikogu musi uchwalić min. połowa członków Riigikogu
wniosek o ponowne rozpatrzenie kolejnego wniosku o wotum nieufności z tych samych przyczyn co poprzednie nie wcześniej niż 3 miesiące od poprzedniego głosowania
w razie uchwalenia wotum niefuności całemu rządowi lub premierowi, ten ostatni może wystąpić do prezydenta o zarządzenie nowych wyborów do Riigikogu; to jednak prezydent decyduje czy przychulić się do tego wniosku, czy go odrzucić.
Możliwość wezwania premiera lub dowolnego ministra do złożenia sprawozdania z jego działalności oraz udzielenia odpowiedzi na pytania deputowanych.
Konieczność składania parlamentowi do akceptacji projektu budżetu (przed początkiem roku finansowego) oraz sprawozdania z jego wykonania (po zakończeniu roku budżetowego).
• LITWA
Z trybu powoływania* wynika odpowiedzialność polityczna rządu przed parlamentem - musi on przy tworzeniu uzyskać wotum zaufania poprzez aprobatę programu rządowego i składu; później gabinet może zostać odwołany, gdy parlament uchwali wotum nieufności wobec niego.
*(kandydata wysuwa prezydent, ale musi on zostać zaakceptowany przez parlament)
Przypadki, gdy można wnioskować wotum nieufności:
- nowoutworzony rząd przedstawia swój program i skład
- w razie zmiany ponad połowy członków rządu w stosunku do składu w jakim był powoływany
- w dowolnym momencie na wniosek Sejmu uchwalony zwykłą większością głosów
w razie wotum nieufności dla premiera - odpowiedzialność solidarna
Konieczność składania parlamentowi do akceptacji projektu budżetu (przed początkiem roku finansowego) oraz sprawozdania z jego wykonania (po zakończeniu roku budżetowego)