Św. Filip Neri - Kalendarium życia

1515, w sobotę 21 lipca - we Florencji, Lucrezia, żona notariusza Francesca Neri rodzi syna, któremu na chrzcie nadaje się imiona Filip Romulus. Prócz Filipa państwo Neri mieli jeszcze jednego syna - Antoniego, który zmarł w dzieciństwie i dwie córki - Katarzynę i Elżbietę.

Teresa z Avilla ma wówczas cztery miesiące (urodziła się 28 III 1515), 24 -letni Ignacy Loyola pozostaje w służbie wicekróla Nawarry, zaś 37 - letni Tomasz Morus w służbie króla Anglii Henryka VIII, by w dwa lata później zostać jego doradcą. Również dwa lata później Marcin Luter przybije swe tezy na drzwiach katedry w Wittemberdze, inicjując tym samym reformację.

W Polsce panuje Zygmunt Stary Jagiellończyk.

1533 - w początkach roku Filip opuszcza rodzinny dom i udaje się do stryjecznego brata swego ojca, Romola Neri, bogatego kupca z San Germano, nieopodal Monte Casino, by na jego prośbę wspomóc go w interesach.

1534 - w końcu roku, Filip Neri, zdecydowawszy się na poświęcenie służbie Bożej, opuszcza stryja i udaje się do Rzymu. Mieszka w domu bogatego florenckiego szlachcica, Gaetano Caccia nieopodal Panteonu. Podejmuje studia filozofii i teologii w archigimnazjum della Sapienza, ale po kilku latach je rzuca, sprzedaje podręczniki a pieniądze rozdaje ubogim, by oddać się całkowicie praktykom ascetycznym. Od początku bowiem pobytu w Rzymie wiele czasu - niemal każdą noc spędza na modlitwach w katakumbach św. Sebastiana.

W tymże 1534 r. umiera papież Klemens VII, nowym papieżem zostaje Paweł III; król Anglii Henryk VIII wydaje akt supremacji odrywając swój kraj od Kościoła katolickiego.

Latem tego roku Ignacy Loyola zakłada w Paryżu zawiązek przyszłego Towarzystwa Jezusowego, pod koniec roku za odmowę uznania podporządkowania Kościoła władzy królewskiej Tomasz Morus zostaje wtrącony do więzienia w Tower, by w lipcu 1535 ponieść śmierć męczeńską; jesienią tegoż 1535 roku Teresa z Avilla wstąpi do karmelitanek.

ok. 1538 - Filip decyduje się na rozpoczęcie czynnego apostolstwa: nawiedza szpitale opiekując się chorymi i pocieszając cierpiących, szczególnie szpital św. Jakuba dla nieuleczalnie chorych, głosi słowo Boże w miejscach publicznych, na placach, w sklepach, szkołach czy warsztatach, zdobywając rychło szacunek i popularność wśród rzymskiego ludu. Rozpoczyna praktykę nawiedzania siedmiu kościołów rzymskich rozpoczynając od bazyliki św. Piotra, następnie idąc do św. Pawła za Murami, stamtąd do św. Sebastiana, dalej do św. Jana na Lateranie, do kościoła Krzyża Jerozolimskiego by skończyć nawiedzeniem św. Wawrzyńca i bazyliki Santa Maria Maggiore. Nie zaprzestaje modlitw w katakumbach.

1544, niedługo przed uroczystością zesłania Ducha św., modląc się w katakumbach Filip doznaje niezwykłego wylania Ducha świętego: według świadectwa najbliższego mu przed śmiercią przyjaciela, Piotra Consoliniego, miał on ujrzeć wnikającą do swoich ust ognista kulę i poczuć, że rozszerza się wskutek tego klatka piersiowa. Odczuwanie wewnętrznego ognia miało być tak silne, że Filip rzucił się na ziemię i wołał: "Dosyć Panie, dosyć, nie mogę znieść więcej!". Po jego śmierci stwierdzono złamanie i uniesienie żeber w okolicy serca; przez całe życie nękało Filipa gwałtowne bicie serca, także stan permanentnego podwyższenia temperatury, tak iż nawet zimą chadzał z rozpiętą sutanną, i spał przy otwartych na oścież oknach.

1548, 16 sierpnia, wespół ze swym spowiednikiem Persiano Rosą, Filip zakłada "Bractwo Przenajświętszej Trójcy dla Pielgrzymów i Ozdrowieńców"; szczególną rolę przyjdzie odegrać Bractwu w 1550 r., gdy z okazji Roku Świętego zjechały do Rzymu tysięczne rzesze pielgrzymów.

W Polsce w 1848 umiera król Zygmunt Stary Jagiellończyk, zaś tron obejmuje jego syn Zygmunt August.

1551, 23 maja - w wieku 36 lat, Filip przyjmuje święcenia kapłańskie w kościele Tommaso in Parione: na przyjęciu święceń zaważyło umiejętne kierownictwo duchowe Persiano Rosy. Filip wyprowadza się z mieszkania Cacci i zamieszkuje przy kościele San Girolamo, który staje się centrum jego apostolstwa. W jego mieszkaniu co dzień po południu gromadzi się grupka kilku młodych ludzi praktykujących "ragionamento sopra il Libro" dyskusję nad Księgą, najczęściej nad tekstami z Pisma św. Z powodu tłoku Filip musi kierować dyskusją siedząc na łóżku. Coraz więcej czasu zabiera mu słuchanie spowiedzi, zwykle spowiada w swoim pokoju. Przyjmuje dziennie po kilkudziesięciu penitentów, by im ułatwić dostęp do siebie w dzień i w nocy ma zwyczaj pozostawiać klucze pod drzwiami swego pokoiku, by penitenci mogli wejść swobodnie kiedy zechcą: jest jednym z największych spowiedników tamtej doby.

1557 - pod wpływem sukcesów misyjnych jezuitów, szczególnie św., Franciszka Ksawerego, Filip chce opuścić Rzym i udać się na misje. Udawszy się po radę do cystersa Agostino Ghettini, przeora klasztoru w Tre Fontane usłyszał odpowiedź: "Twoimi Indiami jest Rzym!"

1558 - Filip ze swoją wspólnotą urządza większe pomieszczenie na miejsce spotkań, nazywane odtąd oratorium. Rozbudowuje się program codziennych spotkań, wielcy kompozytorzy Animuccia i Palestrina komponują muzykę do śpiewanych w czasie spotkań pieśni. Tradycją staje się pielgrzymowanie do siedmiu kościołów, w czym bierze udział niekiedy po kilka tysięcy osób. Organizuje się także spotkania oratoryjne na łonie przyrody. Podstawą "metody duszpasterskiej" Filipa jest jednak intymna, osobista rozmowa.

1559 - Filip, który rozczytuje się w pismach Savonaroli i nie waha się utrzymywać kontaktów z oskarżonymi o herezję, wzbudza podejrzenia władz kościelnych. Śledztwo przeciw Filipowi przynosi całkowite uwolnienie go z jakichkolwiek zarzutów. Filip wzbudza kontrowersje także i dlatego, że obca jest mu wszelka bufonada, pozowanie na świętość i namaszczenie, stąd znany jest z wesołości, opowiadania dowcipów itp., zgodnie z zasadą "Duch wesoły łatwiej dojdzie do doskonałości, niż melancholijny". Czasami gorszy to przybywających doń gości oczekujących, że będzie "wyglądał na świętego".

1564 - na prośbę mieszkających w Rzymie Florentczyków Filip obejmuje duszpasterstwo nad ich wspólnotą skupione w kościele San Giovanni. Ponieważ sam nie chce opuścić San Girolamo, wysyła tam kilku nowowyświęconych swych uczniów, m.in. Cezarego Baroniusza. Ta kilkuosobowa wspólnota związanych z Filipem księży staje się prototypem późniejszej kongregacji. Rok wcześniej kończy swe obrady sobór trydencki.

1569 - ponowne wszczęcie inkwizycyjnego śledztwa przeciw Filipowi i jego wspólnocie: dwaj dominikanie wysłani dla wysłuchania kazań Filipa tak w nich zagustowali, że stali się na nich stałymi bywalcami.

W Polsce w Lublinie ustanawia się unię realną polsko - litewską.

1575 - papież Grzegorz XIII przekazuje Filipowi mały walący się kościółek Santa Maria in Valicella (w kotlinie). Jednocześnie w bulli z 15 lipca powołuje "Kongregację kapłanów świeckich i kleryków pod nazwą Oratorium". Rozpoczyna się budowa nowego kościoła (Chiesa Nuova), mająca trwać ponad dwadzieścia lat. Giovenale Ancina tak opisuje Filipa: "Kierownikiem duchowym jest pewien Filip z Florencji, starszy człowiek w wieku co najmniej sześćdziesięciu lat, nadzwyczajny, zwłaszcza jeśli chodzi o świętość życia. Jest on pięknym, starszym człowiekiem, czystym i białym jak gronostaj. Jego skóra jest delikatna, dziewicza. Kiedy podnosi rękę, aby trzymać ją pod słońce, jest przeźroczysta jak alabaster".

W Polsce sejm elekcyjny wybiera na króla Stefana Batorego.

1577 - wszyscy - prócz Filipa członkowie kongregacji zamieszkują wspólnie przy Chiesa Nuova. Filip, mimo namów uczniów, pozostaje przy San Girolamo. Wspólnota staje się miejscem licznie odwiedzanym także przez kardynałów i samego papieża, tak iż krąży nawet powiedzenie: "gdy papież jest w Bolonii (Grzegorz XIII pochodził z tego miasta), Chiesa Nuova świeci pustkami".

1583 - na wyraźne polecenie papieża Filip przenosi się do Chiesa Nuova.

1595, 26 maja - nad ranem, w obecności całej wspólnoty Filip umiera, błogosławiąc przed śmiercią uczniów.

1615 - Filip Neri zostaje beatyfikowany.

1622 - Kanonizacja św. Filipa wespół z Izydorem Oraczem, Ignacym Loyolą, Franciszkiem Ksawerym i Teresą z Awilli. Złośliwi rzymianie komentują ten fakt w słowach: "Kanonizowano czterech Hiszpanów i jednego świętego".

Opracował Przemysław Matusik