Eliade sacrum, mit z netu


Eliade: Sacrum, mit, historia


Ads by Google
Recenzja Ksiazki
Tylko u nas wyjątkowe książki w wyjątkowych cenach. Sprawdź !
ZapiszSie.KSK.pl


Przestrzeń dla człowieka religijnego to 1) obszar święty, 2) obszary nieuświęcone.
Miejsca uprzywilejowane to miejsca święte świata prywatnego,
np. ojczysty pejzaż, swój własny pokój itp. Próg świątyni dokonuje podziału między światem świeckim a religijnym. Ważny jest też próg domu - wierzono, że duch bronią przed wejściem do domu potęg demonicznych demonicznych chorób. Świątynia zapewnia łączność ze światem bogów, stanowi swoiste otwarcie ku górze. Mamy w różnych kulturach szereg znaków wskazujących na świętość danego miejsca, np. kij, który zakwitł, zwierzęta, które mogą wskazywać, gdzie należy założyć wioskę lub zbudować świątynię.
Nasz
świat to kosmos - reszta to świat obcy zamieszkany przez demony. Dlatego należy ten świat objąć w posiadanie. Znakiem objęcia terytorium w posiadanie, np. w obrzędach wedyjskich jest zbudowanie ołtarza. Budowa ołtarza to odtworzenie dzieła stworzenia. Nową ziemię trzeba uświęcić, dlatego np. Konkwistadorzy brali ziemię w imię Jezusa Chrystusa. Kosmos jest hierarchiczny, jest dziełem Boga, więc jest bezpieczny. Chaos powoduje, że czujemy się niezbyt bezpieczni.
Każde miejsce święte, np. świątynia, oznacza przerwanie jednorodności przestrzeni. Taką funkcję pełniły też tzw. Góry kosmiczne, które podkreślają bliski związek między niebem a ziemią. Np. Palestyna jako kraj położony najwyżej została wyróżniona i nie była zalana przez potop. Dla chrześcijan kosmiczną górą jest Golgota. Wszystkie świątynie są replikami góry kosmicznej. Natomiast fundamenty świątyń sięgają dolnych regionów.
Nasz świat (prywatny) zawsze znajduje się w centrum. Domy zawsze uważano za środek świata. Czasami stawiano je w punkcie środkowym. Weźmy pod uwagę symbolikę kosmiczną wioski - na wyspie Bali stawia się wioskę na skrzyżowaniu naturalnych dróg. W środku wioski zostawiano punkt centralny pusty przeznaczony na dom kultowy. Konstrukcja takiej świętej chaty miała przedstawiać wszech świat.
Osiedlenie się na jakimś terytorium jest równoznaczne z położeniem podwalin świata. Przykładem jest budowa miasta. Mury miejskie, które budowano miały początkowo charakter magiczny. Miały powstrzymywać najazdy demonów i dusz umarłych.
Zbudować natomiast dom oznacza przejęcie we własne ręce stwarzania świata. Wg Le Corbusiere'a dom to machina do mieszkania. Podczas budowy domu musi być poniesiona ofiara. W Europie południowo - wschodniej powinna paść ofiarą żona majstra, aby budowa była doprowadzona szczęśliwie. Siedziba to świat, który
człowiek wznosi sobie naśladując wzorcowy akt stworzenia dokonany przez bogów (czyli naśladuje kosmogonię). Wierzono także, że plan architektoniczny świątyń jest dziełem bogów i pozostaje blisko bogów. Dzięki łasce bogów człowiek dostępuje wizji, w której jawią się mu owe zworce, a potem stara się je na ziemi odtworzyć. Kościół naśladuje Jeruzalem niebieską, kościół odtwarza raj niebieski.
Człowiek religijny może żyć jedynie w świecie świętym, gdyż tylko taki świat ma udział w bycie, istnieje naprawdę.
Czas dzielimy na 1) sakralny, świąteczny, 2) świecki, czyli zwykłe trwanie czasowe.
Czas święty jest odwracalny, jest to uobecniony praczas mityczny. Uczestniczenie w święcie religijnym to uczestniczenie w czasie mitycznym. Święto reaktualizuje czas mityczny. Każde nabożeństwo przerywa świecką ciągłość czasu.
Nowy Rok to reaktualizowanie kosmogonii, oznacza odrestaurowanie praczasu. Z okazji Nowego Roku dokonuje się oczyszczeń, wypędzania demonów, kozłów ofiarnych. Święto jest reaktualizacją, a nie upamiętnieniem wydarzenia mitycznego. Odnalezienie czasu początków implikuje obrzędowe powtarzanie twórczego działania bogów. Święta religijne mają pouczać o świętości wzorców. Człowiek powtarza mit, gdy przekłada postępowanie z mitu na swoje postępowanie. Mit to opowieść o historii sakralnej, przekazuje postawy wzorcogenne.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
eliade, Sacrum - Mit - Historia
18 Mit mityzacja mitologie wsp Nieznany (2)
zestawy glosnikowe cz1 MiT 10 2007
Eliade Kowale i alchemicy Rytualy i sekrety metalurgow
Legendy Mit o stworzeniu

więcej podobnych podstron