Zestaw zautomatyzowanej instalacji (AIK) systemu Windows®

1) dla systemu Windows®XP

Pobieranie i wymagania systemowe Windows AIK

Windows AIK pobieramy z tej lokalizacji. Narzędzia są dystrybuowane jako plik obrazu .img, który musimy po ściągnięciu wypalić na czystej płycie DVD, lub też możemy uruchomić go w wirtualnym napędzie. Poniższa tabela przedstawia środowiska operacyjne, na których możemy zainstalować Zestaw zautomatyzowanej instalacji systemu Windows.

Wymagania systemowe

System operacyjny:	Wymagany dodatek Service Pack:
Windows XP	Service Pack 3*
Windows Server 2003	Service Pack 1*, Service Pack 2
Windows Vista	Nie

* - użytkownicy systemów Windows XP z dodatkiem SP2 oraz Windows Server 2003 z dodatkiem SP1 powinni zapoznać się z artykułem bazy wiedzy Microsoft nr KB926044.

Przed instalacją Windows AIK musimy wpierw dodać do systemu komponenty .NET Framework 2.0 (nie dotyczy Windows Vista). Po uruchomieniu instalatora zostaniemy przywitani modułem Zestaw zautomatyzowanej instalacji systemu Windows - Zapraszamy!, który umożliwia szybki start oraz zapoznanie się z oprogramowaniem.

Sam proces instalacji jest bardzo prosty, dlatego nie będziemy go omawiać.

2) dla systemu Windows® 7 z dodatkiem

Zestaw zautomatyzowanej instalacji (AIK) systemu Windows® dla systemu Windows® 7 z dodatkiem ułatwia instalację, dostosowanie i wdrożenie rodziny systemów operacyjnych Microsoft Windows® 7 z dodatkiem i Windows Server® 2008 R2 z dodatkiem.

• Szczegóły

Wersja: 3.0
File Name: KB3AIK_PL.iso
Data wydania: 2009-08-06
File Size: 1.2 GB

Zestaw zautomatyzowanej instalacji systemu Windows® (Windows AIK) to zbiór narzędzi i dokumentacji do obsługi konfiguracji i wdrażania systemów operacyjnych Windows®. Korzystając z zestawu Windows AIK, można automatyzować instalacje systemu Windows, przechwytywać obrazy systemu Windows za pomocą programu ImageX, konfigurować i modyfikować obrazy przy użyciu narzędzia DISM (Deployment Imaging Servicing and Management), tworzyć obrazy środowiska Windows PE oraz migrować dane i profile użytkowników za pomocą narzędzia migracji stanu użytkownika. Zestaw Windows AIK zawiera również narzędzie do zarządzania aktywacją zbiorczą, które umożliwia informatykom automatyzację procesu aktywacji zbiorczej i centralne zarządzanie tym procesem przy użyciu klucza aktywacji wielokrotnej.

• Wymagania systemowe

Obsługiwane systemy operacyjne

Windows 7 Service Pack 1; Windows Server 2008 R2 SP1

• Windows Server 2003 z dodatkiem Service Pack 2
• Windows Vista z dodatkiem SP1
• Rodzina systemów Windows Server 2008
• Rodzina systemów Windows 7
• Rodzina systemów Windows Server 2008 R2

• Instrukcje instalacji

Aby zainstalować zestaw Windows AIK, należy najpierw pobrać odpowiedni plik ISO, zapisać go na płycie DVD przy użyciu narzędzia innej firmy, a następnie zainstalować zestaw Windows AIK z płyty DVD. W przypadku instalacji w systemie Windows starszym niż system Windows 7 do pobrania tego pliku jest wymagany oryginalny system Microsoft Windows. Aby rozpocząć proces sprawdzania poprawności, należy kliknąć przycisk Kontynuuj w sekcji Wymagane sprawdzanie poprawności. Po zakończeniu sprawdzania poprawności nastąpi powrót na tę stronę w celu kontynuowania pobierania.

Aby zapoznać się z najnowszymi problemami i znanymi sposobami ich obejścia, należy przeczytać plik Readme zestawu Windows AIK (http://go.microsoft.com/fwlink/?LinkId=139690).

Przegląd narzędzi i technologii pakietu Windows AIK

ImageX

I mageX jest narzędziem z linii poleceń, które służy do przechwytywania, modyfikacji oraz wdrażania obrazu systemu Windows Vista (plik .wim). Aplikacji tej używamy zazwyczaj w powiązaniu ze sterownikiem Windows Imaging File System Filter (WIM FS Filter), który umożliwia zamontowanie obrazu w wybranej lokalizacji, gdzie następnie możemy go poddać edycji bez potrzeby kreowania pliku na nowo.

Na działanie ImageX składają się następujące komponenty:

• ImageX.exe - program wykonawczy, który korzysta z zestawu API do interakcji z plikiem .wim.

• WIM File System Filter - umożliwia zamontowanie pliku w dowolnej lokalizacji, następnie podgląd jego zawartości np. przy użyciu Windows Explorer.

• Zestaw poleceń WIM API - warstwa API, która współdziała z ImageX.exe oraz WIM FS Filter. Funkcje jakie zawiera obejmuje dodawanie, aktualizowanie oraz usuwanie danych z plików i obrazu oraz montaż przy użyciu wspomnianego filtru, a także monitorowanie statusu i postępu operacji, które wykonujemy.

• Obraz systemu Windows (.wim)

Oobe.xml

Jest to plik, który może być używany wraz z Unattend.xml (plikiem odpowiedzi). Umożliwia dostosowywanie modułów Welcome Center (System Windows - Zapraszamy!), Windows Welcome oraz ISP Signup (zapisywania się do usługodawcy internetowego). My jednakże pominiemy opis przygotowania tego pliku (w kolejnym artykule poświęconym budowie i dostosowywaniu instalacji nienadzorowanej), gdyż ma to sens jedynie w środowisku dostawców OEM.

Narzędzie przygotowania systemu (Sysprep)

Narzędzie Sysprep umożliwia przygotowanie komputera pod kątem wdrożenia systemu operacyjnego. Dzięki niemu możemy:

• Usuwać specyficzne dane z systemu Windows

• Skonfigurować Windows do uruchomienia w trybie inspekcji, dzięki czemu możemy dodawać do instalacji sterowniki oraz oprogramowanie firm trzecich, a także przeprowadzać testy komputera.

• Zresetować aktywację systemu Windows. Proces ten możemy przeprowadzić maksymalnie trzy razy.

Menadżer obrazu systemu Windows (Windows SIM)

N arzędzie Windows SIM służy do budowy pliku odpowiedzi, który wykorzystamy podczas instalacji nienadzorowanej. Korzysta z informacji zawartych w obrazie systemu (.wim) oraz katalogu (.clg). Możemy także dzięki tej aplikacji dodawać pakiety instalacyjne, sterowniki oraz inne oprogramowanie do instalacji systemu Windows.

Menadżer pakietów

Moduł Pkgmgr.exe pozwala na dodawanie i usuwanie dodatków oraz funkcji systemu Windows. Dzięki niemu możemy następująco:

• Instalować lub deinstalować poprawki systemu Windows

• Dodawać pakiety językowe (MUI)

• Dodawać oprogramowanie sterowników dla urządzeń

• Blokować lub odblokowywać funkcje systemu Windows

• Wstawiać dodatkowe moduły do obrazu systemu

Środowisko preinstalacyjne systemu Windows (Windows PE)

Windows PE (tutaj w wersji 2.0) jest minimalnym środowiskiem 32 bitowym z ograniczonymi możliwościami (usługi, moduły, funkcje). Używamy go w celu przygotowania komputera do instalacji systemu Windows, kopiowania obrazu z sieci oraz inicjacji rozruchu programu instalacyjnego (setup.exe). Nie może być używany jako domyślne środowisko operacyjne. Wstępnie przygotowany obraz Windows PE wypalamy na czystej płycie i następnie przy jego pomocy uruchamiamy komputer. Szersze omówienie tego środowiska odnajdziemy tutaj.

Środowisko odzyskiwania systemu Windows (Windows RE)

Windows RE bazuje na Windows PE. Jest platformą przywracania, którą możemy dostosowywać wedle własnych preferencji i potrzeb. Środowisko to automatycznie startuje moduł Startup Repair (narzędzie naprawy uruchamiania), gdy system Windows nie uruchamia się w prawidłowy sposób.

Narzędzia dodatkowe dostępne z linii poleceń

Poniższa tabela przedstawia dodatkowe narzędzia nieposiadającego graficznego interfejsu użytkownika (GUI), lecz dostępne z linii poleceń. Przy ich pomocy możemy jeszcze dokładniej przygotować proces instalacji nienadzorowanej i nie tylko.

Narzędzie:	Opis:	Polecenie wyświetlające opcje narzędzia:
DiskPart	Służy do odpowiedniego przygotowania dysku twardego pod instalację systemu Windows. Za jego pomocą możemy tworzyć, edytować oraz usuwać woluminy.	diskpart /?
Oscdimg	Umożliwia stworzenie obrazu .iso środowiska preinstalacyjnego Windows PE, które następnie wypalamy na płycie CD.	oscdimg /?
Boot Configuration Data Editor	Pozwala wprowadzać zmiany do magazynu przechowującego informacje o rozruchu systemu operacyjnego (BCD store).	bcdedit /?
Expand	Za pomocą tego narzędzia możemy wyodrębniać pliki ze skompresowanych pakietów aktualizacyjnych przeznaczonych dla systemu Windows.
Powercfg	Pozwala na dostosowanie ustawień zasilania i konfigurację komputera pod kątem przechodzenia w stan wstrzymania i hibernacji.	powercfg /?
Lpksetup	Umożliwia dodawanie pakietów językowych do instalacji nienadzorowanej.	lpksetup /?
Windows PE utility	Pozwala stosować różne dodatkowe polecenia podczas sesji w środowisku Windows PE.	winpeutil /?
Drvload	Dzięki temu narzędziu mamy sposobność dodania sterownika do środowiska Windows PE.
International Settings Configuration Tool	Umożliwia zmianę w obrazie instalacyjnym ustawień lokalizacyjnych, językowych i dotyczących czcionek oraz wprowadzania danych na komputerze.	intlcfg /?
PEImg	Narzędzie to służy do tworzenia oraz modyfikowania obrazu środowiska Windows PE.	peimg /help

Podsumowanie

Dysponujemy teraz odpowiednią wiedzą teoretyczną, która pozwoli lepiej zrozumieć i odpowiednio wykorzystać narzędzia oraz technologie jakimi posłużymy się podczas budowania i dostosowywania instalacji nienadzorowanej. Tak więc do dzieła! W następnych artykułach z cyklu poświęconemu temu zagadnieniu przedstawimy już ten proces w praktyce - zaczniemy od budowy środowiska preinstalacyjnego.

Proces instalacji nienadzorowanej

Co to jest instalacja nienadzorowana?

Aby zrozumieć czym jest instalacja nienadzorowana musimy wpierw wiedzieć jak zbudowana jest - instalacja Windows Vista. Proces ten polega na umieszczeniu obrazu systemu na dysku twardym komputera przy użyciu programu instalacyjnego, tzw. setupu. Windows Vista posiada modularną budowę, dzięki czemu możemy uzyskać wiele dodatkowych i użytecznych opcji związanych z tym procesem. Z zalet tych możemy właśnie skorzystać podczas instalacji nienadzorowanej, która jest nie mniej nie więcej jak przygotowywaniem, zautomatyzowaniem i dostosowywaniem wdrożenia systemu operacyjnego.

Czy warto przeprowadzać instalację nienadzorowaną?

Budowanie instalacji nienadzorowanej nie zawsze ma sens i powinniśmy sobie zdawać z tego sprawę, gdyż w ten sposób tylko zadamy sobie więcej czasu, który będziemy musieli poświęcić - zbędnie - na tworzenie tego typu rozwiązania wdrożenia oprogramowania. Z pewnością zainteresować się tym powinni dostawcy gotowych środowisk pracy (System Builder) oraz administratorzy instalujący system na wielu komputerach naraz. Więc odpowiedzmy sobie na pytanie, czy instalacja nienadzorowana rzeczywiście ma także sens w domu? Jak najbardziej tak! Gdyż poza procesem automatyzacji wdrożenia oprogramowania możemy także dostosować środowisko pracy mając do dyspozycji wiele ustawień konfiguracyjnych, które możemy dodawać do Windows i w ten sposób spersonalizować gotową instalację. Coraz częściej zresztą dysponujemy w domu już kilkoma komputerami, a komu z nas chce się przeprowadzać ten proces kilka razy? Jeśli więc już znamy odpowiedź na powyższe pytanie to możemy zacząć przygotowania, lub też ich... zaniechać.

Jak poprawnie zaplanować proces instalacji nienadzorowanej?

Przygotowania

Jeśli chcemy zbudować instalację nienadzorowaną to wstępnie powinniśmy przygotować następujące elementy:

• oryginalny nośnik DVD z systemem Windows Vista.

• dyskietkę lub pendrive'a (ich liczba zależy od liczby komputerów, na których mamy zamiar przeprowadzić ten proces jednocześnie - bez wykorzystania sieci).

• czystą, zapisywalną płytę CD, na której wypalimy utworzone środowisko Windows PE.

• zestaw narzędzi Windows Automated Installation Kit (Windows AIK), których szersze omówienie odnajdziemy tutaj.

• połączenie sieciowe lub sieć lokalna (opcjonalnie, zależnie od metody jaką wybierzemy).

Poniższa tabela natomiast przedstawia szereg pojęć, z którymi musimy się zaznajomić, aby lepiej zrozumieć czym jest instalacja nienadzorowana.

Nazwa	Opis
Plik odpowiedzi (answer file)	Plik tekstowy, który opisuje zasady serii okien dialogowych graficznego interfejsu użytkownika (GUI). W Windows Vista plik ten ma postać .xml.
Katalog (catalog)	Katalog (.clg) jest plikiem binarnym zawierającym stan ustawień i pakietów w obrazie Windows.
Środowisko preinstalacyjne systemu Windows (Windows PE)	Minimalny 32-bitowy system operacyjny z podstawowymi usługami, wbudowanymi w jądro Windows. Windows PE używany jest tylko do preinstalacji i wdrażania Windows. Nie jest to system operacyjny, który umożliwia pracę z komputerem.
Zestaw zautomatyzowanej instalacji systemu Windows (Windows AIK)	Zestaw narzędzi, które mają za zadanie ułatwić wdrożenie systemu Windows Vista na nowym sprzęcie.
Instalator systemu Windows (Windows Setup)	Program instalacyjny systemu operacyjnego Windows.
Obraz systemu Windows	Pojedynczy, skompresowany plik zawierający zbiór plików i folderów, które duplikują instalację Windows na woluminie dyskowym.

Koncept

Kolejnym krokiem podczas planowania instalacji nienadzorowanej jest koncept, który musimy stworzyć odpowiednio do sytuacji. Musimy zastanowić się na ilu komputerach będziemy instalować system operacyjny Windows, a następnie zdecydować w jaki sposób ten proces będziemy przeprowadzać, a wybór możliwości jest szeroki. Dobrze jest w tym celu po prostu usiąść z kartką i ołówkiem w ręku i rozplanować to na papierze i dopiero wtedy podjąć właściwą decyzję.

Przykład 1:
Posiadamy kilkanaście komputerów w firmie, na których chcemy zainstalować system Windows Vista. Urządzenia są podłączone do serwera centralnego, który dodatkowo pełni bramę internetową dla pozostałych jednostek. W tym wypadku najlepszym rozwiązaniem jest instalacja z wykorzystaniem sieci i wspomnianego serwera, jako miejsca, na którym umieścimy obraz instalacyjny, a następnie zostanie rozdystrybuowany na stacje klienckie.

Przykład 2:
Chcemy zainstalować system Windows Vista na trzech identycznych komputerach, które posiadamy w domu, jednakże nie są one podłączone do sieci lokalnej. W tym przykładzie najlepiej zrobimy, jeśli dostosujemy instalację systemu oraz wprowadzimy wstępne ustawienia konfiguracyjne dla wszystkich komputerów odpowiednio modyfikując plik odpowiedzi.

Metoda

Po ustaleniu konceptu odnośnie procesu instalacji nienadzorowanej musimy zdecydować w jaki sposób to zrobimy, czyli wybieramy odpowiednią metodę. W tym celu wykorzystać możemy następujące rozwiązania:

Metoda	Opis	Szybkość	Ilość	Dostosowanie
Instalowanie z obrazu	Obraz systemu możemy dostosowywać wedle własnych preferencji, a następnie umieścić go w udziale sieciowym i stamtąd rozprowadzić go na komputery docelowe.	Duża	Duża	Duże
Instalowanie z zestawu konfiguracyjnego	Komputery uruchamiane są za pomocą nośnika pamięci, np. pendrive (zawiera ustawienia dostosowania) i następnie dopiero wystartowywany jest instalator systemu Windows (np. z udziału sieciowego).	Mała	Średnia	Duże
Instalowanie z dysku DVD	Instalator systemu Windows uruchamiany jest bezpośrednio na komputerze docelowym z użyciem dysku DVD.	Mała	Mała	Małe

Podsumowanie

Faza planowania instalacji nienadzorowanej jest bardzo ważnym elementem, którego nie powinniśmy pomijać. Dzięki takiemu podejściu do zagadnienia możemy oszacować sens wykorzystania różnych rozwiązań, a następnie wybrać to najlepsze, którego implementacja okaże się najkorzystniejsza w naszym osobistym przypadku. Pozwoli to na zaoszczędzenie czasu oraz środków, które chcemy przeznaczyć na ten proces.

Proces instalacji nienadzorowanej

Przygotowywanie i dostosowywanie instalacji nienadzorowanej
Autor: Daniel Karcz Opublikowano: 15 lutego 2008 Odsłon: 11 335

Posiadamy już odpowiednią wiedzę teoretyczną dotyczącą zagadnienia instalacji nienadzorowanej. Czas ją wykorzystać w praktyce! Poznamy strukturę pliku odpowiedzi i nauczymy się go tworzyć oraz dowiemy się jak sprawdzić poprawność przygotowanego rozwiązania. Zobaczymy także czym jest zestaw konfiguracyjny i jak go wykorzystać.

Co będziemy potrzebować?

Poniżej znajduje się lista elementów, których będziemy potrzebować:

• oryginalny nośnik systemu Windows Vista.

• narzędzie Windows SIM wchodzące w skład zestawu Windows AIK.

• dyskietkę (lub pendrive).

Zaczynamy!

W pierwszej kolejności zbudujemy prosty plik odpowiedzi, następnie zobaczymy jak utworzyć zestaw konfiguracyjny w oparciu o to pierwsze rozwiązanie.

Tworzenie nowego pliku odpowiedzi

Wstępnie musimy skopiować plik install.wim z nośnika instalacyjnego Windows Vista (folder \sources) do wybranego katalogu na dysku twardym komputera. Uruchamiamy narzędzie Windows System Image Manager (Windows SIM). Naciskamy przycisk Nowy plik odpowiedzi. Zostaniemy zapytani, czy chcemy otworzyć plik obrazu systemu Windows Vista, oczywiście zgadzamy się na to działanie i wskazujemy lokalizację install.wim. Kolejnym krokiem jest wybór edycji systemu oraz utworzenie pliku wykazu .clg (gdy program wyświetli monit o jego nieistnieniu naciskamy przycisk OK - plik zostanie wygenerowany automatycznie).

Następnie możemy skonfigurować podstawowe ustawienia systemu Windows (dotyczące dysku twardego oraz modułu System Windows - Zapraszamy!). W tym celu rozwijamy gałąź Components w obszarze Obraz systemu Windows. Musimy wstępnie zdefiniować przebieg konfiguracyjny, który odpowiada za kolejność instalowania elementów systemu podczas tego procesu. Klikamy prawym przycisku myszy na wybranym składniku i następnie z dostępnych opcji menu kontekstowego wskazujemy odpowiednią pozycję. Wybrane ustawienia znajdą się na liście w obszarze Plik odpowiedzi.

Poniżej znajduje się tabela, która przedstawia poprawny wykaz konfiguracyjny podstawowych elementów niezbędnych podczas procesu instalacji nienadzorowanej.

Składnik	Przebieg konfiguracyjny
Microsoft-Windows-Setup\DiskConfiguration\Disk\CreatePartitions\ CreatePartition	1 windowsPE
Microsoft-Windows-Setup\DiskConfiguration\Disk\ModifyPartitions\ ModifyPartition	1 windowsPE
Microsoft-Windows-Setup\ImageInstall\OSImage\InstallTo	1 windowsPE
Microsoft-Windows-Setup\UserData	1 windowsPE
Microsoft-Windows-International-Core-WinPE	1 windowsPE
Microsoft-Windows-Shell-Setup\OEMInformation	4 specialize
Microsoft-Windows-Shell-Setup\OOBE	7 oobeSystem

W kolejnym kroku musimy wprowadzić odpowiednie ustawienia do skopiowanych składników pliku odpowiedzi. Rozwijamy listę Components i przechodzimy do elementu, który chcemy skonfigurować. Odpowiednie opcje odnajdziemy w module Właściwości.

Wprowadzamy wartości w poszczególne sekcje według poniższej tabeli.

Składnik	Wartość
Microsoft-Windows-International-Core-WinPE	InputLocale = <ustawienia regionalne wprowadzania> SystemLocale = <ustawienia regionalne systemu> UILanguage = <język interfejsu użytkownika> UserLocale = <ustawienia regionalne użytkownika>
Microsoft-Windows-International-Core-WinPE\SetupUILanguage	UILanguage = <język interfejsu użytkownika>
Microsoft-Windows-Setup\DiskConfiguration	WillShowUI = OnError
Microsoft-Windows-Setup\DiskConfiguration\Disk	DiskID = 0 WillWipeDisk = true
Microsoft-Windows-Setup\DiskConfiguration\Disk\CreatePartitions\CreatePartition	Extend = false Order = 1 Size = 20480 Rozmiar (Size) można odpowiednio dobierać wedle uznania i potrzeb. W tym przykładzie jest to 20 GB. Type = Primary
Microsoft-Windows-Setup\DiskConfiguration\Disk\ModifyPartitions\ModifyPartition	Active = true Extend = false Format = NTFS Label = OS_Install Letter = C Order = 1 PartitionID = 1
Microsoft-Windows-Setup\ImageInstall\OSImage\	WillShowUI = OnError
Microsoft-Windows-Setup\ImageInstall\OSImage\InstallTo	DiskID = 0 PartitionID = 1
Microsoft-Windows-Setup\UserData	AcceptEula = true
Microsoft-Windows-Setup\UserData\ProductKey	Key = <klucz produktu> WillShowUI = OnError
Microsoft-Windows-Shell-Setup\OEMInformation	Manufacturer = <nazwa firmy> HelpCustomized = false SupportPhone = <numer pomocy technicznej> SupportURL = <adres URL pomocy technicznej> SupportHours = <godziny pracy obsługi technicznej>
Microsoft-Windows-Shell-Setup\OOBE	HideEULAPage = true ProtectYourPC = 3 SkipMachineOOBE = true SkipUserOOBE = true

Jeśli już wprowadziliśmy wszystkie ustawienia do pliku odpowiedzi to w następnym kroku musimy zweryfikować jego poprawność. W tym celu z menu Narzędzia wybieramy opcję Sprawdź poprawność pliku odpowiedzi. Następnie przeglądamy ewentualne błędy (karta Wiadomości\Sprawdzanie poprawności) i eliminujemy je. Po wprowadzeniu wszystkich poprawek możemy zapisać plik odpowiedzi. Nadajemy mu nazwę Autounnatend.xml. Następnie możemy go skopiować na dyskietkę lub pendrive.

Tworzenie zestawu konfiguracyjnego

Zestaw konfiguracyjny jest poniekąd mniejszą wersją udziału dystrybucyjnego, przez co łatwiej jest go na przykład skopiować na dysk sieciowy. Dzięki zastosowaniu tego rozwiązania możemy dodawać pakiety, sterowniki itp., które to następnie będę mogły być wykorzystane podczas instalacji nienadzorowanej.

W pierwszej kolejności musimy utworzyć udział dystrybucyjny, który posłuży jako magazyn do przechowywania plików. W tym celu w polu Udział dystrybucyjny programu Windows SIM klikamy prawym przyciskiem myszy i z menu kontekstowego wskazujemy polecenie Utwórz udział dystrybucyjny. Podajemy nazwę katalogu i wybieramy lokalizację. Zostanie utworzona następująca struktura folderów:

\Folders $OEM$ - umożliwia przechowywanie aplikacji firm trzecich
\Packages - magazynuje pakiety
\Out-of-box Drivers - pozwala dodawać sterowniki do zestawu

Następnie możemy dodać do zestawu program niebędący składnikiem systemu Windows. Z menu Narzędzia wybieramy Eksploruj udział dystrybucyjny. Aplikacje kopiujemy do folderu $OEM$, natomiast sterowniki urządzeń (w postaci plików .inf) umieszczamy w katalogu \Out-of-box Drivers. Kolejnym krokiem jest budowa i modyfikacja pliku odpowiedzi - postępujemy zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w pierwszej części tego artykułu. Teraz musimy dodać odpowiednie informacje o dołączanym oprogramowaniu i sterownikach urządzeń do Autounnatend.xml. Aby wstawić aplikację należy z menu Wstaw wybrać Polecenie synchroniczne\Przebieg 7 oobeSystem. Następnie w polu Wprowadź wiersz polecenia: wpisujemy komendę, która spowoduje instalację programu w folderze $OEM$, np.:

D:\Share\$OEM$ Folders\setup.exe

Jeśli dodajemy kilka aplikacji to dodatkowo ustalamy kolejność ich instalowania (pole Kolejność).

W podobny sposób dodamy oprogramowanie sterownika urządzenia oraz pakiety (.cab). Z menu Wstaw wybieramy opcję Ścieżka sterownika\Przebieg 1 windowsPE. Następnie wskazujemy folder \Out-of-box Drivers.

Po sprawdzeniu poprawności pliku odpowiedzi możemy utworzyć Zestaw konfiguracyjny. Rozwijamy Narzędzia i wybieramy Utwórz zestaw konfiguracyjny.

Podsumowanie

Zbudowaliśmy plik odpowiedzi oraz posiadamy gotowy zestaw konfiguracyjny. Możemy rozpocząć proces instalacji nienadzorowanej. W kolejnym artykule z cyklu poświęconego temu zagadnieniu pokażemy jak ją przeprowadzić wykorzystując różne, dostępne metody.

Środowisko preinstalacyjne systemu Windows
Autor: Dawid Długosz Opublikowano: 8 lutego 2008

Windows PE, czyli Środowisko preinstalacyjne systemu Windows jest minimalnym 32 bitowym systemem operacyjnym, który wykorzystywany jest do przygotowania komputera pod instalację Windows. W najnowszej wersji - 2.0 - oparte zostało ono na kernelu Windows Vista. Nauczmy się budować to środowisko oraz zobaczmy jak możemy je wykorzystać.

Co możemy zrobić dzięki Windows PE?

Środowisko preinstalacyjne Windows służy do rozruchu komputera - zarówno pracującego pod kontrolą jakiegokolwiek systemu operacyjnego, jak i nie. Zostało zaprojektowane pod kątem następujących zadań:

• Instalacja systemu Windows Vista - podczas każdego startu instalacji systemu Windows Vista uruchamiane jest środowisko preinstalacyjne, które to następnie uruchamia graficzny interfejs użytkownika (GUI) wraz z narzędziami dodatkowymi. Oczywiście Windows PE 2.0 możemy dostosowywać do unikatowych sytuacji wedle własnych preferencji związanych z procesem instalacji zwiększając w ten sposób jego funkcjonalność.

• Rozwiązywanie problemów - automatyczne lub manualne rozwiązywanie problemów z uruchamianiem systemu operacyjnego możliwe jest dzięki Windows RE (Środowisko odzyskiwania systemu Windows).

• Odzyskiwanie systemu - dzięki dużym możliwościom rozbudowy i dostosowywania Windows PE możemy środowisko to także używać w celach odzyskiwania i odbudowywania uszkodzonych systemów operacyjnych.

Budowa Windows PE 2.0

Jak już wspomnieliśmy, środowisko Windows PE jest minimalnym systemem 32 bitowym. Posiada ograniczoną funkcjonalność (brak wielu usług, modułów) i jest oparty na jądrze Windows Vista, które jednakże działa w trybie chronionym. Poniższa grafika przedstawia strukturę budowy Środowiska preinstalacyjnego systemu Windows.

Co nowego w Windows PE 2.0?

Poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany jakie zostały wprowadzone do Środowiska preinstalacyjnego systemu Windows w wersji 2.0.

• Obsługa technologii PnP (Plug and Play) - umożliwia lokalizowanie i instalowanie sterowników urządzeń już w środowisku preinstalacyjnym.

• Zaktualizowane zabezpieczenia - dodano obsługę protokołu SSL (Secure Sockets Layer).

• Zarządzanie plikami obrazu - możemy dostosowywać i uruchamiać wiele obrazów .wim dzięki ImageX oraz WIM FS Filter.

• Dane konfiguracji rozruchu (BCD) - służy do przechowywania informacji dotyczących rozruchu systemów operacyjnych w specjalnym magazynie. Zastępuje funkcjonalność pliku boot.ini stosowanego w starszych systemach z rodziny Windows.

• Nowa obsługa rozruchu - możliwość uruchamiania instalacji bezpośrednio z obrazu pliku .wim.

• Obsługa 72-godzinnego ponownego rozruchu - okres ten wydłużono z 24 do 72 godzin.

• Nowe narzędzia - wbudowano nowe narzędzia takie, jak Dvrload, PEImg, czy też bootsect, które udostępniają jeszcze więcej opcji i funkcji konfiguracyjnych w środowisku preinstalacyjnym.

• Automatyczny, zapisywalny dysk RAM - podczas rozruchu z nośnika tylko do odczytu, Windows PE umożliwia automatycznie stworzenie zapisywalnego dysku RAM (dysk X) i przydział 32 megabajtów (MB) tego obszaru na magazyn ogólnego przeznaczenia.

Proces budowania środowiska Windows PE

Co potrzebujemy?

Jeśli mamy zamiar podjąć się budowy Środowiska preinstalacyjnego systemu Windows to potrzebujemy następująco:

• komputer pracujący pod kontrolą systemu operacyjnego Windows XP SP2, Windows Server 2003 SP1 lub Windows Vista, jest to tzw. komputer wzorcowy.

• zestaw narzędzi Windows Automated Installation Kit (Windows AIK).

• czystą, zapisywalną płytę CD-R lub CD-RW.

• program umożliwiający wypalanie obrazu systemu (.iso) na dysku CD, np. pakiet Nero.

Tworzenie środowiska budowania Windows PE

Wstępnie musimy utworzyć środowisko, w którym to następnie zbudujemy obraz Windows PE. Przechodzimy do menu Start\Wszystkie programy\Microsoft Windows AIK i uruchamiamy Wiersz polecenia narzędzi środowiska preinstalacyjnego systemu Windows - koniecznie na prawach administratora (uruchomienie tej opcji na przywilejach standardowego użytkownika spowoduje, iż nie będziemy mieli dostępu do wszystkich funkcji zawartych w narzędziu). Wykorzystajmy następnie gotowy skrypt dostosowania (Copype.cmd), który umożliwia szybkie przeprowadzenie operacji przygotowania. W module wiersza polecenia wpisujemy komendę copype.cmd <arch> <lokalizacja>, gdzie <arch> stanowi architekturę systemową (do wyboru x86, x64 lub i64), natomiast <lokalizacja> jest miejscem, w którym chcemy utworzyć środowisko. Na przykład:

copype.cmd x86 d:\winpe_x86

Skrypt ten utworzy potrzebną strukturę katalogów oraz skopiuje wszystkie potrzebne pliki, które wymagane są dla danej architektury.

W katalogu \ISO znajdują się pliki potrzebne do utworzenia obrazu .iso systemu, natomiast folder \mount służy do instalowania obrazu środowiska Windows PE przy użyciu narzędzia ImageX.

Budowanie obrazu środowiska preinstalacyjnego systemu Windows

W katalogu środowiska budowania, który utworzyliśmy w poprzednim kroku znajduje się plik .wim podstawowego obrazu Windows PE (winpe.wim). Musimy go zmodyfikować wykorzystując narzędzia ImageX oraz PEImg. Pierwszym krokiem jest zainstalowanie podstawowego obrazu środowiska preinstalacyjnego w katalogu, w którym to następnie będziemy dodawali i usuwali składniki. W tym celu w wierszu polecenia wpisujemy imagex /mountrw winpe.wim 1 <lokalizacja_obrazu> <lokalizacja>, gdzie <lokalizacja_obrazu> jest ścieżką dostępu do pliku obrazu podstawowego, natomiast <lokalizacja> stanowi katalog tymczasowy, na przykład:

imagex /mountrw d:\winpe_x86\winpe.wim 1 d:\winpe_x86\mount

Następnie możemy dodać do obrazu pakiety instalacyjne i językowe, czy też odpowiednie sterowniki. Aby sprawdzić listę zainstalowanych składników wydajemy polecenie peimg /list <lokalizacja>, gdzie <lokalizacja> jest katalogiem budowania środowiska preinstalacyjnego wraz z podfolderem Windows, na przykład:

peimg /list d:\winpe_x86\mount\Windows

Polecenie to także wyświetli pakiety, które są w danym momencie udostępnione do instalacji. Następnie możemy dodać wybrane elementy do obrazu środowiska preinstalacyjnego używając polecenia peimg /install=<nazwa_pakietu> <lokalizacja>, gdzie <nazwa_pakietu> stanowi jeden ze składników z uprzednio wyświetlonej listy, a <lokalizacja> jest katalogiem docelowym pakietu, na przykład:

peimg /install=WinPE-XML-Package d:\winpe_x86\mount\Windows

Poniższa tabela przedstawia omówienie sposobów dołączania dodatkowych pakietów i elementów do obrazu Windows PE.

Zadanie:	Opis:	Przykład:
Dodawanie sterownika	Sterowniki dla urządzeń możemy dołączać do obrazu w postaci plików .inf.	peimg /inf=<ścieżka> d:\winpe_x86\mount\Windows
Dodawanie aplikacji	Możemy dołączać także aplikacje do środowiska Windows PE. Robimy to kopiując odpowiednie pliki do katalogu \mount\Windows\MyApp.
Dodawanie aktualizacji	Aktualizację musimy wpierw importować (polecenie peimg /import), a następnie określamy nazwę pakietu (peimg /list) i instalujemy go w obrazie (peimg /install).	peimg /import=<ścieżka> d:\winpe_x86\mount\Windows peimg /list peimg /install= d:\winpe_x86\mount\Windows
Dodawanie pakietu językowego	Dołączanie pakietu językowego jest procesem bardzo podobnym do dodawania aktualizacji. Postępujemy identycznie jak w punkcie opisanym powyżej. Jedyną różnicą jest to, że na końcu musimy jeszcze ustawić język przy użyciu opcji /lang.	peimg /lang=EN-EN d:\winpe_x86\mount\Windows

Obraz końcowy przygotowujemy stosując polecenie peimg /prep <katalog>, na przykład:

peimg /prep d:\winpe_x86\mount\Windows

Kolejnym krokiem jest zatwierdzenie zmian w obrazie. Wpisujemy polecenie imagex /unmount <lokalizacja> /commit, na przykład:

imagex /unmount d:\winpe_x86\mount /commit

Na końcu musimy podmienić jeszcze oryginalny plik boot.wim w katalogu \ISO na nowy obraz niestandardowy. Wydajemy komendę copy d:\winpe_x86\winpe.wim d:\winpe_x86\ISO\sources\boot.wim.

Ostatnim etapem jest utworzenie obrazu .iso z katalogu, który stworzyliśmy i wypalenie go za pomocą wybranej aplikacji na czystej, zapisywalnej płycie CD. Wspomniany plik obrazu możemy utworzyć np. za pomocą narzędzia Oscdimg. Wpisujemy polecenie oscdimg -n -bd:\winpe_x86\etfsboot.com d:\winpe_x86\ISO d:\winpe_x86\winpe_x86.iso.

Plik obrazu wypalamy na czystej płycie CD.

Uruchamianie środowiska Windows PE

Środowisko preinstalacyjne systemu Windows możemy uruchomić i następnie pracować z nim na kilka sposobów wykorzystując w tym celu:

• Nośnik CD

• Dysk twardy

• Dysk RAM

Pierwsze dwa sposoby są już dosyć przestarzałe, ale nadal z powodzeniem wykorzystywane. Jednak wraz z Windows PE 2.0 istnieje możliwość zastosowania tak zwanego dysku RAM. Głównymi aspektami przemawiającymi za tą metodą są zwiększenie prędkości i wygody pracy w środowisku preinstalacyjnym. Polega to na tym, że w pamięci operacyjnej jest wydzielany obszar na potrzeby Windows PE (dysk wirtualny o rozmiarze 32 MB), do którego są ładowane pliki podczas uruchamiania. My, postępując zgodnie ze wskazówkami przedstawionymi w punkcie Proces budowania środowiska Windows PE, utworzyliśmy właśnie nośnik preinstalacyjny, który umożliwia stosowanie dysku RAM!

Podsumowanie

Z sukcesem przebrnęliśmy przez proces budowy Środowiska preinstalacyjnego systemu Windows. Z lektury następnego artykułu dowiemy się jak utworzyć i dostosować instalację nienadzorowaną, a w ostatnim odcinku cyklu pokażemy jak ją przeprowadzić. Tak więc nie wyrzucajcie jeszcze płyty z wypalonym Windows PE - będziemy jej jeszcze potrzebować!

Zestaw zautomatyzowanej instalacji systemu Windows
Autor: Dawid Długosz Opublikowano: 1 lutego 2008

Pobieranie i wymagania systemowe Windows AIK

Windows AIK pobieramy z tej lokalizacji. Narzędzia są dystrybuowane jako plik obrazu .img, który musimy po ściągnięciu wypalić na czystej płycie DVD, lub też możemy uruchomić go w wirtualnym napędzie. Poniższa tabela przedstawia środowiska operacyjne, na których możemy zainstalować Zestaw zautomatyzowanej instalacji systemu Windows.

Wymagania systemowe

System operacyjny:	Wymagany dodatek Service Pack:
Windows XP	Service Pack 2*
Windows Server 2003	Service Pack 1*, Service Pack 2
Windows Vista	Nie

* - użytkownicy systemów Windows XP z dodatkiem SP2 oraz Windows Server 2003 z dodatkiem SP1 powinni zapoznać się z artykułem bazy wiedzy Microsoft nr KB926044.

Przed instalacją Windows AIK musimy wpierw dodać do systemu komponenty .NET Framework 2.0 (nie dotyczy Windows Vista). Po uruchomieniu instalatora zostaniemy przywitani modułem Zestaw zautomatyzowanej instalacji systemu Windows - Zapraszamy!, który umożliwia szybki start oraz zapoznanie się z oprogramowaniem.

Sam proces instalacji jest bardzo prosty, dlatego nie będziemy go omawiać.

Przegląd narzędzi i technologii pakietu Windows AIK

ImageX

I mageX jest narzędziem z linii poleceń, które służy do przechwytywania, modyfikacji oraz wdrażania obrazu systemu Windows Vista (plik .wim). Aplikacji tej używamy zazwyczaj w powiązaniu ze sterownikiem Windows Imaging File System Filter (WIM FS Filter), który umożliwia zamontowanie obrazu w wybranej lokalizacji, gdzie następnie możemy go poddać edycji bez potrzeby kreowania pliku na nowo.

Na działanie ImageX składają się następujące komponenty:

• ImageX.exe - program wykonawczy, który korzysta z zestawu API do interakcji z plikiem .wim.

• WIM File System Filter - umożliwia zamontowanie pliku w dowolnej lokalizacji, następnie podgląd jego zawartości np. przy użyciu Windows Explorer.

• Zestaw poleceń WIM API - warstwa API, która współdziała z ImageX.exe oraz WIM FS Filter. Funkcje jakie zawiera obejmuje dodawanie, aktualizowanie oraz usuwanie danych z plików i obrazu oraz montaż przy użyciu wspomnianego filtru, a także monitorowanie statusu i postępu operacji, które wykonujemy.

• Obraz systemu Windows (.wim)

Oobe.xml

Jest to plik, który może być używany wraz z Unattend.xml (plikiem odpowiedzi). Umożliwia dostosowywanie modułów Welcome Center (System Windows - Zapraszamy!), Windows Welcome oraz ISP Signup (zapisywania się do usługodawcy internetowego). My jednakże pominiemy opis przygotowania tego pliku (w kolejnym artykule poświęconym budowie i dostosowywaniu instalacji nienadzorowanej), gdyż ma to sens jedynie w środowisku dostawców OEM.

Narzędzie przygotowania systemu (Sysprep)

Narzędzie Sysprep umożliwia przygotowanie komputera pod kątem wdrożenia systemu operacyjnego. Dzięki niemu możemy:

• Usuwać specyficzne dane z systemu Windows

• Skonfigurować Windows do uruchomienia w trybie inspekcji, dzięki czemu możemy dodawać do instalacji sterowniki oraz oprogramowanie firm trzecich, a także przeprowadzać testy komputera.

• Zresetować aktywację systemu Windows. Proces ten możemy przeprowadzić maksymalnie trzy razy.

Menadżer obrazu systemu Windows (Windows SIM)

N arzędzie Windows SIM służy do budowy pliku odpowiedzi, który wykorzystamy podczas instalacji nienadzorowanej. Korzysta z informacji zawartych w obrazie systemu (.wim) oraz katalogu (.clg). Możemy także dzięki tej aplikacji dodawać pakiety instalacyjne, sterowniki oraz inne oprogramowanie do instalacji systemu Windows.

Menadżer pakietów

Moduł Pkgmgr.exe pozwala na dodawanie i usuwanie dodatków oraz funkcji systemu Windows. Dzięki niemu możemy następująco:

• Instalować lub deinstalować poprawki systemu Windows

• Dodawać pakiety językowe (MUI)

• Dodawać oprogramowanie sterowników dla urządzeń

• Blokować lub odblokowywać funkcje systemu Windows

• Wstawiać dodatkowe moduły do obrazu systemu

Środowisko preinstalacyjne systemu Windows (Windows PE)

Windows PE (tutaj w wersji 2.0) jest minimalnym środowiskiem 32 bitowym z ograniczonymi możliwościami (usługi, moduły, funkcje). Używamy go w celu przygotowania komputera do instalacji systemu Windows, kopiowania obrazu z sieci oraz inicjacji rozruchu programu instalacyjnego (setup.exe). Nie może być używany jako domyślne środowisko operacyjne. Wstępnie przygotowany obraz Windows PE wypalamy na czystej płycie i następnie przy jego pomocy uruchamiamy komputer. Szersze omówienie tego środowiska odnajdziemy tutaj.

Środowisko odzyskiwania systemu Windows (Windows RE)

Windows RE bazuje na Windows PE. Jest platformą przywracania, którą możemy dostosowywać wedle własnych preferencji i potrzeb. Środowisko to automatycznie startuje moduł Startup Repair (narzędzie naprawy uruchamiania), gdy system Windows nie uruchamia się w prawidłowy sposób.

Narzędzia dodatkowe dostępne z linii poleceń

Poniższa tabela przedstawia dodatkowe narzędzia nieposiadającego graficznego interfejsu użytkownika (GUI), lecz dostępne z linii poleceń. Przy ich pomocy możemy jeszcze dokładniej przygotować proces instalacji nienadzorowanej i nie tylko.

Narzędzie:	Opis:	Polecenie wyświetlające opcje narzędzia:
DiskPart	Służy do odpowiedniego przygotowania dysku twardego pod instalację systemu Windows. Za jego pomocą możemy tworzyć, edytować oraz usuwać woluminy.	diskpart /?
Oscdimg	Umożliwia stworzenie obrazu .iso środowiska preinstalacyjnego Windows PE, które następnie wypalamy na płycie CD.	oscdimg /?
Boot Configuration Data Editor	Pozwala wprowadzać zmiany do magazynu przechowującego informacje o rozruchu systemu operacyjnego (BCD store).	bcdedit /?
Expand	Za pomocą tego narzędzia możemy wyodrębniać pliki ze skompresowanych pakietów aktualizacyjnych przeznaczonych dla systemu Windows.
Powercfg	Pozwala na dostosowanie ustawień zasilania i konfigurację komputera pod kątem przechodzenia w stan wstrzymania i hibernacji.	powercfg /?
Lpksetup	Umożliwia dodawanie pakietów językowych do instalacji nienadzorowanej.	lpksetup /?
Windows PE utility	Pozwala stosować różne dodatkowe polecenia podczas sesji w środowisku Windows PE.	winpeutil /?
Drvload	Dzięki temu narzędziu mamy sposobność dodania sterownika do środowiska Windows PE.
International Settings Configuration Tool	Umożliwia zmianę w obrazie instalacyjnym ustawień lokalizacyjnych, językowych i dotyczących czcionek oraz wprowadzania danych na komputerze.	intlcfg /?
PEImg	Narzędzie to służy do tworzenia oraz modyfikowania obrazu środowiska Windows PE.	peimg /help

Podsumowanie

Dysponujemy teraz odpowiednią wiedzą teoretyczną, która pozwoli lepiej zrozumieć i odpowiednio wykorzystać narzędzia oraz technologie jakimi posłużymy się podczas budowania i dostosowywania instalacji nienadzorowanej. Tak więc do dzieła! W następnych artykułach z cyklu poświęconemu temu zagadnieniu przedstawimy już ten proces w praktyce - zaczniemy od budowy środowiska preinstalacyjnego.