Ifigenia w Taurydzie
Bohaterowie:
Ifigenia- córka Agamemnona
Orestes- syn Agamemnona
Pylades- towarzysz i szwagier Orestesa, siostrzeniec Agamemnona
Toas- król Taurydy
Pasterz
Goniec
Atena
Chór składa się z niewiast helleńskich, służebnic Ifigenii
Retrospekcje:
Narodziny Ifigenii.
Agamemnon obiecuje Artemidzie „najpiękniejszy płód roku”.
Agamemnon z tysiącem okrętów utyka w Aulidzie .
Według Kalchasa najpiękniejszym płodem roku jest córka Króla Ifigenia i to ona powinna zostać złożona w ofierze bogini.
Porwanie Ifigenii pod pretekstem zaślubin z Achillesem(fortel Odyseja).
Artemida ratuje Ifigenię podstawiając w trakcie ofiary łanię zamiast dziewczyny i przenosi do Taurydy, gdzie Toas czyni ją kapłanką Artemidy i zgodnie ze zwyczajem panujący w Taurydzie Ifigenia zmuszana jest przygotowywać ofiary z cudzoziemców.
W międzyczasie:
Klitajmestra zabija Agamemnona .
Orestes zabija matkę i zostaje wygnany.
Ścigają go Erynie.
Odbywa się sąd pod przewodnictwem Ateny, o którym mówi „Oresteja” Ajschylosa.
Nie wszystkie Erynie są zadowolone z wyroku i dalej dręczą Orestesa.
Orestes zwraca się o pomóc do Apolla, który nakazuje mu udać się do Taurydy i zdobyć tamtejszy święty obraz Artemidy, po czym umieścić go w Atenach.
Właściwa akcja tragedii
Ifigenia ma sen,
w którym znajduje się w Argos, budzi ją huk walącego się domu
rodzinnego, zostaje tylko jeden filar, który skrapla
wodą(przygotowanie do ofiary)
Interpretacja: śmierć
Orestesa, gdyż synowie są filarami domu/rodu, zaś ona ostatni
filar jako kapłanka pokropiła wodą, co oznacza, że jest on
przeznaczony na ofiarę
Do Taurydy potajemnie przybywa Orestes z Pyladesem, Orestes nie widząc szansy na zdobycie wizerunku Artemis chce uciekać, od czego odwodzi go Pylades twierdząc, że to zachowanie niegodne wojownika, postanawiają zaczekać do zmroku i podstępem wykraść obraz.
Ifigenia czyni ofiarę za zmarłego brata wylewając na ziemię płyn będący mieszaniną mleka, wina i miodu.
Pojawia się pasterz z informacją o schwytaniu dwóch młodzieńców greckich(Orestes i Pylades).
Opis szaleństwa Orestesa sprowadzonego przez Erynie, Orestes morduje bydło- czyn niegodny wojownika.
Barbarzyńcy walczą niehonorowi- miotają kamieniami, zaś Hellenowie dzielnie stawiają im czoła pragnąc honorowej śmierci.
Obezwładnieni zostają doprowadzeni przed oblicze króla Toasa i zgodnie z barbarzyńskim zwyczajem przeznaczeni na ofiarę dla Artemis.
Orestes i Pylades doprowadzani są do Ifigenii, która jako kapłanka ma ich przygotować do złożenia w ofierze, Ifigenia dopytuje się o ich pochodzenie, Orestes początkowo dumny i butny, w końcu odpowiada na pytania dotyczące wojny Trojańskiej, między nimi nawiązuje się nić porozumienia, choć wciąż są nieświadomi tego, że są rodzeństwem.
Ifigenia postanawia ocalić jednego z nich i posłać do Argos z informacją, że dziewczyna żyje.
Gdy Ifigenia wychodzi, by wyjednać u Toasa zgodę na takie przedsięwzięcie, między wojownikami dochodzi do dyskusji, który ma zostać posłem, jako towarzyszy broni i przyjaciół łączy ich silna więź- są gotowi poświęcić życie dla przyjaciela, ostatecznie decydują, że wyruszy Pylades.
Pojawia się Ifigenia, następuje wzajemna przysięga- Pylades zobowiązuje się dostarczyć list, zaś Ifigenia puścić go wolno, Ifigenia na ewentualność katastrofy i zagubienia listu zdradza Pyladesowi jego treść, Pylades słysząc, że list zawiera prośbę do Orestesa o ratunek przekazuje go stojącemu obok przyjacielowi.
Rodzeństwo odkrywa swoją tożsamość i postanawia uciec, Ifigenia chce oddać życie za brata, zaś Orestes planuje zabić Toasa, co okazuje się niewykonalne.
Ifigenia obmyśla fortel: Orestes i Pylades to matkobójcy i jako nieczyści nie mogą zostać poświęceni bogini, nie będąc uprzednio obmyci w morskiej wodzie, podobnie obraz, który został przez nich dotknięty, dotarcie do plaży umożliwi im ucieczkę.
Ifigenia przekonuje Toasa o konieczności rytualnego obmycia, zgadza się on też zakazać obywatelom opuszczania domu, zaś sam podejmuje się oczyszczenia świątyni ogniem.
Rodzeństwo i Pylades po dostaniu się na plażę uciekają na greckich okrętach.
Goniec donosi Toasowi o zdarzeniu i sztormie zesłanym przez Posejdona mszczącego się na Atrydach za zburzenie Troi.
Gdy Toas nakazuje pościg pojawia się Atena, która zakazuje pościgu, przekonuje Posejdona by wstrzymał sztorm, zobowiązuje Orestesa do postawienia świątyni Artemidy w Atenach i umieszczenie tam obrazu, zaś Ifigenię czyni opiekunką świątyni.
To co prawdopodobnie Komorowska uważałaby za istotne(choć niezbadane są ścieżki, którymi chadza jej intelekt)
w tekście chodzi o Artemis-Hekate, boginię śmierci
kobiety są wiarołomne(szczególnie Helena Trojańska, która obwiniana jest o wojnę i jej straszne dla rodu skutki)
mieszkańcy Taurydy to barbarzyńcy, kultywują zanikający u Hellenów zwyczaj składania ofiar z ludzi, są gorsi od Hellenów, nie zasługują na posiadanie obrazu Artemidy, miejscem znacznie bardziej godnym są Ateny
towarzyszy broni łączy miłość, są w stanie zginąć za siebie nawzajem
bohaterowi nie wypada mordować zwierząt
żywioły mają moc oczyszczającą(Toas oczyszcza świątynię ogniem, zaś Ifigenia oczyszcza przy pomocy morskiej wody)
za zmarłych czyni się libacje(ofiara z cennych płynów w tym wypadku miód, wino, mleko)
w tekście ukazany jest rytuał przysięgi, w której powołuje się na bóstwo, a następnie wybiera pokutę w razie jej niedotrzymania(przysięga jest święta)
ród ważniejszy od życia, Orestes chce się poświęcić dla Pylada, gdyż ten jest żonaty z jego siostrą i ich potomstwo utrzyma ciągłość rodu, z kolei Ifigenia pragnie poświecić się dla brata, dlatego że Orestes jest mężczyzną, a jak wiadomo to oni są bardziej wartościowi dla rodu