Anastasis, fresk z Kościoła Zbawiciela na Chorze w Stambule

fot. J. Gruszczyńska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Anastasis, fresk z Kościoła Zbawiciela na Chorze w Stambule, 1. ćwierć XIV w.

Zobacz też

• Bizancjum

• bizantyńskie, cesarstwo

• bizantyńska sztuka

Internetowa encyklopedia PWN zawiera wybór 80 tysięcy haseł i 5 tysięcy ilustracji ze stale aktualizowanej bazy encyklopedycznej Wydawnictwa Naukowego PWN.

Bottom of Form

Kościół Chora

[edytuj]

Z Wikipedii

Brak wersji przejrzanej

Skocz do: nawigacji, szukaj

Kościół Chora

Kościół św. Zbawiciela na Chorze (tr Kariye Müzesi, Kariye Camii, czyli Muzeum Chora, Kościół Chora, gr ἡ Ἐκκλησία του Ἅγιου Σωτῆρος ἐν τῃ Χώρᾳ) Bizantyjski kościół w Stambule w Turcji. Jest usytuowany w dystrykcie Edirnekapı, w 1511 kościół został zamieniony na meczet, a od 1948 znajduje się tutaj muzeum. Kościół posiada bogatą kolekcję mozaik i fresków, odkrytych pod warstwą wapna, którym przykryto mozaiki, gdy zamieniano kościół na meczet.

Pierwszy kościół w tym miejscu wybudowano w IV w.. Znajdował się on poza murami miejskimi, stąd jego nazwa: "Kościół za murami" lub "Kościół na wsi", czyli właśnie Chora. Obecnie istniejący kościół pochodzi z XI w.. Jego fundatorem była Maria Dukaina. Izaak Komnen odrestaurował go i powiększył. W XIV w. dołączono do kościoła zewnętrzny narteks i paraklezjon (komnatę grobową).

Spis treści [ukryj] 1 Wystrój wnętrza 1.1 Główna część kościoła 1.2 Hall wejściowy 1.3 Paraklezjon 2 Bibliografia

Wystrój wnętrza [edytuj]

Główna część kościoła [edytuj]

W głównej części- naos znajdują się kolorowe mozaiki z XIV w. na marmurowych podłogach i ścianach. W absydzie znajduje się nisza modlitewna. Po prawej stronie absydy znajduje się wizerunek Dzięciątka Jezus i Marii, po lewej Jezusa. Obie mozaiki są silnie uszkodzone. Nad drzwiami wejściowymi zachował się w dobrym stanie obraz przedstawiający śmierć Marii: leżąca Maria, wokół jej łoża stoją: Jezus trzymający niemowlę (symbol duszy Marii), apostołowie i aniołowie. W przedsionkach znajdują się mozaiki, sceny które przedstawiają pochodzą z głównie z Nowego Testamentu, apokryfów opowiadających o dzieciństwie i narodzinach Marii. Mozaiki są zrobione z kamieni rzecznych pochodzących z okolic Stambułu, Morza Marmara.

Hall wejściowy [edytuj]

Św. Piotr, narteks wewnętrzny

Sceny ułożono chronologicznie, od lewej strony wejścia do wewnętrznego narteksu, gdzie przedstawiono zwiastowanie narodzin Marii jej matce Annie przez anioła, następnie przedstawiono narodziny Marii, dzieciństwo, zaślubiny z Józefem. Przy wejściu z narteksu do sali głównej przedstawiono Św. Piotra i Pawła, ponad drzwiami portret Teodora Metochdesa, który odnowił kościół w XIV w., postać Jezusa Pantokratora. W kopule wewnętrznego przedsionka na prawo od wejścia przedstawiono Proroków i świętych Starego i Nowego Testamentu. Poniżej znajdują się: uleczenie ślepca przez Jezusa i obudzenie zmarłego. Tu znajduje się również mozaika przedstawiająca Jezusa, Marię, Izaaka Komnena, siostrę zakonną Melanię.

W zewnętrznym przedsionku znajduje się obraz przedstawiający podróż Marii i Józefa do Betlejem, Boże Narodzenie. Dalej jest kuszenie Jezusa przez Szatana. Nad wejściem znajduje się scena cudu w Kanie Galilejskiej oraz cudownego rozmnożenia chleba. Nad drzwiami wejściowymi przedstawiono modlącą się Marię, ponad wrotami w wewnętrznym narteksie- Jezusa Pantokratora w geście błogosławienia. Po prawej stronie za wejściem do zewnętrznego narteksu umieszczono poszukiwanie Dzieciątka Jezus przez Heroda, rzeź niewiniątek.

Paraklezjon [edytuj]

Paraklezjon

Został zbudowany w XIV w., wraz z zewnętrznym przedsionkiem ma kształt litery 'L'. W półkopule przedstawiono scenę Anastasis, czyli Jezus zstępujący do piekieł i uwalniający Adama i Ewę. Na łuku przed tą sceną przedstawiono scenę Sądu Ostatecznego. W kopule korytarza umieszczono postacie Jezusa i Marii otoczone przez świętych. Ściany boczne pokrywają sceny ze Starego Testamentu.

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Kościół Chora

Bibliografia [edytuj]

• Stambuł, Istanbul 2002.

• http://english.istanbul.gov.tr/default.aspx?pid=315 (en)

• http://www.enjoyturkey.com/info/sights/chora.htm (en)