Olejek z drzewa herbacianego (Melaleuca alternifolia)

Charakterystyka rośliny:

Olejek z drzewa herbacianego (w angielskim Tea tree oil) otrzymywany jest z rośliny Melaleuca alternifolia Cheel należącej do rodziny Myrtaceae. Olejek z drzewa herbacianego pozyskiwany jest z liści drzewa występującego w Australii. Nazwa drzewa jest myląca, ponieważ nie ma ono nic wspólnego z herbatą. Ze względu na to, że olejek z drzewa herbacianego odznacza się dużą lipofilnością, wykazuje on dużą zdolność przenikania przez skórę.

Skład chemiczny:

Preparat zawiera około 100 aktywnych składników mających zastosowanie w leczeniu, bądź łagodzeniu różnych chorób, wykazuje także właściwości pożądane w kosmetyce.

Głównym składnikiem świeżego olejku z drzewa herbacianego jest terpinen-4-ol. Jego zawartość mieści się w granicach 29-45%. W nieco mniejszych ilościach występują strukturalnie podobne związki: γ-terpinen (12-23%), α-terpinen (8-11%), α-terpineol (2-7%) oraz monoterpeny, takie jak 1,8-cyneol (2-16%), p-cymen (1-12%), α-pinen (2-5%) i limonen (1-6%).

Przy omawianiu składu olejku z drzewa herbacianego należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden związek, a mianowicie p-cymen. Okazuje się, że w świeżo oddestylowanym olejku jego zawartość jest niska (ok. 4%), natomiast po 21-miesięcznym przechowywaniu znacznie wzrasta (do ok. 35%) (36). Na tej podstawie można stwierdzić, czy mamy do czynienia z olejkiem świeżym, czy długotrwale przechowywanym. Innym związkiem wskazującym na długotrwałe przechowywanie olejku z drzewa herbacianego jest tlenek terpenowy – askarydol. Jego obecność można już stwierdzić po 3 miesiącach przechowywania olejku (24). Należy dodać, że zarówno p-cymen, jak i askarydol zalicza się do związków podrażniających skórę (24). W trakcie długotrwałego przechowywania dochodzi także do zmniejszenia zawartości terpinen-4-olu na skutek utleniania terpinenów do 1S-, 2S- i 4S-trihydroksy-p-mentanu, o czym wspomniano już przy opisie właściwości fizykochemicznych. Po 21 miesiącach przechowywania stwierdzono obniżenie zawartości terpinen-4-olu z 41 do 23,8%

Z podkreslonego fragmentu wynika, ze przy zakupie nalezy zwracac uwage na date produkcji. Im olejek swiezszy tym mocniejsze dzialanie przeciwbakteryjne i mniej podraznien.

Właściwości i zastosowanie:

Olejek z drzewa herbacianego jest stosowany w wielu kosmetykach. Jest składnikiem żelów do mycia, szamponów, toników i kremów. Badania mikrobiologiczne wykazały, że olejek z drzewa herbacianego niszczy wiele bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych, w tym bakterie odpowiedzialne za liczne choroby dróg ddechowych. Dlatego też inhalacje z wykorzystaniem tego olejku polecane są przy zapaleniu zatok, chorobach gardła, uciążliwym kaszlu. Właściwości antybakteryjne i antygrzybicze zostały potwierdzone w wielu testach in vitro i są powszechnie wykorzystywane w medycynie naturalnej.

Kolejną zaletą olejku z drzewa herbacianego jest to, że łatwo przenika przez skórę i działa bakteriobójczo na bakterie beztlenowe wywołujące zmiany trądzikowe (Propionibacterium acnes). Z tego powodu firmy kosmetyczne wykorzystują go jako składnik preparatów do pielęgnacji skóry trądzikowej, takich jak środki do oczyszczania twarzy czy kremy pielęgnacyjne. Kosmetyki te są zwykle dobrze tolerowane przez skórę, nie powodują zbytniego wysuszenia i podrażnienia. Niektórzy specjaliści medycyny naturalnej polecają stosowanie olejku z drzewa herbacianego w formie nierozcieńczonej bezpośrednio na zmiany trądzikowe. Jednak przy takim jego aplikowaniu trzeba zachować szczególną ostrożność, bo u niektórych wrażliwych osób olejek stosowany bezpośrednio na skórę może wywołać podrażnienie lub zmiany alergiczne. Substancji nie powinno się stosować w formie nierozcieńczonej na skórę częściej niż dwa razy dziennie.

Należy uważać, by preparat nie dostał się do oczu lub nozdrzy, gdyż może wywołać pieczenie.

W porównaniu z często stosowaną w antyseptycznych preparatach przeciwtrądzikowych substancją - benzoyl peroxide, olejek z drzewa herbacianego wykazuje działanie wolniejsze, lecz bardziej długotrwałe i efektywne.

Olejek z drzewa herbacianego znalazł zastosowanie przy:

• infekcjach grzybiczych ( stosowany przy grzybicy stóp i paznokci), (terapia w takich przypadkach jest dłuższa, niż przy użyciu innych leków, ale tańsza i rzadko występują efekty uboczne).

• trądziku (leczy stan zapalny, widocznie zmniejsza liczbę zaognionych, czerwonych wyprysków)

• łupieżu (szampon z 5% zawartością olejku z drzewa herbacianego jest dobrze tolerowany przez skórę i zapobiega łupieżowi)

• zapaleniu dziąseł ( płyny do płukana jamy ustnej z zawartością olejku z drzewa herbacianego łagodzą bakteryjne stany zapalne jak i infekcje grzybicze dziąseł)

• różnorodnych dolegliwościach: opryszczce, przeziębieniu, poparzeniach, zakażeniach, etc.

Eksperci polecają stosowanie olejku z drzewa herbacianego na rany, ugryzienia, pęcherze, trądzik. Ponadto, uważa się, że specyfik wykazuje właściwości lecznicze przy, półpaścu, ospie wietrznej, kurzajek, brodawek. Inhalacje z olejkiem pomagają osobom cierpiącym z powodu przeziębień, kaszlu, grypy, błonicy krtani.

Skóra i uroda:

Oczyszczający, chłodzący i przeciw grzybiczy, zwalcza czyraki i wysypki, koi oparzenia słoneczne, pomaga w gojeniu się ran i chroni je przed infekcjami, przeciwdziała grzybicom skóry i powstawaniu zanokcicy. Jest stosowany w maseczkach, kompresach, kąpielach stóp i rąk lub do nacierań. W celu leczenia zmian skórnych wywołanych przez trądzik należy przy pomocy wacika nanieść jedną kroplę nie rozcieńczonego olejku na każdą z krostek. Zabieg trzeba powtarzać 1-2 razy dziennie, można również stosować rozcieńczony olejek w postaci toniku do twarzy. Na ukąszenia, użądlenia oraz pęcherzyki i nadżerki w opryszczce wargowej stosuje się czysty, nie rozcieńczony olejek. Drobne oparzenia spłukuje się obficie wodą, a następnie smaruje czystym olejkiem.

Olejek z drzewa herbacianego dodany do kąpieli łagodzi skutki zakwasów. Olejek ten (wraz z aloesem) można stosować przy leczeniu oparzeń słonecznych. Poza tym, olejek stanowi ważny składnik emulsji, kremów i mydeł polecanych przy egzemie. Masaż z olejkiem stymuluje system immunologiczny.

Przeciwskazania:

Olejek z drzewa herbacianego nie powinien być stosowany doustnie, nawet w małych ilościach, gdyż jest toksyczny przy spożyciu. Ze względu na fakt, że olejek z drzewa herbacianego jest aktywnym składnikiem płynów do płukania ust, nie należy połykać płynu. Stosowany zewnętrznie, może wywołać podrażnienia i być przyczyną kontaktowej alergii skórnej, dlatego powinien być stosowany z należytą ostrożnością przez osoby podatne na alergie.

Najlepiej jest przed pierwszym zastosowaniem olejku sprawdzić jego działanie na niewielkim fragmencie skóry.

Nie powinno się stosować olejku z drzewa herbacianego na skórę przy leczeniu trądziku preparatami z zawartością tretinoiny lub nadtlenku benzylu.

Olejku z drzewa herbacianego nie powinny stosować dzieci i kobiety w ciąży.

Kosmetyki z olejkiem z drzewa herbacianego:

Krem przeciwtrądzikowy z olejkiem z drzewa herbacianego.

Krem przeciw trądzikowi młodzieńczemu z olejkiem z drzewa herbacianego jest przeznaczony do systematycznej pielęgnacji cery ze skłonnościami do trądziku młodzieńczego i innych problemów dermatologicznych. Skutecznie działa przeciw podstawowym przyczynom tworzenia się trądziku młodzieńczego: usuwa nadmiar łoju, czyści pory skórne, zapobiega infekcjom o podłożu bakteryjnym i tworzeniu się zaskórników. Intensywne działanie olejku z drzewa herbacianego jest wzmocnione dzięki unikalnym mikro-kapsułkom bogatym w witaminy A i E. Witaminy te odżywiają skórę, poprawiają jej metabolizm a jednocześnie podtrzymują jej wilgotność i elastyczność, ograniczając w ten sposób powstawanie zmarszczek.

W formulacjach kosmetycznych ekstrakt z zielonej herbaty dobrze jest łączyć z olejkiem z drzewa herbacianego.