Åšwiat islamu (6271-05) 2008-12-14
Kobieta i mężczyzna w świecie
islamu
Kobieta w Koranie
Wasze kobiety sÄ… dla was polem uprawnym.
Przychodz
cie więc na wasze pole jak chcecie (2:223)
One są ubiorem dla was, a wy jesteście ubiorem dla
nich (2:187)
Mężczyz
ni stoją nad kobietami ze względu na to, że
Bóg dał wyższość jednym nad drugimi i ze względu
Bóg dał wyższość jednym nad drugimi, i ze względu
na to, żeoni rozdają ze swojego majątku (4:34)
Mahomet: Najlepszymi spośród was są ci, którzy są
najlepsi dla swoich żon
(c) Katarzyna Górak-Sosnowska 1
Åšwiat islamu (6271-05) 2008-12-14
Zakładanie rodziny
" Związek małżeński jest nie tylko relacją między
jednostkami, ale takżeichrodzinami
" Nie można poślubić:
«% Krewnego w stopniu mahram
«% Wdowy (do 4 mies. I 10 dni)
«% Rozwódki (do 3 mies. lub +)
«% Po talak ba in
«% Nie-muzuÅ‚manina / nie z ahl al-kitab
Dar ślubny
" Rodzaje:
«% mahr musamma
«% mahr al-misal
(c) Katarzyna Górak-Sosnowska 2
Åšwiat islamu (6271-05) 2008-12-14
Małżeństwa
" Zawdż al-muta  czasowe (szyici)
" Nika at-tahil  zezwalajÄ…ce
" Zawdż urfi  nieoficjalne
" Zawdż misjar  na przychodne
Hidżab w Koranie
" Powiedz wierzącym kobietom, żeby spuszczały skromnie swoje
spojrzenia i strzegły swej czystości; i żeby pokazywały jedynie te
ozdoby, które są widoczne na zewnątrz; i żeby narzucały zasłony
na piersi, i pokazywały swoje ozdoby jedynie swoim mężom lub
ojcom (24:31)
" A kiedy p j o j p, proście je poza y
y prosicie je jakiś przedmiot, to p j sp zasłony
(33:53)
" O Proroku! Powiedz swoim żonom i swoim córkom i kobietom
wierzącym, aby się szczelnie zakrywały swoimi okryciami. To jest
najodpowiedniejszy sposób, aby były poznawane a nie były
obrażane (33:59)
(c) Katarzyna Górak-Sosnowska 3
Åšwiat islamu (6271-05) 2008-12-14
Liczba mężczyzn na 100 kobiet (2004)
Arabia Saudyjska
Algieria 102 116
Egipt 100 Bahrajn 135
Irak 103 Katar 172
Jemen 103 Kuwejt 151
Jordania 108 Oman 134
Liban 96 ZEA 185
Libia 107 Sudan 101
Mauretania 98 Syria 102
Maroko 100 Tunezja 101
Dzietność
10
8
6
4
2
0
1970-75
2005-05
(c) Katarzyna Górak-Sosnowska 4
t
r
k
jt
a
n
o
a
a
ia
n
n
i
ia
ia
a
j
a
ip
e
k
r
t
ka
a
EA
an
zj
b
n
Ir
o
e
w
ban
Z
e
ra
js
i
ani
me
a
Li
Syr
t
Eg
ud
h
Ka
n
g
Li
ar
Om
e
rd
Ku
S
dy
r
Je
M
Al
Tu
Ba
u
Jo
au
Ma
ia S
b
Ara
Åšwiat islamu (6271-05) 2008-12-14
Rozwody a płodność w wybranych
państwach arabskich (1990-97)
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Algieria Egipt Sudan Jemen Mauretania Maroko
PÅ‚odna
Niezdolność do poczęcia (małżeństwo powyżej 2 lata)
Niezdolność do utrzymania ciąży (małżeństwo powyżej 5 lat)
Stan cywilny kobiet w wybranych
państwach arabskich
Liban
Bahrajn
Bahrajn
Algieria
ZEA
Jordania
Oman
Katar
Arabia Saudyjska
Maroko
Kuwejt
Kuwejt
Sudan
Egipt
Jemen
0% 20% 40% 60% 80% 100%
panna zamężna wdowa rozwódka
(c) Katarzyna Górak-Sosnowska 5
Åšwiat islamu (6271-05) 2008-12-14
Średni wiek zamążpójścia kobiet i
mężczyzn (1992-2000)
MK MK
Algieria 30,1 25,9 Oman 26,0 22,0
Bahrajn 29,7 26,7 Katar 28,8 26,5
Egipt 28,2 22,7 A. Saudyjska 27,7 24,2
Jordania 26,9 23,9 Sudan 31,3 25,3
Kuwejt 27,6 25,3 Syria 28,5 24,5
Libia 32,0 29,2 Tunezja 30,1 26,5
Maroko ? 26,4 ZEA 26,5 24,3
Jemen 24,3 20,6
Odsetek kobiet Odsetek kobiet w wieku 15-49
Małżeństwo
zamężnych w poddanych FGM/C
z bratem
wieku 15-19 (1997-2005)
Kraj ciotecznym/
stryjecznym
1967- 1995- tereny tereny
ogółem
(1995-2003)
1976 2003 miejskie wiejskie
Algieria 222
Arabia 741
Saudyjska
Autonomia
17 14 28
Palestyńska
Bahrajn 424
Egipt 22 10 97 94,6 98,8
Jemen 17 31 22,6 25,8 21,5
Jordania 626
Katar 434
Kuwejt 38 5 26
Liban 418
Libia 40 1 43
Maroko 13 19
Mauretania 28 43 71,3 64,8 76,8
(c) Katarzyna Górak-Sosnowska 6
Åšwiat islamu (6271-05) 2008-12-14
Nabór do szkół podstawowych
Kraj 1990 2005 M K
Algieria 89 97 98 95
Arabia Saudyjska 59 78 77 79
Autonomia
80 80 80
Palestyńska
Bahrajn 99 97 97 97
Egipt 84 94 96 91
Irak 88 94 81
Jemen 51 75 87 83
Jordania 94 89 88 90
Katar 89 96 96 96
Kuwejt 49 87 87 86
Liban 73 92 93 92
Libia 9
96
Mauretania 35 72 72 72
Maroko 56 86 89 83
Oman 69 76 75 76
Sudan 40 43*
Syria 91 95*
Tunezja 94 97 97 97
ZEA 103 71 71 70
Szkoły podstawowe Szkoły średnie Szkoły wyższe
Kraj
K %K do M K %K do M K %K do M
Algieria
Arabia Saudyjska 57 0,92 51 0,96 33 1,50
Autonomia
86 1,00 92 1,05 39 1,03
Palestyńska
Bahrajn 97 1,01 93 1,07 45 1,84
Egipt 94 0,97 77 0,94
Jemen 63 0,73 21 0,46 5 0,38
Jordania 92 1,02 82 1,02 41 1,10
Katar 94 0,99 86 0,98 34 3,67
Kuwejt 87 1,03 80 1,05 33 2,72
Liban 93 0,99 50 1,12
Libia 59 1,09
Maroko 83 0,94 32 0,86 10 0,87
Mauretania 74 0,99 13 0,82 2 0,30
Oman 79 1,02 75 1,01 15 1,38
Sudan 39 0,83 6 0,92
Syria 92 0,95 56 0,93
Tunezja 98 1,00 69 1,04 33 1,36
ZEA 70 0,97 64 1,06 40 3,24
(c) Katarzyna Górak-Sosnowska 7
Åšwiat islamu (6271-05) 2008-12-14
Umiejętność czytania i pisania wśród (2000-2006)
dorosłych
młodzieży (15-25)
Państwo
2004
1990 1990
K jako
Razem K
%M
Algieria 77,3 90,1 86,1 92 52,9
Arabia 85,4 95,9 94,7 96 66,2
Saudyjska
Autonomia
Autonomia
99,0 98,9 100
8
Palestyńska
Bahrajn 95,6 97,0 97,3 100 82,1
Egipt 61,3 84,9 78,9 88 47,1
Irak 80,5
Jemen 50,0 75,2* 58,9 32,7
Jordania 81,5 89,9 99,0 100 96,7
Katar 90,3 95,9 97,5 103 77,0
Kuwejt 87,5 99,7 99,8 100 76,7
Liban 92,1 80,3
Libia 68,1 98,0* 96,5 91,0
Mauretania 45,8 61,3 60,5 82 34,8
Maroko 55,3 70,5 55,5 75 38,7
Oman 85,6 97,3 96,7 99 54,7
Sudan 65,0 77,2 71,4 84 45,8
Syria 64,8 79,6 90,2 96 79,9
Tunezja 84,1 94,3 92,2 96 59,1
Literatura
" K. Górak-Sosnowska, Perspektywy świata arabskiego w
kontekście Milenijnych Celów Rozwoju, Petit + ARABIA.pl,
Warszawa 2007.
" Human Development Report 2008, UNDP 2008.
" Progress of Arab Women One Paradigm, Four Arenas, and
more than 140 Million Women, United Nations Development
Fund for Women Arab States Regional Office Egipt 2004
Fund for Women, Arab States Regional Office, Egipt 2004.
" Unlocking the Employment Potential in the Middle East and
North Africa, World Bank 2003.
" M. Zyzik, Małżeństwo w prawie muzułmańskim, Elipsa,
Warszawa 2003.
(c) Katarzyna Górak-Sosnowska 8