Pomoc dla chorych na alzheimera i ich opiekunów
KATARZYNA KLUKOWSKA
17.03.2016 01:00
Chorzy
na alzheimera i ich opiekunowie nie mają żadnych specjalnych
praw.
Pacjenci nie są traktowani priorytetowo, nie
ma dla nich specjalistycznych szpitali (najwyżej wydzielone
oddziały), domów pomocy i ośrodków rehabilitacyjnych jest zaś
niewiele.
Leczenie i rehabilitacja, które są w tej
chorobie kluczowe, często pociągają za sobą dodatkowe koszty.
Skąd wziąć pieniądze i na jakie ulgi może liczyć chory?
Największe korzyści daje ulga rehabilitacyjna. Odlicza się ją od
dochodu.
ULGA
REHABILITACYJNA
Przysługuje
nie tylko chorym z orzeczoną niepełnosprawnością, ale też
osobom, które ich utrzymują, pod warunkiem jednak, że dochody
niepełnosprawnego nie przekraczają 9120 zł w danym roku. Niektóre
wydatki są nielimitowane, inne mają górny limit.
Osoba
utrzymująca chorego musi być członkiem jego rodziny:
współmałżonkiem, dzieckiem własnym lub przysposobionym,
dzieckiem obcym przyjętym na wychowanie, pasierbem, rodzicem,
teściem, rodzeństwem, ojczymem, macochą, zięciem lub synową.
Co
znaczy utrzymywać kogoś? Przepisy nie mówią tego wyraźnie, ale
chodzi np. o opłacanie rachunków za mieszkanie, kupno opału na
zimę, realizację recept, finansowanie leczenia i
rehabilitacji.
Uwaga! Osoba,
na której utrzymaniu jest chory, nie musi być jego opiekunem i
mieszkać z nim pod jednym dachem.
Aby skorzystać z ulgi,
chory musi mieć orzeczoną niepełnosprawność.
W ramach
ulgi rehabilitacyjnej można odliczyć:
- Wydatki
poniesione na leczenie w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub
rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i
pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz wydatki na zabiegi
rehabilitacyjne.
Nie można odliczyć tych wydatków,
które sfinansował Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych, NFZ lub zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
albo zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy
leczenie lub rehabilitacja były częściowo dofinansowane,
odliczeniu podlega różnica między poniesionymi wydatkami a kwotą
dofinansowania.
Ulga przysługuje zarówno wtedy, gdy
pobyt w zakładzie leczniczym wynikał ze skierowania lekarskiego,
jak i wtedy, gdy chory zdecydował się na leczenie lub rehabilitację
z własnej woli. Ważne, by nazwa placówki zgadzała się z wykazem
zakładów ustalonym przez Ministerstwo Finansów. Ulga nie ma
górnego limitu. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego
wydatku.
- Wydatki na przejazdy środkami transportu
publicznego. Jeśli dostaliśmy skierowanie na turnus rehabilitacyjny
w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej,
zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub pielęgnacyjno-opiekuńczym i
musimy tam dojechać pociągiem lub autobusem, możemy odliczyć
wydatki za przejazd. Ulga nie ma górnego limitu. Odliczamy tyle, ile
faktycznie kosztowała podróż.
- Wydatki na leki.
Odliczymy je tylko wtedy, gdy lekarz specjalista wystawi
zaświadczenie, iż musimy je przyjmować stale lub okresowo. Nie ma
wzoru takiego zaświadczenia. Trzeba też gromadzić rachunki z
apteki potwierdzające, że faktycznie realizowaliśmy
recepty.
Uwaga! Odliczeniu
podlegają wyłącznie wydatki na leki, nie na suplementy diety.
Jak
dokonać odliczenia? Należy zsumować wszystkie wydatki na leki z
danego miesiąca. Odliczeniu podlega jedynie nadwyżka ponad 100 zł.
Jeśli wydamy mniej, odliczenie nie przysługuje.
Przykład. W
styczniu na leki wydaliśmy 170 zł. Odliczeniu podlega 70 zł. Za to
w lutym nasze wydatki nie przekroczyły 90 zł. Odliczenie za ten
miesiąc nie przysługuje. Na koniec roku trzeba zsumować odliczenia
z kolejnych miesięcy.
Uwaga! Wydatki
na pieluchomajtki lub środki opatrunkowe nie podlegają
odliczeniu.
- Wydatki na dojazdy na rehabilitację.
Maksymalna kwota odliczenia to 2280 zł. Warunek: samochód musi być
wykorzystywany do jazdy na zabiegi rehabilitacyjno-lecznicze, chory
(z orzeczoną I lub II grupą inwalidzką) musi być jego
właścicielem lub współwłaścicielem, chyba że auto należy do
członka rodziny, który ma tę osobę na utrzymaniu. Nie trzeba przy
tym gromadzić żadnych faktur ani
rachunków za paliwo.
Uwaga! Odliczeniu
nie podlegają wyjazdy do lekarza rodzinnego, szpitala czy pogotowia.
Musi to być wyjazd ze skierowania lekarza specjalisty, np. do
poradni rehabilitacji fizycznej lub psychicznej.
- Wydatki
na sprzęt rehabilitacyjny. Jeśli nasz chory ma status osoby
niepełnosprawnej, możemy odliczyć od dochodu wydatki na zakup i
naprawę sprzętu rehabilitacyjnego, np. specjalistycznego łóżka.
Odliczenie nie jest limitowane. Odlicza się kwotę z faktury, która
stanowi dowód zakupu. W ramach ulgi nie można odliczyć zakupu
(naprawy) sprzętu gospodarstwa domowego, np. pralki czy lodówki.
-
Wydatki na opiekę pielęgniarską. Odliczeniu od dochodów podlegają
też wydatki na opiekę pielęgniarską w domu chorego. Warunek:
chory musi być zaliczony do I grupy inwalidzkiej lub mieć
orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym. Nie ma
obowiązku zatrudniania profesjonalnej pielęgniarki. Może to być
prywatnie wynajęta opiekunka. Trzeba jedynie gromadzić faktury i
rachunki potwierdzające wydatki na opiekę.
Ulga nie ma
limitu. Odlicza się faktycznie poniesione wydatki.
DODATEK
PIELĘGNACYJNY
Wynosi
208,17 zł na rękę miesięcznie. Często jest mylony z zasiłkiem
pielęgnacyjnym, który przyznaje opieka społeczna (wynosi 153 zł
miesięcznie). Zasada jest taka: jeśli ktoś pobiera zasiłek
pielęgnacyjny, nie dostanie dodatku, i odwrotnie. Nie można
bowiem pobierać obu
tych świadczeń naraz.
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje
osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została
uznana za całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji,
oraz każdemu emerytowi i renciście, który skończył 75
lat.
Uwaga! Dodatek
pielęgnacyjny nie przysługuje, jeśli nasz chory przebywa na stałe
w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub pielęgnacyjno-opiekuńczym.
Chyba że przebywa tam okresowo i więcej niż dwa tygodnie w
miesiącu jest w domu.
Jak się starać o dodatek? Ze
strony internetowej ZUS (www.zus.pl) trzeba pobrać wzór
zaświadczenia o stanie zdrowia chorego i poprosić o jego
wypełnienie lekarza prowadzącego, dołączyć orzeczenie o
całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji i
złożyć w placówce ZUS. Jeśli chory skończył 75 lat, dostanie
dodatek z urzędu.
ZWOLNIENIE
Z ABONAMENTU RTV
Abonament
radiowo-telewizyjny (opłacany co miesiąc) wynosi obecnie 272,4 zł
rocznie. Z opłaty zwolnione są osoby, które m.in. mają orzeczoną
I grupę inwalidzką, są całkowicie niezdolne do pracy, ukończyły
75 lat, pobierają świadczenie pielęgnacyjne lub rentę socjalną,
są niesłyszące lub niewidome, ukończyły 60 lat, mają prawo do
emerytury, ale jej wysokość nie przekracza połowy przeciętnego
wynagrodzenia w gospodarce, są bezrobotne.
Aby dostać
zwolnienie z opłat, trzeba się zgłosić do urzędu pocztowego z
dowodem osobistym, dokumentem potwierdzającym prawo do zwolnienia i
na miejscu wypełnić oświadczenie. Zwolnienie z opłaty
abonamentowej następuje od pierwszego dnia miesiąca następującego
po miesiącu, w którym dostaliśmy potwierdzenie, iż zwolnienie nam
się należy.
PIENIĄDZE
DLA OPIEKUNA
Opiekun
osoby chorej na alzheimera, która ma orzeczoną niepełnosprawność
(warunek konieczny), może się starać o specjalny zasiłek
opiekuńczy. Wynosi on 520 zł miesięcznie i nie jest o niego
łatwo.
Po pierwsze - trzeba spełnić kryterium
dochodowe: 764 zł na osobę miesięcznie, przy czym pod uwagę
bierze się łączne dochody rodziny opiekuna i podopiecznego.
Po
drugie - nie każdy może być opiekunem. Według przepisów
obowiązek alimentacyjny ciąży na krewnych w linii prostej, a więc
na dzieciach i wnukach (zstępni) oraz rodzicach i dziadkach
(wstępni), a także rodzeństwie. Zasiłku nie dostanie synowa,
która opiekuje się 90-letnią teściową, ani sąsiadka.
Po
trzecie - opiekun musi zrezygnować z pracy lub nie podejmować
zatrudnienia ani żadnej innej pracy zarobkowej. Jeśli dorobi na
boku parę groszy - zabiorą mu zasiłek. Gdy pobiera rentę lub
emeryturę, zasiłku w ogóle nie dostanie. Jeśli sam ma orzeczoną
niepełnosprawność, świadczenie też mu się nie należy.
O
specjalny zasiłek opiekuńczy trzeba występować co roku.
Dobra
wiadomość jest taka, że opiekun z zasiłkiem ma opłacane z
publicznych pieniędzy składki na ubezpieczenie społeczne i
zdrowotne. Zła - po śmierci podopiecznego pozostaje bez środków
do życia i szans na powrót do życia zawodowego.
Dlatego
Ministerstwo Rodziny pracuje nad zmianą przepisów w taki sposób,
by opiekunowie dostawali zasiłek dla bezrobotnych na takich samych
zasadach, jak pracownicy tracący zatrudnienie. Mieliby też prawo
skorzystać z darmowych staży, szkoleń lub dotacji na rozpoczęcie
własnej działalności gospodarczej.
Projekt
zmian jest na etapie konsultacji społecznych.
Stopnie
niepełnosprawności
Zgodnie
z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych są trzy stopnie
niepełnosprawności:
znaczny -
osoba niezdolna do pracy i samodzielnej egzystencji;
umiarkowany -
osoba niezdolna do pracy i wymagająca czasowej lub częściowej
pomocy osób trzecich;
lekki -
osoba mogąca (w sposób ograniczony) pracować i samodzielnie
egzystować, z wykorzystaniem przedmiotów ortopedycznych lub innych
środków pomocniczych.
Lekarze
orzecznicy ZUS o niezdolności do pracy i samodzielnej
egzystencji
-
orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do
samodzielnej egzystencji jest traktowane jako orzeczenie o znacznym
stopniu niepełnosprawności;
- orzeczenie o niezdolności
do samodzielnej egzystencji jest traktowane jako orzeczenie o
znacznym stopniu niepełnosprawności;
- orzeczenie o
całkowitej niezdolności do pracy jest traktowane jako orzeczenie o
umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
- orzeczenie o
częściowej niezdolności do pracy oraz celowości
przekwalifikowania jest traktowane jako orzeczenie o lekkim stopniu
niepełnosprawności.
Cały
tekst: http://wyborcza.pl/1,97654,19776652,pomoc-dla-chorych-na-alzheimera-i-ich-opiekunow.html#ixzz43fejSxih
Na alzheimera cierpi prawie 400 tys. Polaków. Drugie tyle zmaga się z demencją. Na jaką pomoc mogą liczyć chorzy i ich opiekunowie?
Artykuł otwarty w ramach bezpłatnego limitu prenumeraty cyfrowej
Chorzy
na alzheimera i ich opiekunowie nie mają żadnych specjalnych
praw.
Pacjenci nie są traktowani priorytetowo, nie
ma dla nich specjalistycznych szpitali (najwyżej wydzielone
oddziały), domów pomocy i ośrodków rehabilitacyjnych jest zaś
niewiele.
Leczenie i rehabilitacja, które są w tej
chorobie kluczowe, często pociągają za sobą dodatkowe koszty.
Skąd wziąć pieniądze i na jakie ulgi może liczyć chory?
Największe korzyści daje ulga rehabilitacyjna. Odlicza się ją od
dochodu.
ULGA
REHABILITACYJNA
Przysługuje
nie tylko chorym z orzeczoną niepełnosprawnością, ale też
osobom, które ich utrzymują, pod warunkiem jednak, że dochody
niepełnosprawnego nie przekraczają 9120 zł w danym roku. Niektóre
wydatki są nielimitowane, inne mają górny limit.
Osoba
utrzymująca chorego musi być członkiem jego rodziny:
współmałżonkiem, dzieckiem własnym lub przysposobionym,
dzieckiem obcym przyjętym na wychowanie, pasierbem, rodzicem,
teściem, rodzeństwem, ojczymem, macochą, zięciem lub synową.
Co
znaczy utrzymywać kogoś? Przepisy nie mówią tego wyraźnie, ale
chodzi np. o opłacanie rachunków za mieszkanie, kupno opału na
zimę, realizację recept, finansowanie leczenia i
rehabilitacji.
Uwaga! Osoba,
na której utrzymaniu jest chory, nie musi być jego opiekunem i
mieszkać z nim pod jednym dachem.
Aby skorzystać z ulgi,
chory musi mieć orzeczoną niepełnosprawność.
W ramach
ulgi rehabilitacyjnej można odliczyć:
- Wydatki
poniesione na leczenie w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub
rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i
pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz wydatki na zabiegi
rehabilitacyjne.
Nie można odliczyć tych wydatków,
które sfinansował Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych, NFZ lub zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
albo zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy
leczenie lub rehabilitacja były częściowo dofinansowane,
odliczeniu podlega różnica między poniesionymi wydatkami a kwotą
dofinansowania.
Ulga przysługuje zarówno wtedy, gdy
pobyt w zakładzie leczniczym wynikał ze skierowania lekarskiego,
jak i wtedy, gdy chory zdecydował się na leczenie lub rehabilitację
z własnej woli. Ważne, by nazwa placówki zgadzała się z wykazem
zakładów ustalonym przez Ministerstwo Finansów. Ulga nie ma
górnego limitu. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego
wydatku.
- Wydatki na przejazdy środkami transportu
publicznego. Jeśli dostaliśmy skierowanie na turnus rehabilitacyjny
w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej,
zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub pielęgnacyjno-opiekuńczym i
musimy tam dojechać pociągiem lub autobusem, możemy odliczyć
wydatki za przejazd. Ulga nie ma górnego limitu. Odliczamy tyle, ile
faktycznie kosztowała podróż.
- Wydatki na leki.
Odliczymy je tylko wtedy, gdy lekarz specjalista wystawi
zaświadczenie, iż musimy je przyjmować stale lub okresowo. Nie ma
wzoru takiego zaświadczenia. Trzeba też gromadzić rachunki z
apteki potwierdzające, że faktycznie realizowaliśmy
recepty.
Uwaga! Odliczeniu
podlegają wyłącznie wydatki na leki, nie na suplementy diety.
Jak
dokonać odliczenia? Należy zsumować wszystkie wydatki na leki z
danego miesiąca. Odliczeniu podlega jedynie nadwyżka ponad 100 zł.
Jeśli wydamy mniej, odliczenie nie przysługuje.
Przykład. W
styczniu na leki wydaliśmy 170 zł. Odliczeniu podlega 70 zł. Za to
w lutym nasze wydatki nie przekroczyły 90 zł. Odliczenie za ten
miesiąc nie przysługuje. Na koniec roku trzeba zsumować odliczenia
z kolejnych miesięcy.
Uwaga! Wydatki
na pieluchomajtki lub środki opatrunkowe nie podlegają
odliczeniu.
- Wydatki na dojazdy na rehabilitację.
Maksymalna kwota odliczenia to 2280 zł. Warunek: samochód musi być
wykorzystywany do jazdy na zabiegi rehabilitacyjno-lecznicze, chory
(z orzeczoną I lub II grupą inwalidzką) musi być jego
właścicielem lub współwłaścicielem, chyba że auto należy do
członka rodziny, który ma tę osobę na utrzymaniu. Nie trzeba przy
tym gromadzić żadnych faktur ani
rachunków za paliwo.
Uwaga! Odliczeniu
nie podlegają wyjazdy do lekarza rodzinnego, szpitala czy pogotowia.
Musi to być wyjazd ze skierowania lekarza specjalisty, np. do
poradni rehabilitacji fizycznej lub psychicznej.
- Wydatki
na sprzęt rehabilitacyjny. Jeśli nasz chory ma status osoby
niepełnosprawnej, możemy odliczyć od dochodu wydatki na zakup i
naprawę sprzętu rehabilitacyjnego, np. specjalistycznego łóżka.
Odliczenie nie jest limitowane. Odlicza się kwotę z faktury, która
stanowi dowód zakupu. W ramach ulgi nie można odliczyć zakupu
(naprawy) sprzętu gospodarstwa domowego, np. pralki czy lodówki.
-
Wydatki na opiekę pielęgniarską. Odliczeniu od dochodów podlegają
też wydatki na opiekę pielęgniarską w domu chorego. Warunek:
chory musi być zaliczony do I grupy inwalidzkiej lub mieć
orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym. Nie ma
obowiązku zatrudniania profesjonalnej pielęgniarki. Może to być
prywatnie wynajęta opiekunka. Trzeba jedynie gromadzić faktury i
rachunki potwierdzające wydatki na opiekę.
Ulga nie ma
limitu. Odlicza się faktycznie poniesione wydatki.
DODATEK
PIELĘGNACYJNY
Wynosi
208,17 zł na rękę miesięcznie. Często jest mylony z zasiłkiem
pielęgnacyjnym, który przyznaje opieka społeczna (wynosi 153 zł
miesięcznie). Zasada jest taka: jeśli ktoś pobiera zasiłek
pielęgnacyjny, nie dostanie dodatku, i odwrotnie. Nie można
bowiem pobierać obu
tych świadczeń naraz.
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje
osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została
uznana za całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji,
oraz każdemu emerytowi i renciście, który skończył 75
lat.
Uwaga! Dodatek
pielęgnacyjny nie przysługuje, jeśli nasz chory przebywa na stałe
w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub pielęgnacyjno-opiekuńczym.
Chyba że przebywa tam okresowo i więcej niż dwa tygodnie w
miesiącu jest w domu.
Jak się starać o dodatek? Ze
strony internetowej ZUS (www.zus.pl) trzeba pobrać wzór
zaświadczenia o stanie zdrowia chorego i poprosić o jego
wypełnienie lekarza prowadzącego, dołączyć orzeczenie o
całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji i
złożyć w placówce ZUS. Jeśli chory skończył 75 lat, dostanie
dodatek z urzędu.
ZWOLNIENIE
Z ABONAMENTU RTV
Abonament
radiowo-telewizyjny (opłacany co miesiąc) wynosi obecnie 272,4 zł
rocznie. Z opłaty zwolnione są osoby, które m.in. mają orzeczoną
I grupę inwalidzką, są całkowicie niezdolne do pracy, ukończyły
75 lat, pobierają świadczenie pielęgnacyjne lub rentę socjalną,
są niesłyszące lub niewidome, ukończyły 60 lat, mają prawo do
emerytury, ale jej wysokość nie przekracza połowy przeciętnego
wynagrodzenia w gospodarce, są bezrobotne.
Aby dostać
zwolnienie z opłat, trzeba się zgłosić do urzędu pocztowego z
dowodem osobistym, dokumentem potwierdzającym prawo do zwolnienia i
na miejscu wypełnić oświadczenie. Zwolnienie z opłaty
abonamentowej następuje od pierwszego dnia miesiąca następującego
po miesiącu, w którym dostaliśmy potwierdzenie, iż zwolnienie nam
się należy.
PIENIĄDZE
DLA OPIEKUNA
Opiekun
osoby chorej na alzheimera, która ma orzeczoną niepełnosprawność
(warunek konieczny), może się starać o specjalny zasiłek
opiekuńczy. Wynosi on 520 zł miesięcznie i nie jest o niego
łatwo.
Po pierwsze - trzeba spełnić kryterium
dochodowe: 764 zł na osobę miesięcznie, przy czym pod uwagę
bierze się łączne dochody rodziny opiekuna i podopiecznego.
Po
drugie - nie każdy może być opiekunem. Według przepisów
obowiązek alimentacyjny ciąży na krewnych w linii prostej, a więc
na dzieciach i wnukach (zstępni) oraz rodzicach i dziadkach
(wstępni), a także rodzeństwie. Zasiłku nie dostanie synowa,
która opiekuje się 90-letnią teściową, ani sąsiadka.
Po
trzecie - opiekun musi zrezygnować z pracy lub nie podejmować
zatrudnienia ani żadnej innej pracy zarobkowej. Jeśli dorobi na
boku parę groszy - zabiorą mu zasiłek. Gdy pobiera rentę lub
emeryturę, zasiłku w ogóle nie dostanie. Jeśli sam ma orzeczoną
niepełnosprawność, świadczenie też mu się nie należy.
O
specjalny zasiłek opiekuńczy trzeba występować co roku.
Dobra
wiadomość jest taka, że opiekun z zasiłkiem ma opłacane z
publicznych pieniędzy składki na ubezpieczenie społeczne i
zdrowotne. Zła - po śmierci podopiecznego pozostaje bez środków
do życia i szans na powrót do życia zawodowego.
Dlatego
Ministerstwo Rodziny pracuje nad zmianą przepisów w taki sposób,
by opiekunowie dostawali zasiłek dla bezrobotnych na takich samych
zasadach, jak pracownicy tracący zatrudnienie. Mieliby też prawo
skorzystać z darmowych staży, szkoleń lub dotacji na rozpoczęcie
własnej działalności gospodarczej.
Projekt
zmian jest na etapie konsultacji społecznych.
Stopnie
niepełnosprawności
Zgodnie
z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych są trzy stopnie
niepełnosprawności:
znaczny -
osoba niezdolna do pracy i samodzielnej egzystencji;
umiarkowany -
osoba niezdolna do pracy i wymagająca czasowej lub częściowej
pomocy osób trzecich;
lekki -
osoba mogąca (w sposób ograniczony) pracować i samodzielnie
egzystować, z wykorzystaniem przedmiotów ortopedycznych lub innych
środków pomocniczych.
Lekarze
orzecznicy ZUS o niezdolności do pracy i samodzielnej
egzystencji
-
orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do
samodzielnej egzystencji jest traktowane jako orzeczenie o znacznym
stopniu niepełnosprawności;
- orzeczenie o niezdolności
do samodzielnej egzystencji jest traktowane jako orzeczenie o
znacznym stopniu niepełnosprawności;
- orzeczenie o
całkowitej niezdolności do pracy jest traktowane jako orzeczenie o
umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
- orzeczenie o
częściowej niezdolności do pracy oraz celowości
przekwalifikowania jest traktowane jako orzeczenie o lekkim stopniu
niepełnosprawności.