W yświetlacz ciekłokrystaliczny, LCD (ang. Liquid Crystal Display) – urządzenie wyświetlające obraz, którego zasada działania oparta jest na zmianie polaryzacji światła na skutek zmian orientacji cząsteczek ciekłego kryształu pod wpływem przyłożonego pola elektrycznego

Monitory CRT bardzo długo gościły na naszych biurkach, a obecnie zostały prawie całkowicie wyparte przez ekrany LCD, mimo że posiadają lepsze odwzorowanie kolorów niż tańsze monitory płaskie. Wadą monitorów CRT jest niewątpliwie ich wielkość oraz rozdzielczość (przekątna ekranu). Najbardziej popularne to te o przekątnej 17'' i 19''. Obecnie monitory CRT są bardzo tanie.
Monitory LCD są płaskie i zużywają mniej prądu. Łatwiej dostosować można tutaj rozdzielczość jego pracy do własnych potrzeb, jednak najlepszą jakość obrazu uzyskamy korzystając z domyślnej rozdzielczości (skalowanie degraduje jakość obrazu). Do wad monitorów LCD niewątpliwie należy występowanie uszkodzonych pikseli, które dzielą się na martwe lub gorące. Martwy jest ciągle czarny, natomiast gorący - świeci ciągle na jeden z kolorów.

IPS (In-Plane Switching, rok 1996)
Matryca ta powstała jako alternatywa dla monitorów TN, które charakteryzowały się złym kątem widzenia oraz złą charakterystyką kolorów. Na matrycy IPS można oglądać obraz bez dużych przekłamań, a kąt widzenia znacznie uległ powiększeniu. Jedną z wad okazał się czas reakcji wynoszący prawie 50 ms (obecnie np. HP 2309v posiada czas reakcji 5ms). Nie pozwalało to korzystać z tych matryc podczas gier.
W roku 1998 ta sama firma (Hitachi) wypuściła S-IPS (Super-In-Plane Switching), który zmniejszył czas reakcji. Kolejna odsłona technologii IPS w firmie Hitachi to AS-IPS (Advanced Super-In-Plane Switching) w roku 2002, która zwiększyła znacznie kontrast i odwzorowanie kolorów.
Rok 2007 dał nam kolejną odsłonę technologi IPS. Tym razem H-IPS (Horizontal-In-Plane Switching rozwój w korporacji LG) ponownie zwiększony został kontrast, dodatkowo kolory zaczęły wyglądać o wiele bardziej naturalnie, co spowodowało, że z tych matryc zaczęli korzystać profesjonalni fotografowie.
Rok 2010 - P-IPS (Professional-In-Plane Switching rozwój w korporacji LG) to technologia oferująca 1.07 miliarda kolorów oraz ich lepsze odwzorowanie.
Rok 2011 to kolejny rok w rozwoju tej technologii, tym razem pod nazwą AH-IPS (Advanced High-In-Plane Switching rozwój w korporacji LG). Została zwiększona maksymalna rozdzielczość, zmniejszono zapotrzebowanie na energię oraz po raz kolejny poprawiono kolory.

MVA (Multi-domaind Vertical Aligment)
Matryca opracowana przez firmę Fujitsu łącząca w sobie cechy TN oraz IPS. Osiągnięto zarówno dobry kontrast, odpowiedni czas reakcji, jak i kąt widzenia. Obecne nowoczesne matryce MVA zapewniają dobry kąt widzenia, odpowiednią głębię czerni oraz dobre odwzorowanie barw. Kolejne odsłony generacji MVA to P-MVA, A-MVA oraz S-MVA. Technologia MVA została zdominowana przez tańsze matryce TN z szybszym czasem reakcji. Czasem w grach występują smużenia.

PVA (Patterned Vertical Aligment)
Technologia rozwinęła się do S-PVA (Super-Patterned Vertical Aligment), czyli matrycy charakteryzującej się wysokim kontrastem 3000:1 i dobrym odwzorowaniem kolorów. Czasem wykorzystywane są przez grafików. Również czas reakcji w matrycach S-PVA jest dobry. Są one jednak n ieco droższe od monitorów wyposażonych w matrycę TN.

TN (Twisted Nematic)
Są to najczęściej wybierane matryce spośród dostępnych. Ich największą zaletą obok niskiej ceny jest krótki czas reakcji (nie występuje efekt smużenia). Do wad na pewno można zaliczyć przekłamanie barw. Oczywiście można kupić monitor LCD z matrycą TN podświetlaną RGB LED, która lepiej odwzorowuje barwy, jednak są one dość drogie. Również charakterystyczny dla tych matryc jest niski kąt widzenia, który waha się od 110-140.
Kolejną wadą jest kolor czarny, któremu brakuje głębi - jest po prostu blady. Jeżeli na monitorze TN+FILM któryś piksel ulegnie uszkodzeniu, zaczyna stale świecić, przez co strasznie rzuca się w oczy.

TN+FILM (Twisted Nematic+FILM)
Określenie +FILM oznacza, że matryca posiada dodatkową warstwę, której celem jest zwiększenie kąta widzenia (z około 90' do 150').

Podsumowując:
-matryca TN+FILM polecana jest graczom ze względu na krótki czas reakcji;
-matryca IPS/S-IPS polecana jest osobom przeglądającym strony www oraz grafikom. Należy pamiętać, że czas reakcji jest mniejszy niż w przypadku matryc TN;
-matryca MVA to kompromis między dwoma poprzednimi matrycami: uśredniają wartość czasu reakcji do jakości kontrastu oraz odwzorowania kolorów, mają najgłębszą czerń.

Twisted Nematic (TN oraz TFT)
Matryce TN charakteryzują się przyzwoitą szybkością działania i bardzo dobrym obrazem. Monitory z matrycą TN nie są polecane do zastosowań profesjonalncyh, natomiast doskonale radzą sobie we wszelkiego rodzaju multimediach (grach czy też filmach). W technologii TFT za każdy piksel odpowiedzialny jest określony tranzystor. Technologia ta pozwala na uzyskanie jeszcze lepszych parametrów obrazu w szczególności poprawia kąt widzenia oraz czytelność obrazu.

Najczęściej spotykane w modelach 15 calowych oraz 17 calowych. Pojawiają się już pierwsze matryce 19'to calowe. Matryce charakteryzujące się z reguły znośnym obrazem ale rekompensują ją bardzo dobrą szybkością działania (jednak nie wszystkie). Matryce TN jako pierwsze osiągneły wynik 16 ms (łączny czas reakcji dla przejścia czarny - biały - czarny).
Jeśli kupujesz panel z wyższym czasem reakcji to kupujesz historie. Matryce TN posiadają jedną wadę - kąty widzenia. Ciężko na nich osiągnąć idealne pole widzenia.
Monitory oparte o ten typ panela nie nadają się z reguły do zastosowań profesjonalnych. Ciężko osiągnąć na nich dobre odwzorowanie kolorów, gdyż w większość wypadków wyświetlają one 262 tys kolorów, imitując pozostałe.

Monitory z matrycą TN/TFT

Multi Domain Vertical Aligment (MVA oraz MVA Premium)
Twórcą matryc MVA jest firma Fujitsu. Dużym atutem tych matryc jest szeroki kąt widzenia zarówno w pionie jak i w poziomie sięgający do 170 stopni. Inne ułożenie pikseli w porównainiu do matryc TN sprawia iż nie są one zauważalne w przypadku wystapienia jakiegokolwiek błednego piksela bądź subpiksela. Jest on niezauważalny w codziennej pracy. W matrycach TN taki mały szczególik "wali" nam po oczach. Znakomite odwzorowanie kolorów, oraz bardzo dobry czas reakcji sprawia iż panele LCD posiadające ten typ matrycy są obecnie najbardziej popularne.
Matryce w tej technologii opanowały segment monitorów 19", 20", 21" calowych. Segment monitorów 17" jest podzielony pomiedzy te dwie technologie MVA oraz TN z silną dominacją tej drugiej. MVA występuje również w 15".

Monitory z matrycą MVA/MVA Premium

Patterned Vertical Alignment (PVA)
Matryce PVA autorstwa firmy Samsung charakteryzują się bardzo dużym kątem widzenia, dobry czas reakcji oraz zawrotym kontrastem sięgającym nawet 1500:1 co gwarantuje znacznie lepsze odwzorowanie czerni. Podobnie jak i w matrycach MVA piksele nie są zauważalne dzięki czemu matryce te co raz częściej montowane są w panelach LCD.

***Ponieważ matryce MVA oraz MVA Premium stały się wzorcem nowej jakości obrazu w LCD, szybko pojawiły się nowe "technologie" oparte na "Vertical Aligment" czyli charakterystycznemu, wielokierunkowemu ułożeniu ciekłych kryształów w ich komórkach. Do takich technologii należy PVA wymyślone przez Samsunga oraz WVA opatentowane przez CMO. Różnice pomiędzy nimi a MVA są bardzo małe z punktu widzenia użytkownika, a wynikają one tylko z powodów formalnych - czyli uzyskania odzielnych patentów dla nich. PVA oraz WVA posiadają swoje odpowiedniki również w stosunku do MVA Premium. W obu wypadkach mamy do czynienia z dostawioną literką "S" (Super) przed każdą z nazw. Podobnie jak w MVA Premium mamy tu doczynienia z zwiększonymi kątami widzenia oraz szybszym czasem reakcji.

Monitory z matrycą PVA

In-Plane Switching (IPS oraz S-IPS)
Matryca ta została opracowana przez firmę Hitachi oraz NEC. Bardzo dobrze odwzorowane kolory oraz szeroki kąt widzenia posiada ona również zalety matryc VA (Vertical Alignment) oraz TN (szybkość działania). Doskonale nadaję się do profesjonalnych zastosowań.
Technologia IPS jest trzecią choć jak na razie najmniej dotąd popularna technologią wytwarzania matryc monitorów LCD. Do tej pory stosowana była głównie w modelach 18” oraz w jednym modelu 22”.
Technologia ta zdobywa coraz większą popularność, jest mocno promowana przez koncerny LG.Philips (spółkę wytwarzająca ekrany do monitorów LG i Philips) oraz Samsung. Matryce z powodzeniem łączą najlepsze cechy wyświetlaczy TN i MVA. Odwzorowanie barw, choć nie tak dobre, jak w matrycach MVA, jest zdecydowanie lepsze niż na ekranach TN. Szerokie są także kąty widzenia, co sprawia, że ekran tego typu wydaje się najlepszy do zastosowań domowych, gdzie mamy do czynienia zarówno ze statycznym, jak i dynamicznym obrazem. Źródłem tak dobrych właściwości jest uporządkowane, lecz odmienne niż w modelach MVA ułożenie ciekłych kryształów. Matryce MVA mają kryształy ułożone mniej więcej w literę V, a wyświetlacze IPS - równolegle do szklanych warstw matrycy. Matryce S-IPS mają czas reakcji niższy niż panele MVA.