Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Subwoofery
Zdecydowana większość
subwooferów produkowana
jest przez znane firmy głoś-
nikowe, mające w swoich ka-
talogach przede wszystkim
szereg pełnozakresowych zes-
połów głośnikowych. Jest jed-
nak na świecie kilku produ-
centów, którzy specjalizację
posunęli jeszcze dalej - kon-
struują bowiem tylko subwoo-
fery, co zobowiązuje do de-
monstrowania najwyższego
kunsztu w tej dziedzinie. Do
tej nielicznej grupy należy
brytyjski REL.
Niezwykły głośnik
REL-a reprezentuje modną
REL
REL
REL
REL technikę  long throw , jednocześnie
REL
Q200E
stworzony został do pracy w bardzo
małej obudowie zamkniętej, co jest
Obecność jednego z najnowszych sub- niu siły elektromotorycznej. Wygląd prze-
niewątpliwą zaletą całego
wooferów REL-a pozwala nam zapoznać się twornika REL-a Q200E wskazuje, że o
z techniką  long throw , która pojawia się co- wszystkie te cechy zadbano, i gruby górny urządzenia...
raz częściej w wyższej klasy subwooferach, resor nie jest tylko dla ozdoby. Kto jednak
zwłaszcza produkcji amerykańskiej, ale jak ma w zwyczaju oceniać możliwości głośni- W stosunku do wielkości głośnika, a
widać, trend ten dotarł już do producentów ków niskotonowych na podstawie podatności zwłaszcza wychylenia objętościowego jego
europejskich. Long throw, czyli duży skok, ich zawieszeń, ten bardzo się zdziwi. Mimo membrany (iloczyn powierzchni i amplitudy),
oznacza zdolność głośnika do pracy przy przystosowania do dużych amplitud, zawie- wielkość doskonale foremnego sześcianu
bardzo dużych amplitudach membrany, a to szenie jest bardzo sztywne. Membranę tak skrzynki jest imponująco mała - objętość we-
z kolei prowadzi do zwiększenia potencjału w dużego głośnika, zainstalowanego w tak ma- wnętrzna to ok. 17litrów. Obudowa jest typu
zakresie najniższych częstotliwości przy łej obudowie zamkniętej, trudno poruszyć ze zamkniętego; korzyść odciążania membrany
określonej powierzchni membrany. Możli- względu na bardzo małą podatność poduszki od dużych amplitud w wybranym zakresie
wościom takim musi towarzyszyć wiele roz- powietrznej, ale i sam głośnik - wykręcony z częstotliwości, płynąca ze stosowania bass-
wiązań konstrukcyjnych - nie tylko widoczne obudowy, w warunkach wolnej przestrzeni - reflexu, nie jest istotna przy takich możliwoś-
z zewnątrz  grube zawieszenie, pozwalają- nadal demonstruje dużą sztywność własnych ciach głośnika, obudowa zamknięta ma w
ce na ruch membrany w dużym zakresie, ale zawieszeń. Warto dodać, że na wypadkową zamian lepsze właściwości impulsowe, a od-
i cewka znaczne dłuższa od szczeliny, za- podatność zawieszeń samego głośnika więk- powiednią charakterystykę pomoże ukształ-
pewniająca liniowość pracy - zachowanie szy wpływ ma niewidoczny z zewnątrz resor tować towarzyszący wzmacniacz. Zbudowa-
stałej siły napędzającej - przy dużych wychy- dolny, więc duże i miękkie zawieszenie gór- ny na mosfetach, ma moc znamionową 200W,
leniach, a w konsekwencji i mocny układ ne w wielu przypadkach jest mylące. Mimo to impulsową 400W.
magnetyczny, gwarantujący silny strumień w jednak częstotliwość rezonansowa głośnika Bardzo ciekawy jest zestaw regulacji i
szczelinie i w ślad za tym odpowiednio wyso- może być dość niska, gdyż decyduje o niej gniazd przyłączeniowych. Regulacje wzmoc-
ką efektywność, gdyż większość prądu pły- również masa membrany - a ta w przypadku nienia są niezależne dla wejść nisko- i wy-
nie cały czas w uzwojeniach pozostających obserwowanego głośnika wydaje się być sokopoziomowych, przełącznik fazy został
poza szczeliną, nie uczestnicząc w tworze- bardzo duża (to też powód użycia silnego sprzężony z wyłącznikiem filtru dolnoprze-
układu magnetycznego). Membrana z ze- pustowego (cztery pozycje dla czterech kom-
wnątrz pokazuje płaską powierzchnię, ale binacji), gniazda wejść niskopoziomowych to
jest to tylko przygotowany z pianki (takiej, wysokiej jakości złocone RCA, natomiast
z jakiej wykonano górne zawieszenie) wejście wysokopoziomowe zrealizowano nie
plaster przykrywający konwencjonal- na typowych zaciskach głośnikowych, ale na
ny stożek z grubej, twardej celulozy. gniez
dzie typu  neutrik . Na wyposażeniu
25-cm głośnik ma 18-cm jest specjalny kabel, zakończony z jednej
układ magnetyczny, co strony odpowiednią dla tego gniazda wtycz-
wygląda piekielnie dob- ką, a z drugiej trzema żyłami - dwie z nich
rze. należy podłączyć do  gorących zacisków
wzmacniacza (lewego i prawego), trzecią do
zacisku masy. Subwoofera nie wyposażono
...ale osiągnięcie
w żadnego rodzaju wyjścia. Filtr ma zadekla-
założonych celów
rowaną regulację w zakresie 25 - 100Hz.
akustycznych
wymagało w tych
Moc wzmacniacza [W] 200
warunkach
Maks. ciśnienie akus. (50Hz) [dB] 110
zainwestowania Masa [kg] 17
Wymiary (WxSxG)[cm] 30x30x30
w potężny układ
Cena 4150,-
Cena 4150,-
Cena [zł] 4150,-
Cena 4150,-
Cena 4150,-
magnetyczny.
Dystrybutor Pol-Audio
106 AUDIO 11/2000
106
Laboratorium i odsłuch
gulatora punkt ten przesuwa się niewiele (w sto-
Mieliśmy (tak nam się wydawało...) zobaczyć  pół gwizdka (a może tylko na ćwierć), ma niskie
membranę pracującą z nieosiągalną dla innych zniekształcenia, duży zapas przed przesterowa- sunku do deklarowanego przez producenta zakre-
subwooferów amplitudą, czego skutkiem byłby niem, i może bez kompresji odtwarzać silne impul- su 25-100Hz) - do ok. 105Hz. Patrząc więc na
jeśli nie rekord, to jeden z najlepszych wyników sy. W ogóle charakterystyka impulsowa to specjal- położenie punktów -6dB można stwierdzić, że re-
maksymalnego ciśnienia akustycznego. Sam głoś- ność Q200E, gdyż zastosowana obudowa za- gulator znacznie bardziej wpływa na dolną, niż
górną częstotliwość graniczną!
nik ma z pewnością ogromne możliwości, ale oka- mknięta cieszy się najlepszą reputacją pod tym
Jeszcze jedna ciekawostka - RELQ200E jest
zało się, że nie są one w pełni wykorzystywane względem. Obydwie charakterystyki - dla dwóch
jednym z czterech subwooferów tego testu z obu-
przez wzmacniacz w ramach jego mocy znamio- skrajnych położeń regulatora górnej częstotliwości
nowej, mimo że nie jest ona wcale niska. Maksy- granicznej - pokazują korzystne, łagodne nachyle- dową zamkniętą, ale jedynym, w którym nie zasto-
sowano filtru subsonicznego (aż do samego skraju
malna amplituda przy sterowaniu sinusoidą wyglą- nie zbocza od strony niskich częstotliwości. Dla
dała na ok. 1-cm (pik - pik), co skutkowało 110dB pozycji  100Hz dolna częstotliwość graniczna (- skali - 10Hz - widać klasyczne dla obudowy za-
mkniętej nachylenie 12dB/okt.). Pominięcie tego
przy 50Hz. Jak na wielkość subwoofera - wyśmie- 6dB) leży wysoko, przy 43Hz, ale przy pozycji
nicie, jak na technologię w nim zawartą - przecięt-  25Hz osiągamy fenomenalne 19Hz. Jednocześ- filtru i narażenie głośnika na duże amplitudy syg-
nałów podakustycznych jest możliwe właśnie dzię-
nie, choć wypada rozważyć też zachowanie się nie charakterystyka wcale nie narzuca wówczas
całego układu w warunkach dynamicznych - głoś- bardzo niskiej górnej częstotliwości granicznej (- ki technice  long throw .
Próby z Q200E przeprowadzone w pomiesz-
nik, pracując w warunkach znamionowych tylko na 6dB przy 85Hz), co pozwala stosować Q200E w
2
2
2
2
czeniu ok. 20m2 pozwoliły ostatecznie przekonać
tym ustawieniu również
się do najwyższej jakości tego subwoofera. Trudno
ze średniej wielkości
głośnikami główny- mówić o ograniczeń natężeniowych, które mogłyby
być dotkliwe w czasie normalnej eksploatacji; co
mi. W położeniu
najwyższym re- prawda REL nie atakuje taką masą basu, jak kilka
znacznie większych subwooferów tego testu, róż-
nica tkwi nie tylko w poziomie głośności, ale i cha-
rakterze brzmienia - bas z Q200E jest bardzo
zwarty. Jednak potencjał jest wystarczający do ob-
sługi średniej wielkości instalacji kina domowego,
a do odtwarzania muzyki jego profil dz
więkowy
jest wręcz idealny.
REL Q200E to doskonały subwoofer do ma-
łych i średniej wielkości pomieszczeń (gdzie waż-
ną zaletą będą też jego małe wymiary), do współ-
pracy z wysokiej klasy, małymi i średniej wielkości
głośnikami głównymi. Dla koneserów.
Nietypowo
z przodu,
w środku,
jak i z tyłu.
Sygnał
wysokopo-
ziomowy
wprowa-
dzamy
wtyczką
typu
 neutrik .
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
najniższego i najwyższego położenia regulatora
najniższego i najwyższego położenia regulatora
najniższego i najwyższego położenia regulatora
najniższego i najwyższego położenia regulatora
najniższego i najwyższego położenia regulatora
górnej częstotliwości granicznej.
górnej częstotliwości granicznej.
górnej częstotliwości granicznej.
górnej częstotliwości granicznej.
górnej częstotliwości granicznej.
AUDIO 11/2000 107