Czas teraźniejszy prosty Present simple |
Czas teraźniejszy ciągły Present continuous |
Czynność
ma charakter ogólny, mowa jest o długotrwałym procesie,
niekoniecznie (1) What do you do? Czym się zajmujesz (w życiu, tzn. jaki jest twój zawód)? (2)
I
work for the best management school Pracuję dla najlepszej szkoły zarządzania w Polsce.
|
Czynność trwa w danym momencie. (3) What are you doing? Co ty (teraz) robisz? (4)
I’m
working on a project for the best (Właśnie)
pracuję nad projektem
dla najlepszej szkoły zarządzania
|
W
zdaniu (1) osoba pytająca chce się dowiedzieć, co rozmówca robi w
życiu, jaki jest jego zawód. By spytać o to, co rozmówca robi w
konkretnym momencie, należałoby wypowiedzieć zdanie (3). Podobnie
odpowiedź (2) oznacza, że jej autor
jest zatrudniony na najlepszej szkole zarządzania, choć w danym
momencie może wcale nie zajmować się pracą dla niej (tylko
np. czytać gazetę
lub jeść obiad). Wypowiedź (4) wskazuje
natomiast, że jej autor właśnie
w tym momencie pracuje nad
projektem – jest to czynność, w trakcie wykonywania
której
skierowano do niego pytanie (3).
Czynność jest powtarzalna, trwa długo, ma charakter prawidłowości.
(5) I work at weekends.
/Pracuję w weekendy.
|
Czynność jest powtarzalna, ale ma charakter tymczasowy.
(6) I’m working weekends this summer.
Tego lata pracuję w weekendy.
|
Zdanie
(5) odnosi się do pewnej prawidłowości, jest konstatacją faktu.
Zdanie (6) także odnosi się do czegoś powtarzalnego, ale
jedynie w pewnych
ramach czasowych. Warto zauważyć, że autor
wypowiedzi (6) może mieć na myśli
np. przytłaczającą
większość weekendów, ale niekoniecznie wszystkie. Bez
dodatkowej
informacji (“this
summer/”)
można by
przypuszczać, że autor zdania (6) przedstawia
subiektywny opis sytuacji,
która go irytuje.
Czynność
jest relacjonowana, ma charakter bieżący, przedstawiona jest w
(7a) I check the temperature.
/Sprawdzam temperaturę.
|
Czynność
jest relacjonowana, przedstawiona w stylu neutralnym. Nacisk
kładzie
(7b) I’m checking the temperature.
/Sprawdzam temperaturę.
|
W
zdaniu (7a) osoba mówiąca relacjonuje, przedstawia swoje bieżące
czynności.
Czyni to bezosobowo, podkreśla następowanie ich
po sobie. Natomiast w zdaniu
(7b) autor akcentuje trwanie
danego procesu, jego niezakończony charakter.
Plany dotyczą częściej dalekiej przyszłości lub podróży.
(8)
I
arrive in Warsaw
W poniedziałek przyjadę do Warszawy.
|
Plany dotyczą bliskiej przyszłości lub dalszej, lecz ściśle zaplanowanej.
(9) I’m meeting Joanna tomorrow.
Jutro spotkam się z Joanną.
|
Konstrukcji
takiej jak w zdaniu (8) szczególnie często używa się do opisu
planów podróży. Natomiast konstrukcja (9) służy po prostu
do przedstawiania
planów na najbliższą przyszłość.