Witam
szanowną komisje. Moim dzisiejszym zadaniem jest zaprezentowanie
państwu problematyki, galerii bohaterów oraz kompozycji pana
Tadeusza. Na wstępie chciałabym nieco przybliżyć państwu genezę
powstania tego utworu. Pan Tadeusz to dzieło Adama Mickiewicza ,
które powstało w
Paryżu w latach 1832 - 1834 ,
wydany został w roku 1834. Dzieło to powstało podczas pobytu
Adama Mickiewicza w
Paryżu , w okresie
kiedy poeta przyglądał
się z niepokojem sporom jakie dzieliły polskich emigrantów
polistopadowych. Utwór
miał stać się dla Mickiewicza sposobem
na załagodzenie i zapomnienie o nieustannych kłótniach i
oskarżeniach jakimi
obrzucali się emigranci. Pisanie Pana Tadeusza było także dla
poety pewnego rodzaju powrotem
do wspomnień lat dziecięcych oraz wyrazem tęsknoty za ukochaną
ojczyzną.
Zanim
przejdę do dalszej części mojej wypowiedzi warto by było wyjaśnić
znaczenie słowa
Epopeja narodowa wiec Epopeja
jest to utwór dużych
rozmiarów , pisany wierszem , trzynastozgłoskowcem , ukazujących
losy wybranej grupy bohaterów w tym wypadku głownie szlachty,
na tle ważnych, przełomowych dla całego narodu wydarzeń . W
utworze tym narrator
jest wszechobecny
i wszechwiedzący
oraz obiektywny.
Dzieło Mickiewicza bez wątpienia posiada te cechy , dlatego jest
śmiało nazywane Epopeja narodowa. Tłem
historycznym jest kampania napoleońska
(marsz wojsk Napoleona na Moskwę ). Warto zaznaczyć , ze Polacy
pokładali ogromne nadzieje związane z osoba Bonapartego,
który miał przyczynić
się do odzyskania niepodległości.
Pan
Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku
1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
to pełny tytuł
epopei Mickiewicza. Jest to poemat złożony
z XII ksiąg, opatrzonych tytułami i rozbudowanymi podtytułami.
Utwór na samym początku zawiera
inwokacje w której
Mickiewicz poprzez
między innymi liczne
opisy przyrody wyraża
ogromna tęsknotę
za swoją ojczyzna
Litwą. Cechą pana Tadeusza jako wielkiego
dzieła romantyzmu jest synkretyzm gatunkowy czyli
łączenie różnych
gatunków literackich a
w tym przypadku jest to połączenie poematu
epickiego, sielanki, satyry, gawędy szlacheckiej czy też gawędy.
Pan Tadeusz jest również w dużym stopniu utworem
realistycznym o
czym świadczą
rzeczywiste obrazy z życia szlachty polskiej
czy tez częste nawiązywanie
do faktów historycznych.
Pozwolę
sobie przejść do kolejnej części mojej prezentacji.
W panu
Tadeuszu możemy wyróżnić trzy
główne wątki
które spłatają
się ze
sobą.
Pierwszym wątkiem jest wątek
miłosny.
Zaznaczającą się we wszystkich księgach a zarazem najbardziej
znaczącą była
miłość Jacka
Soplicy do Ewy Horeszkówny.
Jak nam wiadomo była to miłość
niespełniona, zakończona nieszczęśliwie,
doprowadzają Jacka do zbrodni
a w następstwie do przywdziania
habitu i
przemiany w księdza robaka.
Najważniejsza miłość w dziele to jednak rodzące się uczucie
miedzy Zosia i Tadeuszem
. To miłość
bezwątpienia
spełniona, mająca
szczęśliwy finał
i kończąca spor
miedzy rodzinami.
Kolejnym ważnym wątkiem jest wątek
narodowo wyzwoleńczy
inaczej patriotyczny.
To działalność
księdza robaka
który próbuje wywołać
powstanie na Litwie
i jednocześnie odkupić
swoje winy. Soplica
jest emisariuszem
przygotowującym grunt pod przyszła walkę.
Trzecim
głównym wątkiem
jest spór o zamek
pojawiający się już w pierwszej
księdze dzieła.
Jest to jeden z powodów konfliktu miedzy Horeszkami i Soplicami,
którzy dostali cześć ziemi stolnika. Po latach zjawia
się dawny krewny Horeszki który
postanawia odzyskać
swoje dziedzictwo ,
jednak w tym samym czasie zamkiem
interesuje się Sędzia,
co doprowadza do
procesu. Ugoda po
burzliwych kłótniach kończy się zawarciem
małżeństwa przez
Tadeusza i Zosie.
Omawiając
ten utwór warto tez wspomnieć
o kilku wiodących
motywach. Jedynym z
nich jest motyw
miłości spełnionej
która wyraźnie łączy Tadeusza
i Zosie. Ich miłość
jest szczera i
prawdziwa. Oboje
sie nawzajem
uzupełniają,
stają na ślubnym
kobiercu. Jako para
mogą stanowić
za wzór.
Miłość
miedzy Jackiem
Soplicą a Ewą Horeszkówną
to bez wątpienia miłość
niespełnione a
zarazem jeden z
przewodzących motywów.
Miłość miedzy Jackiem a Ewa to uczucie
z góry skazane na zagładę.
Główną przeszkodą
jest różnica
majątkowa. Podanie
czarnej polewki
definitywnie przekreśla
nadzieje Jacka na
ślub z Ewa. W
rezultacie Jacek
żeni sie z dziewczyna której nie jest w stanie pokonać,
a Ewa zostaje żona
mężczyzny wybranego przez rodziców.
Równie
warte uwagi są motywy
ojczyzny i patriotyzmu.
Wspomnienia lat wolności
i świetności
ojczyzny są ciągle
żywe i obecne w sercach
bohaterów. Świadomość
przynależności do
kraju, którego w tamtych
czasach nie ma już na mapach Europy
jest silna i
przekazywana z pokolenia na pokolenie.
Ostatnim
punktem mojej prezentacji jest
krótka charakterystyka wybranych bohaterów
epopei Mickiewicza .
Tadeusz
bohater tytułowy to dwudziestoletni
młodzieniec
przybyły z Wilna gdzie sie uczył. Jest synem
Jacka Soplicy.
Został wychowany w
tradycji patriotycznej,
zachowuje polskie
obyczaje. Walka w
wojsku Napoleona sprawia ze Tadeusz
dojrzewa, staje sie świadomym patriota
. Zosia jest jego pierwsza
miłością, jest
wierny i uczciwy
oraz w
pełni oddany swojej wybrance.
Kolejnym
a zarazem jednym z
głównych bohaterów jest Jacek Soplica.
To ubogi szlachcic,
w młodości doznał
zawodu miłosnego z
powodu które go popełnił
zbrodnie zabijając stolnika.
Z racji tego haniebnego czynu został
ogłoszony zdrajca narodu.
Wywołało to jego
wewnętrzna przemianę.
Stał sie księdzem
robakiem i podjął służbę w obronie swojego kraju
by odkupić
swoje winy.
Ważna
postacią kobieca w
panu Tadeuszu jest Zosia,
córka Ewy Horeszkówny.
Mickiewicz porównuje
ją do białej
lilii. Jest wesoła,
pogodna, skromna i nieśmiała dziewczyną.
To wychowanka
Telimeny. W czasie
trwania akcji bohaterka
dorośleje, staje sie kobieta, patriotka.
W pełni odwzajemnia
uczucie Tadeusza.
Telimena to
piękna opiekunka
Zosi, mieszkanka
Petersburga, jest starsza
kobieta szukająca męża,
uwodzi Tadeusza
jednak później wiąże
matrymonialne nadzieje z Hrabia,
aż w końcu zostaje
żona Rejęta.
Ostatnim
bohaterem którego chciałabym opisać jest Sędzia
. To gospodarz
Soplicowa, brat Jacka, opiekuje sie Tadeuszem.
To gorący patriota.
Jest rozważny i
dobry dla swoich poddanych.
Cieszy sie wśród szlachty dużym
autorytetem i poważaniem..
To
już wszyscy bohaterowie których sylwetkę według mnie warto było
pokrótce przybliżyć.
Warto również wspomnieć , że dzieło
Mickiewicza
doczekało sie ekranizacji
wyreżyserowanej przez Andrzeja Wajdę zrealizowany w 1999 roku
. Film ten stal sie popularny
na skale światową,
a ciekawostką może być fakt, że po
raz pierwszy został wyświetlony w Watykanie
na specjalnym
pokazie dla Papieża Jana Pawła II
w obecności Andrzeja Wajdy i aktorów.
Reasumując
: bez wątpienia możemy
stwierdzić ze Pan
Tadeusz to jedno z
najwybitniejszych dzieł polskiego romantyzmu
o czym może świadczyć chociażby ponadczasowość
motywów
przedstawionych w utworze. Poruszenie tematu
Powstania Listopadowego
bez wątpienia spowodowało
rozgrzanie serc patriotów i zmotywowało do walki o wolność
kraju. Mickiewicz w swym dziele przedstawił
wiele odmian ludzkich zachowań,
od bohatera romantycznego poprzez zdrajcę narodu aż do patrioty
Wierze, ze moja wypowiedz był wyczerpująca i sprostała
państwa oczekiwaniom. Dziękuje za poświęcona mi uwagę.