Zabiegi cieplne przy użyciu parafiny
Do zabiegów używa się parafiny stałej, która jest węglowodorem nienasyconym, otrzymywanym w procesie destylacji frakcjonowanej ropy naftowej. Uzyskana drogą syntetyczną parafina może zawierać w cząsteczce do 400
atomów węgla. Czysta chemicznie parafina jest ciałem stałym, którego temperatura topnienia wynosi od 42 do 54°C, a temperatura wrzenia 250°C. Duża pojemność cieplna i małe przewodnictwo cieplne czynią ją szczególnie przydatną do zabiegów ciepłoleczniczych, ze względu na powolne oddawanie ciepła.
Metodyka zabiegów.
Parafinę przygotowuje się w specjalnej, tzw.
parafinowej kuchni. Składa się ona ze zbiornika na parafinę oraz elektrycznego urządzenia ogrzewczego z układem termoregulacyjnym, umożliwiającym utrzymywanie stałej, odpowiedniej temperatury.W celu nadania parafinie właściwości plastycznych do 20 kg roztopionej parafiny stałej dodaje się 1 l parafiny ciekłej. Parafinę można używać wielokrotnie po oczyszczeniu i wyjałowieniu w temperaturze
do 100°C. W warunkach domowych parafinę do zabiegów
przygotowuje się w naczyniu zanurzonym w kąpieli wodnej.
Okład parafinowy.
Parafiną o temperaturze ok. 60°C pokrywa się za pomocą płaskiego pędzla miejsce poddane okładowi tak długo, aż jej
warstwa osiągnie grubość 1 -2 cm. Ponieważ pierwsza warstwa parafiny szybko stygnie, stanowi więc ona niejako ochronę przed nadmiernym przegrzaniem skóry. Nałożoną na skórę warstwę parafiny owija się dokładnie papierem woskowym, ceratką lub folią plastykową i ciepłym kocem. Czas zabiegu wynosi 30 - 60 min. Okłady z parafiny można również wykonywać w odmienny sposób. Na skórę pokrytą cienką warstwą parafiny nakłada się zamoczoną w parafinie pikowaną „kołderkę", składającą się z kilku lub kilkunastu warstw gazy o odpowiednich rozmiarach. Dalsze postępowanie nie odbiega od podanego uprzednio.
Jest jeszcze inny sposób wykonywania okładów parafinowych, a mianowicie tzw. skarpetki lub rękawice parafinowe. Przez kilkakrotne zanurzenie stopy lub dłoni w parafinie uzyskuje się odpowiednio grubą jej warstwę, a następnie postępuje analogicznie, jak w okładach opisanych wyżej.
Kąpiel parafinowa miejscowa.
Zabieg ten wykonuje się w specjalnej wannie, przystosowanej kształtem do kończyny górnej lub dolnej. Urządzenie
ogrzewcze, znajdujące się w ścianie naczynia, umożliwia utrzymywanie stałej temperatury parafiny w granicach 40-50°C. Czas kąpieli wynosi 30-50 min.
Lecznicze działanie parafiny.
Skutki lecznicze zabiegów parafinowych są związane z właściwościami fizycznymi parafiny. Dzięki dużej pojemności
cieplnej i ograniczonemu przewodnictwu cieplnemu utrzymuje ona długo ciepło i wolno oddaje je otoczeniu. Wykazuje ona również przy stygnięciu właściwość zmniejszania swej objętości o 10-20% i w związku z tym
warstwa parafiny, obejmująca np. kończynę, wywiera na nią ucisk, który dodatkowo zwiększa się przy wzroście objętości przegrzanej w czasie zabiegu kończyny. Właściwość ta z jednej strony zwiększa przekazywanie tkankom ciepła, z drugiej zaś - dzięki uciśnięciu naczyń skórnych zmniejsza odprowadzanie ciepła z prądem krwi. Temperatura skóry pod okładem waha się od 39 do 41°C i jest optymalna dla wzmożenia aktywności procesów przemiany tkankowej. Bezpośrednio po zdjęciu okładu parafinowego skóra jest spocona, blada i gorąca, po czym szybko zaczerwienieniu w wyniku rozszerzenia naczyń. Właściwości fizyczne parafiny sprawiają, że zabiegi wykonane przy jej użyciu usprawniają
krążenie w naczyniach włosowatych skóry, wzmagają procesy utleniania tkankowego i ułatwiają resorpcję i wydalanie z tkanek toksycznych produktów procesu zapalnego.
Wskazania do parafiny
- stanów zapalnych stawów i tkanek miękkich kończyn, których kształt umożliwia wykorzystanie ucisku występującego w czasie stygnięcia parafiny