IMIĘ: NAZWISKO: KLASA:
TEMAT: Bunt człowieka wobec Boga. Przedstaw funkcjonowanie motywu
w wybranych utworach literatury polskiej i obcej
I. Literatura podmiotu.
*Dostojewski Fiodor, Zbrodnia i kara, Wrocław: Biblioteka Gazety Wyborczej, 2005, ISBN 84-9819-166-1 [fragmenty]
*Goethe Johann Wolfgang, Faust, Kraków: Zielona Sowa, 2001, ISBN: 83-72203-14-8 [fragmenty]
*Graves Robert, Mitologia Grecka, w przekł. Henryka Krzeczkowskiego, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992, ISBN: 83-06-02284-X, s.133-138 [Atlas i Prometeusz],
*Kochanowski Jan, Fraszki, Pieśni, Treny, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1994, ISBN: 83-06-02358-7, s.43-46 [Tren XI]
*Mickiewicz Adam, Dziady, cz. III, w opr. Wojciecha Rzehaka, Kraków; Greg, 2005, ISBN: 83-7327-183-X
*Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu; Biblia Rodzinna – w przekładzie z języków oryginalnych, w opr. Kazimierza Romaniuka, Kraków, Wydawnictwo M Sp. z o.o., 2005, ISBN; 978-83-7558-605-3, s. 766-768 [Księga Izajasza], sw. 1322-1339 [Apokalipsa św. Jana]
II. Literatura przedmiotu.
Głowiński Michał, Teresa Kostkiewiczowi, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Podręczny słownik terminów literackich, Warszawa: OPEN, 2001, ISBN 83-85254-70-6, s.182-183, [hasło: motyw literacki]
Literatura świata. Encyklopedia PWN – literatury narodowe, twórcy i dzieła, prądy i kierunki, pod red. J. Skrunda, E.
Zuberbier, A. Tarnowska, Warszawa; PWN, 2007 r., ISBN; 10: 83-01-14875-6, s. 603 [prometeizm],
Kułakowska Danuta, Dostojewski; dialektyka niewiary, Warszawa; Książka i Wiedza, 1981, ISBN; brak, s. 79-92 [Chrystologia negatywna]
Witkowska A., Przybylski R., Romantyzm, Warszawa: PWN, 2002 r., ISBN 83-01-13848-3, s. 237-316, 587-590, 669-670, 276-289,
Ziomek Jerzy, Renesans, wyd. PWN, Warszawa 2002, ISBN: 83-01-13843-2, s. 247-329, 481-486, 316-326, 326.
III. Ramowy plan wypowiedzi:
1.Określenie problemu, teza: Bunt człowieka wobec Boga jest uniwersalnym motywem wyrażającym pełnie dramatyzmu ludzkiego losu.
2. Kolejność prezentowanych treści:
- Przedstawienie krótkiej definicji motywu literackiego na podstawie Podręcznego Słownika Terminów Literackich
- Bunt przeciw Bogu rzeczą charakterystyczną dla człowieka i diabła; wskazanie na archetyp chrześcijańskiego motywu buntu i jego biblijne konsekwencje zawarte w Księdze Izajasza i Apokalipsie
- Starożytny mit prometejski źródłem nowożytnego motywu buntu rozumianego jako dobrowolne podporządkowanie działań jednostki względem dobra większych grup społecznych, lub ludzkości
- Groza i misterium śmierci Trenu XI J. Kochanowskiego jako wyraz humanistycznego, renesansowego buntu człowieka wobec świata działającego wedle prawideł Boga.
- Cyrograf Fausta i Mefistofelesa – dowodem na wielowiekowe działanie biblijnego motywu buntu ‘stworzeń’ przeciwko Stwórcy i Jego harmonii..
- Mickiewiczowski Konrad z III cz. Dziadów, polskim przykładem funkcjonowania romantycznego motywu buntu szaleńczego młodzieńca przeciw Bogu.
- Rodion Raskolnikow i Sonia Marmieładowa; etyka buntu ateizmu i mocna postawa chrześcijaństwa, jako odpowiedź Fiodora Dostojewskiego, na dewastację i przewartościowanie ludzkiego życia.
3. Wnioski.
- Człowiek buntuje się bo do tego został stworzony, taka jest jego biologiczna i psychiczna natura.
- Bunt wobec Boga jest jednym z najstarszych motywów funkcjonujących literaturach wielu epok.
- Motyw buntu wobec Boga uzależniony jest od potrzeby czasu w jakim występuje i zdarzenia – z którym jest związany.
- Człowiek buntuje się – w literackich motywach – zazwyczaj przeciw rzeczom, które tak naprawdę są tylko od niego zależne.
- Pycha i egoizm są jednymi z głównych powodów – wyklarowanych poprzez realizację w literaturze omawianego motywu -człowieka do buntu; nawet przeciw tak naturalnemu zjawisku jakim jest śmierć.
- Ateizm to quasi-religia powstała na fundamencie motywu buntu człowieka wobec Boga
Podpis zdającego
IMIĘ I NAZWISKO:
TEMAT: Bunt człowieka wobec Boga. Przedstaw funkcjonowanie motywu
w wybranych utworach literatury polskiej i obcej
Motywem literackim nazywamy elementarną jednostkę świata przedstawionego, będącą jednocześnie jego składnikiem pierwiastkowym. Znaczy się zdarzeniem, przedmiotem, sytuacją, myślą bądź doznaniem. Motywy wchodzą między sobą w mniej luba bardziej ścisłe związki – czasowe, przestrzenne, przyczynowo-skutkowe, funkcjonalne, tworząc przy tym zespoły wyższego rzędu, takie na przykład, jak – postać literacka, - wątek czy temat. Jedne z takich motywów zwane dynamicznymi, rozwijają świat przedstawiony w czasie, inne tzw. Motywy statyczne kształtują przede wszystkim jego przestrzeń. Motywy mające charakter konwencjonalny, powtarzające się w licznych dziełach, zwykło się określać jako motywy obiegowe (albo wędrowne), odgrywają one min. wielką rolę w takich gatunkach jak baśń, bajka, ballada, powieść kryminalna, czy komedia dell’arte.
Motyw buntu należy więc do tematów obiegowych, czego potwierdzenie odnajdujemy w różnych literaturach i gatunkach całego świata. Prekursorem buntu według Biblii chrześcijan, był Szatan jeden z najwyższych i najmądrzejszych aniołów niebiańskich, ukochany anioł Boga.