ęłęóAL FRESCO,CZYLI FRESK MOKRY, zwany też często freskiem prawdziwym, jest jedną

z najstarszych technik malarskich, ukształtowaną w ścisłym związku z architekturą.

Nie sposób dokładnie określić, kiedy wynaleziono fresk, ale według

(Witruwiusza ) był powszechnie znany w starożytności. Jak dowodzą zachowane

fragmenty rzymskich malowideł ściennych, na przykład w Pompejach, antyczni

artyści władali nim znakomicie.

podobrazia:

-naturalny bądź sztuczny kamień,najlepiej skała magmowa, ponieważ jest najtrwalsza

-mur ceglany (zbyt gładkim cegłom trzeba nadać szorstkości)

zaprawy:

I warstwa-arriciato - szorstka zaprawa wyrównująca i podkładowa z piasku i wapna,gruba,leży bezpośrednio na murze;

II warstwa-intonaco - gładka,zawiera wapno gaszone,drobny piasek cedzony lub pył marmurowy.

W niej jest mniej piasku w stosunku do wapna albo zamiast piasku mączka marmurowa.Na tej warstwie zaczyna się malować fresk pigmentami

rozdrobnionymi wodą,są to barwniki odporne na alkaliczne działanie wapna.

Po zatarciu intonaco przystępuje się do malowania bezpośredniego na wilgotnej

jeszcze zaprawie, zgodnie z zasadą „mokro w mokrym”

Malowidło musi powstawać systemem dniówkowym, tzn. artysta dziennie może

wykonać tylko taką część pracy ( malowidła), jaką zdąży przed stężeniem zaprawy.

Następnego dnia nakłada się kolejną partię intonaco ,dobrze przylegajacą do

pierwszej.

spoiwa:

Ta technika nie potrzebuje specjalnego spoiwa,ponieważ spoiwem barwników jest podłoże intonaco. Wapno gaszone wraz z dwutlenkiem węgla

tworzy krystaliczny węglan wapnia,który trwale wiąże cząsteczki farby.

technika malowania:

1) sporządzenie profjektu i przeniesienie go na ścianę

a) karton na grubym i twardym papierze,mały

b) drugi na cienkim papierze w skali 1:1,umieszczone na nim są fragmenty odpowiadające fragmentom "dniówek"

2) przenoszenie rysunku na świerzą zaprawę wapienną.

Jak przenosić rysunek?

1 projekt mniejszy od oryginału projekt barwny na grubym papierze , drugi na cienkim-

wielkości naturalnej fresku, powtarza fragmenty malowidła rozplanowane na dniówki.

Przenoszenie rysunku na świeżą zaprawę.

- za pomocą przepróchy-odbicie na wilgotnej zaprawie zarysu malowidła znajdującego się na kartonie

- odciskania rysunku - trzonkiem pędzla przez karton

- siatka kwadratów -zachodzi potrzeba powiększania

Fresk mokry malowidła w Pompejach, freski Giotta w z kaplicy w. Franciszka w

Asyżu , freski Michała Anioła w kaplicy Sykstyńskiej.

Andrea Pozzo włoski malarz i architekt, matematyk, geometra, jezuita (1642-1709)

Włoski barok zawdzięcza mu szczytowe osiągnięcia w tej dziedzinie. Istotą jego

malarstwa iluzjonistycznego (iluzjonizm) było zacieranie granicy pomiędzy

architekturą a powierzchnią fresku. (fresk suchy)

ALL SECCO,CZYLI FRESK SUCHY

-nazwa pochodzi z języka włoskiego, w którym oznacza "na sucho"

-technikę tę stosowano już w starożytności.

-technika malarska polegająca na pokrywaniu suchego tynku (w przeciwieństwie do fresku) farbami zmieszanymi z wodą.

-w XV wieku wyparł ją fresk mokry, który pozwalał na uzyskanie większej trwałości malowidła.

-od XVII w. stosowana najczęściej

-nie jest tu niezbędne dzielenie na partie dzienne.

-bywa używana także do poprawek fresku właściwego.

spoiwa:

-mleko wapienne,

-tempera,

-kazeina,

-klej,

-olej,

-żywica,

ęłęóSgraffito(wł. graffiare - ryć, drapać)

-technika sgraffito znana była w starożytności,

-popularna w okresie renesansu w XV / XVIw .

-sgraffito bywa też stosowane współcześnie;

-trwałość wszelkich rozwiązań sgraffitowych stale się obniża z powodu wzrostu ilości związków węgla w atmosferze,

które wraz z wodą opadową tworzą cząstki kwasu węglowego, niszczy on powierzchnię tynków,

a tym samym sgraffito; przciwdziała się temu stosując dodatkowe warstwy ochronne - krzemianowe lub woskowe.

-fajansy egipskie,"Dom pod przepiórczym koszem"-Legnica;

wykonanie:

1) nałożenie kilku( najczęściej dwu) warstw różnobarwnego tynku, lub kolorowych glin

ęłęó2) zeskrobywanie częściowo fragmentów warst wierzchnich,np. z wykorzystaniem szablonu zeskrobywanie wilgotnych warstw górnych

i odsłonięcie dolnych,uzyskując w ten sposób wielobarwną ornamentację

FRESK PAKUŁOWO-WAPIENNY-BIZANTYJASKO-RUSKI

-kontunuacja techniki starożytnych

-stosowanie do zapraw substancji włóknistych

-bardziej trwały niż inne techniki wapienne

-charakterystyczne skośne styki dniówek

-przeciętna grubość zapraw w Bizancjum wynosiła od 1,5 do 12 cm ( w późniejszych okresach)

przykłady fresku zachowane fragmentarycznie w Polsce:

-Kaplica Zamkowa Św.Trójcy w Lublinie

-prezbiteruim kościoła kolegiackiego NMP w Wiślicy

-prezbiterium kościoła katedralnego NMP w Sandomierzu

-kaplica Świętokrzyska na Wawelu

podobrazia:

-jak we fresku mokrym i suchym (mury,sklepienia kamienne)

zaprawa:

-głównie wapno,małe ilości piasku

-dodatki włókniste np.słoma

technika malowania:

-wygładzenie zaprawy

-rysunek na świeżej,wilgotnej zaprawie

-wzmacnianie szkicu tą samą barwą

-wzmacnianie konturów (chcąc uniknąć ich zatracenia,ryto w mokrej zaprawie)

-malowano z pamięci!

-malowano szybko,dniówkowo

-ostatni etap złocenie

metody przenoszenia malowideł:

-stacco-rozłączenie warstw malarskich

-distacco astrappo-zdzieranie samej warstwy malarskiej

-stacco amarello-przenoszenie malowidła wraz z murem;